Türkiye'de Sınıf Eğitimi Alanında Yaratıcı Drama Yöntemi ile İlgili Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 1, 1 - 20, 10.03.2023

Caner Özdemir

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye'de sınıf eğitimi alanında yaratıcı drama yöntemi ile ilgili yapılmış lisansüstü tezleri çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırma, tarama modeline dayalı durum çalışması şeklinde desenlenmiş olup doküman analizi yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, YÖKTEZ (Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi)’de bulunan ve konu başlığı “drama” olarak dizinlenen 1001 lisansüstü tez oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise YÖKTEZ’de detaylı tarama sekmesinde “İlköğretim Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı”, “Sınıf Eğitimi Bilim Dalı”, “Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı”, “Sınıf Öğretmenliği Eğitimi” ve “Temel Eğitim Anabilim Dalı” seçeneklerinin her birinde “drama” ve “yaratıcı drama” dizinleriyle taranmış olan 56 yüksek lisans tezi ve 5 doktora tezi olmak üzere toplam 61 lisansüstü tez oluşturmaktadır. Veriler, tez inceleme formu aracılığıyla toplanmıştır. Tez inceleme formunda; Türkiye’de sınıf eğitimi alanında yaratıcı drama yöntemi ile ilgili yapılmış lisansüstü tezlerin tamamlanma yılları, türleri, yapıldığı üniversiteler, danışman unvanları, örneklem türleri ve sayıları, araştırma modelleri, veri toplama araçları, odak ve amaç değişkenleri yer almaktadır. Araştırmada; sınıf eğitimi alanında yaratıcı drama yöntemi ile ilgili yapılmış lisansüstü tezlerinin büyük çoğunluğunun yüksek lisans tezi olduğu, yapılan tezlerin 2000-2021 yılları arasında bitirildiği ve en çok tez bitirilen yılın 2019 yılı olduğu, en fazla tezin Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi bünyesinde yapıldığı, öğretim elemanı olarak Dr. Öğr. Üyesi unvanına sahip öğretim elemanlarının konu ile ilgili tezlere sayıca daha fazla danışmanlık yaptığı, örneklem grubu olarak en fazla ilkokul 4. sınıf öğrencileri ile çalışıldığı ve sayıca 1-49 arasında örneklem sayısının tercih edildiği, araştırma modeli olarak en fazla ön test son test kontrol gruplu deneysel desenin kullanıldığı, veri toplama aracı olarak sıklıkla formlara başvurulduğu ve yapılan tezlerin genellikle beceri ve değer üzerine odaklandığı sonuçlarına ulaşılmış ve bu sonuçlar doğrultusunda öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcı drama yöntemi, Sınıf eğitimi, Lisansüstü eğitim

Kaynakça

• Adıgüzel, H. Ö. (2006). Yaratıcı drama kavramı, bileşenleri ve aşamaları. Yaratıcı Drama Dergisi, 1(1), 17-30.
• Adıgüzel, H. Ö. (2015). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Akkoca-Çayır, N., & Erdoğan, T. (2019). Dramada planlama. T. Erdoğan (Ed.). Drama içinde (s. 109-129). Ankara: Eğiten Kitap.
• Arıkan Saltık, İ. (2020). Turist rehberliği konulu ulusal lisansüstü tezlerin bibliyometrik profili (1989-2018). Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 45-69.
• Arıkan Saltık, İ. ve Alimanoğlu, Ç. (2018). Turizmde Örgütsel Davranış Çalışmaları: Adım Üniversiteleri’nde Tamamlanan Lisanüstü Tezler Üzerine Bibliyometrik Bir Araştırma’’. International Conference On Applied Economics And Finance & Extended Social Sciences, (ss393- 405), Aydın, 2018.
• Aytaş, G. ve Özcan, Ş. (2019). Türkçe eğitimi konularını temel alan drama çalışmalarına yönelik bir inceleme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(1), 235-255.
• Bulut, P. (2015). İlkokul öğrencilerine dil bilgisi öğretiminde bir yöntem önerisi: yaratıcı drama. Journal of International Social Research, 8(37).
• Calp, Ş. ve Seçgin, M. G. (2019). Türkiye’de yaratıcı drama alanında yapılmış tezlere yönelik betimsel bir analiz. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(2).
• Can Yaşar, M. ve Aral, N. (2011). Türkiye'de okul öncesinde drama alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(22), 70-90.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Erdoğan, T. (2016). Türkçe Öğretiminde Yaratıcı Drama Uygulamaları. Ankara: Eğiten Kitap.
• Erdoğan, T., Erdoğan, Ö. ve Uzuner, F. G. (2018). Yaratıcı drama yönteminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonu ve tutumlarına etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(2), 297-313.
• Eroğlu, Ö. Ü. E.ve Köktan, Ö. G. D. D. (2020). Yaratıcı drama ve Türk halk oyun dansları çalışmalarının ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sosyal gelişimine etkisi. Türük Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, (20), 203.
• Eski, B. (2019). Türkiye’de dramayla dil eğitimi alanında yapılan lisansüstü araştırmaların eğilimleri. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 53-64.
• Kırmızı, F. S. (2009). Türkçe dersinde yaratıcı drama yöntemine dayalı yaratıcı yazma çalışmalarının yazmaya yönelik tutuma etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 4(7), 51-68.
• Maden, S., Maden, A. & Banaz, E. (2017). A content analysis regarding postgraduate theses prepared on media literacy. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(1), 588-605.
• Makas, F. S. (2017). Yaratıcı drama yönteminin dördüncü sınıf matematik dersinde başarı, tutum ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Mantaş, S. (2014). Drama etkinliklerinin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin sosyal beceri gelişimi ve işbirliği davranışlarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Metinnam, Ö. ve Erdoğan, T. (2016). İlkokul Öğrencilerinin Sözvarlığını Geliştirmede Yaratıcı Drama Yönteminin Etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 11(2), 65-82.
• Miles, M. B., and Huberman A.M. (1994) Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd Edition). Calif: Sage Publications.
• Oğuz Namdar, A., Bülbül, A. N., ve Çankal, A. O. (2018). Yaratıcı drama ile canlılar dünyasına yolculuk. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 1404-1422.
• Okvuran, A. (2002). Dramanın öğretimi ve dramaya dayalı öğrenme. Eğitim Bilimleri ve Uygulama. 1(1), 115-131.
• Özdemir, C. (2021). Hayat bilgisi dersinde yer alan sorumluluk değeri ve iş birliği becerisinin kazandırılmasında Uzman Mantosu yaklaşımının etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Trabzon Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Özdemir, L. (2003). Yaratıcı drama dersinin duygusal zekâ gelişimine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Patton, M. Q. (2002). Variety in qualitative inquiry: theoretical orientations. In C. D. Laughton, V. Novak, D. E. Axelsen, K. Journey, & K. Peterson (Eds.), Qualitative research & evaluation methods. Thousands Oaks, London: Sage Publications.
• Samsa, F. (2020). Türkiye’de yaratıcı drama ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin eğilimleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• San, İ. (2002). Yaratıcı dramanın-eğitsel boyutları. Yaratıcı Drama 1985-1998 Yazılar (2. bs.), H.Ö. Adıgüzel (Ed.). Ankara: Naturel Yayınları.
• Sevim, O. ve Erem, N. H. Ö. (2013). Yaratıcı drama tekniğinin öğrencilerin yazma kaygıları üzerindeki etkileri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 975-992.
• Şahin, D., Calp, Ş., Bulut, P., ve Kuşdemir, Y. (2013). Sınıf öğretmenliği eğitimi bilim dalında yapılmış lisansüstü tezlerin çeşitli kriterlere göre incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 5(3), 187-205.
• URL-1, https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-bolum.php?b=10183 Erişim tarihi: 30.06.2022
• Üstündağ, T. (1999). Duygusal zekâ, duyuşsal özelikler ve yaratıcı drama. Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Dergisi, (75), 18-23.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.