OMBUDSMANLIK MEKANİZMASININ GELİŞİMİ: AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 1, 158 - 175, 31.03.2018

Seda Özekicioğlu

https://doi.org/10.11611/yead.392285

Cited By: 1

Öz

Tarihsel süreç içinde, yöneten
tarafta yer alan iktidar ile yönetilen halk arasındaki sorunlara ilişkin yaşanan
gelişmeler, kamu kesiminin denetlenmesini bir ihtiyaç haline getirmiştir. Özellikle
1950’lerden sonra kamu kesiminde hesap verebilirlik ve mali saydamlık ilkelerinin
artan önemi, kamu kesiminde denetim yöntemlerinin çeşitlenmesini sağlamıştır. Denetim
alanındaki gelişmelere paralel olarak kurulan Ombudsmanlık Kurumu, vatandaşların
bilgi edinme hakkını karşılama ve kamu kaynaklarının verimli, etkin ve tutumlu
kullanılması adına kamu kurum ve kuruluşlarının denetlenmesi görevini yerine
getirmektedir.  

            Ombudsmanlık
Kurumu, Türkiye’de kamu yönetiminin daha iyi konuma taşınması ile birlikte
Avrupa Birliği Uyum Süreci için de önem arz eden bir kimliğe sahiptir. Bu
bağlamda çalışmada, ombudsmanlık mekanizmasının tarihsel gelişimine; Avrupa
Birliği ve Türkiye’de Ombudsmanlık Kurumu’nın işleyişine ve Türkiye’de
ombudsmanlık mekanizmasının daha etkin işleyebilmesi için bazı önerilere yer
verilmektedir.    

Anahtar Kelimeler

Denetim, Ombudsman, Hesap Verebilirlik, Şeffaflık

THE DEVELOPMENT OF OMBUDSMAN MECHANISM: EVALUATION IN THE CONTEXT OF THE EUROPEAN UNION AND TURKEY

Öz

In the historical
process, the developments regarding to the problems between the ruler and the
public on the ruled side have made auditing the public sector to be a
necessity. Especially after the 1950s, the increasing importance
of accountability and fiscal transparency principles in the public sector had
ensured diversification of public sector audit methods. The Ombudsman Institution, established in parallel to the developments
in the field of audit, fulfills the task of meeting citizens' right to obtain
information and auditing public institutions and organizations in order to use
public resources efficiently, effectively and economically.

The Ombudsman
Institution, with the movement to a better position of the public management in
Turkey, it also has also a significant identity for the European Union
harmonization process. In this context of the study, the historical development of the
ombudsman mechanism; the functioning of Ombudsman Institution of the European
Union and Turkey and some recommendations for the ombudsman mechanism in Turkey
more efficient functioning have been stated.

Anahtar Kelimeler

Auditing, Ombudsman, Fiscal Transparency, Accountability, Public Management

Kaynakça

• Acemoglu, D. ve Robinson, J. A. (2013) “Ulusların Düşüşü: Güç, Zenginlik ve Yoksulluğun Kökenleri”, Doğan Kitabevi, 1. Baskı, İstanbul.
• Atay E. E. (2014) “Hukuk Devleti İlkesi Işığında İdarenin Denetimi ve Kamu Denetçiliği Kurumu”. Ombudsman Akademik Dergisi, Aralık, 1: 1-30.
• Avrupa Birliği Bakanlığı (2018) “Türkiye 2006 Yılı İlerleme Raporu”, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Ilerleme_Rap_2006.pdf, (21.01.2018).
• Babüroğlu, O. ve Hatiboğlu, N. (1997) “Ombudsman (Kamu Hakemi) Kurumu İncelemesi: Devlette Bir Toplam Kalite Mekanizması Örneği”, TÜSİAD Yayınları, İstanbul.
• Cadeddu, S. (2004) “The Proceedings of the European Ombudsman”, Law and Contemporary Problems”, The Administrative Law of the European Union, 68(1): 161-180.
• Cotteret, J. M. ve Emeri, C. (1975) “Seçim Sistemleri” (Çev.: Tanju Gökçöl), İstanbul.
• Çuhadar, E. (2014) “Uyuşmazlık Çözme Süreçleri İçinde Kültürün Yeri: Yaklaşımlar, Eksiklikler ve Öneriler”, Ombudsman Akademik Dergisi, Aralık, 1: 69-82.
• Demiral Yurdum, G. (2009) “Uluslararası Uygulamalar Işığında Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumu ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, T.C. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporu, Ankara.
• Diamandouros P. N. (2014) “Demokrasi, Hukukun Üstünlüğü ve Ombudsmanlık Kurumu, Ombudsman Akademik Dergisi, Aralık, 1: 45-57.
• European Ombudsman (2017) “Annual Report – 2016” https://www.ombudsman.europa.eu/en/activities/annualreports.faces, (22.01.2018).
• EU (1992) “Treaty on European Union”, https://europa.eu/european-union/sites/europaeu/files/docs/body/treaty_on_european_union_en.pdf, (23.09.2017).
• Fendoğlu H. T. (2010) “Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık)”, Stratejik Düşünce Enstitüsü Yayınları, http://www.sde.org.tr/userfiles/file/Ombudsman.pdf, (23.09.2017).
• Gadlin, H. (2000) “The Ombudsman: What's in a Name?”, Negotiation Journal, 16(1): 37-48.
• Gişi S. (2017) “Ombudsmanlık Kurumu, İsveç ve Fransa Ülke Uygulamaları ile Avrupa Ombudsmanı Üzerine Bir İnceleme”, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, 2: 1-42.
• Hansen, M. H. (1991) “The Athenian Democracy in the Age of Demosthenes: Structure, Principles, and Ideology”, University of Oklahoma Press.
• Kamu Denetçiliği Kurumu (2016) “ 2016 Yılı Faaliyet Raporu”, https://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/kdk-2016-yili-faaliyet-raporu.pdf, (22.01.2018).
• Kamu Denetçiliği Kurumu (2017a) “2017 Yılı 6 Aylık Faaliyet Raporu”, TBMM Kamu Denetçiliği Kurumu, Ankara.
• Kamu Denetçiliği Kurumu (2017b) “Hakkımızda”, https://www.ombudsman.gov.tr/hakkimizda/, (11.10.2017).
• Kamu Denetçiliği Kurumu (2017c) “KDK’dan Haberler”, https://www.ombudsman.gov.tr/basdenetci-malkoc-kurumumuza-2017nin-ilk-5-ayinda-7-bin-54-basvuru-geldi/, (01.09.2017).
• Küçüközyiğit, H. G. (2006) “Ombudsmanlık Kurumu-Hukuksal ve Siyasal Bir İnceleme”, Uluslararası Hukuk ve Politika, 2(5): 90-111.
• Magnette, P. (2003) “Between Parliamentary Control and The Rule of Law: The Political Role of The Ombudsman in The European Union”, Journal of European Public Policy, 10(5): 677-694.
• Montesquieu B. D. (1962) “The Spirit of the Laws, New York: Hafner.
• Okur, Y. (2016) “Ombudsmanlık Kurumu: Tarihi Gelişim ve Türkiye’de Başlangıçta Birkaç Öneri”, Denetişim, 6: 71-83.
• Resmi Gazete, 29.06.2012 Tarih ve 6328 Sayılı “Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu”, Sayı: 28338.
• Rowat, D. C. (1968) “The Ombudsman: Citizen’s Defender”, University of Toronto Press, Second Edition, Canada.
• Satyanand A. (1999) “Growth of the Ombudsman Concept”, http://www.vanuatu.usp.ac.fj/journal_splaw/Articles/Articles_main.html, Volume 3, (11.10.2017).
• Yatkın A. ve Taşer, İ. (2015) “Kamu Yönetiminde Denetim Aracı Olarak Ombudsmanlık: Türkiye ve Avrupa Birliği Karşılaştırmalı Örnek Olay Araştırması”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(1): 89-103.