TİCARİ BANKACILIK SEKTÖRÜNDE SORUNLU KREDİLERİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ANALİZİ

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 1, 179 - 200, 01.03.2019

Melike Torun Erdinç Altay

https://doi.org/10.11611/yead.524106

Cited By: 2

Öz

Ticari bankaların öncelikli
görevlerinden biri olan kredi verme işlemi, kredilerin geri ödenmemesi sonucu
hem bankacılık sektörünü hem de domino etkisi ile reel sektörü olumsuz
etkileyen bir sarmala dönüşmektedir. Sorunlu kredilerin ülke ekonomisindeki önemi
açısından, sorunun teşhis edilerek, çözüm önerileri üretebilmesi amacıyla, bu
çalışmada Türk bankacılık sektöründe, 2008-2015 tarihleri arasında
faaliyetlerine kesintisiz devam eden 25 ticari bankanın sorunlu kredilerine
sebep olan mikro (bankaya özgü) ve makro (ekonomiye özgü) değişkenler
araştırılmıştır. Analiz yöntemi olarak dengeli statik panel veri analizi
kullanılmıştır. Analiz sonucunda, ilgili dönemde Türk ticari bankalarındaki
sorunlu krediler üzerinde istatistiki olarak anlamlı olan makro değişkenler
olarak; enflasyonun, işsizlik oranının, reel döviz kurunun, GSMH büyüme
hızının, Euro bölgesine ait GSMH büyüme hızının ve BIST Endeksinin
gösterilebileceği, mikro değişkenler olarak da; reel efektif faiz oranının, sermaye
yeterlilik rasyosunun, tüketici kredilerinin payının, mevduatın krediye dönüşüm
oranının, personel giderlerinin aktiflere oranının ve Banka Aktif/ Sektör Aktif
Toplamının (banka büyüklüğü) gösterileceği sonucuna ulaşılmıştır. Sorunlu
krediler ile banka büyüklüğünü temsil eden bir diğer oran olan Banka Kredi/
Sektör Toplam Kredi oranı ile Türk parası kredilerinin payı, aktif ve öz
sermaye karlılığı arasında istatistiki olarak anlamlı bir ilişki
bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Sorunlu Krediler, Ticari Bankalar, Türk Bankacılık Sektörü

ANALYSIS OF THE FACTORS AFFECTING NON-PERFORMING LOANS IN THE COMMERCIAL BANKING SECTOR

Öz

The lending process, which is one of the primary activities of commercial banks, has become more complicated with a potential to harm both banking and real sectors because of the domino effect of non-performing loans. Given the importance of non-performing loans for the economy, this empirical study explored, the drivers of non-performing loans of 25 commercial banks which operated in the Turkish banking sector between 2008 and 2015. By employing a balanced static panel data analysis method, the study examined the micro (bank-specific) and macro (economy-specific) variables causing the non-performing loans. The findings identified inflation, unemployment rate, real exchange rate, the growth rate of GNP, the growth rate of GNP in the Eurozone, and the composite index of BIST as macro variables that significantly influence the non-performing loans in the Turkish commercial banks in that period. As to micro variables, a significant influence is also predicted from real effective interest rate, capital adequacy ratio, the share of consumer loans in total loans, the credit conversion rate of deposits (loans to deposits ratio), personnal expenditure to assets ratio and an individual bank’s assets/sector’s total assets (as a size indicator)

Anahtar Kelimeler

Non-Performing Loans, Commercial Banks, Turkish Banking Sector, Financial MarketS

Kaynakça

• Adebola, Solarin Sakiru ve Wan, Yusoff Wan Sulaiman ve Dahalan, Jauhari: "An ARDL Approach to the Determinants of Non-Performing Loans in Islamic Banking System In Malaysia”, Kuwait Chapter of Arabian Journal of Business and Management Review, C:I, No:2, October 2011, pp.20-30.
• Badar, Munib ve Javid, Atiya Yasmin: “Impact of Macroeconomic Forces on Nonperforming Loans: An Empirical Study of Commercial Banks in Pakistan”, Wseas Transactions On Business and Economics, C:X, No:1, January 2013, pp.40-48.
• BDDK, 2007a: Uluslararası Ödemeler Bankası, “Sermaye Ölçümü ve Sermaye Standartlarının Uluslararası Düzeyde Uyumlaştırılması” (Gözden Geçirilmiş Çerçeve Kapsamlı Versiyon), 2007. BDDK, 2013/2015b: “Stratejik Plan 2013/2015”.BDDK, 2011c: “Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü”, No:2012/1, Aralık 2011.BDDK, 2012d: “Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü”, No:2013/1, Aralık 2012
• Beck, Roland ve Jakubik, Petr ve Piloiu, Anamaria: “Non-Performing Loans What Matters in Addition to The Economic Cycle”, European Central Bank, Working Paper Series, No:1515, February 2013, pp.1-32.
• Bofondi, Marcello ve Ropele, Tiziano: “Macroeconomic Determinants of Bad Loan: Evidence From Italian Banks”, Banca D’Italia, Occasional Papers, Number 89, March 2011, pp.5-40.
• Boudriga, Abdelkader, Boulila, Neila ve Jellouli,Sana: “Does Bank Supervision Impact Nonperforming Loans: Cross-Country Determinants Using Agregate Data?”, MPRA, Paper No. 18068, 2009, pp. 1-27.
• Çan, Erkan: “Sorunlu Kredi Transferi ve Fiyatlaması Üzerine Bir Çalışma”, Bankacılar Dergisi,No:90, Eylül 2014, ss.3-18.
• Cetorelli, Nicola: “Competitive Analysis in Banking: Appraisal of the Methodologies”, FederalReserve Bank of Chicago,1999, pp.2-15.
• De, Backer B. ve Du, Caju Ph. ve Emiris, M. ve Nieuwenhuyze, Ch. Van: “Macroeconomic Determinants of Non-Performing Loans”, December 2015, NBB Economic Review, pp.47-65.
• Dimitrios, Anastasiou ve Helen, Louri ve Mike, Tsionas: “Determinants of Non-Performing Loans: Evidence From Euro-Area Countries”, Finance Research Letters 000(2016), pp.1-4.Ekanayake, E.M.N.N. ve Azeez, A.A.: “Determinants of Non-Performing Loans in LicensedCommercial Banks: Evidence From Sri Lanka”, Asian Economic and Financial Review,2015, pp.868-882.
• Farhan, Muhammad ve Sattar, Ammara ve Chaudhry, Abrar Hussain:and Khalil, Fareeha: “Economic Determinants of Non-Performing Loans: Perception of Pakistani Bankers”, European Journal of Business and Management, ISSN 2222-2839 (Online), C:IV4, No:19, 2012, p.87-99.
• Fofack, Hippolyte: “Nonperforming Loans in Sub-Saharan Africa: Causal Analysis and Macro Economic Implications”, World Bank, Policy Research Working Paper 3769 (WPS3769), November 2005, pp.1-36.Godlewski, Christophe J.: “Capital Regulation and Credit Risk Taking: Empirical Evidence from Banks in Emerging Market Economies”, Large, Universite Robert Schuman Institut d’Etudes Politiques, France, August 2004, pp.1-25.
• Hu, Jin-Li ve Li, Yang ve Chiu, Yung-Ho: “Ownership and NonPerforming Loans: Evidence From Taiwan’s Banks”, The Developing Economies, C:XLII, No:3, September 2004, pp.405-420.
• Jimenez, Gabriel ve Saurina, Jesus: “Credit Cycles, Credit Risk ve Prudential Regulation”, Banco de Espana, International Journal of Central Banking, June 2006, pp.65-98.
• Khemraj, Tarron ve Pasha, Sukrishnall: “The Determinants of Non-Performing Loans: An Econometric Case Study of Guyana”, MPRA, Paper No: 53128, 2009, pp.1-25.Klein, Nir: “Non-Performing Loans in CESEE: Determinants ve Impact on Macroeconomic Performance”, IMF Working Paper, 2013, WP/13/72, pp.1-27.Louzis, Dimitrios, Angelos T. Vouldis, Vasilios L. Metaxas: "Macroeconomic and Bank-Specific Determinants of Non-Performing Loans In Greece: A Comparative Study of Mortgage, Business and Consumer Loan Portfolios", Journal of Banking & Finance, C:XXXVI, No:4, 2010, pp.1-16.Messai, Ahlem Selma ve Fathi, Jouini: “Micro and Macro Determinants of Non-Performing Loans”, International Journal of Economics and Financial Issues, C:III, No:4, 2013, P.852-860.Mileris, Ricardas: “Macroeconomic Determinants of Loan Portfolio Credit Risk in Banks”, Inzinerine Ekonomika-Engineering Economics, 2012, C:XXIII, No5, pp.496-504.Muriithi, Monicah Wanjiru: “The Causes of Non-Performing Loans in Commercial Banks In Kenya”, A Research Project Report Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Award of Degree of Master of Business Administration University of Naırobi, D61/72383/2011, 2013, pp.1-42.Nkusu, Mwanza: “Nonperforming Loans and Macrofinancial Vulnerabilities in Advanced Economies”, IMF Working Paper, July, 2011, pp.1-27.Ozili, P. K.: “How Bank Managers Anticipate Non-Performing Loans Evidence From Europe, US, Asia and Africa”, Applied Finance and Accounting, C:1, No:2, August 2015, pp.73-80.Podpiera, Jiri ve Weill, Laurent: “Bad Luck or Bad Management? Emerging Banking Market Experience”, Czech National Bank:Working Paper Series, 2007, pp.1-15.Ranjan, Rajiv ve Dhal, Sarat Chandra: “Non-Performing Loans and Terms of Public Sector Banks in India: An Empirical Assesment”, Reserve Bank of India Occasional Papers, C:XXIV, No:3, Winter 2003, pp.81-121.Resmi Gazete: “Bankalarca Kredilerin Ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”, 1 Kasım 2006, s. 3. Salas, S. Vicente ve Saurina, Jesus: “Credit Risk in Two Institutional Regimes: Spanish Commercial and Saving Banks”, Journal of Financial Services Research, C:XXII, No:3, 2002, pp.203-224.Sinkey, Joseph F, Mary Brady Greenawalt: “Loan-Loss Experience and Risk-Taking Behavior at Large Commercial Banks”, Journal of Financial Services Research, C:V, No:1, 1991,pp.43-59.Sipahi, Nihal: "Problemli Kredilerin Yeniden Yapılandırılması Uluslararası Uygulamalar ve Türkiye Örneği”, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB, Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü, Ankara, Aralık 2003, ss.1-150.Şahbaz, Nazah ve İnkaya, Ahmet: “Türk Bankacılık Sektöründe Sorunlu Krediler ve Makroekonomik Etkileri”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2014, ss.69-82.Tanaskovic, Svetozar ve Jandric, Maja: “Macroeconomic and Institutional Determinants of Non-Performing Loans”, Journal of Central Banking Theory and Practice, C:4, No:1, 2015, pp.47-62.Tatoğlu,Ferda Yerdelen: Panel Veri Ekonometrisi: Stata Uygulamalı, Beta, 2.Baskı, İstanbul, 2013.Tarhan, Vefa: “Ekonomiyi Etkileyen Kırılganlık: Şirketlerin Kur Riski” Çevrimiçi: .tr/yazarlar/vefa-tarhan/ekonomiyi-etkileyen-kirilganlik-sirketlerin-kur-riski,9477, (Erişim Tarihi: 10.11.2016)TBB, 2009a: “Bankalarımız 2009”, Yayın No:267, Mayıs 2010.TBB, 2014b: “Bankalarımız 2014”, Yayın No:311, Mayıs 2015.TBB, 2015c: “Bankalarımız 2015”, Yayın No:314, Mayıs 2016.Vatansever, Metin ve Hepşen, Ali: “Determining Impacts On Non-Performing Loan Ratio in Turkey”, Journal Of Finance and Investment Analysis, C: 2, No:4, 2013, ISSN: 2241-0996 (online), Scienpress Ltd, 2013,pp.119-129.