ELEKTRONİK TİCARETİN KULLANIMINDA KRİTİK BAŞARI FAKTÖRLERİNİN ETKİSİ VE TÜRKİYE’DE FAALİYET GÖSTEREN ELEKTRONİK TİCARET İŞLETMELERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 3, 19 - 39, 30.09.2019

Nevzat Zengin

https://doi.org/10.11611/yead.463244

Öz

Bu çalışma, elektronik ticaretin kullanımında kritik başarı faktörlerinin etkisin anlamak amacına hizmet etmektedir. Araştırmanın modeli, niceliksel araştırma türünde olup tarama modellerinden genel tarama modelidir. Anket araştırması kısmında ise kolayda örnekleme yöntemi ile Türkiye’nin farklı yerlerinde elektronik ticaret faaliyetleri yürüten firmaların karar vericileri -yöneticileri, firma sahipleri ya da ortakları- ile görüşülmüştür. Araştırmaya toplam 371 kişi katılmış ve kendilerine 45 soru yöneltilmiştir. Yöneltilen sorular elektronik ticaret performanslarını ölçmeye yöneliktir ve firmaların bulunduğu yer, e-ticaret yapma süreleri, hukuki altyapıları gibi çok fazla değişkenin incelenmesine çalışılmıştır. Sonuçlar, SPSS 21 istatistik programı yardımı ile analiz edilmiştir. Araştırmanın analizinde, geçerlilik ve güvenilirlik analizleri, faktör analizleri, ölçek puanlarının betimleyici istatistikleri, karşılaştırma analizleri ile beraber elektronik ticarette kritik başarı faktörlerinin etkisi değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda; elektronik ticareti etkileyen kritik başarı faktörleri bulguları ortaya çıkmıştır. Bu faktörler ise sırasıyla, Sitenin etkinliği ve erişilebilirliği, İşletmeye ve siteye yönelik marka değeri, Müşteriye yönelik sosyal fayda, İşletme içi ve devlet odaklı yönetimsel etkenler olmak üzere 4 kritik başarı faktörü bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

E-Ticaret, Başarı Faktörleri, Türkiye’deki E-Ticaret Şirketleri, E-İşletme Modelleri, internet alışveriş

THE INFLUENCE OF CRITICAL SUCCESS FACTORS ON ELECTRONIC COMMERCE USAGE AND A RESEARCH ABOUT ELECTRONIC COMMERCE COMPANIES OPERATING IN TURKEY

Öz

This study serves to understand the impact of critical success
factors in the use of electronic commerce. The model of the research is
quantitative and its reviewing model is general reviewing model. In the
questionnaire, decision makers, managers, company owners or partners, of
companies conducting electronic trade activities in different parts of Turkey
were interviewed with convenience sampling method. A total of 371 people
participated in the survey and 45 questions were directed to them. Directed
questions are aimed at measuring their electronic trading performances and many
variables such as the location of the companies, duration of their e-commerce activities,
their legal infrastructure, etc. have been investigated. The results were
analyzed with the help of the SPSS 21 statistical software. In the analysis of
the study, validity and reliability analyzes, factor analyzes, descriptive
statistics of scale scores, comparison analyzes as well as the impact of
critical success factors on electronic commerce were tried to be evaluated. As
a result of this study, critical success factors affecting electronic commerce
have emerged. These 4 critical success factors found were the Effectiveness and
accessibility of the website, Brand value for the business and the website,
Social benefit for the customer, and Intra-business and government-focused
managerial factors. 

Anahtar Kelimeler

Electronic Commerce, Success Factor, Electronic Commerce Companies in Turkey, e-Business models, online shopping

Kaynakça

• Abdulmajeed, Manar Al-Najran, Farah Al-Taweel, Hend Kadasah, Ikhlas Zamzami. «Determination of Saudi’s e-commerce success factors in Saudi Arabia.» International Journal of Advanced Research, 2015: 1321-1327.
• Ali Acılar, Çağlar Karamaşa. «Küçük İşletmeler İçin E-Ticarette Kritik Başarı Faktörleri.» Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2011: 13-22.
• Baek, Young-Mi. «Current status of E-commerce market in China and implication.» Journal of Digital Converttgenc, 2015: 111-124.
• Bullen, C.V. & Rockart, J. F. A primer on critical success factors. Cambridge, MA: Center for Information Systems Research. Massachusetts Institute of Technology, 1981:2-85.
• Civelek, Mustafa Emre. «İşletmeden Tüketiciye (B2C) Elektronik Ticaret Alanında Faaliyet Gösteren İşletmelerin Web Sitelerini Yönetmelerinin Net Fayda Üzerine Etkisi: Kavramsal Model Önerisi.» İstanbul Ticaret Üniversitesi (İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), 2017: 28-35.
• Digman. «Strategic Management: Competing in a Global Information Age,7th Ed. Thomson Custom Publishing, NJ.» 2004.
• Feindt, S., Jeffcoate, J., and Chappell, C. «Identifying Success Factors for Rapid Growth in SME E-commerce.» Small Business Economics, 2002: 51-62.
• Filizözü, Burak. «Stratejik Planmada Kritik Başarı Faktörleri: THY Örneği.» Stratejik Planmada Kritik Başarı Faktörleri: THY Örneği - Yüksek Lisans Tezi içinde, yazan Burak Filizözü, 44-54. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010.
• Hosam El-Sofany, Turki Al-Malki, Abdul-Aziz AlZamel, Abdul-Aziz Alharb. «Impact of Trust Factors in Improvement and Development of E-commerce in Saudi Arabia.» International Journal of Computer Applications, 2012: 15-24.
• Jeffrey F. Rayport, Bernard J. Jaworski. «Customer Interface - The 7Cs Framework.» e-Commerce içinde, yazan Bernard J. Jaworski Jeffrey F. Rayport, 113-163. Boston: McGraw-Hill/Irwin MarketspaceU, 2001.
• M. L. R. Varela1, A. F. Araújo1 , G. G. Vieira1 , V. K. Manupati2 , K. Manoj2. Integrated Framework based on Critical Success Factors for E-Commerce. Journal of Information Systems Engineering & Management, 2017.
• Özmen, Şule. «Ağ Ekonomisinde Yeni Ticaret Yolu E-Ticaret.» Ağ Ekonomisinde Yeni Ticaret Yolu E-Ticaret içinde, yazan Şule Özmen, 64:509. İstanbul: Bilgi İletişim Grubu Yayıncılık, 2013.
• Rita Rahayua, John Day. «Determinant Factors of E-commerce Adoption by SMEs in Developing Country: Evidence from Indonesia.» Procedia Social and Behavioral Sciences,, 2015: 142-150.
• Saif-Ur-Rehman, Rizwan Alam. «Study of Barriers to E-Commerce Adoption among SMEs in Malaysia.» University of Modern Sciences, 2016: 45-58.
• Sung-Pyo Sohn, Chang-Kun Chung. «Evaluating the Factors That Influence E-commerce Performance on SMEs in China.» Journal of International Trade & Commerce (J. Int. Trade Commer.), 2016: 23-35.
• Syed Zamberi Ahmad, Abdul Rahim Abu Bakar, Tengku Mohamed Faziharudean & Khairul Anwar Mohamad Zak. «An Empirical Study of Factors Affecting e-Commerce Adoption among Small- and Medium-Sized Enterprises in a Developing Country: Evidence from Malaysia.» Information Technology for Development, 2015: 555-572.
• TA, Akanbi. «An Investigative Study of Challenges Facing Nigerian Small and Medium Scale Enterprises in Adoption of E-Commerce Technology.» International Journal of Advances in Management and Economics, 2016: 22-31.
• Volkan Coşgun, Özgür Döğerlioglu. «Critical Success Factors Affecting e-commerce Activities of Small and Medium Enterprises.» http://scialert.net. 29 08 2012. http://scialert.net/fulltext/?doi=itj.2012.1664.1676&org=11 (erişildi: 06 19, 2017)