Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

STRUCTURAL ANALYSIS OF TURKEY’S FOREIGN TRADE WITH THE EUROPEAN UNION COUNTRIES: INCREASING COMPETITION OR CONCENTRATION?

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 3, 164 - 180, 30.09.2019
https://doi.org/10.11611/yead.545692

Öz

In today’s world where the dimensions of global trade have widened considerably, the increase in foreign trade volumes of the countries is not sufficient to ensure a sustainable growth. The increase of the interdependence among countries, leads to the spread of a shock experienced in one country to other countries. In this respect, it becomes important that countries diversify their export markets and the products they export in parallel with increasing their foreign trade volumes. In this way, the risks arising from possible shocks in trade partner countries will be reduced. 

In this study, the concentration of the trade performed by Turkey with European Union countries was examined. As a result of the study in which product and country diversification of Turkey in the European Union market is analyzed via Concentration Ratio (CR), Herfindahl-Hirschman Index (HHI) and Gini-Hirschman Index (GNI), it is revealed that diversification in both product and country is achieved in terms of export. In addition, it was found that the diversification in import was remained limited and there was a development in export in terms of quality

Kaynakça

  • Akgün Güngör, G. (2014) “Serbest Ticaret ve Endüstriyel Yoğunlaşma İlişkisi: Türkiye İmalat Sanayii Üzerine Bir İnceleme”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 51 (595), 45-57.
  • Bacchetta, M., Jansen, M., Piermartini, R. ve Amurgo-Pacheco, A. (2007) “Export Diversification as an Absorber of External Shocks”, https://www.etsg.org/ETSG2007/papers/jansen.pdf, (03.02.2019).
  • Bashimov, G. (2017) “Dış Ticarette Ürün Bakımından Yoğunlaşma: Orta Asya Ülkeleri Örneği”, Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7 (12), 37-50.
  • Brunner, H.P.W. and Prasad, K. (2014) Regional Cooperation and Integration (RCI) and Trade-Driven Competitiveness-Is There a Relation to Inclusive Growth?-Overview of Economic Literature (September 24, 2014). Robert H. Smith School Research Paper No. RHS 2500702, 1-31.
  • Cottet, C., Madariaga, N. ve Jegou, N. (2012) “Export Diversification in the Franc Zone: Its Extent, Sophistication and Dynamics”, Macroeconomics and Development, No:3, 1-32.
  • Çeviker, A. ve Taş, İ. (2011) “Türkiye’de İhracat Çeşitlendirmesi ve Büyüme İlişkisi”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(2), 1-10.
  • Çil Yavuz, N. (2000) “Türkiye’nin Dış Ticaretinin Mallar ve Ülkeler Açısından Konsantrasyon Analizi (1975-1998)”, Çimento İşveren Dergisi, 14, 3-12.
  • DİE (2003) “Dış Ticarette Yoğunlaşma 2001”, Yayın No: 2746, Ankara.
  • Erkan, B. ve Sunay, Z.F. (2016) “Türkiye’nin İhracatının Yoğunlaşma Perspektifinde Analizi”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5 (7), 1823-1842.
  • Hinlo, J. E. ve Arranguez, G.I.S. (2017) “Export Geographical Diversification and Economic Growth Among ASEAN Countries”, MPRA, Paper No: 81333.
  • Ildırar, M. ve Kıral, E. (2018) “Piyasa Yapısı ve Yoğunlaşma: Türk Otomotiv Sektörü Üzerine Bir Analiz”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (1), 93-117.
  • Inomata, S. (2017) “Analytical Framework for Global Value Cahins: An Overview”, in Measuring and Analyzing the Impact of GVCs on Economic Development, Global Value Chain Development Report 2017, The World Bank, 15-35.
  • Kaynak, S. (2016) “Giyim Eşyası İmalatı Piyasa Yapısı ve Yoğunlaşma Oranı: Türkiye’nin İlk 500 Sanayi Kuruluşu Üzerine Bir Uygulama”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12 (30), 21-37.
  • Kösekahyaoğlu, L. (2007) “Türkiye Dış Ticaretinde Ürün ve Ülke Bazında Yoğunlaşma: 1980-2005 Dönemi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz”, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 36, 15-34.
  • Özer, O.O., Özden, A. ve Güneş, E. (2012). “Türkiye’de Tarım ve Tarıma Dayalı Sanayi Ürünleri Dış Ticaretinde Yoğunlaşmanın Araştırması”, 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, Konya.
  • Sannassee, R.V., Seetanah, B. ve Lamport, M.J. (2014) “Export Diversification and Economic Growth: The Case of Mauritius”, in: Jansen, M., Jallab, M.S. and Smeets, M., eds., Connecting to Global Markets-Challenges and Opportunities: Case Studies Presented by WTO Chair-Holders, Chapter 1, WTO, Geneva, 11-23. http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/cmark_full_e.pdf, (17.03.2019).
  • Seymen, D. (2009) “Gümrük Birliği, Türkiye’nin Avrupa Birliği ile Ticaretinde Ülke Yoğunlaşmasını Değiştirdi mi?”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14 (1), 199-220.
  • TÜİK (2019) http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046, (04.02.2019)
  • Yıldırım, O. ve Özbaş, H. (2018) “Turkey’s International Trade Investigation & Country-Based Products Concentration in International Trade (2012-2016)”, EconWorld 2018, 23-25 January, Lisbon.
  • Vahalik, B. (2015). “Analysis of Export Diversification Development of the European Union and BRICS Countries”, Ekonomicka Revue-Central European Revire and Economic Issues, 18, 59-69.
  • Worldbank (2019) https://data.worldbank.org/indicator/NE.TRD.GNFS.ZS, (03.02.2019).

TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İLE DIŞ TİCARETİNİN YAPISAL ANALİZİ: ARTAN REKABET Mİ YOKSA YOĞUNLAŞMA MI?

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 3, 164 - 180, 30.09.2019
https://doi.org/10.11611/yead.545692

Öz

Uluslararası ticaretin boyutlarının oldukça
genişlediği günümüz dünyasında, ülkelerin sadece dış ticaret hacimlerinde artış
sağlamaları sürdürülebilir bir büyümeye ulaşmalarında yeterli olmamaktadır.
Ülkeler arasında karşılıklı bağımlılığın giderek artması, bir ülkede yaşanan
şokun diğer ülkelere sirayet etmesi sonucunu doğurmaktadır. Bu bakımdan,
ülkelerin dış ticaret hacimlerini arttırmalarına paralel olarak ihracat
pazarlarını ve ihraç ettikleri ürünleri çeşitlendirmeleri önem kazanmıştır.
Böylelikle, ticaret ortağı ülkelerde yaşanması olası şoklar yoluyla oluşacak
riskler de azaltılmış olacaktır.



Bu çalışmada; Türkiye’nin Avrupa Birliği
ülkeleri ile gerçekleştirdiği dış ticaretteki yoğunlaşma incelenmiştir. Gümrük
Birliği sürecinde Türkiye’nin Avrupa Birliği pazarındaki ürün ve ülke
çeşitliliğinin Yoğunlaşma Oranı (CR), Herfindahl-Hirschman İndeksi (HHI) ve
Gini-Hirschman İndeksi (GHI) ile analiz edildiği çalışmanın sonucunda; ihracat
açısından gerek ülke gerek ürün çeşitliliğinin sağlandığı görülmüştür. Ayrıca,
ithalattaki çeşitlenmenin sınırlı kaldığı ve ihracatın nitelik açısından
geliştiği bulgusuna ulaşılmıştır. 

Kaynakça

  • Akgün Güngör, G. (2014) “Serbest Ticaret ve Endüstriyel Yoğunlaşma İlişkisi: Türkiye İmalat Sanayii Üzerine Bir İnceleme”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 51 (595), 45-57.
  • Bacchetta, M., Jansen, M., Piermartini, R. ve Amurgo-Pacheco, A. (2007) “Export Diversification as an Absorber of External Shocks”, https://www.etsg.org/ETSG2007/papers/jansen.pdf, (03.02.2019).
  • Bashimov, G. (2017) “Dış Ticarette Ürün Bakımından Yoğunlaşma: Orta Asya Ülkeleri Örneği”, Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7 (12), 37-50.
  • Brunner, H.P.W. and Prasad, K. (2014) Regional Cooperation and Integration (RCI) and Trade-Driven Competitiveness-Is There a Relation to Inclusive Growth?-Overview of Economic Literature (September 24, 2014). Robert H. Smith School Research Paper No. RHS 2500702, 1-31.
  • Cottet, C., Madariaga, N. ve Jegou, N. (2012) “Export Diversification in the Franc Zone: Its Extent, Sophistication and Dynamics”, Macroeconomics and Development, No:3, 1-32.
  • Çeviker, A. ve Taş, İ. (2011) “Türkiye’de İhracat Çeşitlendirmesi ve Büyüme İlişkisi”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(2), 1-10.
  • Çil Yavuz, N. (2000) “Türkiye’nin Dış Ticaretinin Mallar ve Ülkeler Açısından Konsantrasyon Analizi (1975-1998)”, Çimento İşveren Dergisi, 14, 3-12.
  • DİE (2003) “Dış Ticarette Yoğunlaşma 2001”, Yayın No: 2746, Ankara.
  • Erkan, B. ve Sunay, Z.F. (2016) “Türkiye’nin İhracatının Yoğunlaşma Perspektifinde Analizi”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5 (7), 1823-1842.
  • Hinlo, J. E. ve Arranguez, G.I.S. (2017) “Export Geographical Diversification and Economic Growth Among ASEAN Countries”, MPRA, Paper No: 81333.
  • Ildırar, M. ve Kıral, E. (2018) “Piyasa Yapısı ve Yoğunlaşma: Türk Otomotiv Sektörü Üzerine Bir Analiz”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (1), 93-117.
  • Inomata, S. (2017) “Analytical Framework for Global Value Cahins: An Overview”, in Measuring and Analyzing the Impact of GVCs on Economic Development, Global Value Chain Development Report 2017, The World Bank, 15-35.
  • Kaynak, S. (2016) “Giyim Eşyası İmalatı Piyasa Yapısı ve Yoğunlaşma Oranı: Türkiye’nin İlk 500 Sanayi Kuruluşu Üzerine Bir Uygulama”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12 (30), 21-37.
  • Kösekahyaoğlu, L. (2007) “Türkiye Dış Ticaretinde Ürün ve Ülke Bazında Yoğunlaşma: 1980-2005 Dönemi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz”, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 36, 15-34.
  • Özer, O.O., Özden, A. ve Güneş, E. (2012). “Türkiye’de Tarım ve Tarıma Dayalı Sanayi Ürünleri Dış Ticaretinde Yoğunlaşmanın Araştırması”, 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, Konya.
  • Sannassee, R.V., Seetanah, B. ve Lamport, M.J. (2014) “Export Diversification and Economic Growth: The Case of Mauritius”, in: Jansen, M., Jallab, M.S. and Smeets, M., eds., Connecting to Global Markets-Challenges and Opportunities: Case Studies Presented by WTO Chair-Holders, Chapter 1, WTO, Geneva, 11-23. http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/cmark_full_e.pdf, (17.03.2019).
  • Seymen, D. (2009) “Gümrük Birliği, Türkiye’nin Avrupa Birliği ile Ticaretinde Ülke Yoğunlaşmasını Değiştirdi mi?”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14 (1), 199-220.
  • TÜİK (2019) http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046, (04.02.2019)
  • Yıldırım, O. ve Özbaş, H. (2018) “Turkey’s International Trade Investigation & Country-Based Products Concentration in International Trade (2012-2016)”, EconWorld 2018, 23-25 January, Lisbon.
  • Vahalik, B. (2015). “Analysis of Export Diversification Development of the European Union and BRICS Countries”, Ekonomicka Revue-Central European Revire and Economic Issues, 18, 59-69.
  • Worldbank (2019) https://data.worldbank.org/indicator/NE.TRD.GNFS.ZS, (03.02.2019).
Toplam 21 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ekonomi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Semanur Soyyiğit 0000-0002-5679-6875

Seyhun Doğan 0000-0003-3450-0612

Yayımlanma Tarihi 30 Eylül 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 17 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Soyyiğit, S., & Doğan, S. (2019). TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İLE DIŞ TİCARETİNİN YAPISAL ANALİZİ: ARTAN REKABET Mİ YOKSA YOĞUNLAŞMA MI?. Yönetim Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 17(3), 164-180. https://doi.org/10.11611/yead.545692
AMA Soyyiğit S, Doğan S. TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İLE DIŞ TİCARETİNİN YAPISAL ANALİZİ: ARTAN REKABET Mİ YOKSA YOĞUNLAŞMA MI?. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. Eylül 2019;17(3):164-180. doi:10.11611/yead.545692
Chicago Soyyiğit, Semanur, ve Seyhun Doğan. “TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İLE DIŞ TİCARETİNİN YAPISAL ANALİZİ: ARTAN REKABET Mİ YOKSA YOĞUNLAŞMA MI?”. Yönetim Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 17, sy. 3 (Eylül 2019): 164-80. https://doi.org/10.11611/yead.545692.
EndNote Soyyiğit S, Doğan S (01 Eylül 2019) TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İLE DIŞ TİCARETİNİN YAPISAL ANALİZİ: ARTAN REKABET Mİ YOKSA YOĞUNLAŞMA MI?. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 17 3 164–180.
IEEE S. Soyyiğit ve S. Doğan, “TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İLE DIŞ TİCARETİNİN YAPISAL ANALİZİ: ARTAN REKABET Mİ YOKSA YOĞUNLAŞMA MI?”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, c. 17, sy. 3, ss. 164–180, 2019, doi: 10.11611/yead.545692.
ISNAD Soyyiğit, Semanur - Doğan, Seyhun. “TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İLE DIŞ TİCARETİNİN YAPISAL ANALİZİ: ARTAN REKABET Mİ YOKSA YOĞUNLAŞMA MI?”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 17/3 (Eylül 2019), 164-180. https://doi.org/10.11611/yead.545692.
JAMA Soyyiğit S, Doğan S. TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İLE DIŞ TİCARETİNİN YAPISAL ANALİZİ: ARTAN REKABET Mİ YOKSA YOĞUNLAŞMA MI?. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2019;17:164–180.
MLA Soyyiğit, Semanur ve Seyhun Doğan. “TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İLE DIŞ TİCARETİNİN YAPISAL ANALİZİ: ARTAN REKABET Mİ YOKSA YOĞUNLAŞMA MI?”. Yönetim Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, c. 17, sy. 3, 2019, ss. 164-80, doi:10.11611/yead.545692.
Vancouver Soyyiğit S, Doğan S. TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İLE DIŞ TİCARETİNİN YAPISAL ANALİZİ: ARTAN REKABET Mİ YOKSA YOĞUNLAŞMA MI?. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2019;17(3):164-80.