THE IMPACT OF FRUGALITY AND MATERIALISM ON CONSCIOUS CONSUMPTION

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 3, 19 - 35, 15.10.2025

Muhammed Enes Sayın

https://doi.org/10.11611/yead.1625036

Öz

Conscious consumption is an approach to consumption based on prioritizing the needs of individuals, not harming society, the environment, natural resources and other living things, and avoiding waste with an understanding of simplicity and responsibility. A conscious consumer is a person who is aware that his/her consumption has an impact on himself/herself, the society he/she lives in and the world and acts with this awareness. Frugality and materialism are two concepts that affect individuals' conscious consumption levels. This study examines the effects of individuals' frugality and materialistic tendencies on conscious consumption. Within the scope of the study, data were collected from 415 individuals through a questionnaire. The main findings of the study show that frugality and materialistic tendencies affect conscious consumption behaviors in different directions. According to the results of the analysis, frugality affects conscious consumption positively, while materialistic tendency affects conscious consumption negatively. It is observed that frugal individuals tend to use resources more efficiently and support behaviors that are sub-dimensions of conscious consumption such as environmentally conscious, ethical, simple, socially responsible consumption. On the other hand, individuals with materialistic tendencies tend to give less importance to the concepts of conscious consumption by prioritizing satisfaction with their material possessions. The study draws attention to the importance of efforts such as raising individual awareness, educational programs and social campaigns to increase the level of frugality of individuals and reduce their materialistic tendencies can support conscious consumption.

Anahtar Kelimeler

Conscious Consumption , Frugality , Materialism , Consumer Behavior

THE IMPACT OF FRUGALITY AND MATERIALISM ON CONSCIOUS CONSUMPTION

Öz

Bilinçli tüketim bireylerin ihtiyaçlarını önceliklendirerek tüketim yaparken topluma, çevreye, doğal kaynaklara ve diğer canlılara zarar vermemeyi, sadelik ve sorumluluk anlayışıyla israftan kaçınmayı esas alan bir tüketim yaklaşımıdır. Bilinçli tüketici ise yaptığı tüketimin kendisi, yaşadığı toplum ve dünya üzerinde bir etki meydana getirdiğinin farkında olan ve bu bilinçle hareket eden kişidir. Tutumluluk ve materyalizm bireylerin bilinçli tüketim düzeylerini etkileyen iki kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma, bireylerin tutumluluk ve materyalist eğilimlerinin bilinçli tüketim üzerindeki etkilerini incelemektedir. Çalışma kapsamında 415 kişiden anket aracılığıyla veri toplanmıştır. Araştırmanın temel bulguları, tutumluluk ve materyalist eğilimlerin bilinçli tüketim davranışları üzerinde farklı yönlerde etkilediğini göstermektedir. Analiz sonuçlarına göre, tutumluluk bilinçli tüketimi pozitif yönde etkilerken, materyalist eğilim bilinçli tüketimi negatif yönde etkilemektedir. Tutumlu bireylerin kaynakları daha etkin kullanmaya yönelik bir eğilim sergiledikleri ve çevre bilinçli, etik, sade, sosyal sorumlu tüketim gibi bilinçli tüketimin alt boyutu olan davranışları destekledikleri gözlemlenmiştir. Buna karşılık, materyalist eğilimindeki bireyler, genellikle sahip oldukları maddi varlıklarla tatmin olmayı ön planda tutarak, bilinçli tüketim kavramlarına daha az önem verme eğilimindedir. Çalışma, bireylerin tutumluluk seviyesinin artırılması ve materyalist eğilimlerinin azaltılmasının bilinçli tüketimi destekleyebileceği, bunun için de bireysel farkındalık oluşturma, eğitim programları ve sosyal kampanyalar gibi çabaların önemine dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilinçli Tüketim , Tutumluluk , Materyalizm , Tüketici Davranışları

Kaynakça

• Akyüz, A. and Coşgun, A. (2024) "Materyalist Tutum ve Prestij Hassasiyeti Bağlamında Kompulsif Satın Alma Davranışı Üzerine Bir Araştırma", Akademik Hassasiyetler, 11(24): 692–719.
• Ateş, S. (2019) "Di̇ndarlik ve Tüketi̇m Algıları Arasındaki̇ İli̇şki̇", Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Belk, R. W. (1984) "Three Scales to Measure Constructs Related to Materialism: Reliability, Validity, and Relationships to Measures of Happiness", Advances in Consumer Research, 11: 291–297.
• Beyaz, R. (2020) "Z Kuşağı Tüketicilerin Kişilik Özellikleri ve Bilinçli Tüketim Eğilimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi", Gençlik Araştırmaları Dergisi, 8(22): 51–69.
• Buğday, E. B. (2015) "Bi̇li̇nçli̇ Tüketi̇ci̇ Ölçeği̇ Geli̇şti̇rme Çalışması", Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Buğday, E. B. and Babaoğul, M. (2016) "Bilinçli Tüketim Kavramının Boyutları: Bilinçli Tüketim Davranışının Yeniden Tanımlanması", Sosyoekonomi, 24(30): 187–206.
• Büyüköztürk, Ş. (2020) "Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı", Ankara: Pegem Akademi.
• Çelebi, Ş. O. and Bayrakdaroğlu, F. (2018) "Y Kuşağı Tüketicilerinin Bilinçli Tüketim Davranışları Üzerine Bir Araştırma", Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 2(4): 111–124.
• Cici Karaboğa, N. E. (2022) "Bilinçli Tüketici Kavramına İlişkin Değerlendirilmesi : Bir Metafor Analizi Çalışması", BMİJ, 10(1): 412–428.
• Demir, E., Saatçioğlu, Ö., and İmrol, F. (2016) "Uluslararası Dergilerde Yayımlanan Eğitim Araştırmalarının Normallik Varsayımları Açısından İncelenmesi", Current Research in Education, 2(3): 130–148.
• Fujii, S. (2006) "Environmental Concern, Attitude Toward Frugality, and Ease of Behavior as Determinants of Pro-environmental Behavior Intentions", Journal of Environmental Psychology, 26(4): 262–268.
• Gogia, J. (2014) "Conscious Consumption: A Behavioral Transformation Approach for Sustainable Development", Journal of Research in Commerce & Management, 3(10): 26–33.
• Gülmez, M. (2006) "Pazarlama Yönü İtibariyle Bilinçli Tüketim ve Bilinçli Tüketiciye İlişkin Bir Saha Araştırması", Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 9(1–2): 153–178.
• Hair, J. F., Bush, R. P., and Ortinau, D. J. (2003) "Marketing Research: Within a Changing Information Environment", New York: Mc-Graw Hill Higher Education.
• Karaca, Ş. (2019) "Bireysel Sosyal Sorumluluğun Bi̇li̇nçli̇ Tüketi̇m Davranışı Üzeri̇ndeki Etki̇si̇ni̇ İncelemeye Yöneli̇k Bi̇r Çalışma", Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1): 147–172.
• Karsu, S. (2013) "Tüketici Bilinci ve Bilinçli Tüketim" Nurtanış Velioğlu (ed.) Tüketim Bilinci ve Bilinçli Tüketim, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kasser, T. (2005) "Frugality, Generosity, and Materialism in Children and Adolescents", The Search Institute Series on Developmentally Attentive Community and Society, 3: 357–373.
• Kasser, T. (2016) "Materialistic Values and Goals", Annual Review of Psychology, 67: 489–514.
• Kılıç, C., Aydıner Boylu, A., and Günay, G. (2019) "Bilinçli Tüketim Davranışlarını Etkileyen Sosyo-Ekonomik Faktörlerin İncelenmesi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Çalışma", Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (63): 465–479.
• Koçan, A. (2021) "Materyalizm ve Dini Değerlerin E-Tüketicilerin Şüpheli Online Etik Davranışlara Karşı Tutumlarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma", Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(9): 98–115.
• Kozinets, R. and Handelman, J. (2004) "Adversaries of Consumption: Consumer Movement , Activism and Ideology", Journal of Consumer Research, 31(3): 691–704.
• Lastovicka, J. L., Bettencourt, A. L., Hughner, R. S., and Kuntze, R. J. (1999) "Lifestyle of the Tight and Frugal: Theory and Measurement", Journal of Consumer Research, 26(1): 85–98.
• Lu, L. and Lu, C. (2010) "Moral Philosophy, Materialism, and Consumer Ethics: An Exploratory Study in Indonesia", Journal of Business Ethic, 94: 193–210.
• Moschis, G. P. and Churchill, G. A. (1978) "Consumer Socialization: A Theoretical and Empirical Analysis", Journal of Marketing Research, 15(4): 599-609.
• Muncy, J. A. and Eastman, J. K. (1998) "Materialism and Consumer Ethics: An Exploratory Study", Journal of Business Ethics, 17(2): 137–145.
• Naderi, I. and Steenburg, E. Van. (2018) "Me First, then the Environment: Young Millennials as Green Consumers", Young Consumers, 19(3): 280–295.
• Nurtanış Velioğlu, M. (2013) "Bilinçli Alışveriş" Nurtanış Velioğlu (ed.) Tüketim Bilinci ve Bilinçli Tüketim, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Pallant, J. (2020) "SPSS Kullanma Kılavuzu (SPSS ile Adım Adım Veri Analizi)", Ankara, Anı Yayıncılık.
• Ribeiro, J. D. A., Veiga, R. T., and Higuchi, A. K. (2016) "Personality Traits and Sustainable Consumption", Revista Brasileira De Marketing, 15(3): 297–313.
• Richins, M. L. and Dawson, S. (1992) "A Consumer Values Orientation for Materialism and Its Measurement: Scale Development and Validation", Journal of Consumer Research, 19(3): 303-316.
• Rose, P., Smith, S. T., and Segrist, D. J. (2010) "Too Cheap to Chug: Frugality As A Buffer Against College‐Student Drinking", Journal of Consumer Behaviour, 9(3): 228–238.
• Sayın, M. E. (2024) "Sürdürülebilir Bir Gelecek için Bilinçli Tüketimin Rolü ve Önemi" Ayar, İ. (ed.) Tüketim ve Dönüşüm: Pazarlama Dünyasının Yeni Kodları, Ankara, Bidge Yayınları.
• Sayın, M. E. and Terzi, H. (2024) "İhtiyaç Algısı, Kişilik Özellikleri, Tutumluluk ve Gösteriş Tüketim Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi", Karabük Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(4): 1–21.
• Seyfang, G. (2013) "Shopping for Sustainability: can Sustainable Consumption Promote Ecological Citizenship?", Environmental Politics, 14(2): 290–306.
• Suárez, E., Hernández, B., Gil-Giménez, D., and Corral-Verdugo, V. (2020) "Determinants of Frugal Behavior: The Influences of Consciousness for Sustainable Consumption, Materialism, and The Consideration of Future Consequences", Frontiers in Psychology, 11: 1–12.
• Şüküroğlu, V. K. (2019) "Sürdürülebilirlik Bağlamında Tüketici Vatandaş Sorumluluğu", International Journal of Social Science, 1(65): 451–470.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., and Ullman, J. B. (2013) "Using Multivariate Statistics", Boston, MA: Pearson.
• Terzi, O. (2024) "Sorumlu Tüketim Anlayışının Tüketim Karşıtı Yaşam Tarzları Üzerindeki Etkileri", Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 16(1): 1–39.
• Tiltay, M. A. and Torlak, Ö. (2011) "Materyalist Eğilim, Dinî Değerler, Marka Bağlılığı ve Tüketici Ahlakı Arasındaki İlişkiler", İş Ahlakı Dergisi, 4(7): 93–130.
• Türk Dil Kurumu https://sozluk.gov.tr/, (01.12.2024)
• Yeniaras, V. (2015) "İslami Dindarlık, Tutumluluk ve Materyalizm: Bir Yapısal Eşitlik Modeli", Journal of Economics, Business, Politics and International Relations, 1(1): 49–62.
• Yılmaztürk, Y. and Akdoğan, Ç. (2023) "Materyalizmin Sürdürülebilir Tüketim Davranışına Etkisi: Yeşil Satın Alma Niyetinin Aracılık Rolü", KAÜİİBFD, 14(27): 51–82.
• Yüksel, S. and Şener, A. (2023) "Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme", Journal of Business Research, 15(2): 1178–1195.