Türkiye-Kuzey Kutbu Kardeş Şehir İlişkilerinde Sanatın Çevresel Farkındalığı Güçlendirme Potansiyeli

Yıl 2025, Sayı: 34, 69 - 84, 30.07.2025

Sibel Çalışkan Ercan , Mehmet Taragay Ayçe , Harun Demirkaya

https://doi.org/10.17484/yedi.1640035

Öz

Sanat ve çevresel farkındalık arasındaki ilişki, çevre politikaları, yerel yönetimler ve kültürel çalışmalar gibi araştırma alanlarında önemli bir kesişim oluşturur. Bu çalışma, Türkiye ile Kuzey Kutbu arasındaki olası kardeş şehir ilişkileri çerçevesinde sanatın çevresel farkındalık oluşturmasındaki potansiyelini incelemektedir. Kardeş şehir uygulamaları, yerel yönetimler arasında kültürel ve sosyal işbirlikleri oluşturarak, çevresel sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşma konusunda stratejik fırsatlar sunmaktadır. Bu bağlamda sanat, bireylerin ekolojik duyarlılık kazanmalarına ve küresel çevre sorunlarına karşı bilinçlenmelerine yardımcı olan güçlü bir araç olarak öne çıkmaktadır. Araştırma, yerel yönetimlerin sanat temelli programlar aracılığıyla toplumsal farkındalık yaratma potansiyelini keşfeder. Bu programların şehirlerarası işbirliği ile çevresel sürdürülebilirliği güçlendirebileceği ve topluluklar arasında anlamlı diyalogları teşvik edebileceği vurgulanmaktadır. Kuramsal olarak, çevresel sürdürülebilirlik ve sanat eğitimi üzerine yapılan literatür taraması, bu çalışmaların küresel çevre politikalarına nasıl katkı sağladığını açıklığa kavuşturur. Yöntem olarak, sanatın çevresel farkındalık yaratmadaki rolü, örneklem üzerinden teorik bir çerçeve içinde ele alınmış ve karşılaştırmalı bir analiz yapılmıştır. Sonuç olarak, sanat temelli kardeş şehir projelerinin, çevresel sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için etkili bir araç olabileceği ve küresel çevre sorunlarıyla mücadelede önemli bir rol oynayabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışma, sanatın çevresel farkındalık yaratmadaki rolünün daha geniş bir bağlamda ele alınması gerektiğini de vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çevre , Kardeş Şehir , Kent , Kuzey Kutbu , Sanat , Türkiye , Yerel Yönetimler

The Potential of Art to Strengthen Environmental Awareness in Turkey-Arctic Sister City Relations

Öz

The relationship between art and environmental awareness forms an important intersection in research areas such as environmental policies, local governance, and cultural studies. This study examines the potential of art in fostering environmental awareness within the framework of potential sister city relationships between Turkey and the Arctic. Sister city programs offer strategic opportunities to achieve environmental sustainability goals by promoting cultural and social collaborations between local governments. In this context, art stands out as a powerful tool to help individuals develop ecological sensitivity and raise awareness of global environmental issues. The research explores the potential of local governments to generate social awareness through art-based programs. It emphasizes that such programs, through intercity cooperation, can strengthen environmental sustainability and promote meaningful dialogue among communities. The theoretical framework developed through a literature review on environmental sustainability and art education clarifies how these initiatives contribute to global environmental policies. Methodologically, the role of art in creating environmental awareness is explored through a theoretical framework with an analysis of case examples. As a result, it is concluded that art-based sister city projects can serve as an effective tool for achieving environmental sustainability goals and play a significant role in addressing global environmental challenges. This study highlights the need for a broader consideration of art's role in fostering environmental awareness.

Anahtar Kelimeler

Environment , Sister City , Arctic , Art , Turkey , Local Governments

Kaynakça

• Akman, Ç., ve Akman, E. (2017). Türkiye’de Kardeş Şehir Uygulamalarının Dört Büyükşehir Belediyesi Üzerinden Nitel Bir Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(27), s. 228-254.
• Antmen, A. (2010). Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Arnavutköy Belediyesi (2023). Çevre Bilinciyle Sanatın Buluştuğu Nokta. Arnavutköy Belediyesi. https://www.arnavutkoy.bel.tr/haberler/841/cevre-bilinciyle-sanatin-bulustugu-nokta
• Ayçe, M.T. ve Sökmen Alaca, A.İ. (2024). Uluslararası düzeyde yerel yönetimlerde iklim ve çevre konularıyla ilgili işbirliğini geliştirmek amacıyla yapılan sanatsal etkinliklerin rolü (Nunavik ve Nuuk Belediyeleri örneği). O. Çınar Kanık, N.A. Kazanç (Ed.), Teori ve Uygulamada Güzel Sanatlar (290-315. ss) içinde. İzmir Duvar Yayınları.
• Bafra, Ç., ve Colombo, P. (2016). Yok olmadan. C. Kantarcı (Ed.), Yok Olmadan Doğa ve Sürdürülebilirlik Üzerine Bir Sergi (ss. 15-26) içinde. İstanbul Modern Yayınları.
• Bay, A., ve Çalışkan, V. (2020). Türkiye’nin uluslararası kardeş şehir anlaşmalarında tercih faktörleri ve mekânsal dağılış özellikleri: Politik ve coğrafi etkenler. Doğu Coğrafya Dergisi, 25(43), 73-92.
• Bontenbal, M., ve Lindert, P. V. (2009). Transnational city-to-city cooperation: Issues arising from theory and practice. Habitat International, 33(2), 131-133.
• Bursa Büyükşehir Belediyesi. (2024). Kültür ve Sanat Hizmetleri. https://www.bursa.bel.tr/hizmet-kat/kultur---sanat-17
• Delibaş, L. (2008). Kelt kültürü bağlamında Joseph Beuys ve eserleri (Tez No. 261447) [Yayınlanmış Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Demir, A. (2009). Küresel İklim Değişikliğinin Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Kaynakları Üzerine Etkisi. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 1(2), 37-54.
• Günay Yavuz, U. ve Yıldız, A. S. (2024). Sanat aracılığı ile çevre sorunlarına bakışta güncel yaklaşımlar. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 32, 125-139. https://doi.org/10.17484/yedi.1471029
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi [İBB]. (2024). Kardeş Şehirler. https://frd.ibb.istanbul/kardes-sehirler/
• Mamak Belediyesi. (2024). Çevre Dostu Sanat. Mamak Belediyesi. https://www.mamak.bel.tr/haber/cevre-dostu-sanat/
• Neperud, R. W. (1997). Art, ecology and art education: Practices and linkages. Art Education, 50(6), 14-20.
• Ramasamy, B., ve Cremer, R. D. (1998). Cities, commerce and culture: The economic role of international sister-city relationships between New Zealand and Asia. Journal of the Asia Pacific Economy, 3(3), 446-461.
• Sarıyer Belediyesi. (2022). Çevre Sanat Günleri. Sarıyer Belediyesi. https://sariyer.bel.tr/Icerik/cevre-sanat-gunleri-/1319 (Erişim Tarihi: 03.09.2024).
• Stuermer, M. (2014). Characteristics of digital sustainability, Proceedings of the 8th international conference on theory and practice of electronic governance (ss. 494-495) içinde.
• Şişli Belediyesi. (2024). Şişli Belediyesi’nden Ekolojik Çevre Festivali. Şişli Belediyesi. https://sisli.bel.tr/haberler/SiSLi-BELEDiYESiNDEN-EKOLOJiK-CEVRE-FESTiVALi/1113
• TBB (Türkiye Belediyeler Birliği). (2021). Kardeş Şehirler İstatistiki Veriler. https://www.tbb.gov.tr/Tr/icerik_statistiki-veriler_282
• TBB (Türkiye Belediyeler Birliği). (2024). TBB Hakkında. www.kardessehirler.org.tr/tdbb-hakkinda
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı [ÇŞB]. (2022). Dokümanlar. https://csb.gov.tr/dokumanlar
• Walker, S. R. (2001). Teaching Meaning in Artmaking. Davis Publications: Worcester.
• Yalım, F., ve Kurban, S. (2013). Kentlerde çevre bilincinin oluşturulması sürecinde bir halkla ilişkiler aracı olarak festivallerden yararlanılması: İstanbul Ecofest’e katılanlar üzerine bir araştırma. Selçuk İletişim Dergisi, 7(4), 81-93.
• Zeren, H. E., ve Aktulun, E. (2018). Yönetişim çerçevesinde ortaklıklar ve belediyelerin kardeş şehir ilişkileri: Ankara Büyükşehir Belediyesi örneği. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 5(11), 1-14.