Expression of Social Traumas Through Conceptual Art

Yıl 2025, Sayı: 34, 191 - 202, 30.07.2025

Ayça Çağlar , Selda Kozbekçi Ayranpınar

https://doi.org/10.17484/yedi.1648001

Öz

The necessity of identifying a work of art with an underlying idea not only creates the existence of a conceptual work of art, but also gives the artist the role of thinker and producer of the work. It doesn’t seem possible to perceive works of art, interact with them, or distinguish between art and thought by connecting art to ideas and concepts. In this creation process, it is seen that artists who produce works on conceptual art are not indifferent to traumas, and traumas constitute the focus of some artists' works. Instead of focusing on their works' narrative or aesthetic qualities during the production phase, they tried to reveal the conceptual meaning of the work of art and to make visible the traumas that are difficult to express for themselves or any individual. Although works of art produced on trauma are often considered within the scope of contemporary art, the thought-centered nature of these works connects them more closely to conceptual art. Therefore, in this study, artistic works that express feelings and thoughts that are generally ignored, kept silent, and indifferent by many people, especially the content or subjects of the works that directly or indirectly address gender-based traumas, are evaluated in the context of conceptual art. Art practices in which the artists prioritize the aim of creating thought, idea, awareness, and rebellion rather than form or aesthetic concerns are conveyed with examples. At the same time, in this study, the interaction between the subject and the object, the expression of trauma and violence through art within an intellectual framework, is conveyed through a sample practice.

Anahtar Kelimeler

Conceptual art , social trauma , gender inequality , violence , subject-object interaction , awareness

Toplumsal Travmaların Kavramsal Sanat Üzerinden İfadesi

Öz

Bir sanat eserinin, altında yatan bir fikirle özdeşleştirilmesi gerekliliği yalnızca kavramsal sanat eserinin varlığını oluşturmakla kalmaz, aynı zamanda sanatçıya eserin üreticisi olmakla birlikte düşünür rolünü de kazandırır. Sanat eserlerini algılama, onlarla etkileşim kurma, sanatı fikirlere ve kavramlara bağlayarak sanat ile düşünce arasında bir ayrım yapmak mümkün görünmemektedir. Bu yaratım sürecinde kavramsal sanat üzerine eserler ortaya koyan sanatçıların travmalara kayıtsız kalmadığı, özellikle bazı sanatçıların çalışmalarının odağını travmaların oluşturduğu görülür. Eserlerinin üretim aşamasında anlatısal veya estetik niteliklerine odaklanmak yerine sanat eserinin kavramsal anlamını ortaya koymaya, kendisi ya da herhangi bir birey için ifade edilmesi güç travmaları görünür kılmaya çalışmışlardır. Travmalar üzerine üretilen sanat eserleri çoğu zaman çağdaş sanat kapsamında değerlendirilse de, bu çalışmaların düşünce merkezli yapıları onları kavramsal sanatla daha yakından ilişkilendirir. Estetik kaygılardan çok anlam üretimine odaklandıkları için kavramsal sanat bağlamında ele alınmalarının daha doğru olacağı düşünülmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada genel olarak birçok insan tarafından görmezden gelinebilen, sessiz ve kayıtsız kalınan duygu ve düşüncelerin ifade edildiği sanatsal çalışmalar, özellikle cinsiyete dayalı travmaların doğrudan ya da dolaylı olarak ele alındığı eserlerin içeriği veya konuları incelenirken kavramsal sanat bağlamında değerlendirilmiştir. Sanatçılar tarafından formdan ya da estetik kaygıdan çok düşüncenin, fikrin, farkındalık ve başkaldırı yaratma amacının ön planda tutulduğu sanat uygulamaları örneklerle aktarılmıştır. Aynı zamanda, bu çalışmada özne ve nesne arasındaki etkileşim, travma ve şiddetin düşünsel çerçevede sanat ile ifadesi örnek uygulama üzerinden aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kavramsal sanat , toplumsal travma , cinsiyet eşitsizliği , şiddet , özne-nesne etkileşimi , farkındalık

Kaynakça

• Alaca, Y. D. D. İ. V. (2008). Louise bourgeoıs’nın sanatının kronolojik dönüşümü. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), s. 1-16.
• Anıt Sayaç (t.y.). Şiddetten ölen kadınlar için dijital anıt. Anıt Sayaç, https://anitsayac.com/?year=2025
• Artsy (t.y.). Tania Font Night Dress. Artsy. https://www.artsy.net/artwork/tania-font-night-dress-1
• Asavei, M. A. (2019). The art and politics of imagination: remembering mass violence against women. Critical Review of International Social and Political Philosophy, 22(5), s. 618-636, https://doi.org./10.1080/13698230.2019.1565704
• Bağatır, R. D. (2011). Nesnenin ötesi: kavramsal sanatın dayanak noktaları. Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(7), s. 23-33. https://doi.org/10.18603/std.98174
• Balsach, M. J. (2019). Visions form the desert. The metamorphoses of dorothea tanning. BRAC- Barcelona Research Art Creations, 7(3), s. 307-335. http://dx.doi.org/10.17583/brac.2019.4235
• Bilican, Y. M. (2014, 4 Şubat). Şiddetten ölen kadınlar için dijital anıt. T24 Bağımsız İnternet Gazetesi. https://t24.com.tr/yazarlar/yilmaz-murat-bilican/siddetten-olen-kadinlar-icin-dijital-anit,8436
• Bulut, S. (2018). Güncel sanatı (kavramsal) anlamaya çalışmak. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 4(1), s. 69-76. https://doi.org/10.22252/ijca.425836
• Çağlar Öztürk, A., & Kozbekci Ayranpınar, S. (2024). Tekstil yüzeylerinde manipülasyon ve örnek uygulamalar. Yıldız Journal of Art and Design, 10(2), 71-86. https://doi.org/10.47481/yjad.1363022
• Delagrange, J. (2021, 23 Aralık). What is conceptual art? Contemporary Art Issue, https://www.contemporaryartissue.com/conceptual-art-the-25-most-important-conceptual-artists/
• Demir, R. (2021). Çağdaş sanatta travmayla yüzleşme bağlamında mektup. Fine Arts, 16(3), s. 189-200, https://doi.org./10.12739/NWSA.2021.16.3.D0282
• Dipnot Sanat (t.y.). Kavramsal sanat / conceptual art. Dipnot Sanat. https://www.dipnotsanat.com/kavramsal-sanat-conceptual-art/?srsltid=AfmBOoo_1_hAo5OEkX34BmTfr9_YBa2VTzhPzNNvPlufaKDJydkGfu3O
• Douglas, K. (2014). Violence against women: an artistic intervention. Master of Fine Arts in Visual Art Graduate School of Art Thesis. Washington University in St. Louis. https://doi.org/10.7936/K73R0QR9
• Font, T. (t.y.). Deconstruct III. Tania Font. Erişim adresi (12.04.2023): https://taniafont.com/en/works/
• Fundacio Vila Casas (t.y.). Tania Font. Fundacio Vila Casas. https://www.fundaciovilacasas.com/en/works/Tania-font
• Happen Art (2022, 18 Haziran). Marta Perez Garcia. Happen Art. https://www.happenart.com/marta-perez-garcia/
• Kulasekara, D. (2016). Representation of trauma in contemporary arts. Athens Journal of Humanities and Arts, 4(1), s. 35-60
• Moma (t.y.). The body in art. Moma. https://www.moma.org/collection/terms/investigating-identity/the-body-in-art
• Philips Collection (2022). Intersections: Marta Perez Garcia. The Philips Collections. https://www.phillipscollection.org/event/2022-03-31-intersections-marta-perez-garcia
• Philips Collection (2022). Restos Traces: Marta Perez Garcia. The Philips Collections. Erişim adresi (14.02. 2023): https://www.lartban.com/exhibitions/12-marta-perez-garcia-restos-traces-the-phillips-collection/works/
• Philips Collection (2022). Restos Traces: Marta Perez Garcia, Nameless 8. The Philips Collections. Erişim adresi (14.02. 2023): https://www.lartban.com/exhibitions/12/works/artworks-9527-marta-perez-garcia-nameless-8-2021/
• Plato Stanford (2022, 23 Mart). Stanford encyclopedia of philosophy. Conceptual Art. Plato Stanford. https://plato.stanford.edu/entrieS/conceptual-art/
• Sakalauskaite, J. (2011). Lif sanatı'nın kavramsal sanatla ilişkisi. Akdeniz Sanat Dergisi, 4(7), 36-39.
• Stefanescu, C. (2022). A women’s body. Cristian Stefanescu. https://www.cristianstefanescu.com/conceptual-art-woman-body
• Sürmeli, K. (2013). Dada hareketinden kavramsal sanata. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2(6), 337-345.
• Souter, A. (2021). Women's work: representing the hysterical body in the late works of Louise Bourgeois, Art History: ‘Twentieth-Century Sculpture – Production and Perception’ Courtauld Institute of Art, https://www.jmartmanagement.com/post/women-s-work-representing-the-hysterical-body-in-the-late-works-of-louise-bourgeois