Rethinking the Body in Interactive Art Practices: A Phenomenological Approach to Human-Machine Interaction

Yıl 2025, Sayı: 34, 153 - 169, 30.07.2025

Furkan Ruşen , Rıfat Şahiner

https://doi.org/10.17484/yedi.1649104

Öz

In this study, the body in interactive art practice will be addressed in a phenomenological context, and human-machine interaction will be examined through the lens of the concept of embodiment. In particular, drawing on system-oriented perspectives and experience-oriented perspectives that theoretically address interactive art practices, the way sensors capture the body and the participant's experience and performance will be discussed. The study will investigate how installations incorporating embedded technological sensor technologies affect interaction and relationality. Based on this, it can be questioned whether the limited structure, capabilities and potential of the body will be expanded through interactive works within the scope of this study. In addition, it also considers the possibility of evaluating human-machine interaction of experiential art within the framework of the concept of embodiment. The study uses the phenomenological method as its research design. The aim of the study is to expand the scope by looking at interactive art practices from an experience-oriented perspective. The study addresses the question of what the thing that determines the boundaries of the body is and how it is made possible. In the study, by considering machine-focused theoretical perspectives and experience-focused approaches, it is concluded that invisible (embedded) sensor technologies have the potential to expand the experiential body and its limitations.

Anahtar Kelimeler

Phenomenology , Digital art , interactive art

Etkileşimli Sanat Pratiklerinde Bedeni Yeniden Düşünmek: İnsan-Makine Etkileşimi Üzerine Fenomenolojik Bir Yaklaşım

Öz

Bu çalışma özelinde etkileşimli sanat pratiğinde beden fenomenolojik bir bağlamda ele alınacak ve insan-makine etkileşimi bedenlenme (embodiment) kavramı ekseninde incelenecektir. Özellikle etkileşimli sanat pratiklerini kuramsal olarak ele alan sistem odaklı perspektifler ve deneyim odaklı bakış açılarından yola çıkarak sensörlerin bedeni yakalayışı ve buna bağlı olarak katılımcının deneyimi, performansından bahsedilecektir. Gömülü teknolojik sensör teknolojilerini bünyesinde barındıran yerleştirmelerin etkileşimi ve ilişkiselliği nasıl etkilediği araştırılacaktır. Buradan hareketle bu çalışma kapsamında etkileşimli işler aracılığıyla bedenin sınırlı yapısının, kabiliyetlerinin ve potansiyelinin genişletilip genişletilmeyeceği sorgulanabilir. Bununla birlikte deneyimsel sanatın insan-makine etkileşiminin bedenlenme kavramı çerçevesinde değerlendirilmesi de mümkün olabilir. Çalışma, araştırma deseni olarak fenomenolojik yöntemi kullanmaktadır. Çalışmanın amacı, etkileşimli sanat pratiklerine deneyim odaklı bir bakış açısıyla bakarak kapsamı genişletmektir. Çalışma, bedenin sınırlarını belirleyen şeyin ne olduğu ve nasıl mümkün kılındığı sorusunu ele almaktadır. Çalışmada makine odaklı kuramsal perspektifler ve deneyim odaklı yaklaşımlar ele alınarak görünmeyen (gömülü) sensör teknolojilerinin deneyimsel bedeni ve bedenin sınırlılıklarını genişletme potansiyeli olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dijital sanat , etkileşimli sanat , fenomenoloji

Kaynakça

• Ascott, R. (2003). Telematic embrace: visionary theories of art, technology, and consciousness (E. A. Shanken, Ed.). University of California Press.
• Bourriaud, N. (1998) Relational aesthetics. France: Les Presses du reel.
• Cornock, S., ve Edmonds, E. (1973). The creative process where the artist is amplified or superseded by the computer. Leonardo, 6(1), 11–16. https://doi.org/10.2307/1572419
• Descartes, R. (1644). Principles of philosophy (Cottingham, J. et al. Trans. and Eds.). Cambridge: Cambridge University Press.
• Descartes, R. (2013), Usun doğru yönetimi ve bilimlerde gerçeklik arayışı için yöntem üzerine söylem (A. Yardımlı, Çev. Ed.). İdea Yayınları.
• Dewey, J. (2021). Deneyim olarak sanat (N. Küçük, Çev. Ed.). Vakıfbank Kültür Yayınları.
• Dorfman, E. (2017). Bir başkası olarak vücudum: Merleau-Ponty’nin vücut bulmuş başkalık fikrinin lacancı bir eleştirisi. Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, 88, 266-275.
• Dourish, P. (1999). Embodied interaction: Exploring the foundations of a new approach to HCI. Work (1999), 1-16.
• Dreyfus, H. L. (1996). The Current Relevance of Merleau-Ponty's Phenomenology of Embodiment. Electronic Journal of Analytic Philosophy.
• Eco, U. (1989). The open work. Harvard University Press.
• Edmonds, E. A. (2014). Human computer interaction, art and experience. Interactive Experience in the Digital Age. 11–23. http://dx.doi.org/10.1007/978-3-319-04510-8_2
• Ellul, J., Falk, H., & Wilkinson, J.T. (1965). The technological society. Technology and Culture, 6, 532.
• Fuery, K. (2009). New media: Culture and image. Palgrave Macmillan.
• Grau, O. (2004). Virtual art: From illusion to immersion (Leonardo Books). The MIT Press.
• Grusin, R. (2010). Premediation: Affect and mediality after 9/11. https://doi.org/10.1057/9780230275270
• Hannington & K. Reed. (2002). Towards a taxonomy for guiding multimedia application development. Ninth Asia-Pacific Software Engineering Conference, 2002., Gold Coast, QLD, Australia, pp. 97-106. https://doi.org/10.1109/APSEC.2002.1182979
• Hansen, M.B.N. (2007). Bodies in code: Interfaces with digital media (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203942390
• Hornecker, Eva & Buur, Jacob. (2006). Getting a grip on tangible interaction: A framework on physical space and social interaction. Conference on Human Factors in Computing Systems-Proceedings. 1. 437-446. https://doi.org/10.1145/1124772.1124838
• Kelomees, R. (2023). The image in interaction and proprioception. Acta Academiae Artium Vilnensis. 163-191. https://doi.org/10.37522/aaav.109.2023.165
• Krueger, M. W. (1977). Responsive environments. In Proceedings of the June 13-16, National Computer Conference (AFIPS '77). Association for Computing Machinery, New York, 423–433. https://doi.org/10.1145/1499402.1499476
• Kwastek, K. (2013). Aesthetics of interaction in digital art. https://doi.org/10.7551/mitpress/9592.001.0001
• Massumi, B. (2002). Parables for the virtual: Movement, affect, sensation. Duke University Press. https://doi.org/10.2307/j.ctv11smvr0
• Massumi, B. (2011). Semblance and event: Aktivist philosophy and the occurrent arts. MIT Press.
• Merleau-Ponty, M. (2010). Algılanan dünya: Sohbetler (Ö. Aygün, Çev.). Metis Yayınları.
• Merleau-Ponty, M. (2017). Algının fenomenolojisi (1. baskı). (Sarıkartal, & E. Hacımuratoğlu, Çev. Ed.). İthaki Yayınları.
• Pacey, A. (1999). Meaning of technology. The MIT Press.
• Rokeby, D. (1995). Transforming Mirrors: Subjectivity and Control in Interactive Media. Critical Issues in Electronic Media, Seattle, WA: SUNY Press, 2015, pp. 133-158. https://doi.org/10.1515/9781438415819-008
• Ruşen, F. (2022). Etkileşimli Ortam İçerisinde Seyircinin Katılımı ve Aura Kavramı. Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi, 7(13), 182-196. https://doi.org/10.55004/tykhe.1106073
• Shneiderman, B. (2002). Leonardo’s laptop. MIT Press.
• Sparacino, F., Davenport, G., & Pentland, A. (2000). Media in performance: Interactive spaces for dance, theater, circus, and museum exhibits. IBM Systems Journal, vol. 39, no. 3.4, pp. 479-510. https://doi.org/10.1147/sj.393.0479
• Stern, N. (2013). Interactive art and embodiment: The implicit body as performance. Gylphi Limited.
• Turner, S. T. (2019). Beden ve toplum: Sosyal teoride arayışlar. (İ. Kaya, Çev.). Nobel Yayınları.