Bir Terzinin Kitabı: “Biçki Nazariyât ve Kavâidi”

Yıl 2019, Sayı: 22, 103 - 112, 22.07.2019

Kenan Saatçıoğlu

https://doi.org/10.17484/yedi.542117

Cited By: 2

Öz

1908 yılında II.
Meşrutiyet’in ilanı ile Osmanlı İmparatorluğu’nda özellikle eğitim alanında önemli
değişiklikler ortaya çıkmış ve kız öğrencilerin öğrenim gördükleri bazı okullar
açılmıştır. “Türk Kadınları Biçki Yurdu” adıyla kurulan ve terzilik eğitimi
veren kurum ise bu okullardan birisidir. Paris’te terzilik eğitimi almış Behire
Hakkı tarafından 1913 yılında İstanbul’da kurulan bu okul, Müslüman Türk kızlara
biçki-dikiş eğitimi vererek, binlerce kız öğrencinin bir meslek edinmesini sağlamıştır.
Bu çalışmada, dönemin önemli bir terzisi olan Behire Hakkı tarafından “Türk
Kadınları Biçki Yurdu” adlı okulun öğrencileri için hazırladığı “Biçki
Nazariyât ve Kavâidi” adlı kitabın gün ışığına çıkarılması amaçlanmıştır. Bu
amaç doğrultusunda, 1913 ve 1914 yılları arasında üç farklı cilt ile Osmanlıca
olarak yayımlanmış “Biçki Nazariyât ve Kavâidi” adlı çalışmanın içerikleri analiz
edilerek yorumlanmıştır. Yapılan çalışmanın, mevcut dönemde Osmanlı
İmparatorluğu’na ait öncü bir terzi ve onun kurduğu eğitim kurumu hakkında
bilgiler vermesi, bununla birlikte mevcut dönemde terzilik eğitimi ile ilgili
detaylıca hazırlanmış bir yayının içeriğini yansıtması açısından önem taşıdığı
düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Behire Hakkı, Türk Kadınları Biçki Yurdu, Terzilik Eğitimi, Giysi Tasarımı, Osmanlı İmparatorluğu

A Tailor’s Book: “Biçki Nazariyât ve Kavâidi”

Öz

With
the declaration of the Second Constitutional Era in the Ottoman Empire in 1908,
significant changes occurred especially in the field of education and some
schools were opened where female students were educated. The institution established under
the name of “Turkish Women’s Tailoring School” and providing tailoring
education is one of the existing schools. The school was founded in Istanbul in
1913 by Behire Hakkı, who studied tailoring in Paris. This school provided
tailoring education to Muslim Turkish women and helped them to acquire a
profession. In this study, it is aimed to reveal the book titled “Biçki
Nazariyât ve Kavâidi” prepared
by Behire Hakkı, who was an important tailor of the period, for the students of
the school named “Turkish Women’s Tailoring School”. For this purpose, the
contents of the book which was published in three volumes in Ottoman Turkish
language between 1913 and 1914 were analyzed and interpreted. It is thought
that this study is of importance as it provides information about a pioneer
tailor of the Ottoman Empire and and the institution she founded. Furthermore
it is also of importance in reflecting the content of a detailed publication
about tailoring education in this period.

Anahtar Kelimeler

Behire Hakkı, Turkish Women’s Tailoring School, Tailoring Education, Clothing Design, Ottoman Empire

Kaynakça

• Arseven, C. E. (1983a). Sanat Ansiklopedisi I. Cilt. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Arseven, C. E. (1983b). Sanat Ansiklopedisi II. Cilt. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Akşit, E. E. (2005). Kızların Sessizliği: Kız Enstitülerinin Uzun Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Albayrak, S. (2002). Meşrutiyet İstanbul’unda Kadın ve Sosyal Değişim. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• Cumhuriyet Gazetesi. (1937). “Türk Kadınları Biçki Yurdu”, Cumhuriyet Gazetesi, 25 Nisan, 4.
• Çakır, S. (2011). Osmanlı Kadın Hareketi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Çolak, G. ve Uçan, L. (2008). II. Meşrutiyetten Cumhuriyet’e Basında Kadın Öncüler. İstanbul: Heyamola Yayınları.
• Demir, M. (2018). “Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Faaliyet Gösteren İlk Dikiş Kursu: Türk Kadınları Biçki Yurdu”. Gürsoy Naskali E. (Ed.), Biçki Dikiş (s. 57-124), İstanbul: Libra Kitapçılık ve Yayıncılık.
• Doğramacı, E. (2000). Women in Turkey and the New Millennium. Ankara: Atatürk Research Centre.
• Hakkı, B. (1913). Biçki Nazariyât ve Kavâidinin Tedrisât-ı Âliye Kısmı. İstanbul: Matbaa-ı Âmire.
• Hakkı, B. (1914a). Biçki Nazariyât ve Kavâidinin Tedrisât-ı İbtidâiyye Kısmı. İstanbul: Matbaa-ı Âmire.
• Hakkı, B. (1914b). Biçki Nazariyât ve Kavâidinin Tedrisât-ı Tâliye Kısmı. İstanbul: Matbaa-ı Âmire.
• İnci Dergisi. (1919). “Bir İslâm Müessesesini Ziyâret: Biçki Yurdu Müessesesi”, İnci Dergisi, Sayı: 10, 1 Teşrinisani, 16.
• Karakışla, Y. S. (2014). Osmanlı Hanımları ve Kadın Terzileri (1869-1923). İstanbul: Akıl Fikir Yayınları.
• Koçu, R. E. (2015). Türk Giyim Kuşam ve Süslenme Sözlüğü. İstanbul: Doğan Kitap.
• Kurnaz, Ş. (1997). Cumhuriyet Öncesinde Türk Kadını (1839-1923). İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Lebib, S. (1915). “Türk Kadınlığının Harb-i Umûmî’deki Faaliyeti”, Türk Yurdu, Yıl:5, 9(96), 2812-2816.
• Resimli Ay Dergisi. (1927). “Hayatta Muvaffak Olmuş Türk Kadınları”, Resimli Ay Dergisi, IV, Teşrinisani, 9-45.
• Sağduyu, G. B. (2013). Osmanlı’da Modernleşme Sürecinde Erkek Giyimindeki Değişim Olgusu (1860-1925) (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Sağduyu, G. B. (2016). “Osmanlı’da Erkek Giyiminin Modernleşme Süreci”, Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, Kış 2017 (17), 39-49.
• Tuna, S. (2016). “Mütareke İstanbul’unda Türk Sanayi Sergisi”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 2016 Bahar, 16(32), 243-287.
• Türk Dil Kurumu. (1998). Türkçe Sözlük. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu.
• Ünal, R. A. (2013). Wardrobes of Turkish-Dutch Women: The Multiple Meanings and Aesthetics of Muslim Dress (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Amsterdam Institute for Social Science Research (AISSR), Amsterdam.
• Van Os, N. A. N. M. (2013). Feminism, Philanthropy & Patriotism. Female Associational Life in the Ottoman Empire (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Leiden University Institute for Area Studies (LIAS), Leiden.