Sokak Sanatında Üsluba Dair Yorumlar ve Muhalif Boyut

Yıl 2020, Sayı: 23, 97 - 107, 23.01.2020

Hamdi Gökova

https://doi.org/10.17484/yedi.620033

Cited By: 2

Öz

Özet

Sokak
Sanatı ismi, 90’larda grafitinin içinde belirginleşen şablon, çıkartma, mozaik,
poster gibi yöntemlerle oluşturulan farklı uygulamaları nitelemek için
kullanılmaya başlamıştır. Graffiti kendi dar grubuna seslenirken, sokak sanatı
topluma seslenmeyi ve mesaj iletmeyi amaçlıyordu. Sokak sanatı, reklamlarda yer
alma, kamusal alanda yasal uygulamalar, müze ve galerilerde sergilemeler gibi
etkinlikler aracılığıyla sisteme bulaştığı anda tartışmalar başlıyor. Gelip
geçiciliği, muhalifliği, vandallığı ve anonimliği savunan bir grup, yasal
uygulamaları ve sergilerde yer almayı davaya ihanet olarak görürken, diğer bir
grup ise, sanatsal kalite ve gelişim için bunu doğal karşılıyor. Sokak sanatı,
son yıllarda gerçekleştirilen önemli sergiler, etkinlikler ve oluşan büyük ilgi
nedeniyle çağdaş bir sanat akımı görünümündedir. Yeni bir izleyici kitlesi
oluşturan sokak sanatı, kapalı devre çalışan mevcut sanat sistemine de açılım
sağlıyor ve sanatı toplumla barıştırıyor. Bu çalışma, sokak sanatını üslup
yönelimleri bağlamında belirli sanatçılar üzerinden inceleyip, muhalif boyutunu
tartışacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sokak Sanatı, graffiti, Vandalizm, Kamusal Alan

Kaynakça

• Kaynakça Ayral, R. (2014). “Duvarların dili: graffiti / sokak sanatı”. İçinde Bahar T. – Çolakoğlu F. – Ataç A. – Soley U. (Ed.), Duvarların Dili Graffiti / Sokak Sanatı (s. 9 – 16), İstanbul: Pera Müzesi Yayını.Atayurt, U. (2006). “Konu: Post Graffiti; Os Gemeos, İkimiz Birimiz, Birimiz Hepimiz İçin”, Bant Dergisi 19: 22-39.Baudrillard, J. (2016). Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm, (Çev. Oğuz Adanır), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.Baykam, B. (2016). From Graffoman to Street Art, İstanbul: Piramid Yayıncılık / Yer altı Kuşağı 2.Cheneus, N. – Longhi, S. (2014). “Çok Biçimli Bir Akım: Kentsel Çağdaş Sanat” İçinde Bahar T. – Çolakoğlu F. – Ataç A. – Soley U. (Ed.), Duvarların Dili Graffiti / Sokak Sanatı (s. 25 – 28), İstanbul: Pera Müzesi Yayını.C215 / Guemy, C. (2014). “Graffiti, Sokak Sanatı, Muralissimo…Birbirine Karıştırmasak Artık Şunları” İçinde Bahar T. – Çolakoğlu F. – Ataç A. – Soley U. (Ed.), Duvarların Dili Graffiti / Sokak Sanatı (s. 31 - 37), İstanbul: Pera Müzesi Yayını.Ellsworth – Jones, W. (2015). Banksy; Duvarın Ardındaki Adam, (Çev. Esra Mert), İstanbul: Hayalperest Yayınevi.Güngör, A. - Sanaç, E. (2006). “Konu: Post Graffiti; Tristan Manco”, Bant Dergisi 19: 22-39.Lemoine, S. (2014). “Müzeye bir karşı kültür: Kuruma meydan okuyan kent sanatı” İçinde Bahar T. – Çolakoğlu F. – Ataç A. – Soley U. (Ed.), Duvarların Dili Graffiti / Sokak Sanatı (s. 19 – 23), İstanbul: Pera Müzesi Yayını.Mimaroğlu, İ. (2002). New York Kapı Dışı Sanatı, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları – İzdüşümler / Düş İzleri – 3.İnternet Kaynaklarıhttps://urban-nation.com/artist/blek-le-rat/ (Erişim: 11.08.2019).https://www.space-invaders.com/about/ (Erişim: 13.08.19)http://www.deanzeuscolman.com/about/4567902851 (Erişim: 14.08.2019)https://www.streetart.com/en/artists/profiles/zeus.htm (Erişim: 14.08.2019)https://www.jr-art.net/jr (Erişim: 15.08.2019)https://swoonstudio.org/about (Erişim: 15.08.2019)https://www.alexandreorion.com/poluicaosobremuro (Erişim: 22.08.2019)
• Görsel İnternet KaynaklarıResim 1. Rene (Rene Moncada), ‘Ben en iyi Sanatçıyım’, 1986, SoHo, New York – ABDhttps://en.wikipedia.org/wiki/I_AM_THE_BEST_ARTIST_Rene#/media/File:IATBAwall.jpg (Erişim: 13.09.2019)Resim 2. J.M. Basquiat, ‘Nil’, Tu. Üz. Akrilik, 1983, 172 x 358 cm. Blek le Rat/street-art-legends-best-of-basquiat-art/the-nile-1983/ (Erişim: 10.09.2019)Resim 3. Keith Haring, ‘Houston Bowery Duvarı’, 1982https://www.widewalls.ch/street-art-legends-best-of-keith-haring-art/keith-haring-houston-bowery-wall/ (Erişim: 10.09.2019)Resim 4. Blek le Rat, ‘Paris’te ilk Fareler’1981 http://bleklerat.free.fr/stencil%20graffiti.html (Erişim 10.09.2019)Resim 5. Futura, ‘A Piece’, 1982https://www.kidsofdada.com/blogs/magazine/17971521-80s-graffiti-artist-futura-2000 (Erişim: 11,09,2019)Resim 6. Obey (Shepard Fairey), ‘İtaat Et-Dev’, 1999 https://eastvillageproject.com/street-art/east-village-project-street-art-shepard-fairey-1999-obey-giant/ (Erişim: 11.09.2019)Resim 7. Banksy, ‘Londra’da Hizmetçi’, 2006https://www.widewalls.ch/fifth-wall-tv-anti-semitism-street-art/ (Erişim: 11.09.2019)Resim 8. Invader, ‘Paris’te Yeni İstilalar’, 2013 https://streetartnews.net/2013/12/invader-new-invasions-in-paris-december.html (Erişim: 11.09.2019)Resim 9. Zeus, ‘3D Duvar’, 21.8 x 10.4 mhttp://www.deanzeuscolman.com/paintings/4583942365 (Erişim: 11.09.2019) Resim 10. JonOne, ‘Gözlerini Aç’, 2016, Büyük Graffiti Sergisi, Kore. http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=3027456 (Erişim: 11.09.2019)Resim 11. Evol, ‘C.D. Friedrich - Stadt I’,2009, 10 x 8 m, Dresden https://ny.voltashow.com/archive/2011/exhibitors-2011/wilde-gallery/evol/ (Erişim: 11.09.2019)Resim 12. JR, ‘Kentin Kırışıklıkları’, 2015, İstanbul https://www.jr-art.net/projects/the-wrinkles-of-the-city-istanbul (Erişim: 11.09.2019)Resim 13. Swoon, ‘Alexia ve Naima’, 2008, Manhattan-New York https://swoonstudio.org/street (Erişim: 11.09.2019)Resim 14. INTI, Mural İstanbul, 2013 https://kadikoybelediye.wordpress.com/2016/08/29/muralistanbul/ (Erişim: 12.09.2019)Resim 15. Os Gemeos, ‘Mask Building’, ICA Boston, 2012 https://www.vancouverbiennale.com/artists/os-gemeos-2/ (Erişim: 12.09.2019)Resim 17. Alexandre Orion, ‘Tutuklama’, 2014, 15x32m, Sao Paulo https://streetartbrasil.wordpress.com/2015/01/10/the-20-best-murals-of-2014/ (Erişim: 12.09.2019)