Devam Oyunlarında Alımlama: Tarla Kuşuydu Juliet, Nina ve Nora 2

Yıl 2023, Sayı: 29, 27 - 38, 27.01.2023

Vecihe Özge Zeren

https://doi.org/10.17484/yedi.1150198

Öz

Bu çalışma, klasikleşmiş oyun metinlerinin devamı niteliğinde olan oyunları, okurların alımlama düzeyleri bağlamında incelemektedir. Tiyatro literatüründe yaygın olmayan devam oyunu kavramı, metinlerarasılıkla ilişkili bir yazma pratiği olarak ele alınmıştır. Klasik dramatik yapının kültleşmiş metinlerini, dramatik tamamlanmışlık anlayışını yıkacak biçimde yeniden kurgulayan devam oyunları, kendine özgü bir kurgulama mantığı içinde değerlendirilmiştir. Her okur, tamamlanmış bir metnin devamını kendi hayal gücüyle yaratmaktadır. Devam oyunları, hayal gücüne dayalı bu özgürlük alanını kasıtlı olarak manipüle etmekte ve yazarın kurgusu, okurun olası kurgusunun önüne geçmektedir. Başka bir metinden yola çıkılarak yazılan devam oyunlarında ilk oyuna ilişkin bilgiler, okur alımlamasını doğrudan etkilemektedir. Devam oyunlarının alımlanma farklılıklarına odaklanan bu çalışmada, okurların ilk metni bilme düzeylerine göre bir okur sınıflandırması yapılmış ve ilk metni bilen okur, yarı-bilen okur ve bilmeyen okur olmak üzere üç okur grubu belirlenmiştir. Belirlenen bu okur gruplarının devam oyunlarını alımlama biçimleri, örnek olarak seçilen üç oyun üzerinden incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden metin analizi ile yapılan bu çalışmanın örneklem alanı için, Anton Çehov’un Martı oyunun devamı olan Matei Visniec’in Nina metni; William Shakespeare’in Romeo ve Juliet oyunun devamı olan Ephraim Kishon’un Tarla Kuşuydu Juliet metni ve Henrik Ibsen’in Nora: Bir Bebek Evi oyunun devamı olan Lucas Hnath’ın Nora 2 metni seçilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Devam oyunu, metinlerarasılık, ütopya kurgu, alımlama, dramatik.

Reception Of Sequels: Oh, Oh Juliet!, Nina and A Doll’s House Part 2

Öz

This study examines the plays, which are the sequels of the classic texts, in the context of the reception levels of the readers. The concept of sequel, which is not common in the literature of theatre, has been handled as a writing practice related to intertextuality. The sequels, which reconstruct the cult texts of the classical dramatic structure in a way that destroys the understanding of dramatic completeness, are considered as a unique fiction. Each reader creates a sequel of a completed text with his own imagination. Sequels deliberately manipulate this imaginative space of freedom, and the author's fiction precedence over the reader's. In sequels written based on another text, knowledge of the first play directly affects reader reception. In this study, which focuses on the differences in the reception of sequels, a reader classification was made according to the readers' level of knowledge of the first text and three reader groups were identified: readers who know the first text, readers who semi-know the first text and readers who do not know the first text. The reception of the sequels of these determined reader groups was examined through three selected plays as examples. Matei Visniec's Nina, which is the sequel of Anton Chekhov's The Seagull; Ephraim Kishon's Oh, Oh, Juliet; the sequel of William Shakespeare's Romeo and Juliet, and the Lucas Hnath's A Doll’s House Part 2, the sequel of Henrik Ibsen's Nora: A Doll's House were selected for the sampling area of this study conducted with text analysis as one of the qualitative research methods.

Anahtar Kelimeler

Sequel, intertextuality, sequel fiction, reception, dramatic

Kaynakça

• Aktulum, K. (2000). Metinlerarası ilişkiler. Öteki Yayınevi.
• Andrzejewski, A. (2019). Gary: A sequel to Titus Andronicus (review). Shakespeare Bulletin, 37 (4), 561-564.
• Arıcı, O. (2020). Kurmacanın inşası. Habitus Yayıncılık.
• Aristoteles. (1999). Poetica (İsmail Tunalı, Çev.). Remzi Kitabevi.
• Chiritescu, I. (2012). Nina–une mouette fragile qui s’échappe àl’empire du temps. Le personnage Nina, de Tchekhov à Visniec. Annals of the University of Craiova, 8 (1), 80-85.
• Çehov, A. (2000). Bütün oyunları II (Ataol Behramoğlu, Çev.). Adam Yayınları.
• Eco, U. (1992). Açık yapıt (Yakup Şahan, Çev.). Kabalcı Yayınevi.
• Egri, L. (1982). Piyes yazma sanatı (Suat Taşer, Çev.). Yazko Yayınları.
• Esslin, M. (1996). Dram sanatının alanı (Özdemir Nutku, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Hnath, L. (t.y.). Nora 2 (Nihal Geyran Koldaş, Çev.) [Yayınlanmamış oyun metni].
• Ibsen, H. (2007). Ibsen oyunları/İki (Bilge Rovesti ve Beliz Güçbilmez, Çev.). Deniz Yayınevi.
• Johnsen-Neshati, K. (1991). Myth and history in Eduard Radzinsky’s Don Juan’s sequel. Theatre 22 (3), 63-66.
• Kishon, E. (t.y.). Tarla kuşuydu Juliet (Hale Kuntay, Çev.). Onk Ajans.
• Shakespeare, W. (2006). Romeo ve Juliet (Özdemir Nutku, Çev.). Remzi Kitabevi.
• Simpson, H. (2021). Trying again, falling again: Samuel Beckett and the Sequel Play. New Theatre Quarterly, 37 (3), 258-272.
• Stoppard, T. (2000). Rosencrants ve Guildernstern Öldüler (M. Hamit Çalışkan, Çev.). Dost Kitabevi.
• Strindberg, A. (2012). Toplu Oyunları I (Aziz Çalışlar, Çev.). Mitos-Boyut Yayınları.
• Şener, S. (2001). Yaşamın kırılma noktasında dram sanatı. Dost Kitabevi Yayınları.
• Tuncay, M. (2010). Sahneye bakmak I. Mitos-Boyut Yayınları.
• Visniec, M. (2019). Nina (Burak Üzen, Çev.). Mitos-Boyut Yayınları.