Televizyondaki “Kadınlık”-“Erkeklik” İdeali ve Yeniden Üretilen Roller

Yıl 2015, Cilt: 7 Sayı: 15, 46 - 54, 24.12.2015

Hüsamettin İnaç Emel Çokoğullar

Öz

Gündelik yaşamda kitle iletişim araçlarının, toplumsal cinsiyet rollerinin aktarımında etkili olduğu bilinmektedir. Kitle iletişim araçları arasında yer alan televizyon ise bu aktarım sürecinde oldukça etkin bir rol üstlenmektedir. Türkiye’deki televizyon programlarına özelde gündüz kuşağı programlarına bakıldığı zaman en çok izlenen programlar arasında yer alan evlilik programları, programa katılan adaylar ve adaylara gelen talipler aracılığıyla toplumsal cinsiyet rollerinin yeniden üretilmesine neden olmaktadır. Bu tür programlarda “kadınlık”, ev ve ev ile ilgili rollerle tanımlanırken; “erkeklik”, özellikle “güç” ile ilişkilendirilmekte, erkeklerden duygularını gizlemeleri ve koşullar ne kadar kötü olursa olsun “zayıf” olarak kodlanan kadını korumaları beklenmektedir

Anahtar Kelimeler

Evlilik Programları, Frankfurt Okulu, Gündüz Kuşağı, Kitle İletişim Araçları

The Ideal Of “Manhood”-“Womanhood” On Television And The Reproduced Roles

Öz

The mass media in daily life is effective in transporting the roles of social gender. As a part of this mass media television has a capacity to shape this process of transporting. In Turkey for the TV programs telecasting during the day zone in particular, the wedding, marriage and matchmaking programs are most popular ones which led to reproduce the social gender identity by means of both candidates and the aspirant meeting with the candidate. In such a kind of programs, while “womanhood” is identified with home and the roles of home, “manhood” is restricted especially with the ‘strength’ and expected to hide their feelings and protect the woman attributed as ‘weak’ anyhow

Anahtar Kelimeler

Marriage Programs, Frankfurt School, Day Zone, Mass Media, Cultural Industry

Kaynakça

• ABU-LUGHOD, Lila, Peçeli Duygular, Çev. Suat Ertüzün, Epsilon Yayınları, İstanbul, 2004.
• ADORNO, Theodor W., “Kültür Endüstrisini Yeni- den Düşünürken”, Cogito, 36, 2003.
• ADORNO, Theodor W., Kültür Endüstrisi ve Kültür Yönetimi, Çev. Nihat Ülner, Mustafa Tüzel, Elçin Gen, İletişim Yayınları, İstanbul, 2008.
• AYTEMUR NÜFUSÇU, Gözde & YILMAZ, Ayça, “Evlilik Pratiklerinin Dönüşüm/Yeniden Üre- tim Sürecinde Evlendirme Programları”, Gala- tasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı 16, 2012.
• BALCI, Ercan, “Televizyon Programı Formatları: “Çarkıfelek” ve “Kim 500 Milyar İster” Prog- ramları Üzerine Bir İnceleme”, Kültür ve İleti- şim, 12/2, 2009.
• BEAUVOIR, Simone de, İkinci Cins, Çev. Bertan Onaran, Payel Yayınları, İstanbul, 1972.
• BENJAMIN, Walter, Son Bakışta Aşk Walter Benjamin’den Seçme Yazılar, Sunuş ve Haz. Nurdan Gürbilek, 3. Baskı, Metis Yayınları, İs- tanbul, 2001.
• BERKTAY, Fatmagül, Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın, Metis Yayınları, İstanbul, 2000.
• BOURDIEU, Pierre, Televizyon Üzerine, Çev. Turhan Ilgaz, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1997.
• BOURDIEU, Pierre, Pratik Nedenler, Çev. Hülya Uğur Tanrıöver, Hil Yayınları, İstanbul, 2000.
• BUTLER, Judith, Cinsiyet Belası Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi, Çev. Başak Ertür, Metis Yayın- ları, İstanbul, 2008.
• BUTLER, Judith, Bela Bedenler, Çev. Cüneyt Çakırlar & Zeynep Talay, Pinhan Yayıncılık, İstanbul, 2014.
• CEVİZCİ, Ahmet, Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayın- ları, İstanbul, 3. Baskı, 1999.
• CONNELL, Robert William, Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, Toplum, Kişi ve Cinsel Politika, Çev. Cem Soydemir, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1995.
• FISKE, John, İletişim Çalışmalarına Giriş, Çev. Süley- man İrvan, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 1990.
• GEZİK, Erdal, Şeref, Kimlik ve Cinayet, Kalan Yayınla- rı, Ankara, 2003.
• HORKHEIMER, Max & ADORNO, Theodor W., Aydınlanmanın Diyalektiği I, Çev. Oğuz Özügül, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 1995.
• HORKHEIMER, Max & ADORNO, Theodor W., Aydınlanmanın Diyalektiği II, Çev. Oğuz Özügül, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 1995.
• MARCUSE, Herbert, Tek Boyutlu İnsan, Çev. Afşar Timuçin, Teoman Tunçdoğan, May Yayınları, İstanbul 1975.
• MILLETT, Kate, Cinsel Politika, Çev. Yurdanur Sal- man, Payel Yayınları, İstanbul, 1987.
• MORAN, Albert, Copycat TV: Globalisation, Program Formats and Cultural Identity, University of Luthon Press, Luthon, 1998.
• MORGAN, Michael, “Television and the Erosion of Regional Diversity”, Journal of Broadcasting and Electronic Media, 30(2), 1986.
• MUTLU, Erol, Televizyon ve Toplum, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu, Ankara, 1999.
• PITT-RIVERS, Julian, “Honour and Social Status”, Honour and Shame The Values of Mediterranean Society, Der. J. G. Peristiany, The University of Chicago Press, Chicago, 1966.
• POSTMAN, Neil, Televizyon Öldüren Eğlence Gösteri Çağında Akınhay, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1994. Çev. Osman
• RYAN, Michael & KELLNER, Douglas, Politik Kame- ra: Çağdaş Hollywood Sinemasının İdeolojisi ve Politikası, Çev. E. Özsayar, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1997.
• SANCAR, Serpil, Erkeklik: İmkânsız İktidar Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler, Metis Yayınları, İstanbul, 2009.
• SHOLLE, David, “Eleştirel Çalışmalar: İdeoloji Teo- risinden İktidar/Bilgiye”, Medya, İktidar, İdeo- loji, Der. Mehmet Küçük, Ark Yayınları, An- kara, 1994.
• SILVERSTONE, Roger, The Message of Television: Myth and Narrative in Contemporary Culture, Heinemann, Londra, 1981.
• SILVERSTONE, Roger, Television and Everyday Life, Routledge, London, 1994.
• SWINGEWOOD, Alan, Kitle Kültürü Efsanesi, Çev. Aykut Kansu, Bilim ve Sanat Yayın- ları, Ankara, 1996.
• SİRMAN, Nükhet, “Akrabalık, Siyaset ve Sev- gi: Sömürge-Sonrası Koşullarda Namus- Türkiye Örneği”, Namus Adına Şiddet: Kuramsal ve Siyasal Yaklaşımlar, Der. Shahrzad Mojab ve Nahla Abdo, Çev. Güneş Kömürcüler, İstanbul Bilgi Üni- versitesi Yayınları, İstanbul.
• ŞİMŞEK, Leyla, “Televizyona Yansıyan Kadın- lık İdeali: Ataerkil Bir Tahakküm Aracı Olarak Namus”, Amargi, (1), 2006.
• YİĞİT, Zehra, “Kapitalist Sistemin Biçimlen- dirdiği Gündüz Kuşağı Programlarının Tek Tipleşen Kadını ve Sunumu”, Sanat Tasarım ve Manipülasyon, Sakarya Üniver- sitesi Güzel Sanatlar Fakültesi 1. Ulusla- rarası Sanat Sempozyumu 21-23 Kasım 2013.