Gerçeklik-Sonrası Çağda Araştırma Yöntemlerini Yeniden Düşünmek

Yıl 2020, Sayı: 9, 93 - 104, 30.12.2020

Yusuf Fırıncı

Öz

Günümüzde hakemli yazılarda dahi pazarlama dalaverelerinin arttığı, popüler bilimsel raporların asparagas haber içerikleri çoğaldığı gözlenmekte, bilgi-savaşları dönemi diye adlandırılan bu çağ içerisinde; dezenformasyon, aldatma ve algı yönetimi gibi iletişim yöntemlerinin yaygın olarak kullanıldığının keşfedilmiş olması da, gerçeklik-sonrası dönemde neyin gerçek, neyin düzmece olduğunu keşfetmek için çok daha fazla sorgulama, akademik araştırma hassasiyeti ve eleştirel bakış açısı geliştirmek gerektirmektedir.
Bilimin manipülasyonu ile gerçek olmayanın gerçekmiş gibi yansıtılmasına bir çok örnek sunulabilir. Bilim dünyasında; yeniliklerin keşfi, bilimsel bilgi üretimi, bilimin araçsallaştırılması ve gerçeklik algılarına etkileri de gerçeklik-sonrası olarak tanımlanan fikriyat çerçevesinde yeniden düşünülmeye, yeniden sorgulanmaya, yeniden yorumlanmaya ve hatta yeniden inşa edilmeye konu edilmesi gereken başlıklar arasında önem arz etmektedir.
Bu çalışmada bilimsel araştırma yapılırken gerçeklik sonrası çağ olarak adlandırılabilecek bu çağda dikkate alınması gerekli görülen farkındalık unsurları kısaca analiz edilerek araştırmacıların dikkatlerine sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

gerçeklik-sonrası çağ, bilimsel araştırma, bilimin araçsallaştırılması, manipülasyon

Reconsidering Research Methods Within the Era of Post-Truth

Öz

Within the current era, it can be abserved that even in peer-reviewed scientific papers selling tricks have been increased and fake-news content of popular scientific reports are extremely high. It becomes more and more necessary to raise the level of questioning, developing critical perspective and academic precision since it is now exposed that communication methods such as disinformation, deception and perception management are widely used witin this era, so-called the era of information warfare.
Various examples of reflecting untruth as it was truth by manipulation of science can be illustrated. Within the scientific sphere, it is crucial to rethink, requestion, reevaluate or even reconstruct titles such as; discoveries of innovations, production of scientific knowledge, instrumentalization of knowledge and influence of science on truth perceptions, by the framework that may be called, post-truth thinking.
This research work briefly presents awareness factors that necessiates to be considered while doing scientific researches within this era of post-truth.

Anahtar Kelimeler

Post-truth era, scientific researches,, instrumentalization of science, manipulation

Kaynakça

• Asad, T. (2016, İngilizce basım: 2003). Sekülerliğin Biçimleri Hristiyanlık, İslamiyet ve Modernlik, Metis Yayınları.
• Damyanova, D. (2018). Psychological analysis of the problem of post-truth in Bulgaria Journal of Psychology and Clinical Psychiatry, 9(2):194‒200. https://doi.org/10.15406/jpcpy.2018.09.00521
• D’Ancona, M. (2017). Post-truth: the new war on truth and how to fight back, Ebury Press.
• Dijk, V. A. T. (1993). Principles of critical discourse analysis. Discourse & Society, vol. 4(2): 249-283, Newbury Park and New Delhi. Dönmezer, S. (1984). Sosyoloji. Savaş Yayınevi.
• Feyerabend, P. (2000). Anarşizm Üzerine Tezler, Çeviren: Ekrem Altınsöz, Öteki Yayınevi.
• Gökçe, B. (1992). Toplum Bilimlerinde Araştırma, Savaş Yayınları.
• Görkem, Ş. Y. (2018). Teknolojik belirleyicilik, minimal etki ve bilişsel çelişki kuramları bağlamında gerçek ötesi kavramı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 19, Sayı 1.
• Greenfield, P. M. (2009). Technology and ınformal education: what is taught, what is learned. Science 323, no. 5910: 69–71.
• Güler, M. (2019). Yayın Kritiği: Gerçekte(n) öyle mi olmuş: post truth zamanlarda tarihin temsili, ahmet şimşek- sibel yalı, yeni insan yayınevi, istanbul, 2019, 181 sayfa. Tarih Yazımı, 1(1).
• Holman, B. & Bruner, J. P., (2015). The problem of intransigently biased agents, Philosophy of Science, 82 (5), 956–968.
• Islar, M. & Jacques, C. & Lord, G. (2019). Post-truth: hegemony on social media and ımplications for sustainability communication. Sustainability, 11, 2120, https://doi.org/10.3390/su11072120
• İslamoğlu, A. H. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Beta, İstanbul.
• Keskin, U. (2017). Sosyal bilimler araştırma yöntemleri kitaplarının ihmal edilen unsuru olarak felsefe. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 7 Sayı: 14.
• Keyes, R. (2004). The post-truth era, dishonesty and deception in contemporary life, St. Martin’s Press.
• Marsh, K. (2017). Living post-truth lives ... but what comes after?. Defence Strategic Communications, NATO Strategic Communications Centre of Excellence, Riga.
• Nielsen, M. E. (2005). Psikoloji ve din alanında araştırma metodu. çev. Yeğin, H. İ, Harran Ün. İlahiyat Fak. Dergisi, Yıl: 10, Sayı:14.
• O’Connor, C. & Weatherall, J. O. (2018). Scientific Polarization, SSRN E-Library, Elsevier, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3098608 24.11.2019.
• Oxford Dictionaries (2019). The Word of the Year 2016 is ..., https://languages.oup.com/word-of-the-year/word-of-the-year-2016 17.11.2019.
• Parla, J. (2005). Efendilik, Şarkiyatçılık, Kölelik, İletişim Yayınları.
• Punch, K. F. (2005). Sosyal Araştırmalara Giriş, Çev: Dursun Bayrak, H. Bedir Arslan ve Zeynep Akyüz, Siyasal Kitabevi.
• Rabin-Havt, A. & Media Matters for America (2016). Lies, Incorporated The World of Post Truth Politics, Anchor Books, Penguin Random House LLC.
• Rose, E. (2017). Graduate research in a “post-truth” era. Antistatis, 8 (1), https://journals.lib.unb.ca/index.php/antistasis/article/view/26259 22.11.2019
• Rozenblit, L. & Keil, F. (2002). The misunderstood limits of folk science: an illusion of explanatory depth. Cognitive Science, 26: 521–62.
• Tan, M. (1981) Toplumbilime Giriş Temel Kavramlar, A.Ü. Eğitim Fakültesi Yayınları.
• The Economist (2019). Obama founded ISIS. George Bush was behind 9/11. Welcome to post-truth politics. https://mobile.twitter.com/TheEconomist/status/793414350430146561?ref_src=twsrc%5Etfw 17.11.2019.
• Van Doorslaer, S. (2019). Academia in a Post-Truth Era- A Reflection, http://ww.ethicalforum.be/sites/default/files/Academia%20in%20a%20post-truth%20era%20E2%80%93%20a%20reflection.pdf 17.11.2019
• Vasu, N. & Benjamin A. & Terri-Anne-Teo & Shashi J. & Muhammad F. & Juhi Ahuja (2018). Fake news: national security ın the post-truth era, S. Rajatnam School of International Studies, Nanyang Technology University, Sigapore.
• Yaylagül, L. (2016). Kitle İletişim Kuramları, Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar, Dipnot.