Yeni Medyanın Pragmatizmle İlişkisi Üzerine Deneme

Yıl 2021, Sayı: 11, 87 - 101, 30.12.2021

Cemre Uğural Yamuç

Öz

Yeni medya, hem kişisel yaşamları hem de akademik çevreleri etkileyen en tartışmalı iletişim paradigması olarak karşımıza çıkmaktadır. Her ne kadar yeni medyanın bu denli etkili olması teknik gelişmeler ile toplumsal dönüşümlere atfedilse de her iletişim paradigmasında olduğu gibi onun da hakikat ve gerçekliğe bağlandığı epistemolojik bir zemin vardır. Bu sebeple yeni medyanın enformasyona etkisinin, felsefede dili merkeze alan yeni bilgi görüşünün düşünsel alanda yaptığı etkiyle örtüştüğü düşünülebilir. Bu düşünsel etkinin bir yönü de Amerikalı düşünür Richard Rorty tarafından yeni bir biçim kazandırılan pragmatizmdir. Pragmatizm ile yeni medyanın hakikate yaklaşımı arasında bir bağ kurulabileceği düşüncesinden yola çıkan bu makale, öncelikle bu ilişkinin boyutlarını tartışacak ve sonrasında bu bağlantının olanaklılığını Rorty’nin görüşleriyle ortaya koymaya çalışacaktır. Pragmatizmin hakikat dildedir, argümanı ile her şeyi enformasyon olarak bireye sunabilen yeni medya içerikleri arasındaki benzerlik, bu ilişki hakkında ipucu vermektedir. Böylece hakikatin dile yaklaştığı pragmatist yaklaşımın yalnızca felsefeyi değil, iletişim ve diğer sosyal bilim pratiklerini de etkileyebileceği çalışmanın varsayımlarından biridir.

Anahtar Kelimeler

yeni medya, pragmatizm, dil, hakikat, görelilik

Kaynakça

• Aslan, M. G. (2013). Yeni medyanın ‘yeni’liği üzerine. içinde Burak Özçetin, Gamze Göker, Günseli Bayraktutan, İdil Sayımer, Tuğrul Çomu (yay. haz.) Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya Çalışmaları I. Ulusal Kongresi Kitabı (ss. 102-111). Alternatif Bilişim Derneği.
• Baudrillard, J. (2016). Simülakrlar ve simülasyon (Oğuz Adanır, Çev). Doğu Batı. (Orijinal basım 1982).
• Baudrillard, J. (2021). Sessiz yığınların gölgesinde toplumsalın sonu (Oğuz Adanır, Çev.) Doğu Batı. (Orijinal basım 1982).
• Caputo, J., D., (2002a). Varlık düşüncesi ve insanlığın diyalogu: Heidegger ve Rorty. içinde Hüsamettin Arslan (derleme ve çeviri.). İnsan bilimlerine prolegomena dil, gelenek ve yorum (ss. 99-123). Paradigma Yayınları.
• Caputo, J., D., (2002b). Postmetafizik bir rasyonaliteye doğru. içinde Hüsamettin Arslan (derleme ve çeviri), İnsan bilimlerine prolegomena dil, gelenek ve yorum (ss. 367-413). Paradigma Yayınları.
• Çelik, H. (2020). Yeni medyayı Bourdieu açısından okumak. İletişim Çalışmaları Dergisi, 2020(8), 10-24. Delacampagne, C. (2016). 20. yüzyıl felsefe tarihi (Devrim Çetinkasap, Çev.). Türkiye İş Bankası Yayınları.(Orijinal basım 1995).
• Derrida, J. (2008). İnsan bilimlerinin söyleminde yapı, gösterge ve oyun. Özkan Güzel, Çev.). Toplumbilim, 2008(10), 167-176.
• Ellul ,J. (2017). Sözün gözden düşüşü. (Emre Can Ercan, Çev.). Sentez Yayıncılık. (Orijinal basım 1985).
• Fay, B. (2017). Çağdaş sosyal bilimler felsefesi çokkültürlü bir yaklaşım. (İsmail Türkmen, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Güven, A. (2020). Hakikatin yitimi olarak post-truth: bir kavramsallaştırma denemesi. İnsan&İnsan, 7(23), 20-36.
• Keyes, R. (2019). Hakikat sonrası çağ günümüz dünyasında yalancılık ve aldatma (Deniz Özçetin, Çev). Delidolu Yayınları. (Orijinal basım 2004).
• Koopman, C. (June 2011). Rorty’s linguistic turn: Why (more than) language matters to philosophy. Contamporary Pragmatism, 8(1), 61-84.
• Kuhn, T. S. (2006). Bilimsel devrimlerin yapısı (Nilüfer Kuyaş, Çev.). Kırmızı Yayınları.
• Kuyaş, N. (2006). Çevirmenin sunuşu. içinde Nilüfer Kuyaş (çev.) Bilimsel devrimlerin Yapısı (11-59). (ss. 11-61). Kırmızı Yayınları.
• Lyotard, J. F. (2014). Postmodern durum. (İsmet Birkan, Çev.). BilgeSu Yayınları. (Orijinal basım 1967).
• McIntyre, L. (2019). Hakikat-sonrası. (Mehmet Fahrettin Biçici, Çev.). Tellekt Yayınları. (Orijinal basım 2018).
• Norris, C. (2004). Teoriden sonra gerçek. içinde Ebru Kılıç (Çeviren), Michael Payne-John Schad (Derleyen), Teoriden Sonra Hayat (ss. 79-115). Agora Kitaplığı.
• Poe, M. (2015). İletişim tarihi konuşmanın evriminden internete medya ve toplum (Umut Yener Kaya, Çev.). Islık Yayınları.
• Postman, V. (2020). Televizyon: Öldüren eğlence gösteri çağında kamusal söylem (Osman Akınbay, Çev.). Ayrıntı Yayınları. (Orijinal basım 1994).
• Ranciére, J. (2020). Cahil hoca zihinsel özgürleşme üstüne beş ders (Savaş Kılıç, Çev.). Metis Yayınları. (Orijinal basım 1987).
• Ricoeur, P. (2007). Yoruma dair Freud ve felsefe. (Necmiye Alpay, Çev.). Metis Yayınları. (Orijinal basım 1965).
• Rorty, R. (1992). The linguistic turn: Essay in philosophical method. The University of Chicago Press.
• Rorty, R. (1995). Olumsallık, ironi ve dayanışma. (Mehmet Küçük- Alev Türker, Çev). Ayrıntı Yayınları. (Orijinal basım 1989).
• Rorty, R. (2006). Felsefe ve doğanın aynası. (Funda Günsoy Kaya, Çev.). Paradigma Yayınları. (Orijinal basım 1980).
• Rorty, R. (2007). Philosophy as culturel politics philosophical papers. Cambridge University Press.
• Virilio, P. (2003). Enformasyon bombası. (Kaya Şahin, Çev.). Metis Yayınları. (Orijinal basım 1998).
• Vonnegut, K. (2021). Kedi beşiği. (Mahir Ünsal Eriş, Çev). Can Yayınları. (Orijinal basım 1963).
• Wright, K. (2002). Gadamer: Dilin spekülatif yapısı. içinde Hüsamettin Arslan (der. ve çev.) İnsan bilimlerine prolegomena dil, gelenek ve yorum (ss. 75-99). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Çevrimiçi kaynaklar Erdem, İ. (2017, Ekim 14). Plüton neden gezegenlikten çıkarıldı. Bilimfili. https://bilimfili.com/pluton-gezegenlikten-cikartildi
• Godwin, R. (2019, July 10). One giant… lie? Why so many people still think the moon landings were faked. The Guardian. https://www.theguardian.com/science/2019/jul/10/one-giant-lie-why-so-many-people-still-think-the-moon-landings-were-faked