Kullanım ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında İnternet Dizi İzleyicileri Üzerine Bir Analiz

Yıl 2022, Sayı: 12, 283 - 301, 30.06.2022

Elif Küçük Durur , Nurdan Akbaba

https://doi.org/10.55609/yenimedya.1088711

Öz

Dijitalleşme süreçleri ile birlikte bireylerin gereksinim ve beklentileri farklılaştırmaktadır. Aynı zamanda gelişen teknoloji medyayı da dönüştürmekte ve yeni bir medya alanı oluşturmaktadır. Yeni medya kapsamında abonelik sistemi gerektiren dijital platformlarda, kullanıcının hangi motivasyonlarla neden, nasıl ve hangi ortamlarda izleme tercihinde bulunduğu izleyici araştırma alanının önemli bir sorunsalıdır. Bu noktadan hareket eden çalışma Kullanımlar ve Doyumlar yaklaşımına dayandırılmakta ve Türkiye’deki dijital platformlar arasında dikkat çeken Netflix, BluTV, PuhuTV izleyicilerinin motivasyonel yönelimlerine odaklanmaktadır. Çalışmanın evrenini Netflix, BluTV, PuhuTV izleyicileri, örneklemini ise Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencileri oluşturmaktadır. Kota örnekleme modeli çerçevesinde toplam 2172 öğrenci içerisinden bu grubu temsil eden 300 kişiye anket tekniği uygulanan çalışmada verilerin toplanması pandemi şartları nedeniyle online ortamda gerçekleştirilmiştir. Anket formu örnek çalışmalar öncülüğünde Kullanımlar ve Doyumlar motivasyon ölçeği baz alınarak oluşturulmuştur. Verilerin analizinde lisanslı SPSS 25.0 istatistik programı kullanılmış olup 0.05 hata payı dikkate alınarak işlemler yapılmıştır. Elde edilen verilerde; içerik, sosyalleşme ve etkileşim, kolay erişim, eğlence ve rahatlama gibi 4 temel motivasyon tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı, internet dizi izleyicileri, yeni medya, dijital platformlar, izleme deneyimi

Kaynakça

• Akçay, H. (2011). Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında Sosyal Medya Kullanımı: Gümüşhane Üniversitesi Üzerine Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (35) 144-158.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı (7). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Aral Ayışığı, G. (2018). A New Audience Experience: Revisiting Uses and Gratification Approach in the Framework of Subscription Video-On-Demand Platforms, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Bilgi Ünivesitesi Sosyal Bilimler Entitüsü.
• Birsen, Ö. (2005). Çok Seçenekli Medya Ortamında Kitle İletişim Araçlarının Türkiye ve Seçim Biçimi (Eskişehir Örnekleminde Bir İzlerkitle Araştırması) (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Eskişehir: Eskişehir Anadolu Ünivesitesi Sosyal Bilimler Entitüsü.
• Çakır, H. (2007). “Geleneksel Gazetecilik Karşısında İnternet Gazeteciliği”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 123-149.
• Çiftçi G., ve Volkan Y. (2011). İletişim Ortamlarının Eğitimde Kullanılabilirliği: Iptvn Örneği. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Dimmick, J., Chen, Y., & Li, Z. (2004). “Competition Between the Internet And Traditional News Media: The Gratification-Opportunities Niche Dimension”. The Journal of Media Economics, 17(1), 19-33.
• Göncü S. (2018). “Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Çerçevesinde Y Kuşağının WhatsApp Kullanımı Üzerine Bir İnceleme”. TRT Akademi, 6, 1-24.
• Karagöz, Y. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kaye, B. K., & Johnson, T. J. (2002). “Online And in The Know: Uses And Gratifications Of The Web For Political Information”. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 46(1), 54-71.
• Koçak, N.G. (2012). Bireylerin Sosyal Medya Kullanım Davranışlarının ve Motivasyonlarının Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında İncelenmesi: Eskişehir’de bir uygulama (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. Köseoğlu, Ö. (2012). “Sosyal Ağ Sitesi Kullanıcılarının Motivasyonları: Facebook Üzerine Bir Araştırma”. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 7 (2), 58-81
• Lee, D., & LaRose, R. (2007). A Socio-Cognitive Model of Video Game Usage. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 51(4), 632-650.
• Lim W. M., ve Ting D. H. (2012). “E-Shopping: An Analysis of The Uses and Gratifications Theory”, Modern Applied Science, 6(5), 48.
• McCreery, S., & Krugman, D. M. (2017). “Tablets and TV Advertising: Understanding the Viewing Experience”. Journal of Current Issues & Research in Advertising, 38(2), 197-211.
• McQuail, D., Blumler, J. G., & Brown, J. R. (1972). “The Television audience: A revised perspective”. In D. McQuail (Eds.), Sociology of Mass Communications. Middlesex, England: Penguin.
• McQuail, D. And Windahl (1993). S. Communication Models for the Study of Mass Communication, 154-155.
• Mutlu, E. (1999). Televizyon ve Toplum. Ankara. TRT Yayınları.
• Özmen, İ. (2020). Dijital Platformların Kullanımlar ve Doyumlar Bağlamında Alımlanması: Netflix ve BluTV Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Papacharissi, Z., & Rubin, A. M. (2000). Predictors of Internet use. Journal Of Broadcasting & Electronic Media, 44(2), 175-196.
• Pituch, K. A., Stevens, J. P. (2012). Applied multivariate statistics for the social sciences: Routledge.
• Sheldon P. (2008). “The Relationship Between Unwillingness-To-Communicate and Students’ Facebook Use”. Journal of Media Psychology, 20(2), 67-75
• Sucu, İ (2014). Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Açısından Sosyal Medya Sanal Dünya Oyunu Olarak Second Life Örneği (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tewksbury, D., & Althaus, S. L. (2000). An examination of motivations for using the World Wide Web. Communication Research Reports, 17(2), 127-138.
• Üçer, N. (2016). “Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında Gençlerin Sosyal Media Kullanımına Yönelik Niteliksel Bir Araştırma”. Global Media Journal TR Edition, 12.
• Wimmer, R. D., And Dominick, J. R. (1994). An Introduction to Mass Media Research. California: Wadsworth.