Sporcu Sosyal Medya Kullanım Davranışları Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2024, Sayı: 16, 317 - 328, 29.06.2024

Mehmet Akarsu , İsmail İlbak , Cemal Gündoğdu

https://doi.org/10.55609/yenimedya.1458117

Öz

Literatürde Türk toplumuna uyarlanarak geliştirilen sosyal medya ile ilgili ölçek çalışmaları incelendiğinde araştırmacıların genellikle sosyal medya bağımlılığı üzerine odaklandıkları görülmektedir. Sosyal medya kullanımı ile ilgili ise çok az sayıda araştırma bulunmakla birlikte sporcuların sosyal medya kullanım davranışları ile ilgi herhangi bir araştırmaya rastlanmamıştır. Bu bağlamda bu araştırmada sporcuların sosyal medya kullanım davranışlarını incelemede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Tarama modelinden faydalanarak tasarlanan bu araştırma 19- 35 yaş aralığında hem aktif olarak spor yapan hem de en az bir sosyal medya aracı kullanan toplam 487 bireyin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Ölçek maddeleri, literatür taraması ve alan uzmanları görüşleri alınarak hazırlanmıştır. Yapılan açımlayıcı faktör analizleri sonucuna göre 15 madde ve 3 alt boyuttan (içerik üretme, kullanım sıklığı ve sosyal medya bağımlılığı) oluşan bir ölçme yapısı elde edilmiştir. Bu yapı doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiş ve mevcut yapının geçerliği teyit edilmiştir. Ölçeğin güvenirliği, test-tekrar test yöntemi ve iç tutarlılık analizi ile incelenmiştir. Analizler, ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısının tüm alt boyutlarda 0,70 üzerinde değere sahip olduğunu göstermiştir. Bu bağlamda bu araştırmada geliştirilen ölçeğin güvenilir olduğu ve geçerli bir ölçüm aracı olarak kullanılabileceği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Spor, Medya, Sosyal Medya, Ölçek, İçerik Üretme

Etik Beyan

Ölçeğin uygulanması için Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma ve Yayın Etik Kurulu’ndan 07-03-2024 tarihli, 4 oturum sayılı ve 11 karar sayılı onay alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurum/kuruluştan destek alınmamıştır.

Athlete Social Media Usage Behavior Scale: Validity and Reliability Study

Öz

When examining the scale studies related to social media developed and adapted to the Turkish society in the literature, it is observed that researchers generally focus on social media addiction. However, there is very limited research regarding social media usage among athletes, and no research has been found regarding athletes' social media usage behaviors. In this context, this study aimed to develop a valid and reliable measurement tool that can be used to examine athletes' social media usage behaviors. Conducted using a survey model, this research involved a total of 487 individuals aged between 19 and 35 who actively engage in sports and use at least one social media platform. The scale items were prepared based on literature review and opinions from domain experts. According to the results of exploratory factor analyses, a measurement structure consisting of 15 items and 3 sub-dimensions (content creation, usage frequency, and social media addiction) was obtained. This structure was tested with confirmatory factor analysis, confirming the validity of the existing structure. The reliability of the scale was examined through test-retest method and internal consistency analysis. The analyses showed that the Cronbach's Alpha internal consistency coefficient of the scale was above 0.70 for all sub-dimensions. Therefore, it can be stated that the scale developed in this study is reliable and can be used as a valid measurement tool.

Anahtar Kelimeler

Sports, Media, Social Media, Scale, Content Production

Kaynakça

• Akin, A., Özbay, A., & Baykut, İ. (2015). Sosyal medya kullanımı ölçeği̇’ni̇n Türkçe formu’nun geçerli̇ği̇ ve güveni̇rli̇ği̇. Journal of International Social Research, 8(38), 628-633.
• Andreassen, C. S. (2015). Online social network site addiction: A comprehensive review. Current Addiction Reports, 2(2), 175-184. https://doi.org/10.1007/s40429-015-0056-9
• Bakır Ağyar, B., & Uzun, B. (2018). Developing the social media addiction scale: Validity and reliability studies. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5(3). https://doi.org/10.15805/addicta.2018.5.3.0046
• Bayram, N. (2004). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi. Ezgi Kitabevi.
• Bayram, N. (2010). Yapısal eşitlik modellemesine giriş AMOS uygulamaları. Ezgi Kitapevi.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (2. baskı). Pegem Akademi.
• Davies, T., & Cranston, P. (2008). Youth work and social networking final research report (s. 49).
• Demirci, İ. (2019). Bergen sosyal medya bağımlılığı ölçeğinin Türkçeye uyarlanması, depresyon ve anksiyete belirtileriyle ilişkisinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 20(Ek sayı.1):15-22. https://doi.org/10.5455/apd.41585
• Deni̇z, L., & Tutgun-Ünal, A. (2019). Sosyal medya çağında kuşakların sosyal medya kullanımı ve değerlerine yönelik bir dizi ölçek geliştirme çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 11(18), 1025-1057. https://doi.org/10.26466/opus.557240
• Erkorkmaz, Ü., Etikhan, İ., Özdamar, K., & Sanisoğlu, Y. (2013). Confirmatory factor analysis and fit indices: Review. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 33(1), 210-223. https://doi.org/10.5336/medsci.2011-26747
• Filo, K., Lock, D., & Karg, A. (2015). Sport and social media research: A review. Sport Management Review, 18(2), 166-181. https://doi.org/10.1016/j.smr.2014.11.001
• Gilchrist, P., & Wheaton, B. (2013). New media technologies in lifestyle sport. In B. Hutchins & D. Rowe (Eds.), Digital media sport: Technology, power and culture in the network society (pp. 169–187). New York, NY: Routledge.
• Hair, J.F., Anderson, R.E., Tatham, R.L., & Black, W.C. (1998). Multivariate data analysis. Prentice Hall.
• Hou, Y., Xiong, D., Jiang, T., Song, L., & Wang, Q. (2019). Social media addiction: Its impact, mediation, and intervention. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 13(1), Article 4. https://doi.org/10.5817/CP2019-1-4
• Hutchins, B., & Rowe, D. (2013). Digital media sport: Technology, power and culture in the network society. Routledge.
• Kemp, S. (2019, Ocak 31). Digital in 2019: Global internet use accelerates. We are social UK. https://wearesocial.com/uk/blog/2019/01/digital-in-2019-global-internet-use-accelerates/
• McCarthy, J., Rowley, J., Ashworth, C. J., & Pioch, E. (2014). Managing brand presence through social media: The case of UK football clubs. Internet Research, 24(2), 181-204. https://doi.org/10.1108/IntR-08-2012-0154
• Meydan, C. H., ve Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Detay Yayıncılık.
• Moeller, J. L. (2022). Social media and the sports medicine physician. Clinical Journal of Sport Medicine, 32(1), 3. https://doi.org/10.1097/JSM.0000000000000840
• Nakaya, A. C. (2015). Internet and social media addiction. Webology, 12(2), 1-3.
• Ojala, A.-L. (2014). Institutionalisation in professional freestyle snowboarding – Finnish professional riders’ perceptions. European Journal for Sport and Society, 11(2), 103-126. https://doi.org/10.1080/16138171.2014.11687936
• Özgenel, M., Canpolat, Ö., & Ekşi, H. (2019). Ergenler için sosyal medya bağımlılığı ölçeği (ESMBÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Addicta: The Turkish Journal on Addictions. 6(3), 631‒664. https://doi.org/10.15805/addicta.2019.6.3.0086
• Perloff, R. M. P., Richard M. (2007). The dynamics of persuasion: Communication and attitudes in the 21st century. (2nd Ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781410606884
• Pieper, L. P. (2013). It’s a whole new ball-game: how social media is changing sports. Journal of Sport Management, 27(3), 261-262. https://doi.org/10.1123/jsm.27.3.261
• Rowe, D., & Hutchins, B. (2014). Globalisation and online audiences. In A.C. Billings & M. Hardin (Eds.), Routledge handbook of sport and new media (pp. 7–18). New York, NY: Routledge.
• Rowe, D., & Hutchins, B. (2014). Globalization and online audiences. Routledge.
• Şahin, C., & Yağcı, M. (2017). Sosyal medya bağımlılığı ölçeği-yetişkin formu: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 523-538.
• Şimşek, Ö. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş. Ekinos.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., & Ullman, J. B. (2013). Using multivariate statistics. Pearson.
• Taş, İ. (2017). Ergenler için sosyal medya bağımlılığı ölçeği kısa formunun (SMBÖ-KF) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 4(1), 27-40.
• Thorpe, H. (2017). Action sports, social media, and new technologies: Towards a research agenda. Communication & Sport, 5(5), 554-578. https://doi.org/10.1177/2167479516638125
• Torun, E. D. (2019). Sosyal medya davranışları ölçeğinin Türkçe formunun geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 32, Article 32. https://doi.org/10.31123/akil.620551
• Tutgun-Ünal, A., & Deni̇z, L. (2015). Development of the social media addiction scale. AJIT-e: Academic Journal of Information Technology, 6(21), Article 21. https://doi.org/10.5824/1309-1581.2015.4.004.x
• Vale, L., & Fernandes, T. (2018). Social media and sports: Driving fan engagement with football clubs on Facebook. Journal of Strategic Marketing, 26(1), 37-55. https://doi.org/10.1080/0965254X.2017.1359655
• Veneziano L. ve Hooper J. (1997). A method for quantifying content validity of health-related questionnaires. American Journal of Health Behavior, 21(1), 67-70.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(Özel Sayı), 74-85. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/iuisletme
• Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.