Sosyal Medya Analitiği Konulu Akademik Çalışmaların Bibliyometrik Analizi

Yıl 2024, Sayı: 17, 174 - 195, 26.12.2024

Zafer Ayaz

https://doi.org/10.55609/yenimedya.1527131

Öz

Sosyal medya, geleneksel ağızdan ağıza iletişimi dijital platformlara taşıyarak bireyler ve kurumların iletişim biçimlerinde büyük değişikliklere yol açmıştır. Sosyal medya kullanıcılarının etkileşimlerinden oluşan büyük veri kümeleri, araştırmacılar için önemli birer kaynak haline gelmiştir. Bu verilerin analizine yönelik çalışmalar hızla artmakta ve sosyal medya analitiği verilerinin bilimsel araştırmalara katkısı giderek önem kazanmaktadır. Bibliyometrik çalışmalar da bu bağlamda akademik trendleri izlemek için kritik bir araç olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, "Sosyal Medya Analitiği" üzerine yayımlanan uluslararası araştırmaların bibliyometrik yöntemle incelenmesi ve bu yayınlar arasındaki ilişkilerin somut bir şekilde ortaya konulmasıdır. 24 Temmuz 2024'te Scopus veri tabanında yapılan bir arama sonucunda, sosyal medya analitiğiyle ilgili 6.541 esere ulaşılmıştır. Bu eserler, yıl, ülke, yazar, atıf ve anahtar kelime kullanımı gibi kriterlere göre analiz edilmiştir. Çalışmada sadece bibliyometrik özelliklerin görselleştirilmesi değil, aynı zamanda bu yayınlar arasındaki ilişkilerin derinlemesine anlaşılmasına da olanak sağlanmıştır. Verilerin kullanıldığı bağlamların analizi, literatürdeki bilgi boşluklarını belirlemekte ve gelecekteki çalışmalara yol göstermektedir. Çalışma bulgularına göre sosyal medya analitiği konusunda yılının ilk ve tek yayını 2005 yılında görülmüş olup 2009 yılından itibaren çalışmaların sayısı artan bir ivmeyle çoğalmıştır. Ayrıca en çok çalışmanın yapıldığı ülke ABD, en çok iş birliği yapılan kurum Indian Institute of Technology Delhi, en çok atıf alan yazar Carlos Castillo, en çok araştırma yapılan anahtar kelimenin social media (sosyal medya) olduğu tespit edilmiştir. Yıllara göre araştırma trendinin büyük veri, duygu analizi, derin makine öğrenmesi, yapay zekâ konularına doğru yoğunlaştığı, küresel pandeminin yaşandığı dönemlerde pandemi özelinde araştırmaların yapıldığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Sosyal Medya Analitiği, Bibliyometrik Analiz, Araştırma Trendleri, Scopus

Bibliometric Analysis of Academic Studies on Social Media Analytics

Öz

Social media has transitioned traditional word-of-mouth communication to digital platforms, resulting in significant changes in communication for individuals and organizations. The large datasets created by social media interactions have become vital resources for researchers. Studies analyzing this data are increasing rapidly, and the role of social media analytics in scientific research is gaining importance. Bibliometric studies have emerged as critical tools for tracking academic trends. This study aims to examine international research published on "Social Media Analytics" using bibliometric methods, revealing the relationships between these publications. On July 24, 2024, a search in the Scopus database identified 6,541 works related to social media analytics. These works were analyzed based on criteria such as year, country, author, citation, and keyword usage. The study not only visualizes bibliometric characteristics but also deepens the understanding of the relationships between these publications. Analyzing the contexts in which data is used helps identify knowledge gaps in the literature and guide future research. Findings indicate that the first and only publication on social media analytics appeared in 2005, with a rapid increase in studies from 2009 onwards. The U.S. leads in research output, with the Indian Institute of Technology Delhi as the most collaborative institution, Carlos Castillo as the most cited author, and "social media" as the most researched keyword. Research trends increasingly focus on big data, sentiment analysis, deep learning, and AI, with pandemic-related studies emerging during global crises.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Social Media Analytics, Bibliometric Analysis, Research Trends, Scopus

Kaynakça

• Aggarwal, C. C. ve Subbian, K. (2012, 26-28 April). Event detection in social streams. In Proceedings of the 2012 SIAM International Conference on Data Mining, Anaheim, California, USA. https://doi.org/10.1137/1.9781611972825.54
• Akın, B. & Gürsoy Şimşek, U. T. (2018). Sosyal medya analitiği ile değer yaratma: Duygu analizi ile geleceğe yönelim. Journal of Mehmet Akif Ersoy University Economics and Administrative Sciences Faculty, 5(3), 797-811. https://doi.org/10.30798/makuiibf.435804
• Akyıldız, S. & Yılmaz, K. (2020). Sosyal medya konulu araştırmaların bilim haritalama tekniği ile bibliyometrik analizi. OPUS International Journal of Society Researches, 16(28), 1416-1451. https://doi.org/10.26466/opus.680835
• Aria, M. & Cuccurullo, C. (2017). Bibliometrix: An R-tool for comprehensive science mapping analysis. Journal of Informetrics, 11(4), 959-975.
• Arklan, Ü. & Koçyiğit, İ. (2024). Afet dönemlerinde sosyal medyada dezenformasyonun yayılımı: 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri örneği. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 525-546. https://doi.org/10.11616/asbi.1453304
• Avcı, İ. (2024). Sosyal medya ve gösterişçi tüketim ile ilgili web of science veri tabanında yer alan yayınların bibliyometrik analizi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 85-103. https://doi.org/10.18506/anemon.1417086
• Avşar, İ. İ. (2020). Yeni medya alanında akademik bilgi üretimi üzerine bir inceleme. European Journal of Managerial Research (EUJMR), 4(6), 114–130.
• Aygün, D. & Zeybek, V. (2020). Anatomi eğitiminde sosyal medya; bibliyometrik analiz. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 6(3), 541-550.
• Bahar, R. (2023). Ulusal pazarlama yazınında sosyal medya pazarlaması konulu çalışmaların bibliyometrik analizi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15), 115-131. https://doi.org/10.54831/vanyyuiibfd.1303311
• Balcı, E. V., Tiryaki, S. & Karakuş, M. (2024). “Sosyal Medya Bağımlılığı” ile ilgili çalışmaların incelenmesi: Bir bibliyometrik analiz. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 6(1), 84-92. https://doi.org/10.35365/ctjpp.24.1.91
• Balcıoğlu, Y. S. & Dogan, B. (2023). Dissecting disinformation dynamics: Insights from a social media environment. İletişim ve Diplomasi, (11), 107-125. https://doi.org/10.54722/iletisimvediplomasi.1374744
• Başarır Yurtsever, S. (2024). Sosyal medya istihbaratının makine öğrenmesi çerçevesinde incelenmesi: Terörizm çalışmaları. Savunma ve Güvenlik Araştırmaları Dergisi, 1(1), 97-119.
• Bazzaz Abkenar, S., Haghi Kashani, M., Mahdipour, E. & Jameii, S.M. (2021). Big data analytics meets social media: A systematic review of techniques, open issues, and future directions, Telematics and Informatics, Volume 57, 1-38. https://doi.org/10.1016/j.tele.2020.101517.
• Çelik, Z., & Develi, E. İ. (2024). Kurumlar için krizin önemi ve halkla ilişkiler kurumlarının kriz iletişimindeki rolü. Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi, 7(1), 69-95. https://doi.org/10.61766/hire.1396629
• Çevrimkaya, M. (2023). Destinasyonlara yönelik sosyal medya paylaşımlarının duygu analizi. Kent Akademisi, 16(3), 1907-1929. https://doi.org/10.35674/kent.1316264
• Demir, Y. & Öztürk, M. (2023). Tarihsel süreçte “Çevrimiçi Taciz”: Bibliyometrik bir analiz. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 939-953. https://doi.org/10.11616/asbi.1265610
• Falagas, M. E., Pitsouni, E. I., Malietzis, G. A., & Pappas, G. (2008). Comparison of PubMed, Scopus, Web of Science, and Google Scholar: Strengths and weaknesses. The FASEB Journal, 22(2), 338-342.
• Gandomi, A. & Haider, M. (2015). Beyond the hype: Big data concepts, methods, and analytics. International Journal of Information Management, 35(2), 137-144. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2014.10.007
• Goh, K. Y., Heng, C. S. & Lin, Z. (2013). Social media brand community and consumer behavior: Quantifying the relative impact of user-and marketer-generated content. Information Systems Research, 24(1), 88-107. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2048614
• Kaplan, A. & Haenlein, M. (2010). Users of the World, Unite! The Challenges and opportunities of social media. Business Horizons. 53. 59-68. https://dx.doi.org/10.1016/j.bushor.2009.09.003.
• Karaboğa, T., Karaboğa, H. A. & Şehitoğlu, Y. (2020). The rise of big data in communication sciences: A bibliometric mapping of the literature. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences, (58), 169-199. https://doi.org/10.26650/CONNECTIST2020-0083
• Karahan Adalı, G. & Ünür, E. (2023). Yerel yönetimlerin sosyal medya kullanımlarının metin madenciliği ile analizi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 11(4), 1810-1828. https://doi.org/10.29130/dubited.1189037
• Karakuş, M., Balcı, E. V. & Tiryaki, S. (2023). Online oyun bağımlılığı: sorunlar ve çözümler üzerine bir literatür taraması. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 5(3), 274-279. https://doi.org/10.35365/ctjpp.23.3.10
• Karataş, S. & Karataş, İ. (2024). Yetiştirme kuramı’nın dünü ve bugünü: Bibliyometrik bir analiz. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(1), 152-170. https://doi.org/10.19145/e-gifder.1407216
• Kubilay, Ç. & Ova, N. (2022). Türkiye’de sosyal medya ve gazetecilik literatürü: Hakemli dergi makaleleri üzerine bibliyometrik bir analiz. Yeni Medya, 2022(12), 117-139. https://doi.org/10.55609/yenimedya.1096527
• Kwak, H., Lee, C., Park, H. & Moon, S. (2010, 26-30 April). What is Twitter, a social network or a news media?. WWW '10: Proceedings of the 19th international conference on World wide web, Raleigh North Carolina, USA. https://doi.org/10.1145/1772690.1772751
• Liu, B. (2012). Sentiment analysis and opinion mining. Synthesis Lectures on Human Language Technologies, 5, 1–167. https://doi.org/10.2200/S00416ED1V01Y201204HLT016
• Lovejoy, K. & Saxton, G. D. (2012). Information, community, and action: How nonprofit organizations use social media. Journal of Computer-Mediated Communication, 17(3), 337–353. https://dx.doi.org/10.1111/j.1083-6101.2012.01576.x
• Mangold, W. G. & Faulds, D. J. (2009). Social media: The new hybrid element of the promotion mix. Business Horizons, 52(4), 357–365. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2009.03.002
• Merabet, M. & Özkurt Dördüncü, F. Z. (2023). Sosyal medyada siyasal iletişim: 46. ABD başkanı Joe Biden’in sosyal medya kullanımı ve ABD 2020 dijital seçim kampanyasının analizi. Akademik Hassasiyetler, 10(23), 312-345. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1332858
• Omerakı Çekirdekci, Ş. & Erarslan, E. (2023). National hate towards global brands. Akademik Hassasiyetler, 10(22), 335-356. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1327729
• Özevin, O. (2021). Firmaların sosyal medya kullanımlarının ağ, sektör ve finansal performans açısından araştırılması: BIST uygulaması. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 408-420. https://doi.org/10.29106/fesa.916015
• Polat, V. (2022). Twitter satış sürecinin duygu analizi ile incelenmesi: Dijital pazarlama açısından bir değerlendirme. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (41), 442-448. https://doi.org/10.31590/ejosat.1124740
• Rayaprolu, A., (2024, Sep 12). 25+ Impressive big data statistics for 2024. https://techjury.net/blog/big-data-statistics/#gref
• Sabuncu, İ. & Atmis, M. (2020). Social media analytics for brand image tracking: A case study application for Turkish Airlines. Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 6(1), 26-41.
• Saf, H. H. (2023a). Siyasal iletişim ve sosyal medya konularını içeren çalışmaların bibliyometrik analiz ile incelenmesi. Selçuk İletişim, 16(1), 90-118. https://doi.org/10.18094/josc.1204119
• Saf, H. H. (2023b). Popülizm ve sosyal medyayla ilgili çalışmaların bibliyometrik analizi. Erciyes İletişim Dergisi, 10(1), 283-304. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1168214
• Safalı, Y. (2020). Sosyal medya kullanıcılarının cumhur ittifakı hakkındaki görüşlerinin veri madenciliği teknikleri ile sınıflandırılması. Bilgisayar Bilimleri ve Teknolojileri Dergisi, 1(2), 51-57.
• Scopus, (2024, July 25). What is Scopus?. https://www.elsevier.com/products/scopus?dgcid=RN_AGCM_Sourced_300005030
• Scott, J. (2017). Social network analysis. Sage Publications Inc., London, U.K.
• Stephen, A. T. & Galak, J. (2012). The effects of traditional and social earned media on sales: A study of a microlending marketplace. Journal of Marketing Research, 49(5), 624-639. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1480088
• Stieglitz, S., Dang-Xuan, L., Bruns, A. & Neuberger, C. (2014). Social media analytics. Business & Information Systems Engineering, 6(2), 89-96. http://dx.doi.org/10.1007/s12599-014-0315-7
• Süllü, Z. (2019). Finansal kuruluşların sosyal sorumluluk faaliyetlerinde sosyal medya kullanımı: Akbank, Garanti BBVA ve Türkiye İş Bankası A.Ş. örneği. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İNİF E-Dergi), 4(2), 250-269.
• Tarakcı, H. N. (2023). Kamusal halkla ilişkilerde sosyal medya: Milli Eğitim Bakanlığı’nın öğretmenlikte kariyer basamakları çalışmasına ilişkin bir duygu analizi araştırması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (50), 303-320. https://doi.org/10.52642/susbed.1231033
• Thelwall, M. (2008). Bibliometrics to webometrics. Journal of Information Science, 34(4), 605-621, http://dx.doi.org/10.1177/0165551507087238
• Tiryaki, S. (2023). Post-Truth ve sosyal medya ilişkisine bibliyometrik bir bakış. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4), 527-545.
• Uyrun, Ö. F. & Sabuncu, İ. (2021). Sosyal medya ve diğer yatırım aracı verilerine dayalı hisse senedi değeri tahmini. Acta Infologica, 5(2), 267-285.
• Van Eck, N.J. & Waltman, L. (2010). Software survey: VOSviewer, a computer program for bibliometric mapping. Scientometrics, 84, 523–538. https://doi.org/10.1007/s11192-009-0146-3
• WeAreSocial, (2024, July 25), We Are Social Digital 2024 Report. https://wearesocial.com/us/blog/2024/01/digital-2024 Yalçın, M. (2023). Kurumsal sosyal sorumluluk ve sosyal medya ilişkisi: Web of science veri tabanına dayalı bibliyometrik analiz. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(2), 146-160.
• Yılmaz, E. & Polat, E. Ç. (2023). #Vegan: Veganizm üzerine twitter sosyal ağ analizi. Moment Dergi, 10(1), 48-82. https://doi.org/10.17572/mj2023.1.4882
• Yiğit Açıkgöz, F. & Çizmeli, D. (2023). İletişim araştırmalarındaki güncel eğilimler üzerine bibliyometrik bir inceleme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (43), 214-234. https://doi.org/10.31123/akil.1353611
• Zhang, J., Qu, Y., Cody, J. & Wu, Y. (2010, 10-15 April). A case study of micro-blogging in the enterprise: Use, value, and related issues. CHI '10: Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems, Atlanta Georgia, USA. https://doi.org/10.1145/1753326.1753346
• Zeng, D., Chen, H., Lusch, R. ve Li, S. H. (2010). Social media analytics and intelligence. IEEE Intelligent Systems, 25(6), 13-16. https://doi.org/10.1109/MIS.2010.151