Fatih’in Rönesansı. İBB Saraçhane Belediye Sarayı, 6 Ekim–4 Aralık 2020, İstanbul. Küratör: Nurhan Atasoy

Yıl 2021, Cilt: 3, 224 - 228, 30.12.2021

Sevil Enginsoy Ekinci

https://doi.org/10.53979/yillik.2021.19

Öz

Fatih’in Rönesansı. İBB Saraçhane Belediye Sarayı, 6 Ekim–4 Aralık 2020, İstanbul. Küratör: Nurhan Atasoy isimli serginin Sevil Enginsoy Ekinci tarafından yazılmış incelemesi.

Anahtar Kelimeler

Gentile Bellini, Resim, Rönesans, Mehmed II

Kaynakça

• Christie’s’in satış kataloğunda yer alan tabloya ilişkin bu bilgilerle birlikte güncel bir değerlendirme ve kaynakça için bkz. “Portrait of Sultan Mehmed II with a Young Dignitary,” erişim 25 Haziran 2020, https://www.christies.com/lot-finder/paintings/portrait-of-sultan-mehmed-i-i-with-6255783-details.aspx?from=searchresult-s&intObjectID=6255783.
• Bu konuda hazırladığım geniş bir kaynakçadan birkaç örnek olarak bkz. Jack Goody, Renaissances: The One or the Many? (Cambridge: Cambridge University Press, 2010); Lisa Jardini ve Jerry Brotton, Global Interests: Renaissance Art Between East and West (Ithaca, NY: Cornell University Press, 2000);
• Bu konuya ilişkin geniş kapsamlı bir makale, önemli bir serginin kataloğu ve İstanbul’un Fatih zamanında bir Osmanlı-Rönesans kenti olarak yeniden inşası hakkında ufuk açıcı bir değerlendirme için sırasıyla bkz. Gülru Necipoğlu, “Visual Cosmopolitanism and Creative Translation: Artistic Conversations with Renaissance Italy in Mehmed II’s Constantinople,” Muqarnas 29 (2012), 1–81,
• Girişteki tanıtım panosunda sunulan sırayla serginin düzenlenmesinde görev almış kişilerin ve kuruluşların isimleri şöyle: Küratör: Nurhan Atasoy; Sergi Tasarımı: Tempus Kültürel Miras Müzecilik, İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı, SO? Mimarlık ve Fikriyat; Grafik: Oya Çitçi; Destek Verenler: Engin Akyürek, Sümer Atasoy, Uğur Derman, Feridun Emecen, Heath Lowry, Bahar Çelik Omur, Günsel Renda, Melike Firuzan Sümertaş, Baha Tanman, Zeynep Tarım, Uşun Tükel, Zeynep Oktay Uslu, Fatih Yücel.
• John Berger, Görünüre Dair Küçük Bir Teoriye Doğru Adımlar, çev. Bülent Somay (İstanbul: Metis, 2020), 21–22.
• Çifte portrenin 1960’lardan itibaren sanat tarihi literatürüne girişi ve Fatih’in karşısındaki kişinin Cem Sultan olduğuna ilişkin Franz Babinger tarafından öne sürülen varsayımın değerlendirilmesi hakkında önemli bir kaynak için bkz. Semavi Eyice, “Sultan Cem’in Portreleri Hakkında,” Belleten 37, no 145 (1973): 1–49.
• Christie’s’in kataloğundaki değerlendirmede de bu olasılığın üzerinde durulduğunu görüyoruz. “Bellini’nin atölyesi” tanımını daha genel anlamda “Bellini’nin takipçisi” olarak kullanan ve Bellini resimlerinin Venedik dışında da biliniyor olmasına dikkat çekerek bu çifte portreyi amicizia (dostluk) kavramı üzerinden Floransa ile ilişkilendiren güncel bir yorum için bkz. Nusret Polat, Fatih ve Bellini (İstanbul: Beyoğlu Kitabevi, 2021), 108–112.
• Fatih’in ünlü portresinin yenilikçi bir yaklaşımla üretim sonrası tarihinin kapsamlı bir incelemesi için bkz. Elizabeth Rodini, Gentile Bellini’s Portrait of Sultan Mehmed II: Lives and Afterlives of an Iconic Image (Londra ve New York: I.B. Tauris, 2020).
• Burada, konu hakkında Society of Architectural Historians tarafından Nisan 2018’de Saint Paul, MN’da düzenlenen konferanstaki bir oturumda sunduğum bildirimin, Reviewing Renaissance Art and Architecture in/from Turkey: Historiographical Readings başlığıyla üzerinde çalıştığım kitabın bir bölümünün çekirdeğini oluşturduğunu not etmek isterim.
• “Erdoğan Ayasofya’yı ibadete açan kararı imzaladı,” DW Türkçe, 10 Temmuz 2020, https://www.dw.com/tr/erdo%C4%9Fan-ayasofyay%C4%B1-i- badete-a%C3%A7an-karar%C4%B1-imzalad%C4%B1/a-54129766, erişim 26 Temmuz 2021.
• İstanbul’un fethinin 568. yıldönümünde, Mayıs 2021’de ise kapağında ve giriş bölümünde tablonun yer aldığı, gözden geçirilmiş ve genişletilmiş bir Fatih Sultan Mehmed kitabı İBB tarafından yayımlandı, bkz. Necat Birinci, der., Fatih Sultan Mehmed (İstanbul: İstanbul Kültür ve Sanat Ürünleri A.Ş., 2021).
• Sotheby’s’in satış kataloğunda yer alan tabloya ait bu bilgiler ve Julian Raby’nin güncel bir değerlendirmesi için bkz. “A rare and important portrait of Süleyman the Magnificent (r.1520-66), Italy, late 16th/early 17th century,” erişim 2 Mayıs 2021, https://www.sothebys.com/en/buy/auction/2021/arts-of-the-islamic-world-india-including-fine-rugs-and-carpets/a-rare-and-important-portrait-of-sueleyman-the. Raby’nin değerlendirmesi için ayrıca bkz. Julian Raby, “... And a Magnificent Süleyman,” Cornucopia 62 (2021): 21–22.