DESCRIPTION OF THE CREATION PROCESS OF AN INSTRUMENT FROM DESIGN TO PERFORMANCE THROUGH THE EXPERIENCES OF DESIGNER, LUTHIER AND PERFORMER: THE EXAMPLE OF EFECE INSTRUMENT

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 1675 - 1705, 30.09.2025

Mutlu Subaşi Sami Emrah Gerekten

https://doi.org/10.51576/ymd.1689798

Öz

ABSTRACT
Human beings have created, developed and transformed instruments with their imagination in line with their musical needs. Today, it is seen that the main dynamics of such a creation process consist of a new organological or industrial idea, luthier experiences, communication between luthiers and performers, and the common experiences of all those concerned. This research is qualitative phenomenological research that aims to obtain inductive data to understand the dynamics of instrument creation processes by starting from these common experiences in the example of the modified guitar named Efece designed by Mutlu SUBAŞI. In order to describe the design, production and consumption processes of the modified instrument, the data obtained from interviews with a group of 10 people consisting of designers, luthiers and performers were subjected to content analysis.
Chronological findings on the need, aesthetic pursuit and processes that lead the designer to modify an instrument, the measures taken by luthiers regarding the encountered and potential problems, and the performers’ performance potential of the instrument are used to describe the research in detail. The article also provides information on how the string and tuning characteristics of folk instruments can be used in the design of guitar modifications. On the other hand, the potential of the modified guitar, which is finalized with the designer’s imagination and the experience of the luthiers, to combine the characteristics of different instruments to perform many different musical genres, mediates the opportunities that the intersection of traditional and modern instruments can offer.
As a result, the designer’s imaginative search for difference combined with the luthier’s experiences to create a new modified instrument; the research findings describing this process provide important clues to designers, luthiers and performers for similar modification processes in the future.

Anahtar Kelimeler

Modification , modified instruments , Efece , guitar , bağlama (saz).

Etik Beyan

The research was carried out in accordance with the permissions of Afyon Kocatepe University Social and Human Sciences Scientific Research and Publication Ethics Board with protocol number 2024/136 taken at the meeting number 06 dated 17.04.2024 and protocol number 024/317 taken at the meeting number 18 dated 18.09.2024. In this study, all the rules specified to be followed within the scope of the Higher Education Law and the Scientific Research and Publication Ethics Directive were complied with. Necessary measures have been taken for the actions specified under the title of Actions Contrary to Scientific Research and Publication Ethics.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

TASARIMDAN İCRAYA BİR ÇALGININ YARATIM SÜRECİNİN TASARIMCI, LUTİYE VE İCRACI DENEYİMLERİYLE BETİMLENMESİ: EFECE ÇALGISI ÖRNEĞİ

Öz

ÖZ
İnsanoğlu, müzikal ihtiyaçları doğrultusunda hayal gücüyle çalgıları yaratmış, geliştirmiş ve dönüştürmüştür. Günümüzde böyle bir yaratım sürecinin; ana dinamiklerini, organolojik ya da endüstriyel yeni bir fikir, lutiye tecrübeleri, lutiyelerin ve icracıların iletişimi ve tüm paydaşların ortak deneyimlerinin oluşturduğu görülmektedir. Bu araştırma, Mutlu SUBAŞI tarafından tasarlanan Efece isimli modifiye gitar örneğinde bahsedilen bu ortak deneyimlerden hareket ederek çalgı yaratım süreçlerinin dinamiklerini anlamada tümevarımsal veriler elde etmeyi hedefleyen fenomenolojik desende hazırlanmış bir nitel araştırmadır. Araştırmada modifiye çalgının tasarım üretim ve tüketim süreçlerinin betimlenebilmesi için tasarımcı, lutiye ve icracılardan oluşan 10 kişilik bir paydaş grubuyla gerçekleştirilen görüşmelerden elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur.
Araştırmada bulgular, modifikasyon fikrinin sahibi tasarımcıyı, bir çalgıyı modifiye etmeye iten ihtiyaç, estetik Modifikasyon fikrinin sahibi tasarımcıyı, bir çalgıyı modifiye etmeye iten ihtiyaç, estetik arayış ve süreçler, lutiyelerin karşılaşılan ve olası problemlere ilişkin aldıkları önlemler ve icracıların çalgının performans potansiyeli eksenindeki kronolojik bulgular araştırmayı detaylıca betimlemek için kullanılmıştır. Ayrıca makale, gitar modifikasyonlarında halk çalgılarının tel ve akort özelliklerinin tasarımda nasıl kullanılabileceğine dair bilgiler sunmaktadır. Öte yandan, tasarımcının hayal gücü ve lutiyelerin deneyimleri ile son şeklini alan modifiye gitarın, farklı çalgıların karakteristik özelliklerini birleştirerek çok farklı müzik türlerini icra etmeye imkân tanıyan potansiyeli, geleneksel ve modern çalgıların kesişiminin sunabileceği fırsatlara aracılık yapmaktadır.
Sonuç olarak tasarımcının hayal gücünden hareketle giriştiği farklılık arayışı, lutiye deneyimleriyle birleşerek yeni bir modifiye çalgıyı ortaya çıkarmış; bu süreci betimleyen araştırma bulguları sonraki benzer modifikasyon süreçleri için tasarımcı, lutiye ve icracılara önemli ipuçları sunmuştur.

Anahtar Kelimeler

modifikasyon , modifiye enstrümanlar , Efece , gitar , bağlama (saz).

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Açar, Y. (2022). Bağlama Sazı İcrasında Bir Zenginlik Unsuru Olarak Düzenler. D. Cengiz (Eds.). Güzel Sanatlar Alanındaki Gelişmeler (pp. 109-128). İzmir: Duvar Yay.
• Aguirre-Fernández, G., Barbieri, C., Graff, A., Pérez de Arce, J., Moreno, H., & Sánchez-Villagra, M. R. (2021). Cultural Macroevolution of Musical Instruments in South America. Humanities and Social Sciences Communications, 8(1), 1-12. https://doi.org/10.1057/s41599-021-00881-z
• Allmark, P., Boote, J., Chambers, E., Clarke, A., McDonnell, A., Thompson, A. and Tod, A. M. (2009). Ethical issues in the use of in-depth interviews: literature review and discussion. Research Ethics, 5(2), 48-54.
• Andersen, K., and Gibson, D. (2017). The Instrument as The Source of New in New Music. Design Issues, 33(3), 37-55. https://doi.org/10.1162/DESI_a_00450
• Barclay, R. (2003). The Development of Musical Instruments: National Trends and Musical Implications (pp. 22-41). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CCOL9780521806589.003.
• Bilge, E. (1996). Rönesans Döneminde Gitar. (Master’s thesis). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
• Bijsterveld, K. and Schulp, M. (2004). Breaking into a World of Perfection: Innovation in Today’s Classical Musical Instruments. Soc. Stud. Sci. 34, 649–674. https://doi.org/10.1177/0306312704047171
• Bongers, B. (2007). Electronic Musical Instruments: Experiences of a New Luthier. Leonardo Music Journal, 17, 9-16.
• Can Acet, R., Başar, B., Çoğulu, T., Çoğulu, A., et al. (2022). New Additions to the Guitar Family: Lego and Automatic Microtonal Guitars. Musicologist, 6(1), 26-41. https://doi.org/10.33906/musicologist.1079674
• Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Çoğulu, T. (2010). The Adaptation of Bağlama Techniques into Classical Guitar Performance (Unpublished Doctoral Thesis), Istanbul Tecnical University Social Sciences Institute, İstanbul.
• Dave, K. (2003). The Cultural Study of Musical Instruments. The Cultural Study of Music (274-283). New York: Routledge.
• Dawe, K. (2013). Guitar Ethnographies: Performance, Technology and Material Culture. Ethnomusicology Forum, 22, 1-25.
• Dawe, K. and Eroğlu, S. (2013). The Guitar in Turkey: Erkan Oğur and the Istanbul Guitarscape. Ethnomusicology Forum, 22, 49-70.
• Denzin, N. K. (1989). Interpretive Biography. Sage Publications.
• Filatova, T. (2023). Bolivian Music of the Wind in guitar works: aspects of artistic implementation. Scientific herald of Tchaikovsky National Music Academy of Ukraine, 136, 179–197. doi: 10.31318/2522-4190.2023.136.276574.
• Fletcher, N. (2012). The Evolution of Musical Instruments. Journal of the Acoustical Society of America, 132, 2071-2071. https://doi.org/10.1121/1.4755634.
• Franco, J. (2022). Supervivencia y Adaptación de la Vihuela de Arco Entre las Sociedades Shuar, achuar, shiwiar y kichwas del Pastaza de la Alta Amazonía. Anthropos. https://doi.org/10.5771/0257-9774-2022-1-1.
• Goodall, H. (2018). Müziğin Öyküsü (Sevi Sarıışık Tokalaç and Emrah Tokalaç, Trans.) [The Story of Music]. İstanbul.
• Gerekten, S. E. (2020). Bağlama/Saz Çalgısı ile İlgili Yapılan Çalışmalar Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi. Eurasian Journal of Music and Dance (17), 391-411.
• Gurgul, W. (2022). English and Russian Guitars in Poland: A Summary of Sources Using Open-G Tuning, from the Nineteenth Century to the Present Day. Soundboard Scholar, 8(1), 6.
• Holloway, I., and Wheeler, S. (1996). Qualitative Research for Nurses. Oxford: Blackwell Science Ltd.
• Krippendorff, K. (2004). Content Analysis: An Introduction to Its Methodology. Sage Publications.
• Magnusson, T. (2021). The Migration of Musical Instruments: On the Socio-Technological Conditions of Musical Evolution. Journal of New Music Research, 50(2), 175-183.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. Edt. S. Turan, Ed.). Ankara: Nobel Yay.
• Mice, L. and McPherson, A.P. (2021). Embodied Cognition in Performers of Large Acoustic Instruments as a Method of Designing New Large Digital Musical Instruments. In: Kronland-Martinet, R., Ystad, S., Aramaki, M. (eds) Perception, Representations, Image, Sound, Music. CMMR 2019. Lecture Notes in Computer Science, vol 12631. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-70210-6_37
• Montagu, J. (2007). Origins and Development of Musical Instruments. Scarecrow Press.
• Montagu, J. (2017). How Music and Instruments Began: A Brief Overview of The Origin and Entire Development of Music, From Its Earliest Stages. Frontiers in Sociology, 2, 1-12.
• Morreale, F., Armitage, J., and McPherson, A. (2018). Effect of Instrument Structure Alterations on Violin Performance. Frontiers in Psychology, 9, 2436.
• Neuendorf, K. A. (2016). The Content Analysis Guidebook. Sage Publications.
• Öztürk, O. M. (2009). Onyedi’den Yirmidört’e: Bağlama Ailesi Çalgılar ve Geleneksel Perde Sistemi. Folklor/Edebiyat, 15(58), 63-88.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative Research & Evaluation Methods. Sage Publications.
• Pilch, A. (2023). Modification of The Guitar Bracing Using Optimization. Vibrations in Physical Systems, 34(2).
• Pinkerton, E. J. (2007). The Chilean Guitarrón: The Social, Political and Gendered Life of a Folk Instrument (Doctoral dissertation). University of California, Berkeley, USA.
• Townsend, P. (2020). The Evolution of Music Through Culture and Science. Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oso/9780198848400.001.0001.
• Tresch, J., and Dolan, E. I. (2013). Toward a new organology: Instruments of Music and Science. Osiris, 28(1), 278-298.
• Uğuz Arsu, Ş. & Tekindal, M. (2021). Nitel araştırmalarda anlatı araştırmasının tanımı, kapsamı ve süreci. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 21 (1), 85-124.
• Wikipedia. (2024). Stringed Instrument Tunings. (2024, October 18). Retrieved from https://en.wikipedia.org/wiki/Stringed_instrument_tunings
• Wheeler, P. A. (2002). An Overview of Musical Instruments Used in South American Dance Traditions. The Journal of the Acoustical Society of America, 112(5), 2265-2265.
• Yılmaz, H., and Şen, Ü. S. (2016). Gitarın Popülerlik Durumunun Incelenmesi. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 5(25), 1491-1521.
• Zauer, M., Kowalewski, A., Sproßmann, R., Stonjek, H., & Wagenführ, A. (2016). Thermal Modification of European Beech at Relatively Mild Temperatures for The Use in Electric Bass Guitars. European Journal of Wood and Wood Products, 74, 43-48.