“Bütünleşme Kuramlarının Avrupa Birliği Genişlemesine Bakışı”

Yıl 2008, Cilt: 15 Sayı: 1, 149 - 161, 01.03.2008

Hüseyin Kutay Aytuğ

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Bütünleşme Kuramlarının Avrupa Birliği Genişlemesine Bakışı

Öz

Roma Antlaşması’ndan beri Avrupa Birliği’nin gündeminde olan genişleme olgusu, Birliğin en önemli politik araçlarından biridir. Tarihsel süreç içinde, her biri dikkatlice tasarlanmış, müzakere edilmiş ve yürütülmüş olan genişlemeler, Avrupa bütünleşmesini açıklamaya çalışan kuram ve yaklaşımlarca da incelenmiştir. Birlik, bir yandan genişlerken, diğer yandan da derinleşmeye çalışmaktadır. Bu süreci açıklamaya çalışan kuram ve yaklaşımlar Birliğin evrimiyle birlikte gelişmiş ve çeşitlenmiştir. Söz konusu kuramlar bazen birbirleriyle rekabet eder gibi görülseler de aslında birbirlerini tamamlamakta ve kısmen örtüşmektedirler. Bu çalışmanın amacı, Avrupa bütünleşmesini farklı açılardan değerlendiren kuram ve yaklaşımlardan; federalizm, yeni işlevselcilik, liberal hükümetlerarasıcılık, çok düzeyli yönetişim, yeni kurumsalcılık ve sosyal inşacılığın genişlemeye bakışlarını birlikte değerlendirmek; Orta ve Doğu Avrupa genişlemesini, değişik kuramların penceresinden bütüncül bir şekilde ortaya koymaktır

Anahtar Kelimeler

Genişleme, Federalizm, Yeni İşlevselcilik, Liberal Hükümetlerarasıcılık, Çok Düzeyli Yönetişim, Yeni Kurumsalcılık, Sosyal İnşacılık

Kaynakça

• AKAY, Hale (2005), “Katılım Öncesi Süreç”, Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Editör Desmond Dinan, Kitap Yayınevi, Birinci Cilt, Çeviren Hale Akay.
• ARI, Tayyar (2004), Uluslararası İlişkiler Teorileri, Alfa yayınları, 4. Baskı.
• BURGESS, Micheal (2004), “Federalism”, A. Wienner ve T. Diez (der.), European Integration Theory içinde, Oxford University Press, 25-41.
• Commission of the European Communities (2007), Enlargement Strategy and Main Challenges 2007-2008 Brussels, 6.11.2007 COM(2007).
• European Commission (2003), The More Unity and More Diversity the European Union’s Biggest Enlargement, B-1049, Brussels.
• GÖKBUNAR, R. vd (2008), Avrupa Birliği’nin Türkiyeli Geleceği: Umutlar ve Korkular, Ankara, Nobel Yayıncılık.
• GSTÖHL, Sieglinde. (2002), Reluctant Europeans. Norway, Sweden and Switzerland in the Process of European Integration, Boulder, CO: Lynee Rienner.
• HAAS, Ernst B.(1958), The Uniting of Europe: Political, Social and Economic Forces,1950-1957. Standford, CA: Standford Universty Press.
• JACHTENFUCHS, Markus ve KHLER-KOCH, Beate (2004), “Governance and Institutional Development”, A. Wienner ve T. Diez (der.), European Integration Theory içinde, Oxford University Press, 97-115.
• KARAKAŞ, Yusuf (2002), Avrupa Birliği’nde Siyasal Entegrasyon, Siyasal Kitabevi.
• KAHRAMAN, Sevilay (2003), “Avrupa Birliği’nin Genişleme Politikası”, M. Kar, ve H. Arıkan, (der.), Avrupa Birliği Ortak Politikalar ve Türkiye- Ekonomik, Sosyal ve Siyasal Politikaların Uyumlaştırılması içinde, Beta Yayınları, İstanbul, Ekim, 349-372.
• KARACASULU, Nilüfer (2007), “Avrupa Entegrasyon Kuramları ve Sosyal İnşacı Yaklaşım”, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt:3, Sayı:9 (2007)/Vol:3 No:9, 82-100.
• KARLUK, Rıdvan (2003), Avrupa Birliği ve Türkiye, Beta Yayınları, İstanbul.
• LAURSEN, Finn (2005), “The Eastern Enlargements of the EU: Why and How Far?”, Jean Monnet / Robert Schuman Paper Series, Vol.5 No. 29, August, 1-28.
• MATLI, Walter. (1999), The Logic of Regional Integration. Europe and Beyond, Cambridge, Cambridge University Press.
• MORAVCSİK, Andrew (2005), “Bütünleşme Kuramı”, DİNAN, D. (edt.), Avrupa Birliği Ansiklopedisi içinde, Kitap Yayınevi, Birinci Cilt, Çeviren Hale Akay.
• MORAVCSİK, Andrew (1998), The Choice for Europe: Social Purpose and State Power from Messina to Maastricht, Cornell University Pres.
• MORAVCSİK, Andrew ve VACHUDOVA, Milada Anna (2002), “Bargaining Among Unequals: Enlargement and the Future of European Integration”, European Union Studies Association, Vol.15, No:4, Fall, 1-3.
• MORAVCSİK, Andrew ve VACHUDOVA, Milada Anna (2003), “National Interests, State Power, and EU Enlargement” East European Politics and Societies, 17-42.
• POLLACK, Mark A. (2004), “The New Institutionalism and European Integration”, A. Wienner ve T. Diez (der.), European Integration Theory içinde, Oxford University Press, 137-156.
• ROSAMOND, Ben (2000), Theories of European Integration, Palgrave,
• ROSAMOND, Ben (2003), “New Theoris of European Integration”, M. Cini (der), European Union Politics içinde, , Oxford University Press Inc., New York, 109-127.
• SANGİOVANNİ, Mette Eilstrup (2006), “The 1992-Project, the Revival of Neofonctionalism and the Liberal Intergovernmentalist Challenge”, M. Eilstrup-Sangiovanni (der.), Debates on European Integration A reader içinde, Palgrave Macmillan, 181-203.
• SCHIMMELFENNIG, Frank (2004), “Liberal İntergovernmentalism”, A. Wienner ve T. Diez (der.), European Integration Theory içinde, Oxford University Press., 75-94.
• SCHIMMELFENNIG, Frank (2001), “The Community Trap: Liberal Norms, Rhetorical Action, and the Eastern Enlargement of the European Union”, International Organization, Vol. 55, No. 1. (Winter,), 47-80.
• SCHIMMELFENNIG, Frank (1999), “The Double Puzzle of EU Enlargement: Rhetorical Action, and the Decision to Expand to the East”, Paper Presented at ECSA Sixth Biennial International Conference, Pittsburgh, 3-5 June 1999, 1-48.
• SCHIMMELFENNIG, Frank. ve SEDELMEİER Ulrich. (2002), “Theorizing EU Enlargement: Research Focus, Hypotheses, and The State of Research”, Journal of European Public Policy, 9:4, August, 500-528.
• SCHMİTTER, Philippe C. (2004), “Neo-Neofunctionalism”, A. Wienner ve T. Diez (der.), European Integration Theory içinde, Oxford University Press, 45-74.