Çalışanların Örgütsel Güven ve Sinizm Algılarının Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Rolü

Yıl 2013, Cilt: 20 Sayı: 2, 285 - 302, 01.06.2013

Tolga Türköz , Mustafa Polat Serkan Coşar

Öz

Organizational commitment perceptions, can have positive effects in organizations and may have advantageous impacts on individual and organizational job performance. Various organizational perceptions such as trust in the positive way and cynicism in the negative way may influence individuals’ behaviors within organizations and these organizational perceptions may also have effects on the organizational commitment perceptions. This study was conducted to reveal the role of employees’ organizational trust and cynicism perceptions on organizational commitment. For this aim, the data were collected from 371 employees in manufactoring sector and analyzed in the structural equation model framework. According to the results of the research, it was found that there is significant positive relationship between organizational trust and organizational commitment, on the contrary negative relation with organizational cynicism and commitment. Furthernore, this research consequence indicates that organizational trust and organizational cynicism perceptions of employees predict organizational commitment.

Anahtar Kelimeler

Organizational trust, organizational commitment, organizational cynicism.

Çalışanların Örgütsel Güven ve Sinizm Algılarının Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Rolü

Öz

Örgütsel bağlılık algılamaları, örgüt içinde olumlu yönde etkiler yaratmakta ve bireyin ve örgütün performansını artırabilecek etkilere neden olabilmektedir. Örgütsel anlamda bireyin davranışları birçok değişik örgütsel algılamalardan etkilenmekte, bu algılamalar örgüte güven gibi olumlu veya örgütsel sinizm gibi olumsuz yönde roller alabilmektedir. Bu çalışma, çalışanların örgütsel güven ve örgütsel sinizm algılarının örgütsel bağlılık algıları üzerindeki rolünü ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla üretim sektöründe faaliyet gösteren bir firmadaki 371 çalışandan veri toplanmış ve yapısal eşitlik modeli çerçevesinde analiz yapılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; örgütsel güven değişkeninin örgütsel bağlılığı olumlu yönde, örgütsel sinizm algılamalarının ise örgütsel bağlılık değişkenini olumsuz yönde etkilediği ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca, örgütsel güven ve örgütsel sinizm algılamalarının örgütsel bağlılık değişkenini yordadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel güven, örgütsel bağlılık, örgütsel sinizm.

Kaynakça

• ABRAHAM, Rebecca (2000), “Organizational Cynicism: Bases and Consequences”, Generic, Social, and General Psychology Monographs, 126 (3), 269-292.
• AKBOLAT, M., O. IŞIK ve M. KARADAĞ (2010), “Tıbbi Sekreterlerin Tükenmişlik ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarına İlişkin Bir Araştırma”, International Journal of Economic and Administrative Studies, 2 (4), 41-64.
• ALLEN, N.J. ve J.P. MEYER (1990), “The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance, and Normative Commitment to the Organization”, Journal of Occupational Psychology, 63 (1), 1-18.
• ALTINÖZ, M., S. ÇÖP ve T. SIĞINDI (2011), “Algılanan Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Ankara’daki Dört ve Beş Yıldızlı Konaklama İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma”, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15 (21), 285-315.
• ANDERSSON, Lynne M. (1996), "Employee Cynicism: An Examination Using a Contract Violation Framework", Human Relations, 49 (11), 1395 - 1418.
• ANDERSSON, L.M. ve T.S. BATEMAN (1997), "Cynicism in the Workplace: Some Causes and Effects", Journal of Organizational Behavior, 18, 449 - 469.
• ANGLE, H.L. ve J.L. PERRY (1981), “An Empirical Assessment of Organizational Commitment and Organizational Effectiveness”, Administrative Science Quarterly, 26 (1), 1-14.
• ARBUCKLE, James L. (2007), Amos 16.0 User’s Guide, Chicago: SPSS Inc.
• AYDIN TÜKELTÜRK, Ş., N. ŞAHİN PERÇİN ve B. GÜZEL (2013), “Psychological Contract Breaches and Organizational Cynicism at Hotels”, Revista Tinerilor Economisti (The Young Economists Journal), 9 (19), 194-213.
• BARRICK, M.R., M.K. MOUNT ve N. LI (2013), “The Theory of Purposeful Work Behavıor: The Role of Personalıty, Higher-Order Goals, and Job Characteiıstics”, Academy of Management Review, 38 (1), 132-153.
• CARTWRIGHT, S. ve N. HOLMES (2006), “The Meaning of Work: The Challenge of Regaining Employee Engagement and Reducing Cynicism”, Human Resource Management Review, 16, 199-208.
• CHEN, T.Y., S.N. HWANG ve Y. LIU (2012), “Antecedents of the Voluntary Performance of Employees: Clarifying the Roles of Employee Satisfaction and Trust”, Public Personnel Management, 41 (3), 407-420.
• CHROBOT-MASON, D.L. (2003), “Keeping the Promise: Psychological Contract Violations for Minority Employees”, Journal of Managerial Psychology, 18 (1), 22-45.
• ÇAKINBERK, A. ve E.T. DEMİREL (2010), “Örgütsel Bağlılığın Belirleyicisi Olarak Liderlik: Sağlık Çalışanları Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 103
• ÇELİK, M., Ö. TURUNÇ ve M. BEĞENİRBAŞ (2011), “Örgütsel Performansın Sağlanmasında Örgütte Güven, Tükenmişlik ve Kişiler Arası Çarpıklığın Rolü”, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1), 1-29.
• ÇUBUKÇU, K. ve S. TARAKÇIOĞLU (2010), “Örgütsel Güven ve Bağlılık İlişkisinin Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Öğretmenleri Üzerinde İncelenmesi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 2 (4), 57-78.
• DARROUGH, Odessa G. (2006), “An Examination of the Relationship Between Organizational Trust and Organizational Commitment in the Workforce”, Ph. D. Thesis, Nova Southeastern University.
• DEAN, J.W., P. BRANDES ve R. DHARWADKAR (1998), "Organizational Cynicism", Academy of Management Review, 23 (2), 341-352.
• DEMİRCAN, N. ve A. CEYLAN (2003), “Örgütsel Güven Kavramı: Nedeni ve Sonuçları”, Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 10 (2), 139-150.
• DEMİREL, Yavuz (2008), “Örgütsel Güvenin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Tekstil Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi, 15 (2), 179-194.
• DIRKS, K.T. ve D.L. FERRIN (2002), “Trust in Leadership: Meta-Analytic Findings and Implications for Research and Practice”, Journal of Applied Psychology, 87, 611-628. DIRKS, Kurt T. (2000). Trust in leadership and team performance: Evidence from NCAA Basketball, Journal of Applied Psychology, 85 (6), 1004-1012.
• DUFFY, J.A. ve J. LILLY (2013), “Do Individual Needs Moderate the Relationships between Organizational Citizenship Behavior, Organizational Trust and Perceived Organizational Support?”, Journal of Behavioral & Applied Management, 14 (3), 185-197.
• EATON, Judy A. (2000), A Social Motivation Approach to Organizational Cynicism (Unpublished Doctoral Dissertation), Toronto, York University Graduate Program to Psychology.
• EFEOĞLU, İ. Efe (2006), İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• ERDOST, H.E., K. KARACAOĞLU ve M. REYHANOĞLU, (2007), “Örgütsel Sinizm Kavramı ve İlgili Ölçeklerin Türkiye’deki Bir Firmada Test Edilmesi”, 15. Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, Sakarya, 514-524.
• FUKUYAMA, Francis (2005), Güven: Sosyal Erdemler ve Refahın Yaratılması (Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) (Çev. : Ahmet BUĞDAYCI).
• GREILING, Dorothea (2007), “ Trust and Performance Management in Non-Profit Organizations”, The Innovation Journal: Public Sector Innovation Journal, 12 (3), 1-23.
• GÜL, H., E. OKTAY, ve H. GÖKÇE, (2008), “İş Tatmini, Stres, Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti ve Performans Arasındaki İlişkiler: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama”, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 15, 1-11.
• GÜZELLER, C. ve G. KALAĞAN (2008), “Örgütsel Sinizm Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması ve Çeşitli Değişkenler Açısından Eğitim Örgütlerinde İncelenmesi”, 16. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Antalya, 87-94.
• HOSMER, Larue T. (1995), “Trust, The Connecting Link Between Organizational Theory and Philosophical Ethics”, Academy of Management Review, 20, 379-403.
• HUFF, L. ve L. KELLY (2003), “Levels of Organizational Trust in Individualist Versus Collectivist Societies: A Seven Nation Study”, Organization Science, 14 (1), 81-90.
• JAWORSKI, B.J. ve A.K. KOHLI (1993), “Market Orientation: Antecedents and Consequences”, Journal of Marketing, 57, 53-70.
• JOHNSON, J.L., ve A.M. O'LEARY-KELLY (2003), “The Effects of Psychological Contract Breach and Organizational Cynicism: Not All Social Exchange Violations Are Created Equal”, Journal of Organizational Behavior, 24 (5), 627-647.
• KALAĞAN, Gamze (2009), Araştırma Görevlilerinin Örgütsel Destek Algıları İle Örgütsel Sinizm Tutumları Arasındaki İlişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Antalya, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• KALAĞAN, G. ve C.O. GÜZELLER (2010), “Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeylerinin İncelenmesi”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 83-97.
• KANNAN-NARASIMHAN, R. ve B.S. LAWRENCE (2012), “Behavioral Integrity: How Leader Referents and Trust Matter to Workplace Outcomes”, Journal of Business Ethics, 111, 165–178.
• KAZOLEAS, D. ve J.J. TEVEN (2009), “Public Relations and Organizational Credibility: Refining the Definition, Measurement and Assessment of Organizational Trust”, Human Communication, (12) 1, 19 - 32.
• KUTANIS, R.Ö. ve E. ÇETİNEL (2009), “Adaletsizlik Algısı Sinisizmi Tetikler Mi?: Bir Örnek Olay”, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Eskişehir, 6936
• KÜSKÜ, Fatma (2001), “Kriz Döneminin İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarına Etkileri: Ampirik Bir İnceleme”, Amme İdaresi Dergisi, 34 (1), 15-32.
• LASCHINGER, H.K.S., J. FINEGAN, J. SHAMIAN ve S. CASIER (2000), “Organizational Trust and Empowerment in Restructured Healthcare Settings”, Jona, 30 (9), 413 425.
• MANTERE, S. ve M. MARTINSUO (2001), “Adopting and Questionning Strategy: Exploring the Role of Cynicism and Dissent”, 17th EGOS-Europen Group for Organisation Studies Colloquium, Lyon, France.
• MAYER, R.C., J.H. DAVIS ve F.D. SCHOOONMAN (1995), “An Integrative Model of Organizational Trust”, Academy of Management Review, 20, 709-734.
• MEYER, J.P. ve N.J. ALLEN (1991), “A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment”, Human Resource Management Review, 1, 61-89.
• NAFEI, Wageeh, A. (2013), “The Effects of Organizational Cynicism on Job Attitudes an Empirical Study on Teaching Hospitals in Egypt”, International Business Research, 6 (7), 52-69. NAUS, F., A.V. ITERSON ve R. ROE (2007), "Organizational Cynicism: Extending The Exit, Voice, Loyalty, and Neglect Model of Employees' Responses to Adverse Conditions in The Workplace", Human Relations, 60 (5), 683-718.
• NYHAN, Ronald C. (1999), “Increasing Affective Organizational Commitment in Public Organizations”, Review of Public Personnel Management, 19, 58-70.
• ÖZLER, D.E., C.G. ATALAY ve M.D. ŞAHİN (2010), “Örgütlerde Sinizm Güvensizlikle mi Bulaşır?”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 47-57.
• PARKER, S.K., A. JOHNSON, C. COLLINS ve H. NGUYEN (2013), “Making The Most of Structural Support: Moderating Influence of Employees’ Clarity And Negative Affect”, Academy of Management Journal, 56 (3), 867–892.
• POLAT, Mustafa (2009), Örgütsel Özdeşleşmenin Öncülleri ve Ardılları Üzerine Bir Saha Çalışması (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Bursa, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• POLAT, M. ve C.H. MEYDAN (2010), “Örgütsel Özdeşleşmenin Sinizm ve İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 145-172.
• PORTER L.W., R.M. STEERS, R.T. MOWDAY ve P. V. BOULIAN (1979), “Organizational Commitment, Job Satisfaction and Turnover Among Psychiatric Technicians”, Journal of Applied Psychology, 59 (5), 603-609
• REICHERS, A.E., J.P. WANOUS ve J.T. AUSTIN (1997), “Understanding and Managing Cynicism About Organizational Change”, Academy of Management Executive, 11 (1), 48
• RUTHERFORD, B., J.K. PARK ve S.L. HAN (2011), “Increasing Job Performance and Decreasing Salesperson Propensity To Leave: An Examination of An Asian Sales Force”, Journal of Personal Selling & Sales Management, 31 (2), 171-183.
• SETHI, V., T.A. BARRIER ve R.C. KING (1999), “An Examination of the Correlates of Burnout in Information Systems Professionals”, Information Resources Management Journal, 12, 5
• SHORE, L.M. ve H.J. MARTIN (1989), “Job Satisfaction and Organizational Commitment in Relation to Work performance and Turnover Intentions”, Human Relations, 42 (7), 6256
• SIĞRI, Ünsal (2007), “İş Görenlerin Örgütsel Bağlılıklarının Meyer ve Allen Tipolojisiyle Analizi: Kamu ve Özel Sektörde Karşılaştırmalı Bir Araştırma”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (2), 261-278.
• SOLOMON R.C. ve F. FLORES (2001), Güven Yaratmak (İstanbul: Mess Yayınları) (Çev. Ahmet KARDAM).
• ŞEŞEN, Harun (2010), Öncülleri ve Sonuçları İle Örgüt İçi Girişimcilik: Türk Savunma Sanayinde Bir Araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü.
• ŞİMŞEK, S. ve A. TAŞÇI (2004), “Örgütlerde ‘Güven’ Konsepti ve Emniyet Örgütünde Güven Modellerinin Değerlendirilmesi”, Polis Dergisi, 34, 1-8.
• TAŞKIN, F. ve R. DİLEK (2010), “Örgütsel Güven ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Bir Alan Araştırması”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (1), 37-46.
• THOMPSON, R.C., K.M. JOSEPH, L.L. BAILEY, J.A. WORLEY ve C.A. WILLIAMS (2000), Organizational Change: An Assessment of Trust and Cynicism, Final Report, FAA Civil Aeromedical Institute, 1-9.
• TOPALOĞLU, I.G. (2010), İşgörenlerin Adalet ve Etik Algıları Açısından Örgütsel Güven İle Örgütsel Bağlılık İlişkileri, Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Ankara.
• TUNÇER, Polat (2011), “Örgütsel Değişim ve Liderlik”, Sayıştay Dergisi, 80, 57-83.
• TURNER, J.H. ve S.R. VALENTINE. (2001), “Cynicism as a Fundemantal Dimension of Moral Decision Making: A Scale Development”, Journal of Business Ethics, 34, 123-136.
• URBANY, JOEL E. (2005), “Inspiration and Cynicism in Values Statements”, Journal of Business Ethics, 62, 169-182.
• UYGUR, Akyay (2007), “Örgütsel Bağlılık İle İşgören Performansı İlişkisini İncelemeye Yönelik Bir Alan Araştırması”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 71-85.
• UZBİLEK, Ayşegül (2006), Örgütlerde Oluşan Sosyal İlişkilerin Örgütsel Güvenin Alt Boyutlarına Etkileri: Başkent Üniversitesi Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• VANCE, R.J., S.M. BROOKS ve P.E. TESLUK (1996), “Organizational Cynicism, Cynical Cultures and Organizational Change”, 10th Annual Conference of the Society for Industrial and Organizational Psychology, Orlando.
• WALUMBWA, F.O., S.J. PETERSON, B.J. AVOLIO ve C.A. HARTNELL (2010), “An Investigation of The Relationships Among Leader And Follower Psychological Capital, Service Climate, and Job Performance”, Personnel Psychology, 63, 937–963
• WANOUS, J.P., A.E. REICHERS ve J.T. AUSTIN (1994), "Organizational Cynicism: An Initial Study", Academy of Management Best Papers Proceedings, 269-273.
• WANOUS, J.P., A.E. REICHERS ve J.T. AUSTIN (2000), “Cynicism About Organizational Change: Measurement, Antecedent and Correlates”, Group and Organizational Management, 25 (2), 132-153.
• ZHANG, Z., M. WANG ve J. SHI (2012), “Leader-Follower Congruence In Proactive Personality and Work Outcomes: The Mediatıng Role of Leader-Member Exchange”, Academy of Management Journal, 55 (1), 111–130.