Determination of Environmental Costs by Activity Based Costing Method and An Application

Yıl 2017, Cilt: 24 Sayı: 2, 309 - 325, 18.08.2017

Ayşe Kurtlu

https://doi.org/10.18657/yonveek.335224

Cited By: 1

Öz

Previously, the environment was seen as free good, began to be seen as an economic good with the increase of environmental problems. Excessive use of the environment, when exceeded self-renewal capacity have emerged environmental problems. Enviromental problems that continuing increase since 1970’s has reached threatens to live life and has become important causes and solutions of the environmental problems. One of these methods is environmental accounting. Its main function is to minimize the environmental cost, to reduce the negative environmental impacts and to provide the environmental cost informations to the management in decision-making process. The purpose of this study, with integrating environmental cost accounting and activity-based costing methods, is to classify the environmental costs lost in the overall production costs, by relating cause effect relationship, to clearly determine its share in total costs and to provide cost effectiveness by minimizing demage to the environment caused by enterprises.

Anahtar Kelimeler

Environmental Accounting, Environmental Cost Accounting, Activity Based Costing, Glass Production Enterprise

Çevresel Maliyetlerin Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yöntemi ile Belirlenmesi ve Bir Uygulama

Öz

Serbest mal olarak görülen çevre, bugün çevresel sorunların artmasıyla birlikte ekonomik bir mal olarak görülmeye başlanmıştır. Çevrenin aşırı kullanımı kendini yenileme kapasitesini aşınca çevresel sorunlar ortaya çıkmıştır. 1970’li yıllardan beri artarak devam eden çevre sorunları canlı yaşamı tehdit eder boyutlara ulaşmış ve çevre sorunlarının nedenleri ve çözüm yöntemleri önemli hale gelmiştir. Bu yöntemlerden biri, çevresel maliyetleri minimize eden, olumsuz çevresel etkileri azaltan ve çevresel maliyet bilgilerini karar alma sürecinde kullanılmak üzere yönetime sunan çevre muhasebesidir. Bu çerçevede çevresel maliyet muhasebesi ve faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemleri entegre edilerek, genel üretim giderleri içerisinde kaybolan çevresel maliyetlerin neden sonuç ilişkisi kurularak sınıflandırılması, toplam maliyetler içindeki payının açık bir şekilde belirlenmesi ve böylece işletmelerin çevreye verdiği zararların minimize edilerek maliyet etkinliğinin sağlanması araştırmanın amacını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çevre Muhasebesi, Çevresel Maliyet Muhasebesi, Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, Cam Üretim İşletmesi

Kaynakça

• Alagöz, M. (2012). Konaklama İşletmelerinde Çevre Muhasebesi Uygulamaları: Marmaris İlçesi Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Sıtkı Kocaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Aydın, S. (2012). Paydaşların Çevre Muhasebesi Uygulamalarına Etkileri. Muhasebe ve Denetime Bakış, Nisan, 99-107.
• Bakkal, A. (2014). Çevre Muhasebesi Uygulamalarının Bilecik İşletmelerinde Uygulanması Üzerine Bir Çalışma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bilecik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilecik.
• Barth, M., Livet, A., Guio, R. (2008). Effective Activity-Based Costing For Manufacturing Enterprises Using A Shop Floor Reference Model. International Journal of Production Research. 46 (3): 621 – 646.
• Başkale, E. (2009). Çevre Muhasebesi ve Uygulaması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Beer, P., Friend, F. (2006). Environmental Accounting: A Management Tool for Enhancing Corporate Environmental and Economic Performance. Ecological Economics, (58):548-560. doi:10.1016/j.ecolecon.2005.07.026.
• Çalış, Y.E. (2013). Çevresel Maliyetlerin Muhasebeleştirilmesi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 34 (1): 175-190.
• Çelik, M. (2007). Çevreye Duyarlı Muhasebe. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (33):151-161.
• Çetin, E. (2011). Üretim İşletmelerinin Sosyal Bir Sorumluluk Olarak Çevre Muhasebesine Verdikleri Önem: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesinde Faaliyet Gösteren Üretim İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Çetin, A.T., Özcan, M., Yücel, R. (2004). Çevre Muhasebesine Genel Bakış. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4, (7):61-76.
• Eagan, P.D., Joere, E. (2002). The Utility Of Environmental Impact Information: A Manufacturing Case Study. Journal of Cleaner Production,10, 75-83. EPA (Environmental Protection Agency). (1995). “An Introduction to Environmental Accounting as a Business Management Tool” Washington.
• Erden, S.A. (2004). Üretim Ortamları Maliyet Yönetim Sistemleri İlişkisi ve Stratejik Maliyet Yönetimi, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Ergin, H., Okutmuş, E. (2007). Çevre Muhasebesi: Çevre Maliyetleri ve Çevre Raporlaması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1): 144-180.
• Ergül, A. (2014). Hedef Maliyetleme Çerçevesinde Çağdaş Maliyet Yöntemlerinin Maliyet Etkinliği Boyutunda Entegrasyonu ve Konaklama İşletmelerinde Uygulanması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Gale, R. (2006). Environmental Management Accounting As A Reflexive Modernization Strategy In Cleaner Production. Journal Of Cleaner Production, (14): 1228-1236. doi:10.1016/j.jclepro.2005.08.008.
• Gönen, S., Güven, Z. (2014). Çevresel Maliyetlerin Muhasebeleştirilmesine Yönelik Bir Seramik Fabrikasında Uygulama. Muhasebe ve Finans Dergisi, Temmuz: 39-58.
• Hacırüstemoğlu, R. (1995). Maliyet Muhasebesi, İstanbul: Dizgi-Baskı-Cilt Ders Kitapları A.Ş. Tesisleri.
• Haftacı, V., Soylu K. (2007). Çevre Kirlenmesi ve Çevre Koruma Bağlamında Çevre Muhasebesinin Önemi. Muhasebe ve Finans Dergisi, (33): 102-120.
• Haftacı, V., Soylu K. (2008). Çevresel Bilgilerin Muhasebesi ve Raporlanması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (1): 92-113.
• Hiçyorulmaz, E. (2015). Çevre Muhasebesi ve Çimento Fabrikalarının Çevre Muhasebesine Olan Duyarlılığı: Çorum Votorantim Çimento Fabrikası Uygulaması. (Yayınlanmamış Yüksek LisansTezi). Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum.
• Jachnick, R. (2006). Assessing The Practical Relevancy Of Environmental Cost Accounting For Industrial Waste. Master of Science in Environmental Management and Policy Lund, Sweden.
• Jasch, C. (2003). The Use Of Environmental Management Accounting (EMA) For Identifying Environmental Costs. Journal of Cleaner Production, (11): 667-676. doi:10.1016/S0959-6526(02)00107-5.
• Kılıç, E. (2008). Türkiye Konaklama İşletmelerinde Çevre Muhasebesi ve AB Uygulamalarıyla Karşılaştırılması: Antalya Bölgesinde Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Kırlıoğlu, H., Can, A.V. (2006). Çevresel Muhasebede Kavramsal Tartışmaların Gelişimi ve Analizi. Muhasebe ve Finans Dünyası Dergisi, (10): 1-12.
• Kırlıoğlu, H., Fidan, M.E. (2010). Organize Sanayi Bölgeleri İçinde ve Dışında Faaliyet Gösteren İşletmelerin Çevre – Atık Yönetimi Muhasebesi Konularında Mevcut Durum ve Farklılıkları (Sakarya İlinde Bir Araştırma). Muhasebe ve Denetime Bakış, Ekim: 1-28.
• Kırlıoğlu, H., Fidan, M.E. (2011). İşletmelerde Çevresel Maliyetler ve Bir Uygulama. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 2 (1): 1-24.
• Kırlıoğlu, H., Yıldız, ŞK. (2004). Belediyelerde Çevre Muhasebesi Uygulaması. Muhasebe ve Finans Dergisi, (22): 49-60.
• Kırlıoğlu, H., Zeytin, M. (2015). Belediyelerde Çevre Muhasebesi ve Raporlama: Marmara Bölgesinde Bulunan Belediyeler Üzerine Bir Durum Analizi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (10): 753-777.
• Lazol, İ., Muğal, E., Yücel, Y. (2008). Sürdürülebilir Bir Çevre İçin Çevre Muhasebesi ve KOBİ’lere Yönelik Bir Araştırma. Muhasebe ve Finans Dergisi, 56-69.
• Letmathe, P., Doost, R.K. (2000). Environmental Cost Accounting And Auditing. MAnagerial Auditing Journal, 15 (8): 424-430.
• Okutmuş, E. (2005). Çevre Muhasebesi ve Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Tuğlu, U. (2010). Çevre Muhasebesi ve Alanya’daki Bir Konaklama İşletmesinde Uygulaması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Wegmann, G. (2009). The Activity-Based Costing Method: Development And Applications. The Icfai University Journal of Accounting Research, 8 (1): 7 – 22. Yereli, A. N., Yakın, V. (2009). Çevresel Yönetim Muhasebesi Aracı Olarak Malzeme Akış Maliyet Muhasebesi Yöntemi. Muhasebe ve Denetime Bakış, Ocak: 69-90.