Uygulamalı Girişimcilik Eğitiminin Girişimcilik Eğilimi Üzerindeki Etkisi: Mühendis Adayları Üzerinde Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 26 Sayı: 2, 453 - 476, 28.08.2019

Harun Yıldız , Cemal Zehir

https://doi.org/10.18657/yonveek.494050

Cited By: 7

Öz

Üniversite eğitimine devam eden bireylere
yönelik yapılan uygulamalı girişimcilik eğitimleri ile girişimcilik bakış
açısının kazandırılması amaçlanmaktadır. Bu anlamda özellikle de ürün
geliştirme potansiyeli yüksek olan mühendis adayların girişimcilik eğilimlerinin
artırılması adına yapılacak eğitimler, daha da önemli hale gelmektedir. Bu
maksatla yapılan araştırmanın amacı, uygulamalı girişimcilik eğitiminin
mühendis adaylarının girişimcilik eğilimlerinde anlamlı bir farklılık yaratıp
yaratmadığının belirlenmesidir. Araştırmanın kuramsal gerekçesi, Fishbein ve
Ajzen’in planlı davranış kuramına dayanmaktadır. Araştırma verileri,
girişimcilik ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın örneklemi, Kars
ilindeki iki mühendislik bölümünden (biyomühendislik ve makine mühendisliği)
Şubat (eğitim öncesi) ve Temmuz (eğitim sonrası) 2016 tarihleri arasında
toplanan 81 mühendis adayından oluşmaktadır. Önerilen hipotezler, nicel bir
araştırma tasarımı kapsamında bağımlı örneklem t-testleri ile test edilmiştir.
Araştırma sonucunda, eğitim sonrası girişimcilik eğiliminin eğitim öncesi
girişimcilik eğiliminden anlamlı derecede yüksek olduğu belirlenmiştir. Bununla
birlikte normal örgün öğretim programlarında eğitim alan katılımcıların
girişimcilik eğilimlerinin ikinci örgün öğretim programında olan katılımcılara
göre anlamlı derecede yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırma bulgularından
hareketle, gelecekte yapılması planlanan uygulamalı girişimcilik eğitimlerinin
özellikle gün içerisindeki saatlerde yapılması önerilmektedir.

Anahtar
Kelimeler: Girişimcilik
Eğilimi, Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi, Mühendislik Adayları.

        JEL Sınıflandırma: L26, M10, I29.

Anahtar Kelimeler

Girişimcilik Eğilimi, Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi, Mühendislik Adayları

The Impact of Applied Entrepreneurship Education on Entrepreneurial Tendency: A Research on Engineer Candidates

Öz

Universities
have aimed to gain entrepreneurship perspective with applied entrepreneurship education
conducted for individuals who continue their university education. In this
sense, these education programs which will be carried out to develop the
entrepreneurial tendency of engineer candidates who have high product
development potential have become more important. The aim of this study is to
determine whether applied entrepreneurship education creates a significant
difference in the entrepreneurial tendency of engineer candidates. The
theoretical justification of the research is based on Fishbein and Ajzen’s
planned behavior theory Data of the study have been collected using
entrepreneurship scale. The sample is 81 engineer candidates from two
engineering departments (bioengineering and mechanical engineering) in Kars,
Turkey between February (pre-test) and July (post-test) 2016. The proposed
hypotheses have been tested through paired-sample t-tests by using a
quantitative survey method. Findings reveal that the post-course entrepreneurial
tendency is significantly higher than the pre-course entrepreneurial tendency.
Additionally, the candidates in normal education programs have significantly
higher entrepreneurial abilities than those in the secondary education program.
Based on the findings of the research, it is recommended that the applied
entrepreneurship education programs, which are planned to be made in the
future, should be carried out especially in the daytime. The results of the
research are discussed in terms of theoretical and practical implications.

Key Words: Entrepreneurial
Tendency, Applied Entrepreneurship Education, Engineer Candidates.

           JEL Classification: L26, M10, I29.

Anahtar Kelimeler

Entrepreneurial Tendency, Applied Entrepreneurship Education, Engineer Candidates

Kaynakça

• Ajzen, Icek. 1985. From Intentions to Actions: A Theory of Planned Behavior. In Action Control. ed. Julius Kuhl, Jürgen Beckmann. Berlin: Springer: 11-39.
• Bae, Tae Jun, Shanshan Qian, Chao Miao, James Fiet. 2014. The Relationship between Entrepreneurship Education and Entrepreneurial Intentions: A Meta–Analytic Review. Entrepreneurship Theory and Practice. c. 38. s. 2: 217-254.
• Balaban, Özlem, Yasemin Özdemir. 2008. Girişimcilik Eğitiminin Girişimcilik Eğilimi Üzerindeki Etkisi: Sakarya Üniversitesi İ.İ.B.F. Örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi. c. 3. s. 2: 133-148.
• Basu, Anuradha, Meg Virick. 2008. Assessing Entrepreneurial Intentions Amongst Students: A Comparative Study. VentureWell. Proceedings of Open, the Annual Conference. National Collegiate Inventors & Innovators Alliance: 79-86.
• Börü, Deniz. 2006. Girişimcilik Eğilimleri: Marmara Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Buchholz, Rogene A., Sandra B. Rosenthal. 2005. The Spirit of Entrepreneurship and the Qualities of Moral Decision Making: Toward a Unifying Framework. Journal of Business Ethics. c. 60. s. 3: 307-315.
• Bulut, Çağrı ve Gonca Aslan. 2014. Üniversitelerde Girişimcilik Eğitimi. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. c 14. s. 27: 1-20.
• Büyüköztürk, Şener. 2012. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. 17. bs. Ankara: Pegem Akademi.
• Cantillon, Richard. 1734. Essai Sur La Nature Du Commerce En General [Essay on the nature of general commerce]. (Henry Higgs, Trans.). London: Macmillan.
• Çetinkaya Bozkurt, Özlem, Ali Murat Alparslan. 2013. Girişimcilerde Bulunması Gereken Özellikler ile Girişimcilik Eğitimi: Girişimci ve Öğrenci Görüşleri. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi. c. 8. s.1: 7-28.
• Çetinkaya Bozkurt, Özlem, Zeynep Aslan, Murat Göral. 2011. Yükseköğretimde Verilen Girişimcilik Eğitiminin Öğrencilerin Girişimcilik Eğilimine Etkisi: Teknik Program Ve Sosyal Program Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar, 27-29 Mayıs 2011. İstanbul: 822-833.
• Çetinkaya Bozkurt, Özlem. 2011. Dünyada ve Türkiye’de Girişimcilik Eğitimi: Başarılı Girişimciler ve Öğretim Üyelerinden Öneriler. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Çetinkaya Bozkurt, Özlem. 2014. Planlanmış Davranış Teorisi Çerçevesinde Öğrencilerin Girişimci Olma Niyetlerinin İncelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi. c. 3. s. 1: 27-47.
• Çokluk, Ömay, Güçlü Şekercioğlu, Şener Büyüköztürk. 2012. Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. 2. bs. Ankara: Pegem Akademi.
• Covin, Jeffrey G., Dennis P. Slevin. 1991. A Conceptual Model of Entrepreneurship as Firm Behavior. Entrepreneurship Theory and Practice. c. 16. s. 1: 7-25.
• Cronbach, Lee J. 1951. Coefficient Alpha and the Internal Structure of Tests. Psychometrika. c. 16. s. 3: 297-334.
• Dyer Jr, Gibb. 1994. Toward a Theory of Entrepreneurial Careers. Entrepreneurship Theory and Practice. c. 19. s. 2: 7-21.
• Ekici, Ece. 2016. Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimini Belirlemede Planlanmış Davranışlar Teorisi ve Girişimcilik Eğitiminin Rolü. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fayolle, Alain, Benoît Gailly, Narjisse Lassas-Clerc. 2006. Effect and Counter-Effect of Entrepreneurship Education and Social Context on Student’s Intentions. Estudios de Economía Aplicada. c. 24. s. 2: 509-524.
• Fayolle, Alain, Benoit Gailly. 2005. Using the Theory of Planned Behaviour to Assess Entrepreneurship Teaching Programmes. Center for Research in Change, Innovation and Strategy of Louvain School of Management, Working Paper.
• Ferketich, Sandra. 1990. Internal Consistency Estimates of Reliability. Research in Nursing & Health. c.13. s. 6: 437-440.
• Field, Andy. 2009. Discovering Statistics Using SPSS. 3rd Edition, London: SAGE Publications Ltd.
• Fishbein, Martin, Icek Ajzen. 1975. Belief, Attitude, Intention, and Behavior: An Introduction to Theory and Research. Reading, MA; Don Mills, Ontario: Addison-Wesley Pub. Co.
• Fisscher, Olaf, David Frenkel, Yotam Lurie, Andre Nijhof. 2005. Stretching the Frontiers: Exploring the Relationships between Entrepreneurship and Ethics. Journal of Business Ethics. c. 60. s. 3: 207-209.
• Grebel, Thomas, Andreas Pyka, Horst Hanusch. 2003. An Evolutionary Approach to the Theory of Entrepreneurship. Industry and Innovation. c. 10. s. 4: 493-514.
• Güreşçi, Ertuğrul. 2014. Girişimcilik Eğilimi Üzerine Bir Araştırma: İspir Hamza Polat Myo Örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi. c. 9. s. 1: 23-38.
• Hair, Joseph. F., William. C. Black, Barry J. Babin, Rolph E. Anderson. 2010. Multivariate Data Analysis. 7th edition. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Henry, Colette, Frances Hill, Claire Leitch. 2003. Entrepreneurship Education and Training: The Issue of Effectiveness. London: Ashgate Publishing Ltd.
• İpçioğlu, İsa, Atıl Taşer. 2009. İşletme Bölümlerinde Verilen Eğitimin Girişimci Adayı Öğrenciler Üzerindeki Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. c. 10: 13-25.
• Izedonmi, Prince Famous, Chinonye Okafor. 2010. The Effect Of Entrepreneurship Education On Students’ Entrepreneurial Intentions. Global Journal of Management and Business Research. c.10. s. 6: 49-60.
• Johnson, David. 2001. What is Innovation and Entrepreneurship? Lessons for Larger Organisations. Industrial and Commercial Training. c. 33. s. 4: 135-140.Kaiser, Henry F. 1970. A Second Generation Little Jiffy, Psychometrika. c. 35. s. 4: 401- 415.
• Kaiser, Henry F., John Rice. 1974. Little Jiffy, Mark IV. Journal of Educational and Psychological Measurement. c. 34. s.1: 111-117.
• Karimi, Saeid, Biemans, Harm J. A. Biemans, Thomas Lans, Martin Mulder, Mohammad Chizari. 2012. The Impact of Entrepreneurship Education on Students Entrepreneurial Intentions and Opportunity Identification Perceptions. Proceeding of 26th Annual RENT Conference. Lyon, France.
• Kılıç, Taşkın. 2015. Nasıl Başardılar? Öncü Girişimcilerin Yönetim ve Başarı Sırları. İstanbul: AZ Kitap.
• Kline, Rex B. 2011. Principles and Practice of Structural Equation Modelling. 3. edition. NY: Guilford Press.
• Knapp, Thomas R., Jean K. Brown. 1995. Ten Measurement Commandments that Often Should Be Broken. Research in Nursing & Health. c. 18. s. 5: 465-469.
• KOSGEB. [09.08.2018a]. Girişimcilik Destek Programı Uygulamalı Girişimcilik EğitimiProtokolü.http://www.kosgeb.gov.tr/Content/Upload/Dosya/Giri%C5%9Fimcilik/02.01.2018_UGE_Protokol.doc.
• KOSGEB. [09.08.2018b]. KOSGEB Destekleri. http://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/destekdetay/1231/girisimcilik-destek-programi.
• Krueger Jr, Norris F., Michael D. Reilly, Alan L. Carsrud. 2000. Competing Models of Entrepreneurial Intentions. Journal of Business Venturing. c. 15. s. 5-6: 411-432.
• Krueger, Norris F., Alan L. Carsrud. 1993. Entrepreneurial Intentions: Applying the Theory of Planned Behaviour. Entrepreneurship & Regional Development. c. 5. s. 4: 315-330.
• Krueger, Norris. 1993. The Impact of Prior Entrepreneurial Exposure on Perceptions of New Venture Feasibility and Desirability. Entrepreneurship Theory and Practice. c. 18. s. 1: 5-21.
• Lee, Sang M., Suzanne J. Peterson. 2000. Culture, Entrepreneurial Orientation, and Global Competitiveness. Journal of World Business. c. 35. s. 4: 401-416.
• Li, Yuan, Xunfeng Liu, Longwei Wang, Mingfang Li, Hai Guo. 2009. How Entrepreneurial Orientation Moderates the Effects of Knowledge Management on Innovation. Systems Research and Behavioral Science: The Official Journal of the International Federation for Systems Research. c. 26. s. 6: 645-660.
• Liñán, Francisco, Juan Carlos Rodríguez-Cohard, José M. Rueda-Cantuche. 2011. Factors Affecting Entrepreneurial Intention Levels: A Role for Education. International Entrepreneurship and Management Journal. c. 7. s. 2: 195-218.
• Lorz, Michael, 2011. The Impact of Entrepreneurship Education on Entrepreneurial Intention. Doktora Tezi. The University of St. Gallen.
• Lumpkin, G. Tom, Gregory G. Dess 1996. Clarifying the Entrepreneurial Orientation Construct and Linking It to Performance. Academy of Management Review. c. 21. s. 1: 135-172.
• Madden, Thomas J., Pamela Scholder Ellen, Icek Ajzen. 1992. A Comparison of the Theory of Planned Behavior and the Theory of Reasoned Action. Personality and Social Psychology Bulletin. c. 18. s. 1: 3-9.
• Moses, Chinonye Love, Maxwell Ayodele Olokundun, Mosunmola Akinbode. 2016. Entrepreneurship Education and Entrepreneurial Intentions: The Moderating Role of Passion. The Social Sciences. c. 11. s. 5: 645-653.
• Mutlu, Sevda. 2014. KOSGEB’in Uygulamalı Girişimcilik Sertifikası Eğitimi Kurslarına Katılan Kursiyerlerin Girişimcilik Potansiyelleri ve Eğilimleri. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi. c. 9. s.1: 1-22.
• Noel, Terry. W. 2002. Effects of Entrepreneurial Education on Intent to Open a Business: An Exploratory Study. Journal of Entrepreneurship Education. c. 5: 3-13.
• Nunnally, Jum, Ira Bernstein. 1994. Psychometric Theory. New York, NY: Mc-Graw Hill.
• Oguntimehin, Y. Abiodun, O. Oyejoke Olaniran. 2017. The Relationship Between Entrepreneurship Education And Students’ Entrepreneurial Intentions in Ogun State-Owned Unıversities, Nigeria. British Journal of Education. c. 5. s. 3: 9-20.
• Patır, Sait, Mehmet Karahan. 2010. Girişimcilik Eğitimi ve Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Profillerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. c. 1. s. 2: 27-44.
• Peterman, Nicole E., Jessica Kennedy. 2003. Enterprise Education: Influencing Students’ Perceptions of Entrepreneurship. Entrepreneurship Theory and Practice. c. 28. s. 2: 129-144.
• Piperopoulos, Panagiotis, Dimo Dimov. 2015. Burst Bubbles or Build Steam? Entrepreneurship Education, Entrepreneurial Efficacy, and Entrepreneurial Intentions. Journal of Small Business Management. c. 53. s. 4: 970-985.
• Rahman, Hafiz, John Day. 2014. Involving the Entrepreneurial Role Model: A Possible Development for Entrepreneurship Education. Journal of Entrepreneurship Education. c. 17. s. 2: 163-171.
• Raposo, Mário, Arminda Do Paço. 2011. Entrepreneurship Education: Relationship between Education and Entrepreneurial Activity. Psicothema. c. 23. s. 3: 453-457.
• Rasmussen, Einar, Roger Sørheim. 2006. Action-based Entrepreneurship Education. Technovation. c. 26. s. 2: 185-194.
• Rauch, Andreas, Willem Hulsink. 2015. Putting Entrepreneurship Education Where the Intention to Act Lies. An Investigation into the Impact of Entrepreneurship Education on Entrepreneurial Behaviour. Academy of Management Learning & Education. c. 14. s.2: 187-204.
• Ries, Eric. 2014. Yalın Yeni Girişim. çev. Ece Elgin. İstanbul: Özyeğin Üniversitesi Yayınları.
• Roolaht, Tonu. 2006. The Company’s Involvement in International Networks as an Entrepreneurial Decision. Baltic Journal of Management. c. 1. s. 1: 102-115.
• Sánchez, Jose. C. 2013. The Impact of an Entrepreneurship Education Program on Entrepreneurial Competencies and Intention. Journal of Small Business Management. c. 51. s. 3: 447-465.
• Scarborough, Norman 2014. Girişimciliğin ve Küçük İşletme Yönetiminin Temelleri. çev. Gamze Sart. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Schwartz, Dafna, Ayala Malach-Pines. 2009. Entrepreneurship Education for Students: How Should Universities Prepare for the Challenge of Teaching Entrepreneurship? Industry and Higher Education. c. 23 s. 3: 221-231.
• Seçkin Halaç, Duygu, Çağrı Bulut. 2012. Entrepreneurial Education at Universities: A Conceptual Framework. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi. c. 7. s. 1: 11-22.
• Sezer, Cemal. 2013. Kariyer Olarak Girişimcilik ve Girişimcilik Niyetini Etkileyen Faktörlerin İçerik Analizi İle Belirlenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi. c. 2. s. 6: 49-60.
• Shane, Scott, Sankaran Venkataraman. 2000. The Promise of Entrepreneurship as a Field of Research. Academy of Management Review. c .25. s. 1: 217-226.
• Shapero, Albert, Lisa Sokol. 1982. The Social Dimensions of Entrepreneurship. Encyclopedia of Entrepreneurship. ed. Calvin A. Kent, Donald L. Sexton, Karl H. Vesper. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall: 72-90.
• Shapero, Albert. 1975. The Displaced, Uncomfortable Entrepreneur. Psychology Today. Nov 9: 83-88.
• Souitaris, Vangelis, Stefania Zerbinatib, Andreas Al-Laham. 2007. Do Entrepreneurship Programmes Raise Entrepreneurial Intention of Science and Engineering Students? The Effect of Learning, Inspiration and Resources. Journal of Business Venturing. c. 22. s. 4: 566-591.
• Timuroğlu, M. Kürşat, Sezin Çakır. 2014. Girişimcilerin Yeni Bir Girişim Yapma Niyetlerinin Risk Alma Eğilimi İle İlişkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. c. 16. s. 2: 119-136.
• Tiyek, Ramazan. 2018. KOSGEB Girişimcilik Eğitimlerinin Değerlendirilmesi: Kırklareli Örneği. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi. c. 8 s. 16: 54-72.
• Urban, Boris. 2006. Entrepreneurship Education and Entrepreneurial Intentions: A Prospect for Higher Education?." Education as Change. c.10. s. 1: 85-103.
• Vesper, Karl H., William B. Gartner. Measuring Progress in Entrepreneurship Education. Journal of Business Venturing. c. 12 s. 5: 403-421.
• Weerawardena, Jay. 2003. The Role of Marketing Capability in Innovation-Based Competitive Strategy. Journal of Strategic Marketing. c. 11. s. 1: 15-35.
• Wilson, Fiona, Jill Kickul, Deborah Marlino. 2007. Gender, Entrepreneurial Self‐Efficacy, and Entrepreneurial Career Intentions: Implications for Entrepreneurship Education 1. Entrepreneurship Theory and Practice. c. 31. s. 3: 387-406.
• Yang, Jianfeng. 2013. The Theory of Planned Behavior and Prediction of Entrepreneurial Intention among Chinese Undergraduates. Social Behavior and Personality: An International Journal. c. 41. s.3: 367-376.
• Yıldız, Harun. 2018. Uygulamalı Girişimcilik Eğitiminin Girişimcilik Eğilimi Üzerindeki Etkisi: Mühendis Adayları Üzerinde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılmaz, Ali Sırrı. 2014. Bir Sosyal Değişim Ajanı Olarak Girişimcilik Eğitimi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks. c. 6. s.1: 297-310.
• Yılmaz, Ercan., ve Ali Murat Sünbül. 2009. Üniversite Öğrencilerine Yönelik Girişimcilik Ölçeğinin Geliştirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. c. 21: 195-203.
• Yumuk, Gülsevim. 2013. Turizm Bölümü Öğrencilerinin Girişimcilik Eğitimlerinin Girişimcilik Eğilimlerine Etkisi. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi. c. 2. s. 2: 96-120.