The Impact of Health Expenditures on Turkey's Economic Growth: Evidence from Fourier Unit Root and Cointegratıon Test

Yıl 2023, 100. Yıl Özel Sayısı, 127 - 146, 27.12.2023

İlyas Bayar

https://doi.org/10.18657/yonveek.1360267

Öz

Studies on the impact of health, that is one of the main components of human capital, on economic growth remain important In this study, the impact of health expenditures and the number of health personnel on economic growth in Turkey for the period 1975-2021 is analyzed. First of all, Fourier KPSS and standard KPSS stationarity tests, which take into account smooth transitions, were used to test the stationarity of the variables. After taking the first differences of the series, stationarity was ensured and then the existence of cointegration relationship was tested with Fourier SHIN and SHIN tests. DOLS cointegration coefficient estimator is used for long-run coefficient estimation. In the last part of the analysis, Toda-Yamamoto (1995) causality analysis was conducted to determine the causality relationship between the variables. The health indicators included in the analysis have a positive effect on economic growth. Moreover, a bidirectional causality was found between economic growth and health expenditures. It is recommended that policymakers increase investments in health to achieve growth and development goals.
Key Words: Health Indicators, Economic Growth, Fourier KPPS, Fourier SHIN
JEL Classification: E24, O15, O40

Anahtar Kelimeler

Health Indicators, Economic Growth, Fourier KPPS, Fourier SHIN

Türkiye’nin Ekonomik Büyümesinde Sağlık Harcamalarının Etkisi: Fourier Birim Kök ve Eşbütünleşme Testinden Kanıtlar

Öz

Beşerî sermayenin ana unsurlarından biri olan sağlığın ekonomik büyüme üzerindeki etkisine ilişkin çalışmalar önemini korumaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’de 1975-2021 dönemi esas alınarak sağlık harcamaları ve sağlık personeli sayısının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada öncelikle değişkenlerin durağanlığını test etmek amacıyla amacıyla yumuşak geçişleri dikkate alan Fourier KPSS ile standart KPSS durağanlık testleri kullanılmıştır. Serilerin birinci farkları alındıktan sonra durağanlıkları sağlanmış ve ardından Fourier SHIN ve SHIN testleri ile eşbütünleşme ilişkisinin varlığı sınanmıştır. Uzun dönem katsayı tahmini için DOLS eşbütünleşme katsayı tahmincisi kullanılmıştır. Analizin son kısmında değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisinin tespit edilmesi amacıyla Toda-Yamamoto (1995) nedensellik tespiti yapılmıştır. Analizde dâhil edilen sağlık göstergelerinin ekonomik büyümeyi pozitif etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca, ekonomik büyüme ile sağlık harcamaları arasında çift yönlü bir nedensellik bulgusuna ulaşılmıştır. Büyüme ve kalkınma hedeflerine ulaşmayı sağlayan sağlık alanındaki yatırımların politika yapıcılar tarafından artırılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sağlık Göstergeleri, Ekonomik Büyüme, Fourier KPPS, Fourier SHİN
JEL Sınıflandırması: E24, O15, O40

Anahtar Kelimeler

Sağlık Göstergeleri, Ekonomik Büyüme, Fourier KPPS, Fourier SHİN

Kaynakça

• Aboubacar, B., and Xu, D. (2017). The İmpact of Health Expenditure on the Economic Growth in Sub-Saharan Africa. Theoretical Economics Letters, 7(3), 615-622.
• Acemoglu, D., and Johnson, S. (2007). Disease and Development: The Effect of Life Expectancy on Economic Growth. Journal of political Economy, 115(6), 925-985.
• Akıncı, A., ve Tuncer, G. (2016). Türkiye’de Sağlık Harcamaları İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki. Sayıştay Dergisi, (102), 47-61.
• Albayrak, S., ve Öztürk, İ. (2021). Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Üzerine Araştırma. Uluslararası Ekonomi Ve Yenilik Dergisi, 7(2), 233-257.
• Altunöz, U. (2020). Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme İle İlişkisinin OECD Ülkeleri İçin Analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 12(1), 85-105.
• Arslan, İ., Eren, M. V., ve Kaynak, S. (2016). Sağlık ile Kalkınma Arasındaki İlişkinin Asimetrik Nedensellik Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(2), 287-310.
• Aydemir, C., ve Baylan, S. (2015). Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13), 417-435.
• Bakare, A. A., and Olubokun, S. (2011). Health Care Expenditure and Economic Growth in Nigeria: An Empirical Study. Journal Of Emerging Trends in Economics and Management Sciences, 2(2), 83-87.
• Banerjee, A. V., ve Duflo, E. (2005). Growth Theory Through the Lens of Development Economics. Handbook of Economic Growth, 1, 473-552.
• Becker, R., Enders, W., and Lee, J. (2006). A Stationarity Test in the Presence of an Unknown Number of Smooth Breaks. Journal of Time Series Analysis, 27(3), 381-409.
• Bedir, S. (2016). Healthcare Expenditure and Economic Growth in Developing Countries. Advances in Economics and Business, 4(2), 76-86.
• Berber, M. (2019). İktisadi Büyüme ve Kalkınma. Bursa: Ekin Yayınevi. Bhargava, A., Jamison, D. T., Lau, L. J., and Murray, C. J. (2001). Modeling the Effects of Health on Economic Ggrowth. Journal of Health Economics, 20(3), 423-440.
• Birol, Y. E., ve Demirgil, B. (2022). Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: MIST Ülkeleri Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 17(1), 69-78.
• Bloom, D. E., Cannıng, D., and Sevılla, J. (2001). The Effect of Health on Economic Growth: Theory and Evidence, NBER Working Paper, (858), 1-26.
• Carrion-i-Silvestre, J. L., Kim, D and Perron, P. (2009). GLS-Based Unit Root Tests with Multiple Structural Breaks Under Both the Null and the Alternative Hypotheses. Econometric Theory. 25: 1754-1792.
• Chang, K., and Ying, Y. H. (2006). Economic Growth, Human Capital Investment, and Health Expenditure: A Study of OECD Countries. Hitotsubashi Journal of Economics, 1-16.
• Çeli̇k, A. (2020). G20 Ülkelerinde Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Analizi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 27(1), 1-20.
• Çetin, M., ve Ecevit, E. (2010). Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 166-182.
• Demir, Ö. ve Acar, M. (2005). Sosyal Bilimler Sözlüğü. Ankara: Adres Yayınları.
• Demirgil, B., Şantaş, F., ve Şantaş, G. (2018). Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Uygulamalı Bir Çalışma. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 388-398.
• Dinçer, H., and Yuksel, S. (2019). Identifying the Causality Relationship Between Health Expenditure and Economic Growth: An Application on E7 Countries. Journal of Health Systems and Policies, 1(1), 5-23.
• Domar, E. D. (1946). Capital Expansion, Rate of Growth and Employment, Econometrica. April.
• Domar, E. D. (1947). Expansion and Employment. American Economic Review, March.
• Dornbusch, R. F. S and Startz, R. (2011). Macroeconomics. 11th Edition, New York, NY: Mc Graw-Hill.
• Eggoh, J., Houeninvo, H., and Sossou, G. A. (2015). Education, Health and Economic Growth in African Countries. Journal of Economic Development, 40(1), 93.
• Emirkadı, Ö. (2022). D8 Ülkelerinde Sağlık Harcamaları- Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Nedensellik Analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (2), 241-252.
• Engle, R. F., and Granger, C. W. (1987). Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 251-276.
• Erçelik, G. (2018). The Relationship Between Health Expenditure and Economic Growth in Turkey from 1980 to 2015. Journal of Politics Economy and Management, 1(1), 1-8.
• Esen, E., and Celik Kecili, M. (2022). Economic Growth and Health Expenditure Analysis for Turkey: Evidence from Time Series. Journal of The Knowledge Economy, 13 (3), 1786-1800.
• Fendoğlu, E., ve Gökçe, E. C. (2021). Türkiye’de Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Fourier Yaklaşımı. Ekonomi İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(2), 203-216.
• Galor, O. (2005). From Stagnation to Growth: Unified Growth Theory. Handbook of Economic Growth, 1, 171-293.
• Ghorashi, N., Rad, A., and Eslami, M. (2013). The Study on Factors of Health Economics and Economic Growth in Iran. Journal of Community Health Research, 2(3), 208-219.
• Göktaş, P., Pekmezci, A., ve Bozkurt, K. (2018). Ekonometrik Serilerde Uzun Dönem Eşbütünleşme ve Kısa Dönem Nedensellik İlişkileri. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Granger, Clive W.J., (1981). Some Properties of Time Series data and Their Use in Econometric Model Specification, Journal of Econometrics, Vol:16, ss.121-130
• Gregory, A. W. and Hansen, B. E. (1996). Residual-Based Tests for Cointegration in Models With Regime Shifts. Journal of Econometrics. 70(1): 99-126.
• Grossman, M. (1972). The Demand for Health: A Theoretical and Empirical. National Bureau of Economay Research and Columbia University Press: New York, NY, USA, 1-111.
• Hatam, N., Tourani, S., Rad, E.H., and Bastani, P. (2016). Estimating the Relationship Between Economic Growth and Health Expenditures in ECO Countries Using Panel Cointegration Approach. Acta Med. İranica 54, 102–106.
• Harrod, R. (1939). An Essay in Dynamic Theory. Economic Journal, March.
• Harrod, R.F. (1948). Towards a Dynamic Economics. London: Macmillan.
• Hatemi-J., A. (2008). Tests for Cointegration with Two Unknown Regime Shifts with An Application to Financial Market Integration. Empirical Economics, 35 (3), 497-505.
• Hayaloğlu, P., ve Bal, H. Ç. (2015). Üst Orta Gelirli Ülkelerde Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(2), 35-44.
• Hussain, M., Mushtaq, K., and Saboor, A. (2009). To Investigate The Long–Run Equilibrium Relationship Between Health Expenditure and Gross Domestic Product: A Case Study of Pakistan. Pakistan Journal of Life and Social Sciences, 7 (2), 119-122.
• Johansen, S. (1991). Estimation and Hypothesis Testing of Cointegration Vectors in Gaussian Vector Autoregressive Models. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 59, 1551-1580.
• Kamacı, A., ve Yazıcı, H. U. (2017). OECD Ülkelerinde Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi. Sakarya İktisat Dergisi, 6(2), 52-69.
• Kalkınma Bakanlığı. (2014). Tıbbi Cihaz ve Tıbbi Malzeme Çalışma Grubu Raporu, 2014-2018, Ankara.
• Kartal, M. (2022). BRICS-T Ülkelerinde Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme: Panel Veri Analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 21(1), 59-73.
• Kızıl, B. C., ve Ceylan, R. (2018). Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 13(50), 197-209.
• Kleiman, E. (1974). The Determinants of National Outlay on Health. In the Economics of Health and Medical Care: Proceedings of a Conference Held by the International Economic Association at Tokyo (pp. 66-88). London: Palgrave Macmillan UK.
• Kocabadak, Y., ve Şengür, M. (2023). Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Kriz ve Salgın Dönemlerinde Analizi. Anadolu University Journal of Faculty of Economics, 5(1), 1-14.
• Lee, J. and Strazicich, M., (2003), Minimum LM unit root test with two structural breaks. Review of Economics and Statistics, 85, 1082-1089.
• Lee, J. and Strazicich, M.C., (2004), Minimum LM Unit root test with one structural break, Working Paper, Department of Economics, Appalachain State University.
• Lucas Jr, R. E. (1988). On the Mechanics of Economic Development. Journal of Monetary Economics, 22(1), 3-42.
• Lumsdaine, R. L. and Papell, D. H. (1997). Multiple Trend Breaks and the Unit-Root Hypothesis, The Review of Economics and Statistics, 79(2), 212-218.
• Maki, D. (2012). Tests for Cointegration Allowing for an Unknown Number of Breaks . Economic Modelling, 29(5), s. 2011-2015.
• Mankiw, N. G., Romer, D., and Weil, D. N. (1992). A Contribution to the Empirics of Economic Growth. The Quarterly Journal of Economics, 107(2), 407-437.
• Mayer, D. (2001). The Long-Term Impact of Health on Economic Growth in Latin America, World Development, 29(6), 1025–1033.
• Mehmood, B., Raza, S. H., and Mureed, S. (2014). Health Expenditure, Literacy and Economic Growth: PMG Evidence from Asian Countries. Euro-Asian Journal of Economics and Finance, 2(4), 408-417.
• Mehrara, M., and Musai, M., (2011). Granger Causality Between Health and Economic Growth in Oil Exporting Countries, Interdisciplinary Journal of Research in Business, Vol. 1, Issues. 8., ss. 103–108.
• Mushkin, S.J. (1962). Health as an investment. Journal of Political Economy, 70(5), 129-157. doi:10.1086/258730
• Mustafa, K., and Ansari, (2021). M. A. The Impact of Health Expenditure on Economic Growth: A Case Study of Pakistan. GCU Economic Journal, Volume LIV (1&2), 2021, pp. 25-46
• Naimoglu, M., ve Özbek, S. (2022). Türkiye’de Savunma Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Yeniden Gözden Geçirilmesi: Fourier Yaklaşımı. İzmir İktisat Dergisi, 37(1), 174-188.
• Nasiru, I., and Usman, H. M. (2012). Health Expenditure and Economic Growth Nexus: An ARDL Approach for the Case of Nigeria. Journal of Research in National Development, 10(3), 95-100.
• Newhouse, J. P. (1974). A Design for a Health Insurance Experiment. Inquiry, 11(1), 5-27. Özyılmaz, A., Bayraktar, Y., Işık, E., Toprak, M., Er, M. B., Besel, F., Aydın, S., Olgun, M. F. & Collins, S. (2022). The Relationship between Health Expenditures and Economic Growth in EU Countries: Empirical Evidence Using Panel Fourier Toda-Yamamoto Causality Test and Regression Models, International Journal of Environmental Research and Public Health. 19(22):15091.
• OECD. (2021). Health Expenditure, https://www.oecd.org/fr/els/systemes-sante/health-expenditure.htm (Erişim Tarihi: 15.09.2023)
• Perron, P. (1989). The Great Crash, The Oil Prices Shock, and the Unit Root Hypothesis. The Econometric Society, Econometrica, 57 (6), 1361-1401.
• Piabuo, S. M. and Tieguhong, J. C. (2017). Health Expenditure and Economic Growth-A Review of the Literature and an Analysis Between the Economic Community for Central African States (CEMAC) and Selected African Countries, Health Economics Review, 7:1, 1–13.
• Pradhan, R. P. (2010). The Long Run Relation between Health Spending and Economic Growth in 11 OECD Countries: Evidence from Panel Cointegration. International Journal of Economic Perspectives, 4(2), 427-438.
• Rizvi, S. A. F. (2019). Health Expenditures, Institutional Quality and Economic Growth. Empirical Economic Review, 2(1), 63-82.
• Saraçoğlu, S., ve Songur, M. (2017). Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Avrasya Ülkeleri Örneği. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(16), 353-372.
• Sethi, N., Mohanty, S., Das, A., and Sahoo, M. (2020). Health Expenditure and Economic Growth Nexus: Empirical Evidence from South Asian Countries. Global Business Review, 0972150920963069.
• Snowdon, B. ve Vane, H. (2005). Modern Macroeconomics Its Origins, Development and Current State. Cornwall: Edward Elgar Publishing.
• Songur, M. (2019). Fourıer Yaklaşımı İle Fisher Hipotezini Yeniden Gözden Geçirmek: Türkiye Örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 186-200.
• Stock, J. H., ve Watson, M. W. (1993). A Simple Estimator of Cointegrating Vectors in Higher Order Integrated Systems. Econometrica, 61(4), 783-820.
• Şahbudak, E. ve Şahin, D. (2015). Sağlık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi: BRIC Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi . İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3 (4) , 154-160.
• Şimşir, N. C., Çondur, F., Bölükbaş, M., ve Alataş, S. (2015). Türkiye’de Sağlık ve EkonomikBüyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (604), 43-54.
• Tıraşoğlu, M. ve Yıldırım, B. (2012). Yapısal Kırılma Durumunda Sağlık Harcamaları Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges) , 2 (2) , 111-117.
• Toda, H.Y. and Yamamoto, T. (1995) Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes. Journal of Econometrics, 66, 225-250.
• Todaro, M. P., and Smith, S. C. (2020). Economic Development. UK: Pearson.
• Tsong, C.C., Lee, C.F., Tsai, L.J., and Hu, T.C. (2016). The Fourier Approximation and Testing for the Null of Cointegration. Empirical Economics, 51(3), 1085-1113.
• Ünsal, E. (2007). İktisadi Büyüme. Ankara: İmaj Yayınevi.
• Wang, K. M. (2011). Health Care Expenditure and Economic Growth: Quantile Panel-type Analysis. Economic modelling, 28(4), 1536-1549.
• Weil, D. N. (2013). Economic Growth, Essex: Pearson Education.
• Yardımcıoğlu, F. (2012). OECD Ülkelerinde Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ekonometrik Bir İncelemesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (2) , 27-47
• Yilanci, V., and Eris, Z. A. (2012). Are Tourism Markets of Turkey Converging or Not? A Fourier Stationary Analysis. Anatolia, 23(2), 207-216.
• Zivot, E. and Andrews, D. W. K. (1992). Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis, Journal of Business & Economic Statistics, 10(3), 251-270.