İç Denetim ve Kurumsal Risk Yönetimi Konularında Yayımlanmış Lisansüstü Tezler Üzerine Bir Analiz

Yıl 2024, Cilt: 31 Sayı: 3, 521 - 542, 27.09.2024

İpek Yaylalı

https://doi.org/10.18657/yonveek.1500575

Öz

Teknolojide yaşanan değişimler iş dünyasında rekabeti hızlandırmıştır. Rekabetin artması faaliyetlerde çeşitliliğe ve istihdamın artmasına yol açmıştır. Sürekliliği sağlamak isteyen işletmeler ister istemez bu değişimlere yönelmek zorunda kalmışlardır. Fakat, değişim birtakım riskleri de beraberinde getirmiştir. İşletmelerin varlığını devam ettirebilmeleri noktasında olası riskleri tanımaları, risklere karşı hazırlıklı olmaları ve riskleri fırsatlara çevirmeleri önemli adımdır. İşletmeler nezdinde tehlike oluşturan risklerin nasıl ve ne şekilde önlenmesi gerektiği konusunda iç denetim ve kurumsal risk yönetim yaklaşımlarının dikkate alınması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu doğrultuda konunun önemini daha da vurgulamak adına bu alanda çalışılan tezlerin incelenmesi ve literatüre katkılarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışma, YÖK tez veri tabanında iç denetim ve kurumsal risk yönetimi konuları hakkında yayımlanmış lisansüstü tezler esas alınarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. İç denetim ve kurumsal risk yönetimi konularında Türkiye’de 2010-2023 yılları arasında yazılan lisansüstü tezlerin üniversite, konu, yayın dili, yayınlandığı enstitü, yayınlandığı ana bilim dalı, danışman unvanı, kullanılan yöntem ve genel yapısı sınıflandırılarak analizi yapılmıştır. Söz konusu çalışma, işletmelerde büyük kayıplara yol açan risklerin tespiti ve önlenmesi hususunda iç denetim ve kurumsal risk yönetimi konularında son 13 yıl içerisinde gereken önemin tartışması yorumlanmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: İç Denetim, Risk Odaklı İç Denetim, Risk Yönetimi, Kurumsal Risk Yönetimi, Lisansüstü Tezler
JEL Sınıflaması: M40, M41, M42, M49

Anahtar Kelimeler

İç Denetim, Risk Odaklı İç Denetim, Risk Yönetimi, Kurumsal Risk Yönetimi, Lisansüstü Tezler

An Analysis of Postgraduate Theses Published on Internal Auditing and Corporate Risk Management

Öz

Changes in technology have accelerated competition in the business world. Increased competition has led to diversity in activities and increased employment. Businesses that want to ensure continuity have inevitably had to turn to these changes. However, change has also brought along some risks. It is an important step for businesses to recognize possible risks, to be prepared for risks and to turn risks into opportunities in order to continue their existence. It has become necessary to consider internal audit and enterprise risk management approaches on how and how to prevent risks that pose a danger to businesses. In this direction, in order to further emphasize the importance of the subject, it is aimed to examine the theses studied in this field and to reveal their contributions to the literature. The study is based on the postgraduate theses published in the YÖK thesis database on internal audit and corporate risk management. Postgraduate theses on internal audit and corporate risk management written in Turkey between 2010 and 2023 were analyzed by classifying the university, subject, language of publication, institute of publication, main discipline of publication, title of advisor, methodology used and general structure. This study tries to interpret the discussion of the importance of internal audit and corporate risk management in the last 13 years in terms of detecting and preventing risks that cause great losses in enterprises.
Key Words: Internal Audit, Risk-Focused Internal Audit, Risk Management, Corporate Risk Management, Postgraduate Theses
JEL Classification: M40, M41, M42, M49

Anahtar Kelimeler

Internal Audit, Risk-Focused Internal Audit, Risk Management, Corporate Risk Management, Postgraduate Theses

Kaynakça

• Abuyassin, N., Yousif, A., & Forghami, Z. (2017). Evaluating Risk Management in Jordanian Construction Projects: An ISO 31000-2009 Implementation Perspective: https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3- 319-74123-9_34.
• Agyei-Mensah, B. K. (2016). Internal Control Information Disclosure and Corporate Governance: Evidence from an Emerging Market. Corporate Governance: The International Journal of Business in Society, 16(1), 79-95.
• Akçakanat, Ö. (2012). Kurumsal Risk Yönetimi ve Kurumsal Risk Yönetim Süreci. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 4(7), 30-46.
• Al-Matari, E. M., & Mgammal, M. H. (2019). The Moderating Effect of Internal Audit on the Relationship Between Corporate Governance Mechanisms and Corporate Performance Among Saudi Arabia Listed Companies. Contaduría y Administración, Especial Gobierno Corporativo, 64(4), 1-27.
• Al-Matari, E. M., Al-Swidi, A. K., & Fadzil, F. B. (2014). The Effect of the Internal Audit and Firm Performance: A Proposed Research Framework. International Review of Management and Marketing, 4(1), 34-41.
• Altuk, V. E. (2021). Covid-19 Salgınının İç Denetim Üzerindeki Etkileri: Bir Çözüm Önerisi Olarak Uzaktan Denetim. Denetişim, (22), 15-26.
• Anderson, T. J., & Schrøder, P. W. (2010). Strategic Risk Management Practice: How to Deal with Major Corporate Exposures. Cambridge University Press.
• Azzali, S., & Mazza, T. (2018). The Internal Audit Effectiveness Evaluated with an Organizational, Process and Relationship Perspective. International Journal of Business and Management, 13(6), 238-254.
• Behrend, J., & Eulerich, M. (2019). The Evolution of Internal Audit Research: A Bibliometric Analysis of Published Documents (1926–2016). Accounting History Review, 29(1), 103-139.
• Bergner, J., & Filzen , J. J. (2022). Is your C-Suite Risk Literate? Business Horizons, 65(5), 591-601.
• Bircan, N. G. (2020). Belirsizlik ve kriz durumlarında çevik denetim anlayışı ve denetim mesleği üzerine etkileri: COVID-19 vakası üzerine bir değerlendirme. Mali Çözüm Dergisi, 30(161), 245-258.
• Bracci, E., Mouhcine, T., Rana, T., & Wickramasinghe, D. (2022). Risk Management and Management Accounting Control Systems in Public Sector Organizations: A Systematic Literature Review. Public Money & Management 42(6), 395-402.
• Buallay, A., Hamdan, A., & Zureigat, Q. (2017). Corporate Governance and Firm Performance: Evidence from Saudi Arabia. Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 11(1), 78-98.
• COSO. (2004). Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO). Enterprise Risk Management Framework (Draft), USD: COSO.
• COSO. (2017). Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO). Enterprise Risk Management Integrating with Strategy and Performance. USD: COSO.
• Çankaya, F., Dinç, E., & Kara, M. (2012). İç Denetimin Başarısını Etkileyen Denetim Türleri: Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Üzerinde Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (39), 47-67.
• Çarıkçı, O., & Yıldırım, A. (2020). Risk Odaklı İç Denetimin Stratejik Yönetim Anlayışı Açısından Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(26), 302-313.
• Dvorsky, J., Belas, J., Gavurova, B., & Brabenec, T. (2021). Business Risk Management in the Context of Small and Medium-Sized Enterprises. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 34(1), 1690-1708.
• El-Sayegh, S. M. (2014). Project Risk Management Practices in the UAE Construction Industry. International Journal of Project Organisation and Management, (6), 121-137.
• Emhan, A. (2009). Risk Yönetim Süreci ve Risk Yönetmekte Kullanılan Teknikler. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 209-220.
• Eulerich, M., Georgi, C., & Schmidt, A. (2020). Continuous Auditing and Risk-Based Audit Planning-An Empirical Analysis. Journal of Emerging Technologies in Accounting, 17(2), 141–155.
• Ferramosca, S., D’Onza, G., & Allegrini, M. (2017). The Internal Auditing of Corporate Governance, Risk Management and Ethics: Comparing Banks with other Industries. International Journal of Business Governance and Ethics, 12(3), 218-240.
• Griffiths, D. (2006). Risk Based Internal Auditing: Three Views on Implementation. pp.1-2.
• Grove, H., Clouse, M., & Xu, T. (2021). COVID Reflections on Corporate Governance. Corporate Governance and Sustainability Review, 5(1), 94-106.
• Hanifah, A. M., Kuntadi, C., & Pramukty, R. (2023). Literature Review: Pengaruh Sistem Pengendalian Internal, Peran Audit Internal, Komitmen Manajemen Terhadap Good Corporate Governance. Jurnal Economina, 2(6), 1318-1330.
• Hashem, F. R., & Hashem, A. R. (2023). How Can Management Accounting Contribute to Risk Management Strategies within Organization Case Study of Small and Medium Enterprises: Evidence from Emerging Countries. International Journal of Professional Business Review, 8(4), 1-21.
• Ho Sy, T. D., & Dan, C. (2023). Risk Management in Vietnamese Government Institutions: Case of Tourism Industry. International Journal of Advanced Multidisciplinary Research and Studies, 3(4), 1188-1194.
• Hopkin, P. (2017). Fundamentals of Risk Management: Understanding, Evaluating and Implementing Effective Risk Management. USA: Kogan Page Limited.
• Jihad, N. (2019). Recent Trends of Internal Audit and its Role in Supporting Competitive Advantage, A Thesis Submitted for Fulfillment of the Master's Degree of the Philosophy of Accounting. Sudan University of Science and Technology, Sudan.
• Karabacak, H. (2021). Kurumsal Risk yönetiminin Biçimlendiren Eğilimlere İlişkin Bir Değerlendirme ve Geleceğe Bakış. Uzmanların Kaleminden Farklı Boyutlarda Risk ve Risk Yönetimi. Gazi Kitabevi.
• Karakaya, G. (2020). COVID-19 Gündeminde İşletme Sürekliliği ve Bağımsız Denetim İlişkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi COVİD-19 Sosyal Bilimler Özel Sayısı, 19(3), 14-29 .
• Karyağdı, N. G. (2019). KOBİ’lerde Kurumsal Yönetim ve İç Denetimin Uygulanmasının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Çalışma: Malatya İli Örneği. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(18), 320-344.
• Koç, S. (2022). İşletmelerde İç Denetim ve İç Kontrol Yapısı Etkileşimi. İşletme, 3(1), 105-120.
• Kontogeorgis, G. (2018). The role of internal audit function on corporate governance and management. International Journal of Accounting and Financial Reporting, 8(4), 100-114.
• Kotb, A., Elbardan, H., & Halabi, H. (2020). Mapping of Internal Audit Research: A Post-Enron Structured Literature Review. Accounting, Auditing, & Accountability Journal, 33(8), 1969-1996.
• Koutoupis, A. G., & Pappa, E. (2018). Corporate Governance and Internal Controls: A Case Study from Greece. Journal of Governance and Regulation, 7(2), 91-99.
• Kulinich, T., Andrushko, R., Prosovych, O., Sternyuk, O., & Tymchyna, Y. (2023). Enterprise Risk Management in An Uncertain Environment. International Journal of Professional Business Review, 8(4), 1-16.
• Lima, P. A., Crema, M., & Verbano, C. (2020). Risk Management in SMEs: A Systematic Literature Review and Future Directions. European Management Journal, 38(1), 78-94.
• Lois, P., Drogalas, G., Nerantzidis, M., Georgiou, I., & Gkampeta, E. (2021). Risk-Based Internal Audit: Factors Related to its Implementation. Corporate Governance: The International Journal of Business in Society.21(4), 645–662.
• Mahama, H., Rana, T., Marjoribanks, T., & Elbashir, M. Z. (2023). Principles-Based Risk Regulatory Reforms and Management Control Practices: A Field Study. Accounting, Auditing & Accountability Journal 36(3), 773-800.
• Mandalas, M. D., & Can, E. N. (2020). Kurumsal Risk Yönetimi Kapsamında Risk Odaklı İç Denetim Analizi; Marmara Bölgesindeki Devlet Üniversitelerine Yönelik Bir Araştırma. Denetişim, (20), 78-95.
• Postula, M., Irodenko, O., & Dubel, P. (2020). Internal audit as a tool to improve the efficiency of public service. European Research Studies Journal, 23(3), 699-715.
• Remenyi, D., & Sherwood-Smith, M. (2012). IT Investment: Making A Business Case. Routledge.
• Salma, D. K. (2022). Masa Depan Peran Audit Internal Di Indonesia. Jurnal Akuntansi Multiparadigma, 13(2), 277-293.
• Schäfer, F. S., Hirsch, B., & Nitzl, C. (2022). Stakeholder Pressure as a Driver of Risk Management Practices in Public Administrations. Journal of Accounting & Organizational Change 18(1), 33-56.
• Sebilcioğlu, F. (2020). COVID-19: Yönetim Kurullarının Alacağı Önlemler ve Kurumsal Yönetim Açısından Düşündürdükleri. http://www.tkyd.org/files/downloads/faaliyet_alanlari/gundemler/Corona%20Serisi/Korona_Serisi_Fikret_Sebilcioglu.pdf .
• Sung, M. C., & Zhang, J. (2013). Risk Management Capability Building in SMEs: A Social Capital Perspective. International Small Business Journal, (67), 670-689.
• The Institute of Risk Management (IRM). (2021). What is Enterprise Risk Management? https:// www.theirm.org/what-we-do/what-is-enterprise-riskmanagement.
• Thomas, M. (2007). The Seven-step Process to Risk-based Auditing. FSA Times, Florida, ABD: IIA, pp.1-6 .
• Türedi, H., Karakaya, G., & İldem, M. (2015). Kurumsal Yönetim ve İç Denetim İlişkisi. Sayıştay Dergisi, (96), 55-74.
• Walker, P. L., Shenkir, W. G., & Barton, T. L. (2002). Enterprise Risk Management: Pulling it all Together. Altamonte Springs, FL: Institute of Internal Auditors Research Foundation.
• Yerekapan, A., & Eskin, İ. (2020). Kurumsal Risk Yönetimi ve Firma Büyüklüğünün Firma Performansı Üzerine Etkisi: BİST Örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 15(1), 61-74.
• Yereli, A. N. (2007). Muhasebe Bilgi Sistemlerinin Risk Yönetimine Yönelik Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, (23), 15-32.
• Yeşilçelebi, G. (2022). İç Denetim Bağlamında Covid-19'un Kurumsal Risk Yönetimi Süreçleri Üzerine Etkileri. Denetişim, (25),77-93.