BORCA BATIK OLMAYAN BİR SERMAYE ŞİRKETİNİN KONKORDATO TALEBİNİN BAŞARIYA ULAŞAMAYACAĞI KESİN MÜHLET İÇİNDE ANLAŞILDIĞINDA MAHKEME RE’SEN VE BAŞKA BİR İNCELEME YAPMAKSIZIN İFLASA KARAR VERMELİ MİDİR?

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 2, 727 - 741, 15.10.2021

Levent Biçer Mehmet Fethi Şua

Öz

Bir sermaye şirketinin âdi konkordato talep edebilmesi için borca batık olması zorunlu değildir. Borca batık olmama durumu tüm konkordato süresince devam da edebilir. Bir başka deyişle, nakit sıkışıklığı içerisinde olan ancak aktifi pasifinden fazla olan bir sermaye şirketine geçici mühletin sonunda kesin mühletin verilmesi mümkündür. Öte yandan, İİK 292/1/b’de kesin mühlet içerisinde konkordatonun başarıya ulaşamayacağının tespiti halinde mahkemece re’sen iflasa karar verileceği düzenlenmiştir. Borçlunun bir sermaye şirketi olması halinde ise, iflas kararı verilebilmesi için borca batık olmasının gerekip gerekmediği konusunda İİK’da açık bir düzenleme mevcut değildir. İİK 292/1/b’nin salt lafzına sıkı sıkıya bağlı bir değerlendirme yapıldığında, hiçbir ayrım yapılmaksızın iflas kararı verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılabilir. Oysa, kanaatimizce, borçlunun iflası hakkında karar vermeden önce konkordato projesinin başarılı olmamasının şirketin faaliyetleri ve tercihleri dışındaki sebeplerden kaynaklanabileceğini göz ardı etmemek gerekmektedir. Bu itibarla, mahkemece borca batık olmayan bir şirketin re’sen ve her halükârda iflasına karar verilmesinin isabetli olmayacağı görüşündeyiz. Zira, kendi kusurundan kaynaklanma-yan sebeplerle konkordato projesinin başarıya ulaşamayacağı anlaşılan bir şirketin her durumda iflasına karar verilmesi yerine, faaliyetlerine sınırlı ölçüde dahi olsa devam edebilmesine, küçülmesine veya mali problemlerini başka yöntemler ile çözmesine izin verilmesi, hem konkordato kurumunun varlık sebebine ve ruhuna uygun olacak, hem de TTK’nın şirketler hukukuna dair düzenlemeleriyle daha uyumlu olacaktır.

Anahtar Kelimeler

konkordato, feragat, borca batıklık, başarıya ulaşamama, sermaye şirketi

SHALL THE COURT, ON ITS OWN MOTION AND WITHOUT ANY FURTHER INVESTIGATION, DECIDE ON BANKRUPTCY OF A CORPORATION WHICH IS NOT OVER-INDEBTED IF IT EMERGES IN THE DEFINITE RESPITE THAT THE CONCORDAT WILL NOT SUCCEED?

Öz

Over-indebtedness is not a condition for a corporation to request the ordinary concordat. The situation of not being over-indebted may continue throughout the whole concordat proceeding. In other words, it is possible to grant a definite respite after the provisional respite for the benefit of a corporation which is not over-indebted, but in the shortage of cash. On the other hand, the Art. 292/1-b of the Code of Execution and Bankruptcy regulates that the court, on its own motion, shall decide on the bankruptcy if it is ascertained that the concordat will not succeed. However, in case that the debtor is a corporation, the Code of Execution and Bankruptcy does not have any clear provision whether the over-indebtedness of that corporation is required to decide on bankruptcy. According to the strict literal (grammatical) interpretation of the Art. 292/1-b, it may be deduced that the bankruptcy shall be decided in any case. However, in the opinion of authors, it should not be ignored, when deciding on the bankruptcy of the debtor, that the failure of the concordat project may result from external factors other than the corporation’s conducts and practices. In this respect, it is not always accurate to decide on the bankruptcy of a corporation which is not over-indebted, by the court’s own motion and in any case. In the opinion of authors, instead of to decide in any case on the bankruptcy of a corporation, of which the concordat project is rejected due to reasons other than its fault; that corporation should be authorised to carry on its activities -even to a limited scale, or to downsize, or to overcome its financial distress by alternative methods. This is because such an interpretation would be more compatible with both the ratio legis of the concordat institution and corporate law provisions of the Turkish Commercial Code.

Anahtar Kelimeler

concordat, renunciation, over-indebtedness, failure to succeed, corporation

Kaynakça

• AKYOL ASLAN Leyla, Medeni Usul Hukukunda davadan Feragat, Ankara 2010 (Feragat).
• AKYOL ASLAN Leyla, 7101 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler Çerçevesinde Adi Konkordatoda Borçlunun Doğrudan Doğruya İflasına Karar Verilebilecek Haller, Legal Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 42, Yıl: 2019, s. 41- 105 (Doğrudan Doğruya İflas Halleri).
• ATALAY Oğuz, Borca Batıklık ve İflasın Ertelenmesi, İzmir 2007.
• BİÇER Levent/ŞUA Mehmet Fethi, Borca Batık Olmayan Bir Sermaye Şirketinin Konkordato Talebinin Başarıya Ulaşamayacağı Kesin Mühlet İçinde Anlaşıldığında Mahkemece Resen ve Başka Bir İnceleme Yapmaksızın İflasa Karar Vermeli Midir?, European Congress of Economic Issues IV (ECOEI IV), Kocaeli, 16 Kasım 2018 (Özet Bildiri/Sözlü Sunum), s. 59.
• GANI Lucien, Commentaire Romand, Basel 2005.
• OĞUZMAN Kemal / BARLAS Nami, Medeni Hukuk, Giriş Kaynaklar Temel Kavramlar, İstanbul 2019.
• ÖZTEK Selçuk/BUDAK Ali Cem/TUNÇ YÜCEL Müjgan/KALE Serdar/Yeşilova Bilgehan, Yeni Konkordato Hukuku, Ankara 2019.
• PEKCANITEZ Hakan/ERDÖNMEZ Güray, 7101 Sayılı Kanun Çerçevesinde Konkordato, İstanbul 2018.
• PETER Henry/CAVADINI Francesca, Commentaire Romand, Bâle 2017.
• RÜZGARESEN Cumhur, İflas Sebepleri, Ankara 2009.
• TANRIVER Süha, Konkordatonun Tasdiki Şartı Olarak Dürüstlük Koşulu, Makalelerim I, 1985-2005, s. Ankara 2005, 303- 316.
• TANRIVER Süha, Konkordato Prosedürünün Islahı İle İlgili Bazı Düşünceler, AÜHFD, C. 50, S. 3, 2001, s. 1-9.
• TÜRK Ahmet, Anonim Ortaklıkta Sermaye Kaybı ve Borca Batıklığın Hukuki Sonuçları, Ankara, 1999.
• ULUKAPI Ömer, Konkordatonun Feshi, Konya 1998.
• ÜRGÜPLÜ Münip Hayri, Borçlunun Müracaatı Üzerine İflâs Kararını Mutlak Surette Vermek Mecburiyeti Var mıdır? (Hukuki Bilgiler Mecmuası, 1939/2-122, s. 7155-7157.
• YILMAZ Ejder, Borçlunun İhtiyarı İle Kendi İflâsını İstemesi Durumunda Mahkemenin İnceleme Yetkisi, Ankara Barosu Dergisi, 1985/1, s. 22- 34.