THE ASSESSMENT OF ALTERNATIVE CRIMINAL SANCTION TO SHORT-TERM IMPRISONMENT AS "LABOUR FOR PUBLIC BENEFIT" (TPC art. 50/1-f) FOR GROUP OF AGE IN BETWEEN 12 AND 15 CHILDREN DRAGGED TO CRIME WITH REGARD TO AGE LIMIT OF LABOUR

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 1, 337 - 397, 27.03.2024

Namık Kemal Topçu , Ayşegül Ekin

Öz

Children are subject to different provisions compared to adults due to their
incomplete physical and mental development, their dependency, and their
need for protection and education. In this regard, it is seen that many
provisions are included in our domestic law and some international
conventions to which we are a party. Some of these provisions are related to
the age of child labour.
Article 50/1-f of the Turkish Penal Code stipulates that the short-term
imprisonment sentence imposed on a person may be converted into the
alternative sanction of "labour for public benefit". The Court of Cassation
accepts that the said alternative sanction cannot be applied to children aged
12-15, as the regulation in Article 71 of the Labour Law No. 4857 (It is
forbidden to employ children under the age of fifteen) prevents this.
In this study, the issue of whether the provisions regarding the age of
labour of the child in our domestic law and in some international conventions
to which we are a party constitute an obstacle to the conversion of the shortterm
imprisonment sentence imposed on the child dragged into crime to the
alternative sanction of "labour for public benefit" is addressed.

Anahtar Kelimeler

Child Dragged to Crime, Alternative Sanctions, Article 50 of TPC, Labour for public benefit, Purpose of Punishment, Child Labour, Child Work, Labour Law Article 71

SUÇA SÜRÜKLENEN 12-15 YAŞ GRUBU ÇOCUKLAR HAKKINDA VERİLEN KISA SÜRELİ HAPİS CEZASININ “KAMUYA YARARLI BİR İŞTE ÇALIŞTIRILMA” (TCK M. 50/1-f) SEÇENEK YAPTIRIMINA ÇEVRİLMESİNİN ASGARİ ÇALIŞMA YAŞI BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Çocuklar; henüz fiziksel ve ruhsal gelişimlerini tamamlamamış olmaları,
bağımlılıkları, korunmaya ve eğitime olan ihtiyaçları nedeniyle yetişkinlere
nazaran farklı hükümlere tabi tutulmaktadır. Bu hususta, iç hukukumuzda ve
tarafı olduğumuz bazı uluslararası sözleşmelerde birçok hükme yer verildiği
görülmektedir. Bu düzenlemelerden bazıları da çocuğun çalıştırılma yaşına
ilişkindir.
Türk Ceza Kanunu m. 50/1-f’de yer alan düzenlemede, kişi hakkında
verilen kısa süreli hapis cezasının “kamuya yararlı bir işte çalıştırılma”
seçenek yaptırımına çevrilebileceği öngörülmüştür. Yargıtay, söz konusu
seçenek yaptırımın 12-15 yaş grubundaki çocuklar hakkında uygulanamayacağını, zira 4857 sayılı İş Kanunu m. 71’deki düzenlemenin
(On beş yaşını doldurmamış̧ çocukların çalıştırılması yasaktır) buna engel
olduğunu kabul etmektedir.
Bu çalışmada, iç hukukumuzda ve tarafı olduğumuz bazı uluslararası
sözleşmelerde çocuğun çalıştırılma yaşına ilişkin hükümlerin, suça
sürüklenen 12-15 yaş grubundaki çocuklar hakkında verilen kısa süreli hapis
cezasının “kamuya yararlı çalıştırılma” seçenek yaptırımına çevrilmesine
engel teşkil edip etmediği hususu ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Suça sürüklenen çocuk, 12-15 yaş grubu çocuklar, Seçenek yaptırımlar, TCK m. 50, Kamuya yararlı bir işte çalıştırılma, Cezanın amacı, Çocuk işçi, Çocuk çalışması, İş Kanunu m. 71

Kaynakça

• Akbıyık, Taliye “Tutuklu ve Hükümlülerin Çalışmasının Sosyal Güvenlik Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 69/4 (2020): 1569-1607.
• Alıcı, Burhan. “Belçika Ceza Hukukunda Çalışma Cezası”. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. XV/3 (2011): 131-164.
• Artuk, Mehmet Emin, Gökcen, Ahmet ve Yenidünya, Ahmet Caner. Ceza Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Turhan Kitabevi, 2007.
• Avşar, Zakir ve Öğütoğulları, Eren. “Çocuk İşçiliği ve Çocuk İşçiliği ile Mücadele Stratejileri”. Sosyal Güvenlik Dergisi. 2/1 (2012): 9-40.
• Aydın Uzun, Ceylan. Çocuk İşçiler, Sorular ve Yanıtlar. Ankara: Türk Metal Sendikası, Araştırma ve Eğitim Merkezi Yayınları-63, 2020.
• Aydın, Devrim. “Ceza Hukukunda Okullar”. Ceza Hukuku Dergisi. 6/15 (2011): 47-57.
• Aykaç, Hande Bahar. “Hukuksal Açıdan Çocuk ve Genç İşçiliği”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (2016): 335-386.
• Bacaksız, Pınar. “Cezalandırma ve Topluma Yeniden Kazandırma”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan. 16/Özel Sayı (2014): 4917-4941.
• Bakırcı, Kadriye. Çocuk ve Genç İşçilerin Haklarının Korunması (Uluslararası, Bölgesel ve Türk Hukuku Açısından). İstanbul: Beta Yayınları, 2004.
• Başterzi, Süleyman. İş İlişkisinin Kurulması, Kurulması, Hükümleri ve Düzenlenmesi, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2009. Ankara: 2011.
• Başterzi, Süleyman.“Avukatla Bağıtlanan Sözleşmenin Hukuk Niteliği, İş Sözleşmesinin Vekalet ve Diğer İş Görme Sözleşmelerinden Ayrılması”, Sicil İş Hukuku Dergisi, 17, (2010): 175-198.
• Bayram, Fuat. “AB İlerleme Raporlarındaki (1998-2006) Tespit ve Eleştiriler Çerçevesinde Türk İş Hukuku Mevzuatında Yapılması Gerekli Değişiklikler”, Legal İHSGHD, 13, (2007):51-96.
• Berigel, Sevda ve Eroğlu, İlhan. “Türkiye’de Çocuk İşçiliğinin Dinamikleri”. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. Ekonomi&Siyaset Özel Sayısı (2019): 39-56.
• Bozkurt, Gümrükçüoğlu Yeliz. “Mevzuatımızda Çocuk ve Genç İşçilerin Çalışma Yaşamında Korunmasına İlişkin Düzenlemelere Genel Bir Bakış”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 15/Özel Sayı, (2013): 481-546.
• Büyüksungur, İncinur. “Çocuk İşçi Kavramı ve Çocuk İşçilerin Hakları”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2022.
• Cebre, Ayvaz. “Kamuya Yararlı Bir İşte Çalışma Yaptırımı”. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 10 (2012): 687-718.
• Centel, Nur. “Cezanın Amacı ve Belirlenmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Turhan Tufan Yüce’ye Armağan. (2001): 337-372
• Centel, Tankut. “Çocuk Hakları Sözleşmesi, Çalışan Çocuklar ve Türkiye”, Kemal Oğuzman’a Armağan, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi, (1997):181-192.
• Centel, Tankut. “Sekiz Yıllık Temel Eğitim ve Asgari Çalışma Yaşı”, Turhan Esener’e Armağan, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Türk Milli Komitesi, (2000): 293-303.
• Centel, Tankut. Türkiye’nin Onayladığı ILO Sözleşmeleri. İstanbul:Mess Yayınları, 2004.
• Çelik, Nuri, Caniklioğlu, Nurşen, Canbolat, Talat ve Özkaraca, Ercüment. İş Hukuk Dersleri. İstanbul: Beta Yayınevi, 2022.
• Çetin, Soner Hamza. “Türk Ceza Kanunu’nda Seçenek Yaptırımlar”. Doktora Tezi, Yeditepe Üniversitesi, 2011.
• Çınar, Ali Rıza. Türk Ceza Hukukunda Cezalar. Ankara: Turhan Kitabevi, 2005.
• Çolak, Ahmet. “Türk Ceza Hukukunda Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar”. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi, 2022.
• Çolak, Haluk ve Altun Uğurtan. “Kısa Süreli Hapis Cezaları, Seçenekli Yaptırımlar ve İnfaz Rejimleri”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 67, (2006): 163-229.
• Çöpoğlu, Mustafa. “Türkiye’de Çocuk İşçiliği”, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, (2018):357-398.
• Demir, Fevzi. “Çalışma Hayatında Çocukların Korunması”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 12/Özel Sayı (2010): 547-548.
• Demir, Remzi. “Türk Medeni Kanununa Göre Çocuğun Kişiliğinin Korunması”. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9/2 (2019): 271-303.
• Demirbaş, Timur. Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Demircioğlu, A. Murat, Centel, Tankut ve Kaplan, Hasan Ali. İş Hukuku. İstanbul: Beta Yayınevi, 2021.
• Doğan Yenisey, Kübra ve Kabakcı, Mahmut. Gönüllü Emeği ve İş Hukuku. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2017.
• Doğan, Sevil. İş Sözleşmesinde Bağımlılık Unsuru. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2016.
• Dönmezer, Sulhi ve Erman, Sahir. Nazarî ve Tatbikî Ceza Hukuku Genel Kısım. İstanbul: Der Yayınları, 2016.
• Dönmezer, Sulhi. “Pozitivist Nazariyede Cezai Mesuliyetin Esası”. İstanbul Barosu Mecmuası. C/6, (1944).
• Durban Call to Action on the Elimination of Child Labour, 5’th Global Conference on the Elimination of Child Labour, Durban 15-20 May 2022, Erişim Tarihi: Ekim 31, 2023. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/dgreports/dcomm/documents/ge nericdocument/wcms_845907.pdf
• Dursun Ateş Sevgi. İşverenin Yönetim Hakkı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Egemen Erdal. “Dünyada ve Türkiye’de Çalışan Çocuklar (Çocuk İşçiler)”. İstanbul Barosu Dergisi. 81/2 (2007): 529-539.
• Ekin, Ali. Adil ve Makul Koşullarda Çalışma Hakkı Kapsamında İşçi Onurunun Korunması. Ankara: Adalet Yayınevi, 2013.
• Ekmekçi, Ömer ve Yiğit, Esra. Bireysel İş Hukuku. İstanbul: Oniki Levha Yayınları: 2020.
• Ekonomi, Münir. İş Hukuku Cilt I, Ferdi İş Hukuku. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Matbaası, 1976.
• Erdem, Mustafa Ruhan. “Kısa Süreli Özgürlüğü Bağlayıcı Cezaların İnfazı ve Yeni Seçenekler”. İnfaz Hukukunun Sorunları Sempozyumu. Ankara: 2001.
• Erdoğan, Oktay. İnfaz Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi, 2016.
• Eren, Fikret. Borçlar Hukuku Özel Hükümler. Ankara:Yetkin Yayıncılık, 2017.
• Esener Turhan. İş Hukuku. Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sevinç Matbaası, 1978.
• Eyrenci, Öner, Taşkent Savaş ve Ulucan, Devrim. Bireysel İş Hukuku. İstanbul: Beta Yayınevi, 2017.
• Gökalp, Özge Tuçe. “Türk İş Hukukunda Çocuk İşçi Çalıştırma”. Electronic Journal of Vocational Colleges. 2/1, (2012):125-135.
• Göktepe, Kaya. "Kamuya Yararlı İşlerde Çalıştırma Yaptırımı ve Kamuya Yararlı İşlerde Çalıştırma Yaptırımının Tarihsel Gelişim Süreci".Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 37 (2019): 227-269.
• Gürsel, İlke. “Çalışan Çocuk ve Gençlerin Korunması”. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Prof. Dr. Fevzi Şahlanan’a Armağan Sayısı. 74 (2016):415-464.
• Güven Ercan ve Aydın Ufuk. Bireysel İş Hukuku. Eskişehir: Nisan Kitabevi, 2020.
• Güven, Mustafa. “Nasıl Bir İnfaz Sistemi”. Yargıtay Dergisi. 19/1-2,1993.
• Güzel, Ali. ILO Normlarının İç Hukuka Etkisi ve Türk İş Hukukunun Gelişmesine Katkısı. ILO Normları ve Türk İş Hukuku. Ankara: İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi, 1997.
• Hafızoğulları, Zeki ve Özen, Muharrem. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: US-A Yayıncılık, 2010.
• Hafızoğulları, Zeki. “5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Cezalar ve Güvenlik Tedbirleri”. Ankara Barosu Dergisi, 65/1, (2007): 78-109.
• Honıg, Richard. “Ceza Gayeleri Nazariyesinin Tarihine Dair”. Çeviren M. Yavuz Abadan, İstanbul Hukuk Mecmuası. 2, (1936): 413-416.
• Işıktaç, Yasemin. “Ceza Adaleti Açısından Hapis Cezası ve Rehabilitasyon İlişkisi”. İstanbul Hukuk Mecmuası. 71/1, (2013): 526-638.
• İnan, Ali Naim. Çocuk Hukuku. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, 1968.
• İnce, Hüseyin. Kısa Süreli Hürriyeti Bağlayıcı Cezalara Seçenek Yaptırımlar. Ankara: Seçkin Yayınları, 2007.
• Kahramanoğlu, Ertan. Türkiye’de Çalışan Çocuklar Sorunu ve Çözüm Yolları. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu ve Friedrich- Naumann Vakfı Yayınları: 1996.
• Kamer, Vehbi Kadri. “5275 Sayılı Ceza Ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun Yüzbeşinci Maddesinde Yer Alan Kamuya Yararlı Bir İşte Çalıştırılma”. Adalet Dergisi. 33 (2008): 32-40.
• Kara, Ece Güneş. “4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre Çocuk İşçi Kavramı Ve Çocukların Korunması” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2019.
• Kaya, Musa. “Kamuya Yararlı Bir İşte Çalıştırma Yaptırımının Türk Ceza Adalet Sistemindeki Tarihsel Gelişim Süreci”. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 20/3 (2016): 257-296.
• Kılıç, Cem. “Gelişmekte Olan Ülkelerde ve Türkiye’de Çocuk İşgücü Kullanımı (Çocuk İşçiliğini Önleme Uluslararası Programı-IPEC)”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9/1-2, (2001):49-63.
• Kılıç, Şebnem. “Türk Hukukundaki Çocuk İşçi Tanımının Uluslararası Standartlara Uygunluğu”. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 13/165-166, (2018): 123-162
• Koca, Mahmut ve Üzülmez, İlhan. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara : Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Koç Tangün, Sedef. “Stajyer Kavramı ve Stajyerlerin Sigortalılığı”. Sicil. 40, (2018): 132-144.
• Kökkılınç, Ayşe Gül. Çocuk İşçinin İş İlişkisi. İstanbul: Legal Yayıncılık, 2023.
• Küçük, Doğukan. Türk İş Hukuku Bakımından Platform Çalışanları. Ankara: Adalet Yayınevi, 2023.
• Küçüktaşdemir, Özgür. “Aydınlanma ve Ceza Hukuku”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 27/113 (2014), 57-98.
• Maden, Mehmet. “Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar”. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, 2012.
• Mahmutoğlu, Fatih Selami ve Karadeniz, Serra. Türk Ceza Kanunu Genel Hükümler Şerhi. İstanbul: Beta Yayınevi, 2021.
• Mollamahmutoğlu, Hamdi, Astarlı Muhittin ve Baysal Ulaş. İş Hukuku Ders Kitabı, Cilt I: Bireysel İş Hukuku. Ankara: Lykeion Yayınları, 2018.
• Narmanlıoğlu, Ünal. “İş Hukukunda Çocukların Korunması”. Dokuz Eylül Üniversitesi Yayını Seyfullah Edis’e Armağan. (2000): 669-681.
• Narmanlıoğlu, Ünal. İş Hukuku, I, Ferdi İş İlişkileri. İstanbul: Beta Yayınevi, 2014.
• Nursal, Necati ve Ataç, Selcen. Denetimli Serbestlik ve Yardım Sistemi (Probation). Ankara:Yetkin Yayınevi, 2006.
• Oğuzman, M. Kemal, Seliçi, Özer ve Oktay Özdemir Saibe. Kişiler Hukuk (Gerçek ve Tüzel Kişiler). İstanbul: Filiz Kitabevi, 2022.
• Özbek, Veli Özer, Doğan, Koray ve Bacaksız, Pınar. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2022.
• Özbek, Veli Özer. İnfaz Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Özer, Hatice Duygu ve Yangın, Dilek Dulay. “Ceza İnfaz Mevzuatı Kapsamında Çalışan Tutuklu ve Hükümlülerin Sosyal Güvenliği”. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Ferit Hakan Baykal’a Armağan. 25/2 (2019): 727-756.
• Özgenç, İzzet. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2022.
• Özkan, Zeynep Aslı. “İş Sözleşmesi Kapsamında İşçinin İş Görme Borcu”. Yüksek Lisans Tezi, Yaşar Üniversitesi, 2019.
• Özkaraca Ercüment ve Ünal Canan, “Küçüklerin Çalışmasına İlişkin Yasak Ve Sınırlamalar İle Bunlara Aykırılık Halinde İş Sözleşmesinin Geçersizliği Sorunu”. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan. 20/1 (2014): 355- 410.
• Öztürk, Bahri ve Erdem, Mustafa Ruhan. Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Rodgersi, Gerry ve Standing, Guy. Child Work, Poverty and Underdevelopment. International Labour Office, 1981.
• Roxın, Claus. “Ceza Hukukunun Bir Geleceği Var mıdır?”. İçinde Karşılaştırmalı Güncel Ceza Hukuku Serisi 5, ed. ve çev.Yener Ünver, (2006): 55-70.
• Seçer, Öz. “Çocuk ve Genç İşçilerle İş Sözleşmesinin Kurulması ve Bu Sözleşmeden Doğan Ücret Üzerinde Çocuk ve Genç İşçilerin Tasarruf Hakkı”, Legal İHSGHD, 28, (2010):1425-1453.
• Senyen Kaplan, Emine Tuncay. Bireysel İş Hukuku. Ankara: Gazi Kitabevi, 2018.
• Serozan, Rona. Çocuk Hukuku. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2018.
• Sokullu Akıncı, Füsun. “Hürriyeti Bağlayıcı Cezalar ve Alternatif Ceza Yaptırımları”. Yeni Türkiye Dergisi, Yargı Reformu Özel Sayısı. 2/10 (1996): 679-689.
• Soyaslan, Doğan. Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Yetkin Yayınevi, 2020.
• Sümer, Haluk Hadi. “İş Sözleşmesinin Bağımlılık Unsuru”. Sicil İş Hukuku Dergisi. III/19, (2010): 63-73.
• Sümer, Haluk Hadi. İş Hukuku Uygulamaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Sümer, Haluk Hadi. İş Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Süzek, Sarper. İş Hukuku, İstanbul: Beta Yayınları, 2020.
• Şahin, Barış. Çocuk İşçilerin Korunması. Ankara: Yetkin Yayınları, 2010.
• Şahin, Cumhur ve Özgenç, İzzet. Türk Ceza Hukuku Mevzuatı. Ankara: TC Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı, 2007.
• Şahin, Levent. Geçmişten Günümüze Çocuk İşçiliği, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, II, (2012):103-118.
• Şensoy, Pirali Çağrı. Cezalandırmanın Amacını Açıklayan Teoriler 5237 Sayılı TCK’nın Temel İlkeleri İle Ceza Sorumluluğunun Esasına İlişkin Hükümlerinin Yaklaşımı. Ankara: Yetkin Yayınevi, 2021.
• Taner, Tahir. Ceza Hukuku Umumi Kısım. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1953.
• Tanrıbilir, Feriha Bilge. Çocuk Haklarının Uluslararası Korunması ve Koruma Mekanizmaları. Ankara:Yetkin Yayınları, 2011.
• Tuğ, Adnan ve Baysal, Ulaş. İş Hukukunda Çocuk ve Genç İşçilerin Korunması. Prof. Dr. Sarper Süzek’e Armağan II, Editör, Doç. Dr. Süleyman Başterzi, İstanbul: 2011.
• Tunçomağ, Kenan ve Centel, Tankut. İş Hukukunun Esasları. İstanbul: Beta Yayınevi, 2018.
• Ulusoy, Muharrem Emre. Ev Hizmetlerinde Bireysel İş İlişkileri.Ankara: Adalet Yayınevi, 2023.
• Uşan, Fatih. “İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Açısından Tutuklu ve Hükümlü Çalışması”, Prof. Dr.Nuri Çelik’e Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 2, (2011): 1436-1473.
• Uşan, Fatih. Çıraklık Sözleşmesi. Konya: Mimoza Yayınları, 1994.
• Uşan, M. Fatih, Erdoğan, Ersin ve Erdoğan, Canan. Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi Kararları Işığında Bireysel İş Hukuku ve İş Yargılaması. Ankara: İntes Yayınları, 2021.
• Uzun, Mehmet Burak. “5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda Kısa Süreli Hürriyeti Bağlayıcı Cezalara Seçenek Yaptırımlar”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, 2009.
• Yalçıntaş, Didem. Çocuğun İş Kanunu Madde 71 Kapsamında Sanat, Kültür ve Reklam Faaliyetlerinde Çalıştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi, 2018.
• Yardımcıoğlu, Didem. “Çocuk İşçiliğini Önlemeye Yönelik Yeni Bir Adım: Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin Kurumsal Sürdürülebilirlik Durum Tespitine Dair Direktif Önerisi”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (2023): 225-276.
• Yıldız, Gaye Burcu. Bireysel İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2015. İstanbul:2017.
• Zafer, Hamide. Ceza Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Beta Yayınevi, 2016.
• Zevkliler, Aydın ve Gökyayla, Emre. Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri. Ankara: Adalet Yayınevi, 2017.