Üniversite Öğrencilerinin Kendi Anadilinde ve Farklı Bir Dilde Ders Dinledikleri Öğretim Elemanlarından Beklentilerinin İncelenmesi: Nitel Bir Çalışma

Yıl 2019, , 159 - 172, 26.07.2019

Rüştü Yeşil

https://doi.org/10.2399/yod.18.040

Öz

Çok dilli ve çok kültürlü eğitim ortamları, özellikle 20. yüzyılın sonlarından itibaren eğitim bilimleri alanındaki bilim insanlarının gündemini sıklıkla meşgul etmeye başlamıştır. Araştırmanın amacı, farklı anadillerine sahip öğrencilerin bulunduğu eğitim ortamlarında, kendi anadillerinde ve farklı anadilinde ders dinleyen öğrencilerin, okul başarılarını artırmak üzere öğretim elemanlarından beklentilerini belirlemektir. Böylelikle, çok dilli ve çok kültürlü ortamlarda verilen eğitimin daha verimli hale gelebilmesi için tespitlerde bulunulması amaçlanmıştır. Araştırma, tarama modelinde yürütülen nitel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi'nin (KTMÜ) farklı bölümlerinde öğrenim gören 28'i kız, 25'i erkek olmak üzere 53 öğrenci oluşturmaktadır. KTMÜ'nde eğitim dili Türkiye Türkçesi ve Kırgız Türkçesi'dir. Araştırmanın verileri, yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Öğrencilerden okul başarılarını artırmak üzere Türkiye Türkçesi ve Kırgız Türkçesi dillerinde ders işleyen öğretim elemanlarından beklentilerini yazmaları istenmiştir. Toplanan veriler içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Araştırma sonunda kısaca şu sonuçlara ulaşılmıştır: (1) Öğrenci beklentileri 8 temada toplanmıştır. (2) Anadili dışında ders dinleyen öğrencilerin beklentileri daha fazladır. (3) Öğrencilerin en çok beklentisi dil kullanımı ve öğretim yöntemleri; en az beklentileri ise alan bilgisi ve genel kültür temalarında yoğunlaşmıştır. (4) Ölçme değerlendirme, materyal kullanımı ve öğretmen-öğrenci ilişkisi temalarında beklentiler orta düzeyde yoğunlaşmıştır. Bu tespitler, alanyazında var olan Türkiye ve dünyada yapılan çalışmalar eşliğinde tartışılarak çözüm olabilecek yollar belirlenmeye çalışılmış, önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çok dillilik, çok kültürlülük, eğitim ortamı, öğrenci beklentileri, öğretim elemanı

Examining the Expectations of University Students from Instructors Who Lecture in their Mother Tongue and in Another Language: A Qualitative Study

Öz

Multilingual and multicultural educational environments have often appeared on the agenda of educational scientists especially since the end of the twentieth century. The objective of this study is to increase student academic success by determining the expectations of students from lecturers who teach in their own mother tongue and in another language. Thus, it aims to help make the education delivered in multilingual and multicultural environments more effective. This is a qualitative study that adopts the survey design. The working group of the study consists of 53 students (28 females and 25 males) studying in different departments of Kyrgyz-Turkish Manas University (KTMU). Instruction language of KTMU is Turkey Turkish and Kyrgyz Turkish. The data were collected using a semi-structured interview form. The students were asked to write their expectations from instructors lecturing in Turkey Turkish and Kyrgyz Turkish. The collected data were examined through the content analysis method. The study revealed the following results: (1) Students' expectations were collected under eight themes. (2) Students who took lessons in a foreign language had greater expectations. (3) Students' greatest expectations were observed in the language use and educational methods; whereas minimum expectations were observed in discipline-specific knowledge and general culture. (4) Expectations in the themes like assessment and evaluation, material use and teacher-student relationship were moderate. These findings were discussed in the light of the research literature in the world and in Turkey, some possible solutions were proposed, and some suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Educational environment, instructor, multiculturalism, multilingualism, student expectation

Kaynakça

• Aslan, M., & Kozikoğlu, İ. (2017). Öğretmenlerin çok kültürlü eğitime yönelik tutumları: Van ili örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 729–737.
• Aydın, H., & Tonbuloğlu, B. (2014). Graduate students perceptions on multicultural education: A qualitative case study. Eurasian Journal of Educational Research, 57, 29–50.
• Başbay, A., & Kağnıcı, Y. (2011). Çok kültürlü yeterlik algıları ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 36, 199–212.
• Bekar, B. (2016). Almanya’da Türkçenin ana dili olarak öğretimiyle ve Türklerin Türkçe kullanımlarıyla ilgili kaynakça denemesi. Zeitschrift für die Welt der Türken, 8(3), 285–302.
• Belet, Ş. D. (2009). İki dilli Türk öğrencilerin anadili Türkçeyi öğrenme durumlarına ilişkin öğrenci, veli ve öğretmen görüşleri (Fjell İlköğretim Okulu örneği, Norveç). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 71–85.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Yayınevi.
• Bulut, C., & Başbay, A. (2015). Öğretmenlerin çok kültürlü yeterlik algılarının incelenmesi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 957–978.
• Cırık, İ. (2008). Çok kültürlü eğitim ve yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 27–40.
• Çiftçi, Y. A., & Aydın, H. (2014). Türkiye’de çok kültürlü eğitimin gerekliliği üzerine bir çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 197–218.
• Çoban, A., Karaman, N., & Doğan, T. (2010). Öğretmen adaylarının kültürel farklılıklara yönelik bakış açılarının çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 125–131.
• Damgacı, F. K., & Aydın, H. (2013). Türkiye’deki eğitim fakültelerinde görev yapan akademisyenlerin çok kültürlü eğitime ilişkin görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 314–331.
• Demircioğlu, E., & Özdemir, M. (2014). Pedagojik formasyon öğrencilerinin çok kültürlü eğitime yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 15(1), 211–232.
• Ergin, D. Y., & Ereğan, B. (2011). Çok kültürlülük ve sosyal uyum. 2nd International Conference on New Trends in Education and their Implications (ICONTE), April 27–29, 2011, Antalya, Turkey, 1754–1761.
• Ersoy, A. (2013). Türk öğretmen adaylarının kültürlerarası deneyimlerinde karşılaştıkları sorunlar: Erasmus değişim programı örneği. Eğitim ve Bilim, 38(168), 154–166.
• Göçer, A., & Moğul, S. (2011). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi ile ilgili çalışmalara genel bir bakış. Turkish Studies, 6(3), 797–810.
• Gökçe, O. (2006). İçerik analizi kuramsal ve pratik bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Haukås, Å. (2016) Teachers’ beliefs about multilingualism and a multilingual pedagogical approach. International Journal of Multilingualism, 13(1), 1–18.
• Kaya, Z. (2006). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Koçak, S., & Özdemir, M. (2015). Öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik tutumlarında kültürel zekânın rolü. İlköğretim Online, 14(4): 1352–1369.
• Küçük, S. (2006). Kültürler arası konumda iki dilli öğrenciler için öğretmen yetiştirme ve Erasmus programı. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 231–251.
• Logvinova, O. K., Ivanova, G. P., & Shakirtova, A. T. (2016). Multicultural education in the Russian Federation and the Republic of Kazakhstan: General trends and national peculiarities. IEJME – Mathematics Education, 11(9), 3301–3312.
• Maslova, G. (2012). The role of multicultural education in teaching tolerance to students of the faculty of foreign languages. In O. Buradakova, A. Dzalalova, A. Golubeva, J. Nömm, O. Orehhova, E. Protassova, … V. Semenov (Eds.), Innovative methods in multicultural education (pp. 41–50). Narva: OÜ Sata.
• Matas, C. P., & Bridges, S. (2009). Framing multicultural capital to understand multicultural education in practice. The International Journal of Learning, 16(10), 379–395.
• MEB (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. 18 Ocak 2018 tarihinde <http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf> adresinden erişildi.
• Ospanova, B. R., Azimbayeva, Z. A., Timokina, T. V., & Seydakmetova, Z. K. (2016). Theoretical-and-methodological substantiation of multilingual model activity in Kazakhstan higher school education system. Journal of Environmental & Science Education, 11(10), 3450–3466.
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323–343.
• Pai, P. (2005). Multilingualism, multiculturalism and education: Case study of Mumbai city. In J. Cohen, T. Kara, K. R. McAlister, & J. MacSwan (Eds.), Proceedings of the 4th international symposium on bilingualism (pp. 1794–1806). Somerville, MA: Cascadilla Press.
• Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal of Educational Sciences, 1(1), 154–164.
• Ratå, G. (2013). Bi-, cross-, multi-, pluri-, or trans-cultural education? In H. Arslan, & G. Rata (Eds), Multicultural education: From theory to practice (pp. 1–12). Newcastle: Cambridge Scholars Publishing.
• Senemoğlu, N. (2013). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Singh, N. K. (2011). Culturally appropriate education theoretical and practical implications. In J. Reyhner, W. S. Gilbert, & L. Lockard (Eds.), Honoring our heritage: Culturally appropriate approaches for teaching indigenous students (pp. 11–42). Flagstaff, AZ: Northern Arizona University.
• Sönmez, V. (2016). Program geliştirmede öğretmen elkitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Terefe, D. (2016). Imperatives of multicultural education in Ethiopia: Reflections on awareness, practices, and challenges in our higher learning institutions. Journal of Culture, Society and Development, 22, 39–50.
• Tielman, K. A., den Brok P. J., Bolhuis, S. M., & Vallejo, B. (2012). Collaborative learning in multicultural classrooms: A case study of Dutch senior secondary vocational education. Journal of Vocational Education and Training, 64(1), 103–118.
• Turgut, M. F., & Baykul, Y. (2015). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Vedder, P. (2008). Multicultural education. EARLI Advanced Study Colloquium (January 14–18, 2008) (pp. 4–22). Stellenbosch, Western Cape: Stellenbosch University. 27 Şubat 2018 tarihinde <https:// www.earli.org/sites/default/files/2016-11/Conference%20Book.pdf> adresinden erişildi.
• Xhaferi, B., & Xhaferi, G. (2012). Teachers’ perceptions of multilingual education and teaching in a multilingual classroom – The case of the Republic of Macedonia. Jesikovlovlje, 13(2), 679–696.
• Yeşil, R. (2008). Evaluation of body language behavior in a class debate. Social Behavior and Personality, 36(7), 893–902.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, H. (2012). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Konya: Çizgi Kitabevi
• Yılmaz, M. Y. (2014). İki dillilik olgusu ve Almanya’daki Türklerin iki dilli eğitim sorunu. Turkish Studies, 9(3), 1641–1651,
• YÖK (2018). Yeni öğretmen yetiştirme lisans programları. 16 Temmuz 2018 tarihinde <http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik/-/journal_content/ 56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/41807946> adresinden erişildi.