Olgu Sunumu
BibTex RIS Kaynak Göster

Akdeniz Üniversitesinin Araştırma Odaklı Üniversite Olma Süreci: Kurumsal Yapılanma, Hedefler, Faaliyetler ve Çıktılar

Yıl 2021, , 174 - 184, 03.05.2021
https://doi.org/10.2399/yod.20.808759

Öz

Türk üniversiteleri dünya üniversite sıralama sistemlerinin pek çoğunda ilk 500 arasında listelenen üniversiteler arasında olmadığı gibi son beş yıldır mevcut yerlerini korumakta da güçlük yaşamaktadır. Bu gerilemenin en önemli nedeni üniversitelerin nitelikli araştırma çıktısı üretememeleridir. Yükseköğretim çalışmaları literatüründe sadece kamu kaynaklarıyla yönetilen devlet üniversitelerinin "araştırma odaklı strateji ve politikaları" uygulamak için nasıl bir yol izleyebilecekleri ve somut olarak neler yapmaları gerektiğini ele alan sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu eksiklikten hareketle bu çalışmada Akdeniz Üniversitesinin araştırma odaklı üniversite olma stratejilerini etkin ve sürdürülebilir şekilde uygulayan, Ar-Ge alanında yeni oluşan ve gelişen koşullara hızla uyum sağlayan, stratejiler geliştiren ve üniversitenin nitelikli bilimsel bilgi üretme kapasitesine en üst düzeyde katkı sağlamak için oluşturulan Araştırmaları Geliştirme ve Koordinasyon Kurulu'nun (ARGEK) deneyimleri incelenmiştir. Bu kapsamda çalışmada; araştırma odaklı üniversiteye yönelik kurumsallaşmanın nasıl sağlandığı, oluşturulan politika hedeflerine yönelik gerçekleştirilen ve gerçekleştirilemeyen uygulamalar ile 2017-2020 politikalarının araştırma çıktılarına etkisi ayrıntılı olarak tartışılmıştır. Çalışma özellikle kamu araştırma bütçesi ile üniversitelerin araştırma çıktılarının nasıl geliştirilebileceği ve bir kurulun araştırma çıktılarını geliştirmede nasıl bir rol oynayabileceği noktasında önemli bilgiler sağlamaktadır.

Kaynakça

  • Alkan T. Y., Özbek, F., Günay, M., San, B. T., & Kitapçı, O. (2020). Assessment of academic performance at Akdeniz University. In D. J. Hemanth, & U. Kose (Eds.), Artificial intelligence and applied mathematics in engineering problems. Proceedings of the International Conference on Artificial Intelligence and Applied Mathematics in Engineering (pp. 982–995). London/Berlin: Springer.
  • Altbach, P. G., Reisberg, L., & Rumbley, L. E. (2009). Trends in global higher education: Tracking an academic revolution. Paris: UNESCO
  • Battilana, J., Leca, B., & Boxenbaum, E. (2009). How actors change institutions: Towards a theory of institutional entrepreneurship. Academy of Management Annals, 3(1), 65–107.
  • Belenkuyu, C., & Karadağ, E. (2020). Akademik kapitalizm: Sıralama sistemlerinin hegemonyasındaki üniversiteler. Ankara: Nobel.
  • Clark, B. (2001). The entrepreneurial university: New foundations for collegiality, autonomy, and achievement. Journal of the Programme on Institutional Management in Higher Education, 13(2), 9–25.
  • Déjean, F., Gond, J. P., & Leca, B. (2004). Measuring the unmeasured: An institutional entrepreneur strategy in an emerging industry. Human Relations, 57(6), 741–764.
  • Dill, D. D. (2009). Convergence and diversity: The role and influence of university rankings. In B. M. Kehm, & B. Stensaker (Eds.), University rankings, diversity, and the new landscape of higher education (pp. 97–116). Rotterdam: Sense Publishers.
  • DiMaggio, P., & Powell, W. W. (1983). The iron cage revisited: Institutional isomorphism and collective rationality in organizational fields. American Sociological Review, 48, 147–160.
  • Espeland, W. N., & Stevens, M. L. (1998). Commensuration as a social process. Annual Review of Sociology, 24, 313–343.
  • Etzkowitz, H. (2003). Innovation in innovation: The triple helix of university-industry-government relations. Social Science Information, 42(3), 293–337.
  • Fligstein, N. (1998). The politics of quantification. Accounting, Organizations and Society, 23(3), 325–331.
  • Foucault, M. (1994). The order of things: An archeology of the human sciences. New York, NY: Vintage Books.
  • Gürüz, K., Şuhubi, E., Şengör, A. M. C., Türker, K., & Yurtsever, E. (1994). Dünyada ve Türkiye’de yükseköğretim, bilim ve teknoloji. İstanbul: TÜSİAD Yayınları.
  • Kalthoff, H. (2002). Figures, writing and calculation thoughts on the representation of economic practices. Economic Sociology: European Electronic Newsletter, 3(3), 28–39.
  • Karadağ, E. (2021). Academic (dis) qualifications of Turkish rectors: Their career paths, H-index, and the number of articles and citations. Higher Education, 81(2), 301–323.
  • Karadağ, E., & Yücel, C. (2020a). Türkiye üniversite memnuniyet araştırması (TÜMA 2020). Üniversite Araştırmaları Laboratuvarı (ÜniAr). Erişim adresi https://www.uniar.net/tuma (1 Kasım 2020).
  • Karadağ, E., & Yücel, C. (2020b). Akademik ekoloji: Akademisyenlerin gözünden üniversiteler. Üniversite Araştırmaları Laboratuvarı (ÜniAr). Erişim adresi https://www.uniar.net/ekoloji (1 Kasım 2020).
  • Kehm, B. M. (2014). Global university rankings – Impacts and unintended side effects. European Journal of Education, 49(1), 102–112.
  • Kirby, D. A. (2006). Creating entrepreneurial universities in the UK: Applying entrepreneurship theory to practice. The Journal of Technology Transfer, 31(5), 599–603.
  • Lounsbury, M., & Rao, H. (2004). Sources of durability and change in market classifications: A study of the reconstitution of product categories in the American mutual fund industry, 1944–1985. Social Forces, 82(3), 969–999.
  • Marginson, S. (2007). Global university rankings: Implications in general and for Australia. Journal of Higher Education Policy and Management, 29(2), 131–142.
  • Meyer, J. W., & Rowan, B. (1977). Institutionalized organizations: Formal structure as myth and ceremony. American Journal of Sociology, 83(2), 340–363.
  • Mohrman, K., Ma, W., & Baker, D. (2008). The research university in transition: The emerging global model. Higher Education Policy, 21(1), 5–27.
  • Morphew, C. C., & Swanson, C. (2011). On the efficacy of raising your university’s rankings. In J. C. Shin, R. K. Toutkoushian, & U. Teichler (Eds.), University rankings: Theoretical basis, methodology and impacts on global higher education (pp. 185–200). Dordrecht: Springer.
  • Rüegg, W. (1991). Themes. In W. Rüegg (Ed.), A history of the university in Europe. Vol. 1: H. Ridder-Symoens (Ed.), Universities in the middle ages (pp. 3–34). Cambridge: Cambridge University Press.
  • Rüegg, W. (Eds.). (2004). A history of the university in Europe. Vol. 3: Universities in the nineteenth and early twentieth centuries (1800–1945). Cambridge: Cambridge University Press.
  • Scott, W. R. (2001). Institutions and organizations, Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Scott, W. R., & Meyer, J. W. (1983). The organization of societal sectors. In J. W. Meyer, & W. R. Scott (Eds.), Organizational environments: Ritual and rationality (pp. 129–153). Beverly Hills, CA: Sage.
  • Shattock, M. (2017). The ‘world class’ university and international ranking systems: What are the policy implications for governments and institutions? Policy Reviews in Higher Education, 1(1), 4–21.
  • Slaughter, S., & Leslie, L. L. (1997). Academic capitalism: Politics, policies, and the entrepreneurial university. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press.
  • Subotzky, G. (1999). Alternatives to the entrepreneurial university: New modes of knowledge production in community service programs. Higher Education, 38(4), 401–440.
  • Teichler, U. (2011). Social contexts and systemic consequence of university rankings: A meta-analysis of the ranking literature. In J. C. Shin, R. K. Toutkoushian, & U. Teichler (Eds.), University rankings: Theoretical basis, methodology and impacts on global higher education (pp. 55–72). Dordrecht: Springer.
  • Tolbert, P. S. (1985). Institutional environments and resource dependence: Sources of administrative structure in institutions of higher education. Administrative Science Quarterly, 30(1), 1–13.
  • Tolbert, P. S., & Zucker, L. G. (1983). Institutional sources of change in the formal structure of organizations: The diffusion of civil service reform, 1880–1935. Administrative Science Quarterly, 28(1), 22–39.
  • TÜBİTAK (2018). 2018 yılı girişimci ve yenilikçi üniversite endeksi sonuçları. Ankara: TÜBİTAK.
  • TÜBİTAK (2020a). 2020 yılı girişimci ve yenilikçi üniversite endeksi sonuçları. Ankara: TÜBİTAK.
  • TÜBİTAK (2020b). Üniversitelerin alan bazında yetkinlik analizi. Ankara: TÜBİTAK.
  • Wissema, J. G. (2009). Towards the third generation university: Managing the university in transition. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.

Akdeniz University's Process of Becoming a Research-Oriented University: Institutional Structuring, Goals, Activities and Outcomes

Yıl 2021, , 174 - 184, 03.05.2021
https://doi.org/10.2399/yod.20.808759

Öz

Turkish universities are not among the top 500 universities in most of the world university ranking systems and have had difficulties in maintaining their current place for the last five years. The most important reason for this decline is that they cannot produce high-quality research outcome. In the literature of higher education studies, there are a limited number of studies on how state universities governed with solely public resources could follow "research-oriented strategies and policies" and what they should do in concrete terms. Based on this deficiency, in this study, experiences of the Research Development and Coordination Board (RDCB) which was established to apply the strategies of Akdeniz University to become a research-oriented university effectively and sustainably, to adapt quickly to the newly formed and developing conditions in the field of R&D, to develop strategies, and to contribute to the university's capacity at the highest level to produce qualified scientific knowledge were examined. Thus, how the institutionalization of the research-oriented university was ensured, the practices that could and could not be realized accordingly with the established policy goals, and the effects of 2017-2020 policies on research outcomes were discussed in detail. The study, in particular, provides important information on how to improve research outcomes through public research budget and which roles the board can play in improving research outcome.

Kaynakça

  • Alkan T. Y., Özbek, F., Günay, M., San, B. T., & Kitapçı, O. (2020). Assessment of academic performance at Akdeniz University. In D. J. Hemanth, & U. Kose (Eds.), Artificial intelligence and applied mathematics in engineering problems. Proceedings of the International Conference on Artificial Intelligence and Applied Mathematics in Engineering (pp. 982–995). London/Berlin: Springer.
  • Altbach, P. G., Reisberg, L., & Rumbley, L. E. (2009). Trends in global higher education: Tracking an academic revolution. Paris: UNESCO
  • Battilana, J., Leca, B., & Boxenbaum, E. (2009). How actors change institutions: Towards a theory of institutional entrepreneurship. Academy of Management Annals, 3(1), 65–107.
  • Belenkuyu, C., & Karadağ, E. (2020). Akademik kapitalizm: Sıralama sistemlerinin hegemonyasındaki üniversiteler. Ankara: Nobel.
  • Clark, B. (2001). The entrepreneurial university: New foundations for collegiality, autonomy, and achievement. Journal of the Programme on Institutional Management in Higher Education, 13(2), 9–25.
  • Déjean, F., Gond, J. P., & Leca, B. (2004). Measuring the unmeasured: An institutional entrepreneur strategy in an emerging industry. Human Relations, 57(6), 741–764.
  • Dill, D. D. (2009). Convergence and diversity: The role and influence of university rankings. In B. M. Kehm, & B. Stensaker (Eds.), University rankings, diversity, and the new landscape of higher education (pp. 97–116). Rotterdam: Sense Publishers.
  • DiMaggio, P., & Powell, W. W. (1983). The iron cage revisited: Institutional isomorphism and collective rationality in organizational fields. American Sociological Review, 48, 147–160.
  • Espeland, W. N., & Stevens, M. L. (1998). Commensuration as a social process. Annual Review of Sociology, 24, 313–343.
  • Etzkowitz, H. (2003). Innovation in innovation: The triple helix of university-industry-government relations. Social Science Information, 42(3), 293–337.
  • Fligstein, N. (1998). The politics of quantification. Accounting, Organizations and Society, 23(3), 325–331.
  • Foucault, M. (1994). The order of things: An archeology of the human sciences. New York, NY: Vintage Books.
  • Gürüz, K., Şuhubi, E., Şengör, A. M. C., Türker, K., & Yurtsever, E. (1994). Dünyada ve Türkiye’de yükseköğretim, bilim ve teknoloji. İstanbul: TÜSİAD Yayınları.
  • Kalthoff, H. (2002). Figures, writing and calculation thoughts on the representation of economic practices. Economic Sociology: European Electronic Newsletter, 3(3), 28–39.
  • Karadağ, E. (2021). Academic (dis) qualifications of Turkish rectors: Their career paths, H-index, and the number of articles and citations. Higher Education, 81(2), 301–323.
  • Karadağ, E., & Yücel, C. (2020a). Türkiye üniversite memnuniyet araştırması (TÜMA 2020). Üniversite Araştırmaları Laboratuvarı (ÜniAr). Erişim adresi https://www.uniar.net/tuma (1 Kasım 2020).
  • Karadağ, E., & Yücel, C. (2020b). Akademik ekoloji: Akademisyenlerin gözünden üniversiteler. Üniversite Araştırmaları Laboratuvarı (ÜniAr). Erişim adresi https://www.uniar.net/ekoloji (1 Kasım 2020).
  • Kehm, B. M. (2014). Global university rankings – Impacts and unintended side effects. European Journal of Education, 49(1), 102–112.
  • Kirby, D. A. (2006). Creating entrepreneurial universities in the UK: Applying entrepreneurship theory to practice. The Journal of Technology Transfer, 31(5), 599–603.
  • Lounsbury, M., & Rao, H. (2004). Sources of durability and change in market classifications: A study of the reconstitution of product categories in the American mutual fund industry, 1944–1985. Social Forces, 82(3), 969–999.
  • Marginson, S. (2007). Global university rankings: Implications in general and for Australia. Journal of Higher Education Policy and Management, 29(2), 131–142.
  • Meyer, J. W., & Rowan, B. (1977). Institutionalized organizations: Formal structure as myth and ceremony. American Journal of Sociology, 83(2), 340–363.
  • Mohrman, K., Ma, W., & Baker, D. (2008). The research university in transition: The emerging global model. Higher Education Policy, 21(1), 5–27.
  • Morphew, C. C., & Swanson, C. (2011). On the efficacy of raising your university’s rankings. In J. C. Shin, R. K. Toutkoushian, & U. Teichler (Eds.), University rankings: Theoretical basis, methodology and impacts on global higher education (pp. 185–200). Dordrecht: Springer.
  • Rüegg, W. (1991). Themes. In W. Rüegg (Ed.), A history of the university in Europe. Vol. 1: H. Ridder-Symoens (Ed.), Universities in the middle ages (pp. 3–34). Cambridge: Cambridge University Press.
  • Rüegg, W. (Eds.). (2004). A history of the university in Europe. Vol. 3: Universities in the nineteenth and early twentieth centuries (1800–1945). Cambridge: Cambridge University Press.
  • Scott, W. R. (2001). Institutions and organizations, Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Scott, W. R., & Meyer, J. W. (1983). The organization of societal sectors. In J. W. Meyer, & W. R. Scott (Eds.), Organizational environments: Ritual and rationality (pp. 129–153). Beverly Hills, CA: Sage.
  • Shattock, M. (2017). The ‘world class’ university and international ranking systems: What are the policy implications for governments and institutions? Policy Reviews in Higher Education, 1(1), 4–21.
  • Slaughter, S., & Leslie, L. L. (1997). Academic capitalism: Politics, policies, and the entrepreneurial university. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press.
  • Subotzky, G. (1999). Alternatives to the entrepreneurial university: New modes of knowledge production in community service programs. Higher Education, 38(4), 401–440.
  • Teichler, U. (2011). Social contexts and systemic consequence of university rankings: A meta-analysis of the ranking literature. In J. C. Shin, R. K. Toutkoushian, & U. Teichler (Eds.), University rankings: Theoretical basis, methodology and impacts on global higher education (pp. 55–72). Dordrecht: Springer.
  • Tolbert, P. S. (1985). Institutional environments and resource dependence: Sources of administrative structure in institutions of higher education. Administrative Science Quarterly, 30(1), 1–13.
  • Tolbert, P. S., & Zucker, L. G. (1983). Institutional sources of change in the formal structure of organizations: The diffusion of civil service reform, 1880–1935. Administrative Science Quarterly, 28(1), 22–39.
  • TÜBİTAK (2018). 2018 yılı girişimci ve yenilikçi üniversite endeksi sonuçları. Ankara: TÜBİTAK.
  • TÜBİTAK (2020a). 2020 yılı girişimci ve yenilikçi üniversite endeksi sonuçları. Ankara: TÜBİTAK.
  • TÜBİTAK (2020b). Üniversitelerin alan bazında yetkinlik analizi. Ankara: TÜBİTAK.
  • Wissema, J. G. (2009). Towards the third generation university: Managing the university in transition. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitim Üzerine Çalışmalar
Bölüm Örnek Olay
Yazarlar

Erol Gürpınar 0000-0002-5544-7040

Burhan Özkan 0000-0002-9799-654X

Bekir Taner San 0000-0002-7187-0199

Erkan Alpsoy 0000-0001-7049-0170

Çiler Çelik-özenci 0000-0003-0370-8680

Engin Karadağ 0000-0001-6080-6979

Hilal Erkuş 0000-0003-2466-6862

Olgun Kitapçı 0000-0002-5316-985X

Yayımlanma Tarihi 3 Mayıs 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021

Kaynak Göster

APA Gürpınar, E., Özkan, B., San, B. T., Alpsoy, E., vd. (2021). Akdeniz Üniversitesinin Araştırma Odaklı Üniversite Olma Süreci: Kurumsal Yapılanma, Hedefler, Faaliyetler ve Çıktılar. Yükseköğretim Dergisi, 11(1), 174-184. https://doi.org/10.2399/yod.20.808759

Yükseköğretim Dergisi, bünyesinde yayınlanan yazıların fikirlerine resmen katılmaz, basılı ve çevrimiçi sürümlerinde yayınladığı hiçbir ürün veya servis reklamı için güvence vermez. Yayınlanan yazıların bilimsel ve yasal sorumlulukları yazarlarına aittir. Yazılarla birlikte gönderilen resim, şekil, tablo vb. unsurların özgün olması ya da daha önce yayınlanmış iseler derginin hem basılı hem de elektronik sürümünde yayınlanabilmesi için telif hakkı sahibinin yazılı onayının bulunması gerekir. Yazarlar yazılarının bütün yayın haklarını derginin yayıncısı Türkiye Bilimler Akademisi'ne (TÜBA) devrettiklerini kabul ederler. Yayınlanan içeriğin (yazı ve görsel unsurlar) telif hakları dergiye ait olur. Dergide yayınlanması uygun görülen yazılar için telif ya da başka adlar altında hiçbir ücret ödenmez ve baskı masrafı alınmaz; ancak ayrı baskı talepleri ücret karşılığı yerine getirilir.

TÜBA, yazarlardan devraldığı ve derginin çevrimiçi (online) sürümünde yayımladığı içerikle ilgili telif haklarından, bilimsel içeriğe evrensel açık erişimin (open access) desteklenmesi ve geliştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla, bilinen standartlarda kaynak olarak gösterilmesi koşuluyla, ticari kullanım amacı ve içerik değişikliği dışında kalan tüm kullanım (çevrimiçi bağlantı verme, kopyalama, baskı alma, herhangi bir fiziksel ortamda çoğaltma ve dağıtma vb.) haklarını (ilgili içerikte tersi belirtilmediği sürece) Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 Unported (CC BY-NC-ND4.0) Lisansı aracılığıyla bedelsiz kullanıma sunmaktadır. İçeriğin ticari amaçlı kullanımı için TÜBA'dan yazılı izin alınması gereklidir.