Türkiye'de Gençlerin Yükseköğretimden ve Lisansüstü Eğitimden İşe Geçiş Süreçlerinin Yıllara Göre Değişimi

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 219 - 232, 01.08.2020

Çiğdem Apaydın

https://doi.org/10.2399/yod.19.018000

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye'de istihdam edilen yükseköğrenimli ve lisansüstü eğitimli gençlerin demografik bilgileri (eğitim düzeyleri, yerleşim yerleri, medeni durumları, mezun oldukları bölümler) ve çalışma durumları (iş bulma yöntemleri, işteki durumları, işyerlerindeki statüleri, işyerlerinin durumu) hakkında ayrıntılı bilgi elde etmektir. Araştırmanın modeli, bilgi edinmeyi ve keşfetmeyi amaçlayan keşfedici araştırma modelidir. Araştırmanın çalışma grubunu 2014, 2015, 2016 ve 2017 yıllarında Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılmış olan İşgücü Araştırması Veri Setinde yer alan 20-24 yaş ve 25-29 yaş arası yükseköğrenim ve lisansüstü eğitim alan gençlerden elde edilen veri kaynakları oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelemesinden yararlanılmış, verilerin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. 2014-2017 yılları arasında TÜİK tarafından elde edilen veri kaynaklarının analizine göre Türkiye'de yükseköğrenim ve lisansüstü eğitime sahip gençlerin oranı Avrupa Birliği ülkeleri ile karşılaştırıldığında düşük düzeyde kalmaktadır. Eğitimli gençlerin çoğunluğu; şehirlerde ve ilçelerde yaşamakta, evlenmeyi ertelemekte, sağlık, mühendislik ve öğretmenlik gibi iş bulma konusunda daha rahat olan mesleklere yönelik eğitim almayı tercih etmektedir. Araştırmadan elde edilen diğer bir tespit ise gençlerin işlerini kendi olanakları ile buldukları, yeterince profesyonel destek alamamakta olduklarıdır. Gençlerin büyük çoğunluğu ücretli, maaşlı veya yevmiyeli çalışmakta, girişimci olmayı tercih etmemektedir. Yükseköğrenimli gençler özel işyerlerinde, 25-29 yaş grubu lisansüstü eğitime sahip gençler ise kamuda çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gençler, istihdam, iş gücü, okuldan işe geçiş, yükseköğrenim ve lisansüstü eğitim

Changes in the Transition of the Turkish Youth from Undergraduate and Graduate Education to Work over the Years

Öz

This study aims to obtain detailed information regarding the demographic characteristics (education level, residential area, marital status, and academic department conferring the degree) and the working conditions (employment methods, employment status, status in the workplace, workplace conditions) of the undergraduate and graduate youths employed in Turkey. Aiming at learning and discovery, it was designed and conducted as an exploratory research study. The data consist of the Labor Force Survey Dataset released by the Turkey Statistical Institute (TSI) in 2014, 2015, 2016 and 2017 focusing on the undergraduate and graduate youths in the 20-24 and 25-29 age groups. The study applied document analysis, which is a qualitative research method, and the descriptive analysis technique for the data analysis. The analysis results of the TurkStat data covering the period between 2014 and 2017 revealed that the ratio of undergraduate and graduate youths in Turkey was lower than that of the European Union countries. The majority of the educated youths prefer living in cities and towns, postpone marriage, and receive training for jobs in the health, engineering and teaching sectors which offer better employment prospects. It was also found that young people find their jobs by their own means and they do not get adequate professional support. The vast majority of the Turkish youth work in salaried, wage-based, or per diem-based jobs, and they do not prefer to become entrepreneurs. While undergraduates mostly work in private workplaces, those aged 25-29 work in the public sector.

Anahtar Kelimeler

Employment, transition from school to work, undergraduate and graduate education, workforce, youth

Kaynakça

• Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). Organization socialization tactics: A longitudinal analysis of links to newcomers’ commitment and role orientation. Academy of Management Journal, 33, 847–858.
• Atli, A. (2013). Lise öğrencilerinin mesleki değerlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya, Türkiye.
• Beşkaya, A., Savaş, B., & Şamiloğlu, F. (2010). The impact of education on economic growth in Turkey. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 43–62.
• BLS (2017). The employment situation - December 2017. 25 Aralık 2018 tarihinde <https://www.bls.gov/news.release/pdf/empsit.pdf> adresinden erişildi.
• Bloom, D. E., Hartley, M., & Rosovsky, H. (2007). Beyond private gain: The public benefits of higher education. In J. F. Forest, & P. G. Altbach (Eds.), International handbook of higher education (pp. 293–308). Dordrecht: Springer Netherlands.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27–40.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2017). 2014–2023 Ulusal İstihdam Stratejisi. 12 Kasım 2018 <http://www.uis.gov.tr/Media/Books/UIS-tr/HTML02/files/assets/common/downloads/publication.pdf> adresinden erişildi.
• Davey, L. (1990). The application of case study evaluations. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 2(2), 1–2.
• Eurostat (2012). Unemployment statistics. 22 Ocak 2018 tarihinde <http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php/Unemployment_statistics#> adresinden erişildi.
• Eurostat (2017). Youth_unemployment_trends Eurostat, Newsrelease. 25 Ekim 2018 tarihinde <https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/8001730/3-26042017-BP-EN.pdf/c22de270-ea00-4581-89bc-501056f9cae2> adresinden erişildi.
• ILO (2013). Global employment trends for youth 2013: A generation at risk. Geneva: ILO.
• ILO (2014). Global employment trends for youth 2014: The risk of a jobless recovery. Geneva: ILO.
• ILO (2018). Work employment social outlook: Trends 2018. Geneva: ILO.
• Jencks, C., Perman, L., & Rainwater, L. (1988). What is a good job? A measure of labor-market success. American Journal of Sociology, 93(6), 1322–1357.
• Kalkınma Bakanlığı (2018). İşgücü piyasasındaki gelişmelerin makro analizi. 1 Haziran 2020 tarihinde <http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/ 2018/10/%C4%B0%C5%9Fg%C3%BCc%C3%BC-Piyasas%C4%B1ndaki-Geli%C5%9Fmelerin-Makro-Analizi-2018-I.pdf> adresinden erişildi.
• Kar, M., & Ağır, H. (2003). Türkiye’de beşeri sermaye ve ekonomik büyüme: Nedensellik testi. II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, 17–18 Mayıs 2003, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Koen, J., Klehe, U. C., & Van Vianen, A. E. M. (2012). Training career adaptability to facilitate a successful school-to-work transition. Journal of Vocational Behavior, 81(3), 395–408.
• Kogan, I., & Unt, M. (2005). Transition from school to work in transition economies. European Societies, 7(2), 219–253.
• KOSGEB (2015). Türkiye Girişimcilik Stratejisi ve Eylem Planı 2015–2018. 15 Ekim 2018 tarihinde <https://www.kosgeb.gov.tr/Content/Upload/Dosya/Mali%20Tablolar/Gisep_2015-2018_TR.pdf> adresinden erişildi.
• Manacorda, M., Rosati, F. C., Ranzani, M., & Dachille, G. (2017). Pathways from school to work in the developing world. IZA Journal of Labor & Development, 6(1), 1–4.
• Mincer, J. (1991). Education and unemployment. NBER Working Papers Series (Working Paper No: 3838). Cambridge, MA: National Bureau of Economic Research.
• Moreau, M. P., & Leathwood, C. (2006). Graduates’ employment and the discourse of employability: a critical analysis. Journal of Education and Work, 19(4), 305–324,
• Ng, T. W., & Feldman, D. C. (2007). The school-to-work transition: A role idendity perspective. Journal of Vocational Behavior, 71(1), 114–134.
• OECD (2016). Science, technology and innovation outlook. 25 Ekim 2018 tarihinde <https://read.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/oecd-science-technology-and-innovation-outlook-2016_sti_in_outlook-2016-en#page1> adresinden erişildi.
• Savickas, M. L. (1999). The transition from school to work: A developmental perspective. The Career Development Quarterly, 47, 326–336.
• Sarı, R. (2002). Kazançlar ve eğitim ilişkisi: İl bazında yeni veri tabanı ile kanıt. ODTÜ Gelişme Dergisi, 29(2), 367–380.
• Schein, E. (1964). How to break in the college graduate. Harvard Business Review, 42(6), 68–76.
• Sortheix, F. M., Chow, A., & Salmela-Aro, K. (2015). Work values and the transition to work life: A longitudinal study. Journal of Vocational Behavior, 89, 162–171.
• Stevens, R., Loudon, D., Wrenn, B., & Cole, H. (2012). Concise encyclopedia of church and religous organization marketing. Ney York, NY: Routledge Published.
• Taban, S., & Kar, M. (2006). Beşeri sermaye ve ekonomik büyüme: Nedensellik analizi, 1969–2001. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 159–181.
• Tansel, A. (2009). Türkiye’de okullaşma oranları ve eğitimin getirisi. Düşün Dergisi, 14, 25–29.
• Taylor, S. M. (1995). The roles of occupational knowledge and vocational self-concept crystallization in students’ school-to-work transition. Journal of Counseling Psychology, 32(4), 539–550.
• Tomasik, M. J., Hardy, S., Haase, C. M., & Heckhausen, J. (2009). Adaptive adjustment of vocational aspirations among German youths during the transition from school to work. Journal of Vocational Behavior, 74(1), 38–46.
• TÜİK (2016). Küçük ve orta büyüklükteki girişim istatistikleri. 12 Temmuz 2018 tarihinde <http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21540> adresinden erişildi.
• TÜİK (2017). İstatistiklerle gençlik. 1 Haziran 2020 tarihinde <http://www. tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27598> adresinden erişildi.
• TÜİK (2018). İşgücü istatistikleri. 27 Kasım 2018 tarihinde <https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=72&locale=tr> adresinden erişildi.
• UNESCO (2017). What do we mean by “youth”? 20 Ekim 2018 tarihinde <http://www.unesco.org/new/en/social-and-human-sciences/themes/youth/youth-definition/> adresinden erişildi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (8. baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Velde, M. E., Feij, J. A., & Taris, T. W. (1995). Stability and change of person characteristics among young adults: The effect of the transition from school to work. Personality and Individual Differences, 18(1), 89–99.
• YÖK (2018a). 100/2000 YÖK doktora bursları projesi nedir? 27 Kasım 2018 tarihinde <http://www.yok.gov.tr/web/100-2000/100-2000-doktora-projesi-nedir> adresinden erişildi.
• YÖK (2018b). Türkiye’de doktora sayıları-grafiklerle. 27 Kasım 2018 tarihinde <http://www.yok.gov.tr/web/100-2000/icerik/-/asset_publisher/ qzVwGcCD6CrS/content/say%C4%B1sal-veriler> adresinden erişildi.
• Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi (2020a). 2013–2014 Öğretim yılı yükseköğretim istatistikleri. 1 Haziran 2020 tarihinde <https://istatistik.yok.gov.tr/> adresinden erişildi.
• Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi (2020b). 2017–2018 Öğretim yılı yükseköğretim istatistikleri. 1 Haziran 2020 tarihinde <https://istatistik.yok.gov.tr/>adresinden erişildi.
• Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi (2020c). Türlerine göre mevcut üniversite sayısı. 1 Haziran 2020 tarihinde <https://istatistik.yok.gov.tr/> adresinden erişildi.