Akademik Örgütlerde Politik Davranış Biçimi Olarak Sessizlik: Fenomenolojik Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 148 - 160, 03.05.2021

Nuray Akar

https://doi.org/10.2399/yod.20.601066

Öz

Bu çalışma, akademik örgütlerde biçimsel gruplardaki sessizlik davranışının nedenlerinin ve anlamlarının açığa çıkarılmasını amaçlamaktadır. Bu doğrultuda nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji yaklaşımı benimsenerek, Türkiye'de ilgili biçimsel yapı içerisinde sessizliği tecrübe etmiş 36 öğretim üyesinin katılımıyla derin ve geniş kapsamlı bir inceleme gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular akademik örgütlerde biçimsel grupların yapısal ve kültürel özelliklerinin ürettiği bağlamdaki sessizliğin psikolojik, sosyokültürel, bireysel, durumsal, yönetsel, örgütsel bağlama ve sisteme ilişkin faktörlere bağlı olarak geliştiğini ortaya koymuştur. Fenomenolojik veri analizinin son adımı olan dokusal ve yapısal betimlemelerin birleştirilmesi sonucunda oluşan ortak anlam da akademik örgütlerde biçimsel gruplardaki sessizliğin politik bir davranış biçimini yansıttığını göstermiştir. Çalışma, akademik örgütlerdeki biçimsel grup yapıları bağlamına özgü tespitleriyle örgütsel yaşamdaki sessizlik fenomenine yönelik farklı tanımlamalar ve anlayışlar geliştirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fenomenoloji, nitel araştırma, örgütsel sessizlik, politik davranış, Türk akademisyenler

Teşekkür

Çalışmamdaki değerli rehberliği ve katkıları için doktora tez danışmanım Prof. Dr. Ferda Erdem hocama teşekkür ederim.

Silence as a Political Behavior in Academic Organizations: A Phenomenological Study

Öz

The purpose of this study is to reveal the causes and meanings of silence in formal group settings of academic organizations. To this end, a deep and comprehensive investigation was performed using the phenomenological approach, which is a qualitative method, with 36 academic staff who had experienced silence within the relevant formal structure. The findings revealed that silence in the context produced by structural and cultural characteristics of formal group settings of academic organizations was caused by psychological, socio-cultural, individual, situational, and managerial factors, and factors attributed to the organizational context, besides the system. On the other hand, the synthesis of textural and structural descriptions showed that silence reflects a form of political behavior in formal group settings of academic organizations. The study identified different definitions and insights related to the phenomenon of silence in organizational life.

Anahtar Kelimeler

Organizational silence, phenomenology, political behavior, qualitative research, Turkish academics

Kaynakça

• Allen, R. W., Madison, D. L., Porter, L. W., Renwick, P. A., & Mayes, B. T. (1979). Organizational politics: Tactics and personal characteristics of political actors. California Management Review, 22(1), 77–83.
• Alparslan, A. M. (2010). Örgütsel sessizlik iklimi ve işgören sessizlik davranışları arasındaki etkileşim: Mehmet Akif Ersoy üniversitesi öğretim elemanları üzerinde bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Baldridge, J. V. (1971). Models of university governance: Bureaucratic, collegial, and political. San Francisco, CA: Stanford Center for Research and Development in Teaching, Stanford University, Report no. 77.
• Bayram, T. Y. (2010). Üniversitelerde örgütsel sessizlik. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Bell, E. L. J. E., Meyerson, D., Nkomo, S., & Scully, M. (2003). Interpreting silence and voice in the workplace: A conversation about tempered radicalism among black and white women researchers. Journal of Applied Behavioral Science, 39(4), 381–414.
• Bies, R. J. (2009). Sounds of silence: Identifying new motives and behaviors. In J. Greenberg, & M. S. Edwards (Eds.), Voice and silence in organizations (pp. 157–171). Bingley: Emerald Group Publishing.
• Bogosian, R. (2012). Engaging organizational voice: A phenomenological study of employee’s lived experiences of silence in work group settings. Doctoral dissertation, The George Washington University, Washington, DC, USA.
• Bonoma, T. V., & Zaltman, G. (1981). Psychology for management. Boston, MA: Kent Publishing.
• Bowen, F., & Blackmon, K. (2003). Spirals of silence: The dynamic effects of diversity on organizational voice. Journal of Management Studies, 40(6), 1393–1417. Brinsfield, C. T. (2009). Employee silence: Investigation of dimensionality, development of measures, and examination of related factors. Doctoral dissertation, The Ohio State University, Columbus, OH, USA.
• Brinsfield, C. T. (2013). Employee silence motives: Investigation of dimensionality and development of measures. Journal of Organizational Behavior, 34(5), 671–697.
• Brinsfield, C. T., Edwards, M. S., & Greenberg, J. (2009). Voice and silence in organizations: Historical review and current conceptualizations. In J. Greenberg, & M. S. Edwards (Eds.), Voice and silence in organizations (pp. 3–33). Bingley: Emerald Group Publishing.
• Brown, A. D., & Coupland, C. (2005). Sounds of silence: Graduate trainees, hegemony and resistance. Organization Studies, 26(7), 1049– 1069.
• Conlon, D. E., Meyer, C. J., & Nowakowski, J. M. (2005). How does organizational justice affect performance, withdrawal, and counterproductive behavior? In J. Greenberg, & J. A. Colquitt (Eds.), Handbook of organizational justice (pp. 301–327). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Cullinane, N., & Donaghey, J. (2014). Employee silence. In A. Wilkinson, J. Donaghey, T. Dundon, & R. B. Freeman (Eds.), Handbook of research on employee voice (pp. 398–409). Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• Çakıcı, A. (2006). Örgütlerde sessiz kalma ve sesini çıkartma. Önce Kalite Dergisi, 15(106), 42–47.
• Çakıcı, A. (2010). Örgütlerde işgören sessizliği: Neden sessiz kalmayı tercih ediyoruz? Ankara: Detay Yayıncılık.
• Çakıcı, A., & Çakıcı, A. C. (2007). İşgören sessizliği: Konuşmak mı zor, sessiz kalmak mı zor? 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (s. 389–400). Sakarya: Sakarya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
• Çavuşoğlu, S. (2014). Örgüt kültürü örgütsel sessizlik ilişkisi: Manisa ve İzmir’deki devlet ve vakıf üniversitelerinde bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Demir, M., & Demir, Ş. Ş. (2012). Yükseköğretim kurumlarında örgütsel sessizlik: Turizm lisans eğitimi kurumları örneği. Milli Eğitim Dergisi, 42(193), 184–199.
• Donaghey, J., Cullinane, N., Dundon, T., & Wilkinson, A. (2011). Reconceptualising employee silence: Problems and prognosis. Work, Employment and Society, 25(1), 51–67.
• Durak, İ. (2012). Korku kültürü ve örgütsel sessizlik. Bursa: Ekin Yayıncılık.
• Ersoy, A. F. (2017). Fenomenoloji. A. Saban & A. Ersoy (Eds.), Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (s. 81–138). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Farrell, D., & Petersen, J. C. (1982). Patterns of political behavior in organizations. Academy of Management Review, 7(3), 403–412.
• Ferris, G. R., & Kacmar, K. M. (1992). Perceptions of organizational politics. Journal of Management, 18(1), 93–116.
• Ferris, G. R., Russ, G. S., & Fandt, P. M. (1989). Politics in organizations. In R. A. Giacalone, & P. Rosenfeld (Eds.), Impression management in the organization (pp. 143–170). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Assoicates.
• Fletcher, D., & Watson, T. (2007). Voice, silence and the business of construction: Loud and quiet voices in the construction of personal, organizational and social realities. Organization, 14(2), 155–174.
• Gandz, J., & Murray, V. V. (1980). The experience of workplace politics. Academy of Management Journal, 23(2), 237–251.
• Glaser, B. G., & Strauss, A. L. (1967). The discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. Chicago, IL: Aldine Publishing.
• Harvey, P., Martinko, M. J., & Douglas, S. C. (2009). Causal perceptions and the decision to speak up or pipe down. In J. Greenberg, & M. S. Edwards (Eds.), Voice and silence in organizations (pp. 63–82). Bingley: Emerald Group Publishing.
• Hayes, A. F., Glynn, C. J., & Shanahan, J. (2005). Willingness to self-censor: A construct and measurement tool for public opinion research. International Journal of Public Opinion Research, 17(3), 298–323.
• Hofstede, G. (1980). Culture’s consequences: International differences in work-related values. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Huang, X., Van de Vliert, E., & Van der Vegt, G. (2005). Breaking the silence culture: Stimulation of participation and employee opinion withholding cross-nationally. Management and Organization Review, 1(3), 459–482.
• Kacmar, K. M., & Carlson, D. S. (1997). Further validation of the perceptions of politics scale (POPS): A multiple sample investigation. Journal of Management, 23(5), 627–658.
• Kahveci, G. (2010). İlköğretim okullarında örgütsel sessizlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Kahya, C. (2015). Örgütsel sessizlik ve tükenmişlik sendromu ilişkisi. Turkish Studies, 10(10), 523–546.
• Kalay, F., Oğrak, A., & Nişancı, Z. (2014). Mobbing, örgütsel sessizlik ve örgütsel sinizm ilişkisi: Örnek bir uygulama. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 127–143.
• Karabağ-Köse, E. (2013). İlköğretim kurumu öğretmenlerine göre okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile örgütsel öğrenme arasındaki ilişkide örgütsel sessizlik ve karara katılımın aracı etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Karakiraz, A. (2012). Kültürel boyutlardan kontrol odağı, bireycilik ve toplulukçuluğun işgören sessizliğine etkisi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Kipnis, D., Schmidt, S. M., & Wilkinson, I. (1980). Intraorganizational influence tactics: Explorations in getting one’s way. Journal of Applied Psychology, 65(4), 440–452.
• Landis, J. R., & Koch, G. G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 33(1), 159–174.
• Lustenberger, D. E., & Williams, K. D. (2009). Ostracism in organizations. In J. Greenberg, & M. S. Edwards (Eds.), Voice and silence in organizations (pp. 245–272). Bingley: Emerald Group Publishing.
• Mayes, B. T., & Allen, R. W. (1977). Toward a definition of organizational politics. Academy of Management Review, 2(4), 672–678.
• Milliken, F. J., & Lam, N. (2009). Making the decision to speak up or to remain silent: Implications for organizational learning. In J. Greenberg, & M. S. Edwards (Eds.), Voice and silence in organizations (pp. 225–244). Bingley: Emerald Group Publishing.
• Milliken, F. J., & Morrison, E. W. (2003). Shades of silence: Emerging themes and future directions for research on silence in organizations. Journal of Management Studies, 40(6), 1563–1568.
• Milliken, F. J., Morrison, E. W., & Hewlin, P. F. (2003). An exploratory study of employee silence: Issues that employees don’t communicate upward and why. Journal of Management Studies, 40(6), 1453–1476.
• Mintzberg, H. (1985). The organization as political arena. Journal of Management Studies, 22(2), 133–154.
• Morrison, E. W. (2011). Employee voice behavior: Integration and directions for future research. Academy of Management Annals, 5(1), 373–412.
• Morrison, E. W., & Milliken, F. J. (2000). Organizational silence: A barrier to change and development in a pluralistic world. Academy of Management Review, 25(4), 706–725.
• Morrison, E. W., & Rothman, N. B. (2009). Silence and the dynamics of power. In J. Greenberg, & M. S. Edwards (Eds.), Voice and silence in organizations (pp. 111–133). Bingley: Emerald Group Publishing.
• Moustakas, C. (1994). Phenomenological research methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Özer, A. (2012). Türkiye üniversite sistemine genel bir bakış, yaşanan sorunlar ve çözüm için bir model önerisi. Yükseköğretim Dergisi, 2(2), 61– 72.
• Özgan, H., & Külekçi, E. (2012). Öğretim elemanlarının sessizlik nedenleri ve üniversitelerine etkileri. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 33–49.
• Özmen, M., & Köseoğlu, İ. (2017). Örgütsel adalet algısı ve örgütsel sessizlik nedenleri arasındaki ilişkiler: Üniversite çalışanlarına yönelik bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(19), 1–17.
• Pfeffer, J. (1981). Managing with power. Boston, MA: Harvard Business School Press.
• Pfeffer, J. (1999). Güç merkezli yönetim örgütlerde politika ve nüfuz (E. Özsayar, Çev.). İstanbul: Boyner Holding Yayınları.
• Pinder, C. C., & Harlos, K. P. (2001). Employee silence: Quiescence and acquiescence as responses to perceived injustice. Research in Personnel and Human Resources Management, 20(1), 331–369.
• Premeaux, S. F., & Bedeian, A. G. (2003). Breaking the silence: The moderating effects of self-monitoring in predicting speaking up in the workplace. Journal of Management Studies, 40(6), 1537–1562.
• Sailor, J. L. (2013). A phenomenological study of falling out of romantic love. The Qualitative Report, 18(19), 1–22.
• Sert, Ö., & Akkoyunlu-Wigley, A. (2015). Üniversitelerde bezdiriyi dillendirmek. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 13(51), 8–32.
• Tangirala, S., & Ramanujam, R. (2009). The sound of loyalty: Voice or silence? In J. Greenberg, & M. S. Edwards (Eds.), Voice and silence in organizations (pp. 203–224). Bingley: Emerald Group Publishing.
• Timuroğlu, M., & Alioğulları, E. (2019). Örgütsel güvenin örgütsel sessizlik üzerindeki etkisi: Erzurum ili araştırma görevlileri üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(1), 243–264.
• Tülübaş, T., & Celep, C. (2014). Öğretim elemanlarının sessiz kalma nedenleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 280–297.
• Vakola, M., & Bouradas, D. (2005). Antecedents and consequences of organizational silence: An empirical investigation. Employee Relations, 27(5), 441–458.
• Van Dyne, L. V., Ang S., & Botero, I. C. (2003). Conceptualizing employee silence and employee voice as multidimensional constructs. Journal of Management Studies, 40(6), 1359–1392.
• Yaman, E., & Ruçlar, K. (2014). Örgüt kültürünün yordayıcısı olarak üniversitelerde örgütsel sessizlik. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 4(1), 36–50.
• Yanık, C. (2012). Örgütsel sessizlik ile güven arasındaki ilişki ve eğitim örgütlerinde bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yukl, G., Seifert, C. F., & Chavez, C. (2008). Validation of the extended influence behavior questionnaire. The Leadership Quarterly, 19(5), 609– 621.