Bütünleşik Kalite Yönetim Sisteminin (BKYS) Kamu Üniversitelerinde İç Kalite Güvencesi Sisteminin Kurumsallaşmasına Katkısının Belirlenmesi

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: Special Issue, 151 - 163, 30.06.2025

Hüseyin Şimşek , Dildar Özaslan , Fatma Cahide Özçelik

https://doi.org/10.53478/yuksekogretim.1553677

Öz

Bu araştırma, Bütünleşik Kalite Yönetim Sistemi’nin (BKYS) kamu üniversitelerinde iç kalite güvencesi sistemlerinin kurumsallaşmasına olan katkılarını belirlemeyi amaçlamaktadır. BKYS, üniversitelerde kalite güvence süreçlerini iyileştirmek, verimliliği artırmak ve kurum içi iş birliğini güçlendirmek amacıyla Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi tarafından geliştirilmiş bir yazılım olup, kurumun kendi tercihi ile kullanılmaya başlanmıştır. Bu araştırmada, yalnızca BKYS’yi aktif olarak kullanan idari görevi olan çalışanlar çalışma grubuna dahil edilmiştir, çünkü yazılımın kullanımı bu personelle sınırlıdır. Yazılımın 2015 yılından bu yana aktif olarak kullanılıyor olması, çalışanların sisteme aşinalığını artırarak güvenilir veriler elde edilmesini sağlamıştır. Araştırma kapsamında İç Anadolu Bölgesi’ndeki bir devlet üniversitesinde, BKYS’yi aktif olarak kullanan 113 idari görevi olan çalışanın görüşleri toplanmıştır. Katılımcıların büyük çoğunluğu, BKYS’nin özellikle faaliyet planlarının yönetimi, memnuniyet yönetimi, süreç yönetimi ve risk yönetimi gibi alanlarda önemli katkılar sağladığını belirtmiştir. Bununla birlikte, BKYS’nin paydaş katılımı ve çalışan memnuniyeti üzerinde sınırlı bir etkiye sahip olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca, BKYS’nin üniversite yönetimi ile öğrenciler, çalışanlar ve dış paydaşlar arasındaki etkileşimi güçlendirdiği ve bu etkileşimlerin kurumsal performansı olumlu yönde etkilediği vurgulanmıştır. Araştırma bulguları, BKYS’nin üniversitelerin stratejik hedeflerinin gerçekleştirilmesine ve iyileştirme odaklı bir yaklaşım benimsemelerine önemli katkılarda bulunduğunu ortaya koymaktadır. Ancak, paydaş katılımını artıracak ve çalışan memnuniyetini iyileştirecek mekanizmaların daha fazla geliştirilmesi gerektiği önerilmektedir. Bu çalışma, BKYS’nin iç kalite güvencesi sistemlerinin etkinliğini artırma potansiyeline sahip olduğunu ve üniversitelerin kalite süreçlerine önemli katkılar sunduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Kalite Yönetimi, BKYS, İç Kalite Güvencesi, Üniversiteler, Kurumsallaşma, Verimlilik

Determining the Contribution of the Integrated Quality Management System (BKYS) to the Institutionalization of Internal Quality Assurance Systems in Public Universities

Öz

This study aims to determine the contributions of the Integrated Quality Management System (IQMS) to the institutionalization of internal quality assurance systems in public universities. IQMS is a software developed by Kırşehir Ahi Evran University to improve quality assurance processes, enhance efficiency, and strengthen institutional collaboration in universities. It was adopted voluntarily by the institution. In this study, only administrative staff actively using IQMS were included in the study group, as the software is exclusively utilized by this personnel. Since the software has been in active use since 2015, employees have become familiar with the system, ensuring the collection of reliable data. The research was conducted at a public university in the Central Anatolia Region, gathering the opinions of 113 administrative staff who actively use IQMS. The majority of participants stated that IQMS significantly contributes to various domains, particularly activity planning management, satisfaction management, process management, and risk management. However, it was also noted that IQMS has a limited impact on stakeholder engagement and employee satisfaction. Additionally, the findings highlight that IQMS enhances the interaction between university administration and students, employees, and external stakeholders, positively influencing institutional performance. The study results indicate that IQMS plays a crucial role in achieving universities’ strategic goals and fostering an improvement-oriented approach. However, it is recommended that mechanisms to increase stakeholder engagement and improve employee satisfaction be further developed. This study demonstrates that IQMS has the potential to enhance the effectiveness of internal quality assurance systems and significantly contribute to universities’ quality processes.

Anahtar Kelimeler

Quality Management, IQMS, Internal Quality Assurance, Universities, Institutionalization, Efficiency

Kaynakça

• Abdelaziz, S. (2022). The relation between good governance and improving performance in higher education institutions. Business and Management Studies, 8(2), 24–36. https://doi.org/10.1114/bms.v8i2.5789
• Almaskar, T. H., Mohamad, E., Shafee, N. A. Q. M. & Yahaya, S. N. (2025). The role of financial governance on institutional performance: A review study. Multidisciplinary Reviews, 8(8), 2025238. https://doi.org/10.31893/multirev.2025238
• Alparslan, C., Aksoy, İ. & Toktaş, İ. (2021). Toplam kalite yönetiminde Ahilik ve Kaizen Felsefesi. Academic Perspective Procedia, 4(1), 390-401.
• Amalia, V. N., Susanti, D. & Asbari, M. (2023). Analysis of ISO 9001:2015 implementation in higher education: A narrative literature review. International Journal of Social and Management Studies, 4(3), 42-48.
• Anyidoho, E. D. (2023). Exploring internal quality assurance management practices: Experiences of some quality assurance actors at the University of Ghana. Ghana Journal of Higher Education Management, 9(1). https://journals.uew.edu.gh/index.php/ghajhem/article/view/148
• Ayaz-Arda, Ö., Tatoğlu, E. & Alpkan, L. (2018). Bütünleşik kalite ve çevre yönetimi uygulamaları: Kavramsal bir model önerisi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(31), 11-40.
• Balashova, E. S. & Gromova, E. A. (2017). TQM as one of the drivers of Russian industrial sector. Calitatea, 18(159), 50.
• Barraquio, D. T. (2018). Developing a university quality assurance framework. International Information Institute (Tokyo) Information, 21(4), 1273-1282.
• Bryson, J. M. (2018). Strategic planning for public and nonprofit organizations: A guide to strengthening and sustaining organizational achievement (5th ed.). John Wiley & Sons.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni: Nicel, nitel ve karma yöntem yaklaşımları (S. B. Demir, Çev. Ed.). Eğiten Kitap.
• Çetinkaya, E. & Çelikyay, H. H. (2022). Belediyelerde toplam kalite yönetimi uygulamaları tez çalışmaları üzerinden bir inceleme: Şişli, Üsküdar ve Pendik örnekleri. Academic Review of Humanities and Social Sciences, 5(2), 182-213.
• Fonseca, L. & Domingues, J. P. (2017). ISO 9001:2015 edition-management, quality and value. International Journal of Quality Research, 1(11), 149-158.
• International Organization for Standardization. (2023). ISO 9001:2015 quality management systems requirements. https://www.iso.org/standard/62085.html
• Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Kalite Koordinatörlüğü. (2025). Bütünleşik kalite yönetim sistemi nedir? https://idari.ahievran.edu.tr/kalite/sayfa/BkysButunlesikKaliteYonetimSistemiNedir/tr/2669
• Meier, K. J. & O’Toole, L. J. (2006). Political control versus bureaucratic values: Reframing the debate. Public Administration Review, 66(2), 177–192.
• Mion, L. (2022). An integrative review on the experiences of integration of quality assurance systems in Universities. ICERI2022 Proceedings, 3549-3559.
• Nookabadi, A. S. & Middle, J. E. (2006). An integrated quality assurance information system for the design-to-order manufacturing environment. The TQM Magazine, 18(2), 174-189.
• Özçiçek, Y. & Karaca, A. (2019). Yükseköğretim kurumlarında kalite ve akreditasyon: Mühendislik eğitim programlarının değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 114–149.
• Pambreni, Y., Khatibi, A., Azam, S. M. F. & Tham, J. (2019). The influence of total quality management toward organization performance. Management Science Letters, 9(6), 1397–1406.
• Sallis, E. (2014). Total quality management in education (3rd ed.). Routledge.
• Schmuck, R. (2021). Comparison of the ESG guidelines used in the european higher education sector with the principles of the ISO 9001:2015 Quality management standard. Quality-Access to Success, 22(181), 87-92.
• Shattock, M. (2024, May 28). Governance as a topic in higher education studies [Blog Sunumu]. SRHE Blog. https://srheblog.com/2024/05/28/governance-as-a-topic-in-higher-education-studies-by-michael-shattock/
• Shattock, M. & Horvath, A. (2019). The governance of British higher education: The impact of governmental, financial and market pressures. Bloomsbury.
• Steel, P. J. (1987). Integrated quality system. SAE Transactions, 96(3), 436-438.
• Stensaker, B. & Harvey, L. (Eds.). (2011). Accountability in higher education: Global perspectives on trust and power. Routledge.
• Sumarni, A., Imron, A., Mustiningsih & Sunandar, A. (2024). Three obstacles of internal quality assurance system of private higher education in Indonesia. Journal of Law and Sustainable Development, 12(3), e0760.
• Tang, X., Duan, G. & Chin, K. S. (2007). Development and implementation of an integrated quality information system a China experience. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 32, 608-616.
• Taşcı, D. & Lapçın, H. T. (2023). Yükseköğretimde kalite güvencesi sistemi: Kurumsal akreditasyon raporları üzerinden bir değerlendirme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 1–16.
• Thomas, A. (2018). Developing an integrated quality network for lean operations systems. Business Process Management Journal, 24(6), 1367-1380.
• Uluskan, M. (2019). Süreç yeterlilik analizinin genişletilmiş Kaizen yöntemine entegrasyonu: Otomotiv sektöründe bir uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(3), 165-183.
• Umbase, R. S. (2023). Management of quality assurance and development of the quality culture of higher education in Indonesia. Multidisciplinary Reviews, 6(4), 2023032-2023032.
• Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Kalite Koordinatörlüğü. (2023). Bütünleşik Kalite Yönetim Sistemi (BKYS) Eğitim Danışmanlık Raporu 2023. https://www.yyu.edu.tr/images/files/BKYS-RAPOR.pdf
• Vykydal, D., Folta, M. & Nenadál, J. (2020). Quality assessment in higher education within the context of sustainable development: A case study from the Czech Republic. Sustainability, 12(11), 4465.
• Yıldırım, Ş. & Yiğit, A. (2024). Kaizen maliyetleme yöntemi ile maliyetlerin düşürülmesi ve bir tekstil işletmesinde örnek uygulama. Alanya Akademik Bakış, 8(2), 427-440. Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK). (2024). Program akreditasyonu. https://yokak.gov.tr/akreditasyon-kuruluslari/akreditasyon-kuruluslari-nedir