The Effect of Transformational and Transactional Leadership on Employee Satisfaction in Higher Education Institutions: The Mediating Role of Organizational Communication, Organizational Trust and Organizational Commitment

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 59 - 78, 31.12.2024

Mustafa Altıntaş , Musa Özata

https://doi.org/10.53478/yuksekogretim.1319031

Öz

he aim of this study is to determine the mediating role of organizational communication, organizational trust and organizational commitment in the effect of transformational and transactional leadership behaviours on employee satisfaction. In this quantitative research design study, the sample consists of 460 education employees from Yozgat Bozok University and 440 health employees from Yozgat Bozok University Training and Research Hospital, totalling 900 people. Likert-type scales were used in the questionnaire form, and structural equation model (SEM) was preferred to verify the research model. SPSS and AMOS programmes were used to analyse the data obtained from the study. According to the findings, it was determined that organizational trust and organizational commitment have a partial mediating role in the effect of transformational and transactional leadership on employee satisfaction in health care employees. In education employees, it was found that organizational trust and organizational commitment had a partial mediating role in the effect of transformational leadership on employee satisfaction, while organizational trust and organizational commitment had a full mediating role in the effect of transactional leadership on employee satisfaction. It was determined that organizational communication did not have a significant effect on employee satisfaction; therefore, no mediation effect was found.

Anahtar Kelimeler

Transformational Leadership, Transactional Leadership, Employee Satisfaction, Organizational Communication, Organizational Trust, Organizational Commitment

Yükseköğretim Kurumlarında Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderliğin Çalışan Memnuniyeti Üzerindeki Etkisi: Örgütsel İletişim, Örgütsel Güven ve Örgütsel Bağlılığın Aracılık Rolü

Öz

Bu çalışmanın amacı dönüşümcü ve etkileşimci liderlik davranışlarının çalışan memnuniyetine etkisinde örgütsel iletişim, örgütsel güven ve örgütsel bağlılığın aracılık rolünün belirlenmesidir. Nicel araştırma deseninde oluşturulan çalışmada örneklemi, Yozgat Bozok Üniversitesinden 460 eğitim çalışanı ve Yozgat Bozok Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinden 440 sağlık çalışanı olmak üzere toplamda 900 kişi oluşturmaktadır. Anket formunda ise likert tipi ölçekler kullanılmış, araştırma modelinin doğrulanmasında yapısal eşitlik modeli (YEM) tercih edilmiştir. Çalışmadan elde edilen verilerin analizi için SPSS ve AMOS programları kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre sağlık çalışanlarında dönüşümcü ve etkileşimci liderliğin çalışan memnuniyetine etkisinde örgütsel güven ve örgütsel bağlılığın kısmî aracılık rolü olduğu tespit edilmiştir. Eğitim çalışanlarında ise dönüşümcü liderliğin çalışan memnuniyetine etkisinde örgütsel güven ve örgütsel bağlılığın kısmî aracılık rolü olduğu bulunurken; etkileşimci liderliğin çalışan memnuniyetine etkisinde örgütsel güven ve örgütsel bağlılığın tam aracılık rolü olduğu belirlenmiştir. Örgütsel iletişimin çalışan memnuniyetini anlamlı olarak etkilemediği belirlenmiş, bu yüzden aracılık etkisine rastlanılamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Dönüşümcü Liderlik, Etkileşimci Liderlik, Çalışan Memnuniyeti, Örgütsel İletişim, Örgütsel Güven, Örgütsel Bağlılık

Kaynakça

• Afshari, L., & Gibson, P. (2016). How to increase organizational commitment through transactional leadership. Leadership & Organization Development Journal, 37(4), 507-519. https://doi.org/10.1108/LODJ-08-2014-0148
• Afshinpour, S. (2014). Leadership styles and employee satisfaction: A correlation study. International Letters of Social and Humanistic Sciences, 27, 156-169. https://www.scipress.com/ILSHS.27.156
• Akkoca, Y. (2019). The role of personality characteristics on the relationship between tendency of stigmatization and organizational commitment: A research on academic staff (Unpublished PhD thesis). Ankara Yıldırım Beyazıt University, Institute of Social Sciences, Ankara. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Akkoç, İ., Çalışkan, A., & Turunç, Ö. (2012). Örgütlerde gelişim kültürü ve algılanan örgütsel desteğin iş tatmini ve iş performansına etkisi: Güvenin aracılık rolü. Yönetim ve Ekonomi, 19(1), 105-135.
• Akyurt, N., Alparslan, A. M., & Oktar, Ö. F. (2015). Sağlık çalışanlarında liderlik tarzları-iş tatmini-örgütsel bağlılık modeli. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 6(13), 50-61. https://dergipark.org.tr/tr/pub/vizyoner/issue/23038/246291
• Akyüz, B., Kaya, N., & Aravi, B. (2015). Kamu çalışanlarının iş tatmini üzerinde liderin güç kaynaklarının rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(25), 71-90. https://dergipark.org.tr/tr/pub/comuybd/issue/43594/533778
• Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to organizations. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18. https://doi.org/10.1111/j.2044-8325.1990.tb00506.x
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktarıoğlu, S., & Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (7. baskı). Sakarya: Sakarya Yayınları.
• Aşan, Ö., & Erenler, E. (2008). İş tatmini ve yaşam tatmini ilişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 203-216. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduiibfd/issue/20833/223192
• Ateş, M. F. (2015). Hizmetkâr liderlik ve örgütsel adaletin örgütsel özdeşleşmeye etkisinde örgütsel güvenin aracılık rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(3), 75-95. https://isarder.org/index.php/isarder/article/view/250
• Avolio, B. J., Zhu, W., Koh, W., & Bhatia, P. (2004). Transformational leadership and organizational commitment: Mediating role of psychological empowerment and moderating role of structural distance. Journal of Organizational Behavior, 25, 951-968. https://doi.org/10.1002/job.283
• Baltacı, F., Kavacık, M., Şentürk, F., & Kurar, İ. (2014). Yöneticilerin liderlik özelliklerinin çalışanların iş tatmini üzerindeki etkisi: Alanya’da bulunan 4 ve 5 yıldızlı otel çalışanları üzerine bir araştırma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 59-86.
• Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182. https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173
• Bass, B. M. (1985). Leadership: Good, better, best. Organizational Dynamics, 13(3), 26-40. https://doi.org/10.1016/0090-2616(85)90028-2
• Bass, B. M., & Avolio, J. B. (1995). MLQ-multifactor leadership questionnaire. Garden.
• Berson, Y., & Linton, J. D. (2005). An examination of the relationships between leadership style, quality, and employee satisfaction in R&D versus administrative environments. R&D Management, 35(1), 51-60. https://doi.org/10.1111/j.1467-9310.2005.00371.x
• Börü, D., & Güneşer, B. (2005). Liderlik tarzının çalışanın iş tatmini ile ilişkisi ve lidere olan güvenin bu ilişkideki rolü. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 135-156. https://dergipark.org.tr/tr/pub/huniibf/issue/7878/103515
• Braun, S., Peus, C., Weisweiler, S., & Frey, D. (2013). Transformational leadership, job satisfaction, and team performance: A multilevel mediation model of trust. The Leadership Quarterly, 24(1), 270-283. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2012.11.006
• Burns, J. M. (1978). Leadership. Harper & Row.
• Bükeç, C. M., & Dalmiş, A. B. (2022). Dönüşümcü liderliğin örgütsel güven üzerindeki etkisi: Havacılık sektöründe bir çalışma. International Journal of Aeronautics and Astronautics, 3(2), 87-97. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2556282
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem.
• Catt, S. E., & Miller, D. S. (1991). Supervision: Working with people (2nd ed.). Irwin.
• Cemaloğlu, N. (2007). Okul yöneticilerinin liderlik stillerinin örgüt sağlığı üzerindeki etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 165-194.
• Cemaloğlu, N., & Kılınç, A. (2012). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 132-156. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maeuefd/issue/19396/206027
• Chen, T.-Y., Hwang, S.-N., & Liu, Y. (2012). Antecedents of the voluntary performance of employees: Clarifying the roles of employee satisfaction and trust. Public Personnel Management, 41(3), 407-420. https://doi.org/10.1177/009102601204100302
• Cho, Y. J., & Park, H. (2011). Exploring the relationships among trust, employee satisfaction, and organizational commitment. Public Management Review, 13(4), 551-573. https://doi.org/10.1080/14719037.2010.525033
• Cohen, A., & Lowenberg, G. (1990). A re-examination of the side-bet theory as applied to organizational commitment: A meta-analysis. Human Relations, 43(10), 1015-1050. https://doi.org/10.1177/001872679004301005
• Cohrs, C., Bormann, K. C., Diebig, M., Millhoff, C., Pachocki, K., & Rowold, J. (2020). Transformational leadership and communication: Evaluation of a two-day leadership development program. Leadership & Organization Development Journal, 41(1), 101-117. https://doi.org/10.1108/LODJ-02-2019-0097
• Coşkun, R., Altunışık, R., & Yıldırım, E. (2019). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (10. baskı). Sakarya.
• Çakınberk, A., & Demirel, E. T. (2010). Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 103-119. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61801/924472
• Çelik, M. (2007). Örgüt kültürü ve örgütsel vatandaşlık davranışı-bir uygulama (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Çolak, Z., & Alper, M. (2022). Yöneticilerin e-liderlik tutumlarının çalışanların örgütsel iletişim algılarına etkisi üzerine ampirik bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(3), 1993-2012. https://doi.org/10.20491/isarder.2022.1485
• Demircan, N., & Ceylan, A. (2003). Örgütsel güven kavramı, nedenleri ve sonuçları. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 10(2), 139-150.
• Derin, N. (2011). İşletmelerde geride kalan sendromu ve örgütsel güven (1. baskı). Nobel.
• Dzhafarova, R. (2014). The transformational, transactional and passive-avoidant leadership styles and job satisfaction in Ukrainian railways: The mediating role of trust in leader (Unpublished Master Thesis). Eastern Mediterranean University, Gazimağusa.
• Eğinli, A. T. (2010). Çalışanlarda iş doyumu: Kamu ve özel sektör çalışanlarının iş doyumuna yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 35-52.
• Eren, E. (2016). Yönetim ve organizasyon (açık ve küresel yaklaşımlar). Beta.
• Eren, M. Ş., & Titizoğlu, Ö. Ç. (2014). Dönüşümcü ve etkileşimci liderlik tarzlarının örgütsel özdeşleşme ve iş tatmini üzerindeki etkileri. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 275-303. https://doi.org/10.30976/susead.302228
• Erwin, S., Rahmat, S. T. Y., Angga, N. D., & Semerdanta, P. (2019). Transformational leadership style and work-life balance: The effect on employee satisfaction through employee engagement. RJOAS, 7(91), 310-318. https://doi.org/10.18551/rjoas.2019-07.36
• Fernandes, C., & Awamleh, R. (2004). The impact of transformational and transactional leadership styles on employees' satisfaction and performance: An empirical test in a multicultural environment. International Business & Economics Research Journal (IBER), 3(8), 65–76.
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39–50. https://doi.org/10.1177/002224378101800104
• Goodwin, V. L., Whittington, J. L., Murray, B., & Nichols, T. (2011). Moderator or mediator? Examining the role of trust in the transformational leadership paradigm. Journal of Managerial Issues, 23(4), 409–425.
• Güney, S. (2017). Örgütsel davranış (4. baskı). Nobel Yayınları.
• Güney, S. (2020). Asistanlık, yüksek lisans, doktora yeterlik ve doçentlik sınavları için yönetim ve organizasyon el kitabı (3. baskı). Nobel Yayınları.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Felsefe, yöntem, analiz (4. baskı). Seçkin Yayınları.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis (7th ed.). Prentice Hall.
• Han, B., Dağlı, A., & Elçiçek, Z. (2018). Örgütsel bağlılık ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(68), 1788–1800.
• Hemedoğlu, E., & Evliyaoğlu, F. (2012). Çalışanların dönüşümcü liderlik algılarının örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkilerinin incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(1), 58–77.
• Hillard, A. J. D. A. (2021). Management leadership and employee satisfaction: A correlation study. International Journal of Applied Engineering Technology (IJAET), 12(3), 1–14.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53–60.
• Huseman, R. C., Hatfield, J. D., Boulton, W., & Gatewood, R. (1980). Development of a conceptual framework analyzing the communication-performance relationship. Proceedings of the Academy of Management, 178–182.
• Jago, G. (1982). Leadership: Perspectives in theory and research. Management Science, 28(3), 315–336.
• Joseph, E. E., & Winston, B. E. (2005). A correlation of servant leadership, leader trust, and organizational trust. Leadership & Organization Development Journal, 26(1), 6–22.
• Karakoç, N. (1989). Örgütsel iletişim ve örgütsel zaman arasındaki ilişkiler. Kurgu Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli İletişim Dergisi, 6(6), 81–90.
• Karip, E. (1998). Dönüşümcü liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 4(4), 443–465.
• Kartal, M., & Bardakçı, S. (2018). SPSS ve AMOS uygulamalı örneklerle güvenirlik ve geçerlik analizleri (1. baskı). Akademisyen.
• Kaya, C. (2020). İçsel pazarlama faaliyetlerinin kurumsal itibar ile ilişkisinde çalışan memnuniyetinin rolü (Yayınlanmamış doktora tezi). Haliç Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Keegan, A. E., & Artog, D. N. D. (2004). Transformational leadership in a project-based environment: A comparative study of the leadership styles of project managers and line managers. International Journal of Project Management, 22(8), 609–617.
• Kırkpınar, S., & İşcan, Ö. F. (2018). Liderlik tarzlarının iş tatmini ve örgütsel bağlılığa etkileri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21(1), 1–29.
• Kim, J. G., & Lee, S. Y. (2011). Effects of transformational and transactional leadership on employees’ creative behaviour: Mediating effects of work motivation and job satisfaction. Asian Journal of Technology Innovation, 19(2), 233–247.
• Koçel, T. (2013). İşletme yöneticiliği (14. baskı). Beta.
• Koçel, T. (2014). İşletme yöneticiliği (15. baskı). Beta.
• Leithwood, K. A. (1994). The move toward transformational leadership, educational leadership. Journal of Educational Administration, 35(49), 679–706.
• Locke, E. A. (1976). The nature and causes of job satisfaction. In M. D. Dunnette (Ed.), Handbook of Industrial and Organizational Psychology (pp. 1297–1343). Rand McNally.
• Macdonald, S., & Maclntyre, P. (1997). The generic job satisfaction scale: Scale development and its correlates. Employee Assistance Quarterly, 13(2), 1–16.
• Matzler, K., & Renzl, B. (2006). The relationship between interpersonal trust, employee satisfaction, and employee loyalty. Total Quality Management and Business Excellence, 17(10), 1261–1271.
• McCann, T. J., Graves, D., & Cox, L. (2014). Servant leadership, employee satisfaction, and organizational performance in rural community hospitals. International Journal of Business and Management, 9(10), 28–38.
• Men, L. R. (2014). Why leadership matters to internal communication: Linking transformational leadership, symmetrical communication, and employee outcomes. Journal of Public Relations Research, 26(3), 256–279.
• Meydan, C. H., & Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları (2. baskı). Detay.
• Meyer, J. P., Allen, N. J., & Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78(4), 538–551.
• Miles, E. W., Patrick, S., & King, W. C. (1996). Job level as a systemic variable in predicting the relationship between supervisory communication and satisfaction. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 69(3), 277–292.
• Mohammad, S. I. S., Al-Zeaud, H. A., & Batayneh, A. Y. E. (2011). The relationship between transformational leadership and employees’ satisfaction at Jordanian private hospitals. Business and Economic Horizons (BEH), 5(2), 35–46.
• Mosadeghrad, A. M., & Ferdosi, M. (2013). Leadership, job satisfaction and organizational commitment in healthcare sector: Proposing and testing a model. Materia Socio-Medica, 25(2), 121–126.
• Mowday, R., Porter, L., & Steers, R. M. (1982). Employee organization linkages: The psychology of commitment, absenteeism and turnover. Academic Press.
• Munir, R. I. S., Rahman, R. A., Malik, A. M. A., & Ma’amor, H. (2012). Relationship between transformational leadership and employees’ job satisfaction among the academic staff. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 65(3), 885–890.
• Nyhan, R. C., & Marlowe, H. A. (1997). Development and psychometric properties of the organizational trust inventory. Evaluation Review, 21(5), 614–635.
• Obuobisa-Darko, E., & Obuobisa-Darko, T. (2015). Leadership and employee satisfaction in the Ghanaian banking sector. European Journal of Business and Management, 7(8), 109–119.
• Oxford Sözlüğü. (2022). (Erişim Tarihi: 16.08.2022).
• Öter, S., & Ayan, M. S. (2016). Denizcilik işletmelerinde dönüşümcü liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiler üzerine bir literatür araştırması. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 8(1), 129–157.
• Özer, M. (2020). Kurumsal kimlik faktörleri ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide örgütsel bağlılık ile örgütsel sinizminin aracılık etkileri: Özel ve kamu sektörlerinde bir çalışma [Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Paracha, M. L. T., Qamar, A., Mirza, A., & Waqas, I. (2012). Impact of leadership style (transformational and transactional leadership) on employee performance and mediating role of job satisfaction: Study of private school (educator) in Pakistan. Global Journal of Management and Business Research, 12, 54–64.
• Randeree, K., & Ghaffar Chaudhry, A. (2012). Leadership-style, satisfaction and commitment: An exploration in the United Arab Emirates’ construction sector. Engineering, Construction and Architectural Management, 19(1), 61–85.
• Robbins, S. P., & Coulter, M. (2014). Management. Prentice Hall.
• Robbins, S. P., DeCenzo, D. A., & Coulter, M. (2016). Yönetimin esasları: Temel kavramlar ve uygulamalar (A. Öğüt, Çev.; 1. baskı). Nobel Yayıncılık. (Orijinal eser 2012, 8. baskı olarak yayımlanmıştır).
• Rue, L., & Byars, L. L. (1989). Management: Theory and application. IRWIN.
• Sadeghi, A., & Pihie, Z. A. L. (2012). Transformational leadership and its predictive effects on leadership effectiveness. International Journal of Business and Social Science, 3(7), 186–197.
• Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginner's guide to structural equation modeling (3rd ed.). Routledge.
• Sobel, M. E. (1982). Asymptotic confidence intervals for indirect effects in structural equation models. Sociological Methodology, 13, 290–312.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson.
• Takala, T. (1997). Charismatic leadership: A key factor in organizational communication. Corporate Communications: An International Journal, 2(1), 8–13.
• Tanrıverdi, H., Koçaslan, G., & Eğriboz, N. (2019). Örgütsel adalet, örgütsel bağlılık ve çalışan memnuniyeti arasındaki ilişki. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 1604–1614.
• Taşgit, Y. E., & Temiz Sert, H. (2017). Liderlik tarzlarının örgütsel yapıya yansımaları üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4), 530–550.
• Taşlıyan, M., Çiçeklioğlu, H., & Bıyıkbeyi, T. (2017). Paternalist liderlik ve örgütsel iletişim arasındaki ilişki: Doğu Akdeniz bölgesinde bir belediye örneği. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 4(8), 70–87.
• Temiz Güneş, Ş. (2019). Liderlik özellikleri ile örgütlerde çalışan memnuniyeti arasındaki ilişki [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tınar, M. Y., & Ulusoy, T. (2017). Çalışma koşullarının insancalaştırılmasında çalışan memnuniyeti anketinin rolü: Uygulamadan bir örnek analizi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5, 115–125.
• Tutar, H. (2003). Örgütsel iletişim. Seçkin.
• Türk Dil Kurumu Sözlüğü. (2022a). (Erişim Tarihi: 04.07.2022).
• Türk Dil Kurumu Sözlüğü. (2022b). (Erişim Tarihi: 05.08.2022).
• Türk Dil Kurumu Sözlüğü. (2022c). (Erişim Tarihi: 16.08.2022).
• Ural, A., & Kılıç, İ. (2005). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Detay.
• Vatansever, İ. B. (2018). The perception of employer branding in relation with organizational commitment, organizational identification and communication climate in higher education institutions [Yayınlanmamış doktora tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Waltz, C. F., Strickland, O. L., & Lenz, E. R. (2010). Measurement in nursing and health research. Springer Publishing Company.
• Walumbwa, F. O., Orwa, B., Wang, P., & Lawler, J. J. (2005). Transformational leadership, organizational commitment, and job satisfaction: A comparative study of Kenyan and U.S. financial firms. Human Resource Development Quarterly, 16(2), 235–256.
• Wang, J., & Wang, X. (2012). Structural equation modeling: Applications using Mplus: Methods and applications. John Wiley & Sons.
• Wasti, S. A. (2000). Meyer ve Allen’in üç boyutlu örgütsel bağlılık ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik analizi. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi.
• Yakışır, C. (2020). Etkileşimci ve karizmatik liderliğin çalışan memnuniyeti üzerine etkilerinin incelenmesi: Ankara il sınırları içerisindeki beş yıldızlı oteller üzerinde bir araştırma [Yayınlanmamış doktora tezi]. İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Yardibi, N. (2018). Öğretmenlerin yöneticilerden memnuniyet düzeylerinin iş performanslarına etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 426–435.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(Özel Sayı), 74–85.
• Yavuz, E. (2009). İşgörenlerin dönüşümcü liderlik ve örgütsel bağlılık ile ilgili tutumlarına yönelik bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(2), 51–69.
• Yavuz, E., & Tokmak, C. (2015). İşgörenlerin etkileşimci liderlik ve örgütsel bağlılık ile ilgili tutumlarına yönelik bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 2, 17–34.
• Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2014). Relationship between the leadership behaviors and organizational trust and organizational justice. Çukurova University Faculty of Education Journal, 41(1), 12–24.
• Yu, M. C., Mai, Q., Tsai, S. B., & Dai, Y. (2018). An empirical study on the organizational trust, employee-organizational relationship and innovative behavior from the integrated perspective of social exchange and organizational sustainability. Sustainability, 10(3), 1–14.
• Yüksel, H. (2005). İletişimin iş tatmini üzerindeki etkileri: Bir işletmede yapılan görgül çalışma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 291–306.