Hakikat Arayış Yeri Olarak Üniversite

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 2, 367 - 376, 07.08.2025

Zehra Şekertekin

https://doi.org/10.53478/yuksekogretim.1534457

Öz

Bu çalışmanın amacı Alman filozof Karl Jaspers’in üniversite fikrini incelemektir. Bu çalışma ile filozofun ortaya koyduğu fikirlerle üniversite hakkında dikkate alınması gereken temel fikirlerin gündeme getirilmesi ve yükseköğretim alanındaki literatüre katkıda bulunulması amaçlanmaktadır. Filozof Karl Jaspers, felsefesinde insanı merkeze alır. Bilme arzusunun insanın doğasında olduğuna inanır. Bu arzunun yönlendirdiği hakikat arayışının ise üniversite gibi evrensel nitelik taşıyan, bilim ve felsefeyi bünyesinde barındıran, iletişimin kaçınılmaz olduğu, içinde araştımanın temel faaliyet olarak yer aldığı özgür bir kurumda sürdürülebileceğini savunur. Jaspers’e göre, hakikati aramak üniversitenin kuruluş fikridir. Bu bağlamda bu çalışma, Jaspers’in üniversitenin temeline koyduğu hakikat arayışı düşüncesini, üniversiteye ilişkin ele aldığı bilim, felsefe, araştırma, eğitim, öğretim, akademik özgürlük, felsefe fakültesi önerisi ve entelektüel aristokrasi meseleleriyle nasıl ilişkilendirdiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Elde edilen bilgilere göre Jaspers’in temel fikri olan «hakikati aramak», üniversiteyle ilgili ele aldığı tüm konularla yakından bağlantılıdır. Hakikat arayışı konuların tümünü biçimlendiren bir fikir niteliğindedir. Ayrıca tüm bu konular, bu düşünceyi temel aldıkları için kendi içinde anlamlı bir bütünlük ve iyi yapılandırılmış bir üniversite fikrini oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Felsefesi , Hakikat Arayışı , Karl Jaspers , The Idea of the University , Yükseköğretim

Etik Beyan

Yükseköğretim Dergisi makale yazım kurallarına uygun olarak hazırladığım bu çalışmada; • Makale içindeki bütün bilgileri etik davranış ve akademik kurallar çerçevesinde elde ettiğimi, • Çalışmanın hazırlık, bilgi, belge, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarda bilimsel etik ve ahlak kurallarına uygun davrandığımı, • Çalışmada kullanılan tüm eserlere eksiksiz atıf yaptığımı ve kullanılan tüm eserlere kaynakçada yer verdiğimi, • Çalışmanın özgün olduğunu, • Çalışmanın Yükseköğretim Dergisi tarafından kullanılan “bilimsel intihal tespit programı” ile tarandığını ve raporun sonucuna göre %5 benzerlik oranı bulunduğunu beyan ederim.

University as the Place of Search for Truth

Öz

The aim of this research is to examine the university idea of the German philosopher Karl Jaspers. In this study, it is aimed to bring to the agenda the basic ideas that need to be taken into consideration about the university with the ideas put forward by the philosopher and to contribute to the literature in the field of higher education.Philosopher Karl Jaspers places human at the center of his philosophy. He believes that the desire to know is included in human nature and considers that the search for truth guided by this desire can only be continued in a free institution such as a university, which is universal in nature, which includes science and philosophy, where communication is inevitable and where research is a fundamental activity. According to Jaspers, the search for truth is the founding idea of ​​the university. In this context, this study aims to reveal how Jaspers relates the idea of ​​the search for truth, which he places at the foundation of the university, to the issues of science, philosophy, research, education, teaching, academic freedom, the philosophy faculty proposal, and intellectual aristocracy that he addresses regarding the university. According to the information obtained, Jaspers’s fundamental idea of ​​“searching for truth” is closely related to all the issues he addresses regarding the university. The search for truth is an idea that shapes all of these issues. In addition, since these issues are based on this idea, they constitute a meaningful whole and a well-structured university idea within themselves.

Anahtar Kelimeler

Higher Education , Karl Jaspers , Philosophy of Education , Search for Truth , The Idea of the University

Kaynakça

• Adeel, M. A. (2018). A virtue—theoretic approach to the concept of a university. Existenz, 13(2), 29-34. https://doi.org/10.4236/ojpp.2024.143040
• Botstein, M. (2018). The idea of the university in practice Karl Jaspers, Heinrich Blücher, and the common course at Bard College. Existenz, 13(2), 35-39. https://doi.org/10.1080/01916599.2020.1818114
• Burch, R. (1976). Jaspers’ concept of the university. Canadian Journal of Higher Education, 6(3), 13-41. https://doi.org/10.47678/cjhe.v6i3.182669
• Erdem, H. H. (2007). Karl Jaspers felsefesinde hakikat, iletişim ve siyaset. Ebabil Publishing
• Erickson, S. A. (2018). The university and civil society: The challenges of free communication. Existenz, 13(2), 25-28.
• Jaspers, K. (1956). On my philosophy. In W. Kaufmann (Ed.), Existentialism from Dostoevsky to Sartre (12th ed., pp. 131-158). Meridian Books.
• Jaspers, K. (1959). The idea of the university (H. A. T. Reiche & H. F. Vanderschmidt, Trans.). Beacon press. (Original work published 1946)
• Jaspers, K. (1981). Felsefeye giriş (M. Akalın, Trans.). Dergâh Publications. (Original work published 1936)
• Jaspers, K. (1995). Felsefi düşünüşün küçük okulu (S. Umran, Trans.) Birleşik Publishing. (Original work published 1965)
• Jaspers, K. (2003). Descartes ve felsefe (A. Kanat, Trans.). Ilya Publisher. (Original work published 1937)
• Jaspers, K. (2010). Felsefe nedir? (I. Z. Eyuboglu, Trans.). Say Publishing. (Original work published 1968)
• Jaspers, K. (2013). Nietzsche Nasıl Felsefe yapıyordu? (M. Batmankaya, Trans.). Alfa Publishing. (Original work published 1965)
• Kant, I. (2021). Fakültelerin çatışması (M. Albayrak, Trans.). Fol Publishing. (Original work published 1979)
• Manery, R. (2019). Açıklamalı bir eğitim düşünürleri listesi. (S. Besler Turkoz, Trans.). In H. Under (Ed.), Eğitim Felsefesi Kılavuzu (pp. 180-202). Pegem Akademi.
• Mill, J. S. (2021). Üniversiteler üzerine (E. Gider & B. Timur, Trans.). Fihrist Publishing.
• Nietzsche, F. (2012). Öğretim kurumlarımızın geleceği üzerine (G. Aytaç, Trans.). Say Publishing. (Original work published 1872)
• Ornek, Y. M. (1986). Bilimde, felsefede ve politikada Karl Jaspers. In İ. Kuçuradi (Ed.), Türk Felsefe Araştırmalarında ve Üniversite Öğretiminde Alman Filozofları (pp. 54-63). Türkiye Felsefe Kurumu Ornek, Y. (2020). Mektuplardaki felsefe: Arendt, Jaspers, Heidegger. Ayrıntı Publishing
• Piché, C. (2010). Fichte, Schleiermacher and W. von Humboldt on the foundation of the University of Berlin. In D. Breazeale & T. Rockmore (Eds.), Fichte, German idealism and early romanticism (pp. 371-386). Rodopi
• Riordan, T. M. (1976). Karl Jaspers: An existentialist looks at university education. Educational Theory, 26(1), 113-120. https://doi.org/10.1111/j.1741-5446.1976.tb00717.x
• Ulich, R. (1959). Preface. In K. W. Deutsch (Ed.), The idea of the university (pp. xv-xxi). Beacon Press.
• Thornton, M. (2004). The idea of the university and the contemporary legal academy. Sydney Law Review, 26(4), 481-502. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1342193
• Wyatt, J. F. (1982). Karl Jaspers’ idea of the university: An existentialist argument for an institution concerned with freedom. Studies in Higher Education, 7(1), 21-34. doi:https://doi.org/10.1080/03075078212331379281