Fish Consumption Preferences of Consumers in Trabzon, Turkey

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 2, 45 - 57, 10.06.2015

Gülsüm Mısır Sebahattin Kutlu Hasan Ayyıldız

https://doi.org/10.17693/yunusae.vi.235763

Öz

This study was carried out by the aim of achieving a good knowledge on the fish consumption habits and preferences and determining motives and barriers for fish consumption of consumers living in Trabzon Province of Turkey. A comprehensive and simple questionnaire (27 questions) was developed and asked total 390 individuals from June to December 2013. Respondents provided demographic data and fish consumption patterns towards frequencies, average meal portion wild, farmed fish preferences, etc. In relation with these questions it was established some hypotheses to evaluate, how demographic properties of participants effected on the fish consumption patterns. Only 0.8% of participants stated that they never consume fish. The most frequent reasons for this were “no fish consumption habit”, “bad smell”, “dislike of family members”. Per capita fish consumption was calculated as 23kg/year. The first priorities for wild aquaculture fish species were anchovy (64.6%), and trout (64.9%) respectively. The consumption in coastal districts was higher than inland districts. There was a significant difference, (P<0.005) between settlements on satisfaction level of fish consumption; participants from coastal settlements stated “my satisfaction level is very good” or “good”, participants from inland settlements “good or mediocre”

Anahtar Kelimeler

Fish, consumer preferences, questionnaire, Trabzon

Trabzon İlindeki Tüketicilerin Balık Tüketim Tercihleri

Öz

Bu çalışma Trabzon ilinde yaşayan tüketicilerin balık tüketim alışkanlıkları ve tercihlerini belirlemek, tüketimi olumlu ve olumsuz yönde etkileyen faktörleri ortaya koymak amacıyla yürütülmüştür. Anlaşılır ve kolay 27 sorudan oluşan bir anket il nüfusu göz önüne alınarak 390 kişiye sorulmuştur. Çalışma Haziran-Kasım 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların demografik özellikleri ile birlikte balık tüketim şekli, sıklığı, tercih edilen türler gibi konularda bilgiler toplanmıştır. Demografik özelliklerinin balık tüketimini ne şekilde etkilediğini belirlemek amacıyla sorulan sorularla bağlantılı olarak bazı hipotezler geliştirilerek test edilmiştir. Katılımcıların yalnızca %0.8’i hiç balık tüketmediğini ifade etmiş ve bunun sebebi de en fazla “kötü koku” ve “aile bireylerinin sevmemesi” olarak açıklanmıştır. Kişi başına tüketim 23 kg/yıl olarak hesaplanmıştır. Hamsi (%34,4) ve alabalık (64,9) en fazla tercih edilen doğal ve kültür balıkları olarak tespit edilmiştir. Kıyısal kesimlerdeki tüketim iç kesimlere oranla daha yüksek bulunmuştur. Balık tüketiminde tatmin düzeyi kıyı ve iç kesimler arasında önemli derecede farklılık göstermiştir (p<0.005). Kıyı kesimde yaşayanlar bu düzeyi “çok iyi” ve “iyi” olarak ifade ederken; iç kesimdekiler “iyi veya orta” olarak belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Balık, tüketici tercihleri, anket, Trabzon

Kaynakça

• Adıgüzel, F., Civelek, O., Sayılı, M. and Oruç Büyükbay, E. 2009. Tokat İli Almus İlçesinde Ailelerin Balık
• Tüketim Durumu. GOP. Uni. Ziraat Fak. Derg. 26(2):35-43.
• Akpınar, M., Dağıstan, E., Mazlum, Y., Gül, M., Koc, B. and Yılmaz, Y. 2009. Determining Household
• Preferences for Fish consumption with conjoint Analysis in Turkey, Journal of Anima land Veterinary Advances, 8(11): 2215-2222.
• Akyol, O. and Perçin, F. 2005. İzmir Balık Halinde 1993-2004 Yılları Arasında Pazarlanan Balıklar Üzerine Bir
• Araştırma, E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 22 (1-2): 125–128.
• Anonymous, 2001. VIII. Development plan for 5 years expert commission report for aquaculture and
• aquaculture industry, DPT:2575-İÖK:588. State Planning Organisation, Ankara, Turkey, pp:158 (Turkish). ISBN:975.19.2714-5.
• Aydın, H., Dilek, M. K. and Aydın, K. 2011. Trends in Fish and Fishery Products Consumption in Turkey,
• Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 11:499-506.
• Aydın, M. and Karadurmuş, U. 2012. Consumer behaviors for seafood in Ordu province. SUMAE Yunus
• Araştırma Bülteni, 3: 18-23.
• Aydın M. and Karadurmuş, U. 2013. Trabzon ve Giresun Bölgelerindeki Su Ürünleri Tüketim Alışkanlıkları,
• Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi / The Black Sea Journal of Sciences 3(9):57-71.
• Bagga, D., Anders, K. H., Wang, H. J. and Glaspy, J. A. 2002. Long-chain ω-3- to-ω-6 polyunsaturated fatty
• acid ratios in breast adipose tissue from women with and without breast cancer. NutrCancer, 42(2): 180-5.
• Balçık Mısır, G. 2010. Investigation of Total Lipid, Phospholipid and Fatty Acid Composition of Three
• Commercial Fish Namely; Bonito (Sarda sarda), Garfish (Belone belone) and Shad (Alosa pontica) Caught From Norheast of Black Sea, MSc. Thesis, 105pp.
• Cardoso, C., Lourenço, H., Costa, S., Gonçalves, S. and Nunes, M.L. 2013. Survey into the seafood consumption
• preferences and patterns in the Portuguese population. Gender and regional variability, Appetite, 64: 20–31.doi.org/10.1016/j.appet.2012.12.022
• Çolakoğlu, F. A., İşmen, A., Özen, Ö., Çakır, F., Yığın, Ç. ve Ormancı, H. B. 2006. Çanakkale İlindeki Su
• ürünleri Tüketim Davranışlarının Değerlendirilmesi. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi, 23(1/3): 387-392.
• Dağıstan, E., Demirtaş, B., Göksel Akpınar, M., Yılmaz, Y., Gül, M. and Koç, B. 2009. Determination of
• Organic Fish Purchase Tendency of Consumers; A Case Study for Hatay Province, Turkey, Journal of Animal and Veterinary Advances, 8 (9):1784-1789.
• Elbek, A. G., Emiroğlu İşgören, D. ve Saygı, H. 1999. İzmir İlinde Su ÜrünleriTüketimi. Ege Üniversitesi Su
• Ürünleri Fakültesi Yayınları No: 57, Bornova, İzmir. 36s.
• Erdal, G. and Esengün, K. 2008. The analysis of the factors affecting fish consumption in Tokat province by logit model. E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences, 25: 203–209.
• Eygi Erdoğan, B., Mol, S. and Coşansu, S. 2011. Factors Influencing the Consumption of Seafood in Istanbul,
• Turkey, Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 11: 631-639. DOI: 10.4194/1303-2712-v11_4_18
• FAO, 2012. The State of World Fisheries and Aquaculture, Rome, Italy, 230 pp.
• Foxall, G., Leek, S. and Maddock, S. 1998. Cognitive antecedents of consumers’ willingness to purchase fish
• rich in polyunsaturated fatty acids (PUFA). Appetite, 31: 391–402.
• Gürgün, H. 2006. Van gölüne kıyısı bulunan bazı ilçelerdeki balık tüketimine yönelik bir araştırma, Y. Lisans
• Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir,48 pp.
• Hatırlı, S. A., Demircan, V. and Aktas, A. R. 2004. An analysis of households’ fish consumption in Isparta
• province, SDU, Faculty of Economics and Administrative Sciences, C. 9(1): 245-256.
• Harel, Z., Riggs, S., Vaz, R., White, L. and Menzies, G. 2001. Omega-3 polyunsaturated fatty acids in
• adolescents: Knowledge and consumption, Journal of Adolescent Health, 28:10-15.
• IOM, 2007. Seafood Choices: Balancing Benefits and Risks. Washington, DC, USA: National Academy Press.
• p.
• Kinnucan, H. W., Nelson, R. G. and Hiariey, J. 1993. U.S. Preferences for Fish and Seafood: An Evoked Set
• Analysis. Marine Resource Economics, 8: 273-291.
• Kleppe, I., Iversen, A. N. M. and Stensaker, I. G. 2002. Country images in marketing strategies: Conceptual
• issues and an empirical Asian illustration. Journal of Brand Management, 10(1): 67–74.
• Kurtuluş. K. 2004. Pazarlama Araştırmaları, Genişletilmiş 7. Basım, Literatür Yayınevi, 114, İstanbul.
• Leek, S., Maddock, S. and Foxall, G. 2000. Situational determinants of fish consumption. British Food Journal,
• : 18–39. doi:10.1108/00070700010310614
• Myrland, Ó. 1998. Factors affecting seafood consumption in Norway: lifestyle and perceptions. Working paper,
• Department of Economics and Management, Norwegian College of Fishery Science, University of Tromsù.
• Myrland, Ó., Trondsen, T., Johnston, R. S. and Lund, E. 2000. Determinants of seafood consumption in
• Norway: lifestyle, revealed preferences, and barriers to consumption. Food Quality and Preference, 11: 169-188doi:10.1016/S0950-3293(99)00034-8
• Nayga, R. M. Jr. and Capps, O. Jr. 1995. Factors affecting the probability of consuming fish and Shell seas in the
• away from home and at home markets. Journal of Agricultural and Applied Economics, 27(1): 161-171.
• Nayga, R. M. 2000.Schooling, health knowledge and obesity, Applied Economics, 32:815-822.
• Nunes, M. L., Bandarra, N., Oliveira, L., Batista, I. and Calhau, M. A. 2006. Composition and nutritional value
• of fishery products consumed in Portugal. In J.B. Luten, C. Jacobsen, K.
• Orhan, H. and Yüksel, O. 2010. Burdur İli Su Ürünleri Tüketimi Anket Uygulaması Süleyman Demirel
• Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 (1):1-7.
• Sarı, M., Demirulus, H. and Söğüt, B. 2000. Van İlinde öğrencilerin Balık eti tüketim alışkanlığının belirlenmesi
• üzerine bir çalışma. Doğu Anadolu Bölgesi IV. Su ürünleri Sempozyumu, 28-30 Haziran 2000.
• Saygı, H. and Hekimoğlu, M. A. 2011. Affecting the choice factors of fishery products consumption in Turkey.
• J. Of Animal Vet. Adv. 10(1):87-91.
• Saygı, H., Bayhan, B. and Hekimoğlu, M. A. 2015. Türkiyenin İzmir ve Ankara İllerinde Su Ürünleri, Türk
• Tarım- Gıda Bilimi ve Teknolojisi Dergisi, 3(5):248-254.
• Sayın, C., Emre, Y., Mencet, M. N., Karaman, S. and Taşçıoğlu, Y. 2010. Analysis of Factors Affecting Fish
• Purchasing Decision of the Household: Antalya District Case. Journal of Animal and Veterinary Advances, 9 (12):1689-1695.
• Sayın, C., Emre, Y., Ozkan, B., Taşcıoğlu, Y. and Goncu, M. 2006. A Research on Fish Consumption in West
• Mediterranean region of Turkey, Poster presented at the 7th International Conference on Management in Agrifood Chains and Networks, 1-2 June, Ede, The Netherlands.
• Spinks, A. and Bose, S. 2002. Factors affecting households’ seafood purchasing decisions in Auckland, New
• Zealand: an empirical analysis. International Journal of Consumer Studies, 26(1):62-70 DOI: 10.1046/j.1470-6431.2002.00219.x
• Şen, B., Canpolat, Ö., Sevim, A. F and Sönmez, F. 2008. The Evaluation of Fish Consumption in Elazığ Science
• and Eng. J of Fırat Univ. 20 (3): 433-437
• Trondsen, T., Scholderer, J., Lund, E. and Eggen, E. A. 2003. Perceived barriers to consumption of fish among
• Norwegian women, Appetite, 41:301–314
• Trondsen, T., Braaten T., Lund, E. and Eggen A. E. 2004. Eggen Health and seafood consumption patterns
• among women aged 45–69 years. A Norwegian seafood consumption study. Food Quality and Preference, 15: 117–128.
• TUIK, 2011. Turkish Statistical Institute, Fisheries Statistics
• TUIK, 2012a. Turkish Statistical Institute, Fisheries Statistics.
• TUIK, 2012b. Turkish Statistical Institute, Population Statistics.
• Verbeke, W. and Vackier, I. 2005. Individual determinants of fish consumption: application of the theory of
• planned behavior. Appetite, 44: 67–82. doi:10.1016/j.appet.2004.08.006
• Verbeke, W., Vanhonacker, F., Sioen, I., Camp, J. V. and De Henauw, S. 2007. Perceived Importance of
• Sustainability and Ethics Related to Fish: A Consumer Behavior Perspective. Ambio, 36(7): 580-585.
• Yavuzcan, H., Atar, H. H. ve Alçiçek, Z. 2010. Ankara Üniversitesi ziraat Fakültesi Öğrencilerinin Su Ürünleri
• Tüketim alışkanlıklarının Değerlendirilmesi, Ziraat Mühendisliği, 354:10-17.