6. Ve 7. Sınıf Öğrencilerinin Fen Bilimleri Etkinliklerine Yönelik Düşünceleri: Küçük Bilim Adamları Keşifte Projesi

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 1, 194 - 212, 01.06.2016

Murat Yıldırım M. Ertaç Atila Çetin Doğar

Öz

Bu çalışmanın amacı, TÜBİTAK 4004 Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları programı kapsamında gerçekleştirilen “Küçük Bilim Adamları Keşifte” projesinde yapılan Fen Bilimleri etkinliklerine yönelik öğrenci düşüncelerini belirlemektir. Araştırmanın örneklemini 2011-2012 öğretim yılı güz ve bahar dönemlerinde Erzincan ili merkez ortaokullarının 6. ve 7. sınıflarından projeye gönüllü olarak katılan 127 öğrenci oluşturmaktadır. Uygulamalarda fizik, kimya ve biyoloji alanlarından 21 etkinlik yapılmıştır. Ayrıca etkinliklerde doğa gezilerine de yer verilmiştir. Etkinlikler katılımcıların, çok fazla bilgi öğrenmeleri yerine basit bilimsel olguların farkına varmalarını böylece merak duygularının, araştırma, sorgulama ve öğrenme isteklerinin tetiklenmesini sağlayacak biçimde hazırlanmıştır. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan açık uçlu 6 sorudan oluşan “Öğrenci Etkinlik Değerlendirme Anketiyle” toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin projede yapılan etkinlikleri okulda yapılan etkinliklerden daha eğlenceli ve güzel buldukları, proje etkinlikleri ile birçok yeni bilgi öğrendikleri ve okulda bu tür etkinliklerin yapılmasını istedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin yaptıkları etkinlikleri öğretici buldukları ve elde ettikleri bilgileri ileride kullanabilecekleri düşüncesine sahip oldukları tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Fen bilimleri etkinlikleri, ortaokul öğrencileri, öğrenci düşünceleri

Views Of 6th And 7th Grades Students Towards Sciences Activities In The Project Of “Little Scientists In Discovery”

Öz

The aim of this study is to determine the students’ views about the science activities in the project of “Little Scientists in Discovery”. In this survey data were collected from 127 secondary school students at 6 and 7 grades in 2011-2012 academic year. 21 th th activities in the field of physics, chemistry and biology were applied in the process of practice. On the other hand, outdoor activities on a specific field trip were included in activities. The activities aim instead of learning several information, to realize the basic scientific circumstance and to create curiosity of inquiry of participants. “Student Activity Evaluation Survey”, which includes six open ended questions, was applied to participants in order to determine the students’ perceptions about the activities. Content analysis was used for data analyze. According to the research findings, it can be said that students felt responsible during their learning as they actively participated in the process. Besides, students’ attention and participation is at a high level. These activities may create a sense of wonder in students and increase their interest towards science. In addition, students may both learn and enjoy with these activities

Anahtar Kelimeler

Science activities, secondary school students, students’ views

Kaynakça

• Akay, C. (2013). Ortaokul öğrencilerinin yaparak-yaşayarak öğrenme temelli TÜBİTAK 4004 Bilim Okulu Projesi sonrası bilim kavramına yönelik görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 326-338.
• Anagün, Ş.S. (2011). PISA 2006 sonuçlarına göre öğretme öğrenme süreci değişkenlerinin öğrencilerin fen okuryazarlıklarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 84-102.
• Balım, A. G., Çeliker, H.D., Türkoğuz, S. ve Kaçar, S. (2013). Bilimin doğaya yansımaları projesinin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine etkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 149-157.
• Birinci-Konur, K., Şeyihoğlu, A., Sezen, G. ve Tekbıyık, A. (2011). Bir yaz bilim kampı uygulamasının değerlendirilmesi, gizemli dünyanın eğlenceli keşfi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1589-1608.
• Çelen, F. K., Çelik, A. ve Seferoğlu, S.S. (2011). Türk Eğitim Sistemi ve PISA Sonuçları XIII. Akademik Bilişim http://yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/AB11_Celen-Celik_Seferoglu_PISA-Sonuclari.pdf adresinden 05.01.2014 tarihinde indirilmiştir. Şubat, İnönü Üniversitesi, Malatya,
• Foster, J. S. ve Shiel-Rolle, N. (2011). Building scientific literacy through summer science camps: a strategy for design, implementation and assessment. Science Education International, 22(2), 85-98.
• Gibson, H. L. ve Chase, C. (2002). Longitudinal impact of an inquiry-based science program on middle school students’ attitudes toward science. Science Education, 86, 693-705.
• Knox, K. L., Moynihan, J., A. ve Markowitz, D. G. (2003). Evaluation of short-term ımpact of a high school summer science program on students' perceived knowledge and skills. Journal of Science Education and Technology, 12(4), 471-478.
• Marulcu, İ., Saylan, A. ve Güven, E. (2014). 6. ve 7. sınıf öğrenciler için gerçekleştirilen “Küçük Bilginler Bilim Okulu”nun değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 11(25), 341-352.
• MEB, (2010). Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı uluslararası öğrenci değerlendirme programı PISA 2009 ulusal ön raporu. http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2013/07/PISA-2009-Ulusal-On- Rapor.pdf adresinden 15.05.2015 tarihinde alınmıştır.
• MEB, (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Mutlu, M. ve Aydoğdu, M. (2003). Fen bilgisi eğitiminde Kolb’un yaşantısal öğrenme yaklaşımı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 15-29.
• Özmusul, M. ve Kaya, A. (2014). Türkiye’nin PISA 2009 ve 2012 sonuçlarına ilişkin karşılaştırmalı bir analiz. Journal of European Education, 4(1), 23-40.
• Tekbıyık, A., Şeyihoğlu, A., Sezen, V. G. ve Konur, B.K. (2013). Aktif öğrenmeye dayalı bir yaz bilim kampının öğrenciler üzerindeki etkilerinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Studies, 6(1), 1383-1406.
• Uzun, S., Bütüner, S. Ö. ve Yiğit, N. (2010). 1999-2007 TIMSS fen bilimleri ve matematik sonuçlarının karşılaştırılması: Sınavda en başarılı ilk beş ülke-Türkiye örneği. İlköğretim Online, 9(3), 1174-1188.
• Uzal, G., Erdem, A., Önen, F. ve Gürdal, A. (2010). Basit araç gereçlerle yapılan fen deneyleri konusunda öğretmen görüşleri ve gerçekleştirilen hizmet içi eğitimin değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 4(1), 64-84. EKLER
• EK A: Proje Kapsamında Gerçekleştirilen Etkinlik Örnekleri Etkinlik No: 1
• Etkinlik Tarihi (Gün/Ay/Yıl): 05.11. 2011
• Etkinliğin Adı: Pusula Yapma
• Hedef Kitle: 6. ve 7. sınıf öğrencileri
• Etkinliğin Amacı: Pusula yönü belirlemek için kullanılan bir araçtır. Bununla birlikte pusulanın
• hangi prensibe göre ve nasıl kullanılacağının bilinmesi önemlidir. Bu etkinlikte öğrenciler pusulanın
• hangi prensibe göre çalıştığını ve bir pusulanın nasıl kullanılacağını kavrayacaklardır.
• Etkinliğin Konusu: Yerin bir manyetik alanı vardır ve bu manyetik alan pusula iğnesine bir kuvvet
• uygular. Pusula iğnesi bu kuvvetin etkisinde kuzey-güney doğrultusunda hareket eder. Bu etkinlikte
• öğrenciler pusulayı basit malzemeler kullanarak yapacak ve bu pusulayı yön bulmak için kullanacaklardır.
• Etkinliğin Süresi: 45 dakika
• Kullanılacak Malzemeler: A4 kâğıdı, kalem, cam kap (beher şeklinde), toplu iğne, su, mıknatıs,
• mantar (tıpa mantarı).
• Etkinliğin Nasıl Yapıldığı (Rehber sayısı, katılımcı sayısı, senaryolaştırılmış ayrıntılı uygulama planı vs.):
• A4 kâğıdı üzerine bir daire çizilir.
• Kâğıdın üzerine kuzey, güney, doğu, batı yönleri işaretlenir.
• Pusulanın çizildiği kâğıdın üzerine yuvarlak bir cam kap konur ve içi su ile doldurulur.
• Bir mıknatıs alınır ve toplu iğne bu mıknatısa defalarca sürtülür.
• İğne küçük bir mantara batırılır ve suyun içerisine atılır.
• İğnenin ucu kuzeyi gösterinceye kadar döner.
• Kâğıt parçasının kuzey kısmı iğnenin ucuyla aynı hizaya gelinceye kadar çevrilir.
• Herhangi bir eşya bulunulan ortam içerisinde bir yere saklanır ve bulunduğu yerle ilgili basit
• bir harita hazırlanır. Pusula yardımı ile eşya bulunur.
• EK B: “Öğrenci Etkinlik Değerlendirme Anketi” Adı: Okul:
• Soyadı: Sınıf: Cinsiyet:
• S-1. Bugün yaptığın etkinlikler hakkında ne düşünüyorsun? Açıklar mısın?
• S-2. Yaptığın etkinliklerin sana ne kazandırdığını düşünüyorsun? Açıklar mısın?
• S-3 Yaptığın etkinliklerin günlük hayatta sana ne gibi faydalar sağlayacağını düşünüyorsun?
• S-4. Yaptığın etkinlikler kendini bilim insanı gibi hissetmene yarar sağladı mı? Nedenini açıklar mısın?
• S-5. Yaptığın etkinliklerin, okulda yaptığınız etkinliklerden farkları nelerdir? Nedenini açıklar mısın?
• S-6 Okulda fen bilimleri derslerinin nasıl işlenmesini isterdin? Nedenini açıklar mısın?