2009 ve 2015 İlkokul Matematik Dersi Öğretim Programları ile 2017 İlkokul Matematik Dersi Öğretim Programı Karşılaştırması

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 1, 1219 - 1258, 30.12.2017

Murat Baş

Öz

Eğitim programları gerek bilimsel, sosyal veya
toplumsal yenilikler gerekse farklı etkenlerden dolayı değişime ihtiyaç
duymaktadır. Bu nedenlere bağlı olarak ilkokul matematik dersi öğretim programında
da zaman zaman değişime ihtiyaç duyulmuştur. Bu çalışmada 2009 ve 2015 ilkokul
matematik dersi öğretim programları ile 2017 ilkokul matematik dersi öğretim
programı karşılaştırılmalı olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. çalışmada nitel
araştırma yaklaşımı benimsenmiş olup bir durum çalışması niteliğindedir.
Araştırma verilerinin kaynağını ilkokul matematik dersi öğretim program
kitapları oluşturduğundan, doküman incelemesi işe koşulmuştur. Çalışmada
amaçsal örneklem yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi tercih edilmiştir.
Araştırma sonucunda 2009 matematik dersi öğretim programı incelendiğinde
görülen vizyon başlığı 2015 ve 2017 programlarında yer almamıştır. 2009 ve 2015
yılı programlarından farklı olarak 2017 matematik dersi programında değerler
başlığının kullanıldığı görülmektedir. 2009 yılı matematik dersi öğretim programında
toplam 256 kazanım, 2015 yılı matematik dersi öğretim programında toplam 252 ve
2017 yılı matematik dersi öğretim programında ise toplam 229 kazanımın yer
aldığı tespit edilmiştir. 2009 yılı programında yer alan 4 temel beceri 2015
yılı programında 6 temel beceri ve 2017 yılı programında ise 9 temel beceri
olarak tespit edilmiştir. Programlarda öğrenme öğretme süreçlerine ilişkin
açıklamalara 2009 yılı programında 15 madde, 2015 yılı programında 12 madde ve
2017 yılı programında ise 13 madde olarak yer verildiği saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Matematik dersi öğretim programı, hedefler, içerik, eğitim durumları, değerlendirme.

Comparison of 2009, 2015 Primary School Mathematics Curricula and 2017 Primary School Mathematics Curriculum

Öz

Primary
school mathematics curricula needed some changes time to time. In this study,
comparative examination of 2009, 2015 and 2017 primary school mathematics curricula
was aimed. Within the context of its aim, qualitative research approach has
been applied, and the study is a case study from qualitative research models.
In this study, the data source stated as primary school mathematics curricula’
books hence, the document examination was required. In the study, criterion
sampling method was chosen from object based sampling methods. As a result of
this study, it is observed that 2009 primary school mathematics curriculum has
a vision, on the other hand, 2015 and 2017 primary school mathematics curricula,
the vision is not included. While in 2009 and 2015 mathematics curricula the
values caption was not included, the caption of values was included in 2017 mathematics
curriculum. In the 2009 mathematics curriculum there were 256 learning outcome;
in 2015, there were 252 learning outcome and in 2017, there were 229 learning
outcome observed at total. It was determined that the skills score which was 4
in 2009, was 6 in 2015 and 9 in 2017. Explanations about the teaching and
learning processes in the 2009 mathematics curriculum were listed as in 15
items, in the 2015 mathematics curriculum as 12 items and the 2017 mathematics curriculum,
they are listed as in 13 items. 

Anahtar Kelimeler

mathematics curricula, objective, content, educational attaintment, evaluation

Kaynakça

• Adal, A. A. ve Yavuz, İ. (2017). Ortaokul öğrencilerinin matematik öz yeterlik algıları ile matematik kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 3(1), 20-41.
• Akman, B. (2002). Okul öncesi dönemde matematik. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 244-248.
• Alak, G. ve Nalçacı, A. (2013). Hayat bilgisi öğretim programı öğelerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 36-51.
• Arseven, A., Kontaş, H. ve Arseven, İ. (2014). Matematik programının değerlendirme öğesine ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(18), 657-677.
• Baş, S. (2016) İlkokul matematik dersi öğretim programlarının matematiksel modelleme bağlamında incelenmesi. İçinde: Özmantar, M. F., Öztürk, A. ve E.Bay (Eds.), Reform ve değişim bağlamında ilkokul matematik öğretim programları (ss. 425-454). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Baş, M. (2015). The using of IWBs by primary school teacher in mathematics classrooms. International Journal of Eurasia Social Sciences, 6(21), 121-135.
• Batdı, V. (2014). Ortaöğretim matematik öğretim programı içeriğinin rash ölçme modeli ve nvivo ile analizi. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(11), 93-109.
• Bayraktar, A., Güner, N., Denizli, Z. A. ve Sezer, R. (2016). Okul müdürlerinin Türkiye’nin matematik programı hakkındaki görüşlerini belirlemeye yönelik ölçek geliştirme çalışması. Ijaedu- International E-Journal of Advances in Education, 2 (5), 218-226.
• Bekdemir, M. ve Baş, F. (2017). Matematik öğretmenlerin, öğrencilerinin matematik bilgi ve becerilerini ölçerlerken kavram ve işlem bilgileri kullanma düzeyleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 95-113
• Bilgin, N. (2014). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Bloor, M., & Wood, F. (2006). Keywords in qualitative methods: A vocabulary of research concepts. London: Sage Publications.
• Bogdan, R. C. & Biklen, S. K. (2003). Qualitative research methods for education: An Introduction to Theories and Methods, (4.Ed). Pearson Publications.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative research journal, 9(2), 27-40. DOI 10.3316/QRJ0902027.
• Bulut, S., Boz, B. ve Yavuz, F. D. (2016). 7. Sınıf matematik ders kitaplarında dönüşüm geometrisi işlenişinin öğretim programları açısından değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 15(4), 1164-1190.
• Bulut, S., Yavuz, F. D. Ve Boz-Yaman, B. (2017). Tahmin becerilerinin 1948’den 2015’e 1-5. Sınıflar matematik dersi öğretim programlarındaki yeri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 19-39.
• Burns, M. (2007). About teaching mathematics A K–8 Resource. USA: Math Solutions.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, O. E., Karadeniz, S. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cooke, R. L. (2011). The history of mathematics: A brief course. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Courant, Robbins, & Stewart. (1996). What is mathematics? An elementary approach to ideas and methods. USA: Oxford University Press.
• Creswell, J. W. & Miller, D. L. (2000). Getting good qualitative data to improve educational practice. Theory Into Practice, 39(3), 124-130.
• Çakır, S. ve Kılınç, H. H. (2016). İlkokul 4. sınıf matematik dersi programına ilişkin öğretmenlerin görüşleri teachers’views with regard to the elementary school 4th grade mathematics lesson curriculum. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(39), 112-124.
• Dağdelen, S. ve Ünal, M. (2017). Matematik öğrenim ve öğretim sürecinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri, YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal Of Education Faculty), 14, 483-510.
• Demir, G. ve Vural, R. A. (2017). Ortaöğretim matematik programının hedeflediği matematiksel yeterlilik ve becerilerinin kazandırılma sürecinin öğretmen görüşleri temelinde incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 118-139.
• Demir, S. (2012). Öğretmen eğitimi bağlamında bir öğrenme ve değerlendirme yöntemi olarak portfolyo. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32(1), 237-259.
• Demirel, Ö. (1992). Türkiye’de program geliştirme uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 27-43.
• Dinç-Artut, P. ve Tarım, K. (2016). İlkokul matematik programlarının problem çözme açısından incelenmesi. İçinde M.F. Özmantar, A. Öztürk, ve E.Bay (Ed.). Reform ve değişim bağlamında ilkokul matematik öğretim programları (ss. 293-315). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Duru, A. ve Korkmaz, H. (2010). Öğretmenlerin yeni matematik programı hakkındaki görüşleri ve program değişim sürecinde karşılaşılan zorluklar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 67-81.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Erbilgin, E. (2014). Türkiye’nin ilkokul ve ortaokul matematik öğretim programlarının genel konu izleme haritası ile incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(174), 272-285.
• Erdoğan, F., Hamurcu, H. ve Yeşiloğlu, A. (2017). Türkiye, Singapur TIMSS 2011 sonuçlarının matematik programı açısından değerlendirilmesi. Cumhuriyet International Journal of Education CIJE, 5(1), 31-43.
• Ergün, M., Özmantar, M. F., Bay, E. ve Agaç, G. (2015). Cumhuriyetin ilanından günümüze eğitimde, program geliştirmede ve matematik programlarında yaşanan değişim ve gelişimler. İçinde: M. F. Özmantar, A. Öztürk ve E, Bay (Eds.), Reform ve değişim bağlamında ilkokul matematik öğretim programları (p. 407-424). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ersoy, E. ve Öksüz, C. (2016). İlkokul 4. sınıflarda matematik tarihi kullanımının öğrenciler üzerindeki etkileri. İlköğretim Online, 15(2), 408-420.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (1996). How to design and evaluate research in education. New York, NY: McGraw-Hill.
• Gökkurt, B., Soylu, Y. ve Demir, Ö. (2015). Ortaokul matematik öğretmenlerinin kesirlerin öğretimine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(2), 230-251.
• Gözütok, F. D. (2003). Türkiye’de program geliştirme çalışmaları [Curriculum development studies in Turkey]. Millî Eğitim Dergisi [Journal of National Education], 160.
• Gündoğdu, K., Albayrak, M., Ozan, C., ve Çelik, N. (2012). Müfettişlerin ilköğretim matematik öğretim programı hakkındaki görüşleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 21-37.
• Güneş, F. ve Uygun, T. (2016). Öğretmen yetiştirmede beceri uyuşmazlığı. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), 2(3), 1-14.
• Güngör, H. ve Çavuş, H. (2015). İlkokul 4. sınıf matematik dersi" kesirler" konusunun öğretiminde öğretmenin yardımcı kitap kullanımının öğrenci başarısı üzerindeki etkisi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 16(2), 251-271.
• Hannula, M. S. (2014). Affect in mathematics education. In S.Lerman (Ed) Encyclopedia of mathematics education (pp. 23-27). Dortrecht: Springer Netherlands.
• Howson, G., Keitel, C. & Kilpatrick, J. (2008) Curriculum Development in Mathematics. Cambridge: Cambridge University press.
• Işık, C. ve Kar, T. (2011). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin sayı algılama ve rutin olmayan problem çözme becerilerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 57-72.
• İskenderoğlu, T. A. ve Uzuner, F. G. (2017). Sınıf öğretmenlerinin ilkokul öğrencilerine temel matematiksel becerileri kazandırma sürecine ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(17), 563-585.
• Kurnaz, F. B. ve Kutlu, Ö. (2016). İlkokul 4. sınıf için hazırlanan bilimsel süreç becerileri programının etkililiğinin belirlenmesi. İlköğretim Online, 15(2), 529-547.
• Kuş, E. (2003). Nicel-nitel araştırma teknikleri. Ankara: Anı Yayıncılık
• Lester, F. K. (2013). Thoughts about research on mathematical problem- solving instruction. The Mathematics Enthusiast, 10(1/2), 245–278.
• Memnun, D., S. (2013). Türkiye’deki Cumhuriyet dönemi ilköğretim matematik programlarına genel bir bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 71-91.
• Miles, M., B. & Huberman, A., M., (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook (2nd ed.). California: SAGE Publications
• MEB, (1948). İlkokul programı. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB, (2009). Matematik dersi öğretim programı ve kılavuzu (1.2.3.4.5. Sınıflar). Ankara.
• MEB, (2015): Matematik dersi öğretim programı ve kılavuzu (1.2.3.4. Sınıflar). Ankara.
• Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (MEB-TTKB). (1990).İlköğretim matematik dersi programı. Ankara: MEB.
• Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (MEB-TTKB). (1998). İlköğretim okulu matematik dersi öğretim programı. Ankara: MEB.
• Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (MEB-TTKB). (2005). İlköğretim matematik programı. Ankara: MEB.
• Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (MEB-TTKB). (2015). İlköğretim matematik dersi (1, 2, 3 ve 4. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB.
• Millî Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı (MEB). (1968). İlkokul matematik programı. Ankara: MEB.
• Millî Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı (MEB). (1983). İlkokul matematik programı. Ankara: MEB.
• Nasibov, F. Ve Kaçar, A. (2005). Matematik ve matematik eğitimi hakkında. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 339-346.
• NCTM. (2000). Principles and standards for school mathematics. Va: National Council of Teachers of Mathematics Pub. Olkun, S. ve Toluk-Uçar Z. (2012). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Orbeyi, S. ve Güven, B. (2008). Yeni ilköğretim matematik dersi öğretim programı’nın değerlendirme öğesine ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4(1), 133-147.
• Öksüz, C. (2015). İlkokul matematik programını değerlendirme ölçeği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(37), 21-33.
• Özdemir, S. M. (2009). Eğitimde program değerlendirme ve Türkiye’de eğitim programlarını değerlendirme çalışmalarının incelenmesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 126-149.
• Özdemir, B. G., Bayraktar, R. ve Yılmaz, M. (2017). Sınıf ve ortaokul matematik öğretmenlerinin kavram yanılgılarına ilişkin açıklamaları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 284-305. Doi: 10.24315/trkefd.284301.
• Özmantar, M. F. (2017). A historical analysis of primary mathematics curricula in terms of teaching principles. International Journal of Research in Education and Science (IJRES), 3(2), 327-342. Doi: 10.21890/ijres.327890.
• Özmantar, M. F., ve Öztürk, A. (2016). İlkokul matematik programlarının öğretim ilkeleri açısından incelenmesi. İçinde: M. F. Özmantar, A. Öztürk ve E, Bay (Eds.), Reform ve değişim bağlamında ilkokul matematik öğretim programları (p. 125-146). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Özmantar, M. F., ve Öztürk, A. (2017). Problem solving skill in primary mathematics curricula documents of the republican period. Uluslararası International Journal of Social and Educational Sciences 4(7), 120-146.
• Özmantar, M. F., Öztürk A., ve Bay, E. (2016). Reform ve değişim bağlamında ilkokul matematik öğretim programları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Peker, M. (2009). Sınıf öğretmenlerinin 2005 ilköğretim I. kademe matematik programının misyonuna ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 33-51.
• Peker, M. ve Halat, E. (2008). İlköğretim I. Kademe matematik programının eğitim durumları boyutunun öğretmen görüşleri doğrultusunda incelenmesi. Selçuk Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 209-225.
• Peker, M. ve Mirasyedioğlu, Ş. (2003). Lise 2. sınıf öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutumları ve başarıları arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,14(14), 157-166.
• Sarı, M. H. ve Tertemiz, N. (2017). İlkokul 4. Sınıfta Dienes ilkelerine göre yapılandırılmış geometri etkinliklerinin öğrenci başarısına ve kalıcılığa etkisi. Eğitim ve Bilim, 42(190), 1-23. DOI: http://sci-hub.cc/10.15390/EB.2017.6161 Schoenfeld, A. H. (2004). The math wars. Educational Policy. 18(1), 253–286.
• Sevimli, E. ve Kul, Ü. (2015). Matematik ders kitabı içeriklerinin teknolojik uygunluk açısından değerlendirilmesi: Ortaokul örneği. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(1), 308-331.
• Sezgin Memnun, D. (2013). Türkiye’deki Cumhuriyet dönemi ilköğretim matematik programlarına genel bir bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 71 - 91.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F., G. (2015). Örnekleriyle eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sriraman, B. & English, L. (2010). Surveying theories and philosophies of mathematics education. In Sriraman, B., & English, L (Ed) Theories of Mathematics Education: Advances in Mathematics Education. (pp. 7-32). Springer Berlin Heidelberg.
• Şimşek, N. ve Boz, N. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının uzunluk ölçme konusunda pedagojik alan bilgilerinin öğrenci kavrayışları bağlamında incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 4(3), 10-30.
• Tay, B. (2017). 2005 Sosyal bilgiler dersi öğretim programı ile 2017 sosyal bilgiler dersi taslak öğretim programının karşılaştırması, International Journal of Eurasia Social Sciences, 8(27), 461-487.
• Tertemiz, N. (2003). İlköğretim matematik öğretimine ilişkin yeni görüşler ve standartlara dayalı program anlayışı. Çağdaş Eğitim, 304, 27-32.
• Tobias, S. (1993). Overcoming math anxiety. New York: W.W. Norton ve Company.
• Toptaş, V. (2011). Sınıf öğretmenlerinin matematik dersinde alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemlerinin kullanımı ile ilgili algıları. Eğitim ve Bilim. 36(159), 205-219.
• Toptaş, V., Elkatmış, M., Karaca, E. T., (2012). İlköğretim 4. Sınıf matematik programının öğrenme alanları ile matematik öğrenci çalışma kitabındaki soruların zihinsel alanlarının TIMSS’e göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13 (1), 17-29.
• Trautwein, U., Koller, O., Schmitz, B. & Baumert, J. (2002). Do homework assignments enhance achievement? A multilevel analysis in 7th-grade mathematics. Contemporary Educational Psychology, 27, 26-50.
• (http1)http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.598a7cd17b4a17.17142795 adresinden 09.08.2017 tarihinde erişilmiştir.
• Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekâleti. (1930). İlk mektep öğretim programı programı. İstanbul: Devlet Matbaası.
• Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı. (1936). İlkokul programı. İstanbul: Devlet Basımevi.
• Umay, A. (2002) Öteki matematik, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 275-281.
• Umay, A., Çıkla, O. A. ve Duatepe, A. (2006). Matematik dersi 1.-5. sınıf öğretim programının NCTM prensip ve standartlarına göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(31), 198-211.
• Uygun, T., Gökkurt, B. ve Usta, N. (2016). Üniversite öğrencilerinin matematik problemine ilişkin algılarının metafor yoluyla analiz edilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 536-556.
• Üçüncü, K. ve Tertemiz, N. (2012). İlköğretim (2–5. sınıflar) matematik dersi öğretim programı çarpma alt öğrenme alanının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. , 10(1), 97-122.
• Vural, M. (1998). En son değişiklikleriyle ilköğretim okulu programı. Erzurum: Yakutiye Yayıncılık.
• Van De Walle, A. J., Karp, S. K., & Bay-Williams, M. J. (2012). İlkokul ve ortaokul matematiği gelişimsel yaklaşımla öğretim (7. Baskıdan) (Çev. Ed. S. Durmuş). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yurtbakan, E., İskenderoğlu, T. A. ve Sesli, E. (2016). Sınıf öğretmenlerinin öğrencilerin matematik dersindeki başarılarını arttırılma yolları konusundaki görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 101-119.
• Yücel, Z. ve Koç, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin matematik dersine karşı tutumlarının başarı düzeylerini yordama gücü ile cinsiyet arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 10(1), 133-143.