Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü ve Okul Öncesi Lisans Eğitimi Dönemi’nde “Görsel Okur-Yazarlık” Dersinin Gerekliliği

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 1, 888 - 907, 15.09.2017

Özdemir Karabay

Öz

Bu araştırmanın yapılmasındaki amaç; Güzel Sanatlar
Eğitimi ile Okul Öncesi Eğitimi alanında öğrenim gören öğretmen adaylarının
çocuk resimlerini bilimsel verilere dayandırarak okuyabilmeleri ve görsel
okur-yazarlığa ilişkin literatür taraması, ortaya konan çalışmalarla ülkemizin
görsel okur-yazarlık alanında genel durumunu betimleyen bir analiz yapabilmektir.
Bu çalışmada yöntem olarak; “Sunuş Yönüyle Öğretme Stratejisi” kullanılırken,
öğrenciye ilk aşamada ilke, kavram ve genellemeler düzenli ve programlı bir
şekilde anlatılmış, temel bilgiler hazırlanarak öğrencilere sunulmasının
ardından ilk planda somut düşünce detaylarıyla anlatılarak gösterilen
örneklerle konu desteklenmiştir. Günümüzde artık harflerin bir araya gelerek
oluşturduğu metinlerle yani alfabe okur yazarlığıyla insanların birbirleriyle
iletişim kurmaları artık yeterli gelmemektedir. Bu nedenle eğitimcilerin,
özellikle okul öncesinden başlayarak ilköğretim okullarında hem sözcükleri hem
de resimleri işlemeyi, onlara bir anlam yüklemeyi, başka bir anlatım tarzıyla
metin, renk ve resimler arasında bir bağ oluşturarak birinin diğerini
desteklemesi tezinden yola çıkan görsel okur-yazarlığı öğrenmeleri ve bu konuda
uzman kişilerden eğitim almaları sağlanmalıdır. Bu eğitimi alabilmeleri için
Eğitim Fakültelerinin gerek Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü gerekse, Okul Öncesi
Eğitimi Bölümlerine en azından seçmeli olarak konulacak görsel okur-yazarlık
dersi ile ülkemizin geleceğinde söz sahibi olan öğretmenlerin bu konuda
bilinçlenmesi sağlanabilir. 

Anahtar Kelimeler

Sanat eğitimi, İlköğretim, Okulöncesi eğitimi, Görsel algı, Resim okuma

Necessity of Visual Literacy Class During Undergraduate Education Period at Department of Fine Arts Education and Pre-School

Öz

The aim of this study is to put forth an effort for teacher
candidates, who study in the field of fine arts education and pre-school
education, to be able to read drawings of children by basing on scientific data
and to put forth an effort to be able to carry out an analysis that describes
general situation of our country in the field of visual literacy. While
"Expository Teaching Strategy" was used as method in this study, in
the first step, principles, concepts and generalities were told to students
regularly and programmatically and after preparation and being presented of
rudiments, subject were supported with examples shown by being told of concrete
thought in detail in the first plan. Today, with the texts consisting letters by
coming together, that is, with alphabet literacy, humans' communication made by
humun biing is no longer sufficient. Thus, educators should be enabled to discuss
both words and paintings at elementary schools by starting with especially
preschool and to attribute a meaning to them and to learn visual literacy by
looking at the thesis that one supports the other and by creating a link
between text, colour and paintings with another turn of phrase. To take this
education, becoming conscious of teachers, who play the most important role in
education of our country, in this subject may be provided with visual literacy
course that will be opened, at least as an elective course, at either
Department of Fine Arts Education or Department of Preschool Education at
Faculties of Education. 

Anahtar Kelimeler

Art education, Elementary education, Preschool education, Visual perception, Reading image

Kaynakça

• Aktaş, M. (2008). Çocuk ve Yaptıkları Resimler, www.tavsiyeediyorum.com
• Akyüz, Y. (2013). Türk Eğitim Tarihi, Pegem Akademi, Ank. 2013, s. 346
• Atan, A. (2010). Çocukta Sanat Eğitiminin Önemi, http://ahmetatan.com
• Aynal, Ş. Ö. Erken Çocukluk Döneminde Yaratıcılık ve Geliştirilmesi, Pegem Akademi, Ank. 2010
• Börekçi, Büşra, Çocuklarda Resim ve Terapide Resmin Kullanımı, http:www.tavsiyeediyorum.com, İst. 2013
• Böke, K, (2011). Sosyal Bilimler Araştırma Yöntemleri, (3.Baskı), Alfa Basım Yayım Ltd. Şti. İstanbul.
• Branton, B. (1999). “Visual literacy literature review”, (http://vicu.utoronto.ca/staff/branton/litreview.html)
• Çepni, S. Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, Celepler Matbaacılık, Trabzon, 2014
• Demirel, Ö.Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı, Pegem Akademi, Ank. 2012
• Feinstein, H. &Hagerty, R. (1994) Visual Literacy in General Education, University Of Cincinnati.
• Görşen, Nurşen, Çocuk Resimlerini Okumak, (2008), www.Eğitimciğim.net/forum
• İşler, A.Ş. (2002) Günümüzde Görsel Okur Yazarlık ve Görsel Okur Yazarlık Eğitimi, Uludağ Üni. Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:15, Sayı:1. s. 155
• Kırışoğlu, O. T. (2002). Sanatta Eğitim; Görmek, Öğretmek, Yaratmak, Pegem Yayıncılık.
• Kırışoğlu, O. T. , Olcay Tekin, (2009). Sanat Kültür Yaratıcılık Görsel Sanatlar ve Kültür Eğitimi-Öğretimi, Pegem Akademi.
• Okyay, L. Altıyaş grubu çocukların aile resimlerinin sosyo-kültürel değişkenler ve davranış problemleri açısından karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üni. Sos. Bil. Enst. 2008
• Tanrıverdi, B & Apak, Ö, (2013). Görsel Okur Yazarlık Üzerine Bir İçerik Analizi, Uludağ Üni. Eğt. Fak. Dergisi, Cilt:26, Sayı:1 Nitel Araştırma Yöntemleri (Altıncı Baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Wileman, R. E., (1993). Visual Communicating, EnglewoodCliffs, N. J. EducationalTechnologyPuplications.
• Yavuzer, Haluk, Resimleriyle Çocuk, Remzi Kitapevi, İst. 1997