Evaluation of Revised 5th Grade Science Textbooks Based on the Teachers’ Views in 2017

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 1, 638 - 671, 29.11.2018

Hasan Bakırcı , Emine Gülseven

Öz

The aim of
this research is to evaluate according to the teachers' views of the 5^th
grade science textbook revised in 2017. The research draws on views of teachers
and the participants are 11 science teachers (8 female and 3 male teachers)
working in different secondary schools in Van. The study employs qualitative
approach and phenomenology design. Semi-structured interview protocol was used.
Descriptive and content analysis were utilized for data analysis. Teachers
stated that the 5^th grade science textbook is compatible with the
curriculum, appropriate to the student level and related to daily life. They
also stated that the book is sufficient in terms of providing rich visuals,
fostering interest and arising curiosity. Teachers have described the
limitations of the book as the limited number of STEM activities and inadequate
activities to measure the scientific process skills of the students. Another
limitation of the textbook is that there are not enough evaluation questions
about whether the students have learned the subject. Teachers suggested that
number of courses to accommodate the activities and the number of questions assessing
students should be increased. They also highlighted that carrying out the
activities is rather important for improving science skills of students as
students generally focus on centralized exams.

Anahtar Kelimeler

Science teacher, Evaluation of course book, Teacher views

2017 Yılında Güncellenen Ortaokul Beşinci Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, 2017 yılında güncellenen
ortaokul beşinci sınıf Fen Bilimleri ders kitabının öğretmen görüşlerine göre
değerlendirmektir. Araştırmanın katılımcıları, Van il merkezinde farklı
ortaokullarda görev yapan 11 Fen Bilimleri öğretmeninden (3 erkek ve 8 kadın)
oluşmaktadır. Bu çalışmada, nitel araştırma yaklaşımı olan olgubilim deseni
kullanılmıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı
yapılandırılmış mülakat formu ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler,
betimsel analiz ve içerik analizi yapılarak çözümlenmiştir. Öğretmenler, beşinci
sınıf Fen Bilimleri ders kitabının öğretim programıyla uyumlu, öğrenci
seviyesine uygun ve günlük hayatla  ilişkili
olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca kitabın; görsellik, ilgi çekicilik ve merak
uyandırıcılık gibi ögeleri bakımından yeterli olduğunu dile getirmişlerdir.
Öğretmenler, FeTeMM etkinlik sayısının az olması ve etkinliklerin öğrencilerin
bilimsel süreç becerilerini ölçmede yetersiz olmasını kitabın sınırlılıkları
olarak açıklamışlardır. Ders kitabının diğer bir sınırlılığı, öğrencilerin
konuyu öğrenip öğrenmediğine dair yeterli sayıda değerlendirme sorularının
olmamasıdır. Öğretmenler, etkinlikler için ders saatinin ve öğrencilerin
değerlendirildiği soruların arttırılmasını, kitaptaki tüm etkinliklerin yapılmasını
ve  günümüz sınav sistemlerinin daha çok
öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine odaklandığı için ders kitaplarında bu
tür etkinliklerin artırılmasını önermişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Fen bilimleri öğretmeni, Ders kitabı inceleme, Öğretmen görüşleri

Kaynakça

• Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M. S., Öner, T. ve Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu: Günün modası mi yoksa gereksinimi? İstanbul: Aydin Üniversitesi.
• Aybek, B., Çetin, A., ve Başarır, F. (2014). Fen ve teknoloji ders kitabının eleştirel düşünme standartları doğrultusunda analiz edilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 313-325.
• Aydoğdu, M. ve Kesercioğlu, T. (2005). İlköğretimde fen ve teknoloji öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bakırcı, H. ve Karışan, D. (2018). Investigating the preservice primary school, mathematics and science teachers’ stem awareness. Journal of Education and Training Studies, 6(1), 32-42.
• Bakırcı, H. ve Kutlu, E. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin FeTeMM yaklaşımı hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(2), 367-389.
• Bakırcı, H. ve Öçsoy, K. (2017). Fen bilimleri ders kitaplarında yer alan etkinliklerin girişimcilik bağlamından incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 256-276.
• Ceylan, S. (2014). Ortaokul fen bilimleri dersindeki asitler ve bazlar konusunda fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) yaklaşımı ile öğretim tasarımı hazırlanmasına yönelik bir çalışma. Yüksek lisans tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Denson, C. (2011). Building a framework for engineering design experiences in STEM: A synthesis. National Center for Engineering and Technology Education. 169, 1-6.
• Drake, C., L. & T. J., Tyminski, A. M. (2014). Öğretmen adaylarının bilgi geliştirme desteği için eğitim müfredatı malzemelerinin kullanımı. Amerikan Eğitim Araştırmaları Derneği, 43(3), 154-162.
• Eroğlu, S. ve Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri öğretmenlerinin STEM temelli ders etkinlikleri hakkındaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi 4(3), 43-67.
• Denson, C. (2011). Building a framework for engineering design experiences in STEM: A synthesis. National Center for Engineering and Technology Education. 169, 1-6.
• Kaptan, F. (1999). Fen bilgisi öğretimi (3. baskı). İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Karadaş, A., Yaşar, I. Z. ve Kırbaşlar, F. G. (Haziran, 2012). 6-8. sınıf fen ve teknoloji kitaplarındaki madde ve değişim öğrenme alanında yer alan etkinliklerin incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 27-30 Haziran, Niğde.
• Karamustafaoğlu S., Salar, U., Celep, A. (2015). Ortaokul 5. sınıf fen bilimleri ders kitabına yönelik öğretmen görüşleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 93-118.
• Kardaş, N., Anagün, Ş. S. ve Yalçınoğlu, P. (2014). Problem çözme envanterini ilköğretim öğrencilerine uyarlama çalışması: Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(51), 182-194.
• Keleş, E. (2001). Fizik ders kitaplarını değerlendirme ölçeği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fen bilimleri Enstitüsü, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Kılıç, D. (2005). Konu alanı ders kitabı incelemesi. (Ed. Ö. Demirel ve K. Kıroğlu). Ders kitabının öğretimdeki yeri içinde (s.37-53). Ankara: Pegema Akademi Yayıncılık.
• Kolaç, E. (2009). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür açısından değerlendirmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 105-137.
• Kurnaz, M. A., Çevik, E. E. ve Bayri, N. G. (2016). Fen ve teknoloji ders kitaplarındaki gösterim türleri arası geçişlerin incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 5(3), 3 – 47.
• Maskan, A. K., Maskan, M. H. ve Atabey, K. (2007). İlköğretim 4. sınıf fen ve teknoloji ders kitabının değerlendirme ölçütleri yönünden incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 22-32.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2013). İlköğretim kurumları fen bilimler dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (1995). Ders kitapları yönetmeliği. Ankara: Pegema Akademi Yayıncılık.
• Miles, B. M., & Huberman A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book. California, USA: Sage Publications.
• Moore, T. J., Stohlmann, M. S., Wang, H.-H., Tank, K. M., & Roehrig, G. H. (2014). Implementation and integration of engineering in K-12 STEM education. In J. Strobel, S., Purzer, & M. Cardella (Eds.), Engineering in precollege settings: Research into practice. West Lafayette, IN: Purdue Press.
• Özcan, H. ve Düzgünoğlu, H. (2017). Fen bilimleri dersi 2017 taslak öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. International Journal of Active Learning, 2(2), 28-47.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (3. Baskıdan Çeviri) (M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Pegema Akademi.
• Smith, J., & Karr-Kidwell, P. J. (2000). The Interdisciplinary Curriculum: A Literary Review and a Manual for Administrators and Teachers. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED443172.pdf adresinde 08.07.2018 tarihinde alınmıştır.
• Taber, K. S. ve Akpan, B. (Eds.). (2017). Secince education: An international course companion. Springer.
• Tarkın-Çelikkıran, A. ve Aydın-Günbatar, S. (2017). Kimya öğretmen adaylarının FeTeMM uygulamaları hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 1624-1656.
• Thomas, T. A. (2014). Elementary teachers’ receptivity to integrated science, technology, engineering, and mathematics (STEM) education in the elementary grades (Doctoral dissertation, University of Nevada, Reno). Retrived from https://scholarworks.unr.edu/handle/11714/2852
• Tor, H. ve Erden, O. (2004). İlköğretim öğrencilerinin bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyleri üzerine bir araştırma. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 120-130.
• URL-1, 2017 https://fatihegitim.files.wordpress.com/2011/03/hafta-45c3b6c49fretim-programlarc4b1na-uygunluk.ppt
• Ünsal, Y. ve Güneş, B. (2003). İlköğretim altıncı sınıf fen bilgisi ders kitabının fizik konuları yönünden incelenmesi. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 115-130.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldırım, Ü. N., Ateş, S. (2002). İlköğretim yedinci sınıf fen bilgisi ders kitabının fen bilgisi öğretmenlerine göre yeterlilik derecesinin araştırılması. Abant izzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(5), 78-86.
• Yıldız-Feyzioğlu, E. ve Tatar, N. (2012). Fen ve teknoloji ders kitaplarındaki etkinlikleri bilimsel süreç becerilerine ve yapısal özelliklerine göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37, 164.