Türk Sanat ve Halk Müziği Çalgılarıyla Yürütülen Müzik Dersi Uygulamalarının İlköğretim Öğrencilerinin Ders Başarı ve Tutumlarına Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 1, 1515 - 1538, 25.12.2019

Serpil Umuzdaş , Hamza Oruç Kızıklı M.serkan Umuzdaş

Öz

Bu çalışmada, Türk Sanat ve Halk müziği çalgılarıyla yürütülen müzik dersi uygulamalarının ilköğretim öğrencilerinin ders başarı ve tutumlarına etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Bu çalışmada, seçkisiz atanan bir kontrol ve iki deney grubuna öntest –sontest ölçümleri yapılarak; kanun ve bağlama çalgılarıyla yapılan müzik dersi uygulamalarının, ilköğretim öğrencilerinin müzik ders başarısı ve tutumlarına etkileri sınanmıştır. Araştırma, aynı sayıda öğrenciden oluşan üç farklı sınıfta uygulanmıştır. Sınıflardan ikisi deney, biri ise kontrol grubu olarak oluşturulmuştur. Güz döneminde deney guruplarını oluşturan iki şubeden rastgele birine kanun diğer şubeye ise bağlama çalgısı kullandırılarak müzik dersi yürütülmüştür. Kontrol grubuna ise çalgı kullanılmadan deney gruplarıyla aynı içeriğe sahip öğretim süreci işlenmiştir. Başarı testi olarak; “Kızıklı 6. sınıf müzik dersi başarı testi”, öğrencilerin tutumlarının belirlenmesin de ise “Umuzdaş ilköğretim müzik dersi tutum ölçeği (2012)” kullanılmıştır. İlköğretim müzik dersi öğrencilerinin tutum ve başarılarına yönelik araştırmalar incelendiğinde; müzik eğitiminde kullanılan çalgıların, müzik dersinin işlenişi açısından önemli bir yeri olduğu görülmektedir. Araştırmalardan elde edilen sonuçlar incelendiğinde, ilköğretim düzeyi müzik derslerinde çalgı eşliği kullanılarak işlenen müzik derslerinin, öğrencilerin başarısı ve derse yönelik ilgilerine olumlu etki ettiğini gözlenmektedir. Ancak bu çalışmadaki deneyde kullanılan çalgılar ve çalgısız eğitim yapılan kontrol grubuna ait ortalama değerler ve çalışmada incelenen değişkenlere ilişkin ortalama değerler farklı olsa da, bunlar istatistiki bakımdan anlamlı değildir. Deney için seçilen çalgılar, araştırmada kullanılan değişkenlere etki etmemiştir.

Anahtar Kelimeler

İlköğretim Müzik Dersi, Türk Müziği Çalgıları, Bağlama, Kanun, Başarı, Tutum

The Effect of The Use of Turkish Classical and Folk Music Instruments in Music Courses on The Course Achievement and Attitude of Students in Primary School

Öz

In this study, it is aimed to determine the effect of music course practices with Turkish Classical and Folk Music instruments on course achievement and attitudes of primary school students. In this study, one randomly assigned control and two experimental groups were subjected to pre-test and post-test measurements; the effects of music classes with qanun and baglama on music course achievement and attitudes of primary school students were tested. The study was conducted in three different classes consisting of the same number of students. Two of the classes were experimental and one was the control group. In the fall semester, music classes were made by using the qanun in one of the two classes that were the experimental groups and the baglama to the other class. The control group was instructed to use the same content as the experimental groups without using instruments. “Kızıklı 6th grade music course achievement test” for achievement test, and “Umuzdaş primary school music course attitude scale (2012)” in determing the attitudes of students were used. When the researches about the attitudes and achievements of primary school music students were examined; it is seen that the instruments used in music education have an important place in terms of music courses’ performance. When the results obtained from the researches are examined, it shows that the music lessons used in the primary school music classes have a positive effect on the students' achievements and interests in the course. However, although the mean values of the instruments used in the experiment and the control group with no instrument training in this study and the mean values of the studied variables were different, they were not statistically significant. The instruments chosen for the experiment did not affect the selected variables.

Anahtar Kelimeler

Primary School Music Course, Turkish Music Instruments, Baglama, Qanun, Achievement, Attitude

Kaynakça

• Acar, M. A. (2009). Bir sınıf çalgısı olarak blok flütün ilköğretim müzik dersi öğretim programını gerçekleştirebilmedeki yeterliliği. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Acar Önal, A. ve Aydoğan S. (2012). Bir sınıf çalgısı olarak blok flütün ilköğretim müzik dersi öğretim programını gerçekleştirebilmedeki yeterliliği: Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi. 10, 57 -76.
• Afacan, Ş. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin müzik dersine yönelik öz yeterlilik algı ve tutumlarının değerlendirilmesi. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akgül, B. (2013). Enstrüman eşlikli uygulamaların ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin müzik dersine yönelik başarı ve tutumlarına etkisi. (Yayımlanmış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Akgün, E. (2018). Ortaöğretim Müzik Dersinde Kullanılan Blok flüt ve Melodika Çalgılarının Öğrenci Performansları Üzerindeki Etkililik Düzeylerinin Karşılaştırılması. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı Müzik Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Altıntaş, B. (2007). İlköğretim okullarında 6. sınıf müzik derslerinde verilen mandolin eğitiminin müzik dersi başarısı üzerine etkileri. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Demirtaş, S. (2011). İlköğretim 7. sınıf müzik dersinde şarkıların piyano eşlikli öğretilmesinin öğrenci kazanımlarına etkileri. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Demir, M. (2014). Ortaokul 6. 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin müzik derslerinde bağlama çalgısının kullanımına ilişkin görüşleri. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• Devecioğlu, N, D. (2017). Kanun çalgısının okul müzik eğitiminde kullanımına yönelik geliştirilen sistematik yaklaşımlar ve etkililik düzeyleri. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Doğruöz, M., D. (2017). Müzik öğretmenliği lisans programlarında yer alan bireysel çalgı dersi kapsamında “kanun”. Ege Üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Dergisi. 2017 (11), 63-72.
• Ergen, (2010). İlköğretim düzeyinde eşlikli çalmaya dayalı keman eğitiminin entonasyon, özgüven ve tutum üzerindeki etkisi. (Yayımlanmış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Emnalar, A. (Nisan, 1993). Türk halk müziğinin eğitimdeki yeri. 1. ulusal müzik eğitim sempozyumu, Trabzon,
• Gülsoy, Y., ve Bulut, D. (2016). Ortaokul müzik dersine yönelik veli görüşleri (niğde ili örneği). Journal of Human Sciences. 13(3), 4944-4958. doi:10.14687/jhs.v13i3.4138 adresinden alınmıştır.
• Göğüş, G. (2008). İlköğretim I. kademe müzik eğitiminde öğretmenin etkinliği. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 21(2), 369-382.
• Halvaşi, B , Akgül, A , Özbek, Ö . (2017). Enstrüman eşlikli uygulamaların ilköğretim öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutumlarına ve başarılarına etkisi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 19(2), 217-233. http://dergipark.org.tr/trakyasobed/issue/33347/371296 adresinden alınmıştır.
• Işık, H. (2008). İlköğretim ve ortaöğretimde görev yapan müzik öğretmenlerinin bağlama kullanımlarının incelenmesi. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• İnceel, S. (2011). İlköğretim öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutumları ile türkçe ve müzik dersleri akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kaçar, G. Y. (2007). Geleneksel çalgılardan udun müzik öğretmenliğinde kullanılması. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 22(1), 111-121. Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Günümüzde insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Kahyaoğlu, Y. (2011). Kanun sazı öğretiminde klasik türk müziği saz eseri formlarının fonksiyonlarının incelenmesi. (Yayımlanmış doktora tezi). İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Koca, Ş. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin müzik dersine yönelik tutumlarının incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 22(2), 209-222.
• Kocaarslan, B. (2009). Genel müzik eğitimi alan ilköğretim öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutum, müzikal özgüven ve motivasyon düzeylerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü İstanbul.
• Kocabaş, A. (1995). İşbirlikli öğrenmenin blok flüt öğretimi ve öğrenme stratejileri üzerine etkileri. (Yayınlanmış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Kocabaş, A. (1997). Temel eğitim II. kademe öğrencileri için müziğe ilişkin tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 13, 141-145.
• Kocabaş, A. ve Selçioğlu, E. (2006). İlköğretim okulları 4. ve 5. sınıflarında müzik dersini gerçekleşme düzeyi ve öğrencilerin beklentilerine ilişkin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1(19), 58-68.
• Küçükosmanoğlu, O. (2011). İlköğretim ikinci kademe şarkı öğretiminde kullanılan eşlik çalgılarının etkililiğinin karşılaştırılması. (Yayımlanmış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Levent, A. (2013). İlköğretimde Müzik Öğretmeninin Kullandığı Çalgının Öğrencinin Derse ilişkin Tutumuna Etkisi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Nacakçı, Z. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Müzik Dersine İlişkin Tutumları. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Kitabı, Düzenleyen Pamukkale Üniversitesi, Denizli. 26-28 Nisan 2006.
• Orhan, M. (2019). Animasyon destekli öğretimin öğrencilerin müzik dersi akademik başarısına etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Otacıoğlu, S. G. (2007). İlköğretim 5. 6. 7. sınıf öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 21, 134-139.
• Öztopalan, E. (2007). İlköğretim düzeyindeki özel okullar ile devlet okullarının 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutumları ve akademik başarıları arasındaki ilişki. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Öztürk, G. (2001). İlköğretim kurumlarında görev yapmakta olan müzik öğretmenlerinin çalgılarını kullanmadaki yeterlilik durumları. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özmenteş, G. (2006). Müzik dersine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. İlköğretim Online Dergisi: 5(1), 23-29. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr adresinden alınmıştır.
• Saruhan, Ş. ve Deniz, J. (2011). Temel eğitim II. kademe öğrencilerinin müzik dersine karşı tutumları. İlköğretim Online Dergisi. 10(2), 695-702. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr adresinden alınmıştır.
• Savaş, K. (2016). Mesleki müzik eğitimi veren devlet konservatuarlarındaki kanun eğitiminin içerik ve yöntem bakımından incelenmesi. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Şahin A. ve Toraman M. (2014). İlköğretim müzik dersine yönelik veli ve öğrenci görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 14(1), 329-345.
• Tan, H. (1996). Verimli ders çalışma ve hayata hazırlama. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Tunalıoğlu, Ş. (2006). İlköğretim ikinci kademe okullarındaki müzik derslerinde yapılan düzenli çalgı ve ses eğitimi uygulamalarının öğrenciler üzerindeki etkisi. Marmara Üniversitesi. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 24, 179-203.
• Uluocak, S. (2008). Gitarın öğretmen çalgısı olarak kullanımının ilköğretim öğrencilerinin müzik dersi başarısına etkisi. (Yayımlanmış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Uluocak, S. ve Tufan, E. (2011). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 19 (3), 991-1002.
• Umuzdaş, S. ve Kızıklı, H.O. (2018). İlköğretim öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutumları. International Journal of Human Sciences. 15(3), 1561-1567. doi:10.14687/jhs.v15i3.5341 adresinden alınmıştır.
• Umuzdaş, S. (2012). İlköğretim müzik dersine ilişkin tutum ölçeğinin geliştirilmesi. International Journal of Human Sciences [Online]. (9)2, 1510-1523.
• Uyan, Z. D. (2012). Özengen müzik eğitimini alan ve almayan ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarının ve okula yönelik tutumlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi) Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Üstün, E. ve Özçimen, A. (2015). Okul çalgılarının ilköğretim 6. sınıf müzik dersi kazanımlarına ulaşmasındaki etkililiğinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(10), 301-318.
• Üstün, E. (2014). Okul çalgılarının ilköğretim müzik dersi kazanımlarına ulaşmadaki etkililiğinin incelenmesi. (Yayımlanmış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Yılmaz, E. (2010). Okul şarkılarının klasik gitar ile eşliklendirilmesine yönelik öğretmen görüşleri ve okul şarkıları için eşliklendirme örnekleri. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Yıldırım, C. (1999). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: ÖSYM
• Varış, Y. A. ve Cesur, D. (2012). Ortaöğretim düzeyi müzik dersine yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. e-Journal of New World Sciences Academy. 7(4), 361-374.