Fen Bilgisi Eğitiminde Sorgulamaya Dayalı Öğrenmeye İlişkin Eğilimler (2004-2020): Lisansüstü Çalışmaların Sistematik Bir Derlemesi

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 1, 652 - 684, 15.07.2021

Çiğdem Şenyiğit

https://doi.org/10.33711/yyuefd.919585

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı fen bilgisi eğitiminde sorgulamaya dayalı öğrenmeye ilişkin lisansüstü çalışmalardaki eğilimlerin belirlenmesidir. Araştırmada sistematik derleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmadan doküman analizi kullanılarak elde edilen veriler, içerik analizi ile analiz edilmiştir. İçerik analizinde kodlama güvenirliği için kodlayıcılar arası uyum yüzdesi %94 olarak bulunmuştur. Araştırma amacı kapsamında ulaşılan 126 çalışmanın 2004-2020 yılları arasında yayımlandığı belirlenmiştir. Bu çalışmaların %61,9'unun yüksek lisans, %38,1'inin ise doktora çalışmasından oluştuğu tespit edilmiştir. İncelenen çalışmalarda en çok tercih edilen araştırma yönteminin nicel araştırma (%65,1) ve en çok tercih edilen veri toplama aracının ise başarı testleri, kavram testleri, bilimsel süreç becerileri testleri ve diğer testlerden oluşan testler (%32) olduğu belirlenmiştir. En çok çalışılan örneklem türünün ortaokul öğrencilerinden (%46,6) oluştuğu, en çok çalışılan konu alanının ise öğrenme ortamlarında çeşitli müdahale yöntemleri ile sorgulamaya dayalı öğrenmenin etkililiğini belirleyen çalışmaları ifade eden öğretim (%85,7) konu alanı olduğu, araştırmadan elde edilen diğer sonuçlar arasındadır. Bu araştırmadan elde edilen sonuçların, fen bilgisi eğitiminde sorgulamaya dayalı öğrenmeye yönelik lisansüstü çalışmaların eğilimine dair araştırmacılara kapsamlı bir bakış açısı sağlayabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sorgulama temelli öğrenme, Fen bilgisi eğitimi, İçerik analizi, Sistematik derleme, Lisansüstü çalışmalar

Kaynakça

• Abd‐El‐Khalick, F., Boujaoude, S., Duschl, R., Lederman, N. G., Mamlok‐Naaman, R., Hofstein, A., Niaz, M., Treagust, D. ve Tuan, H. L. (2004). Inquiry in science education: International perspectives. Science Education, 88(3), 397-419.
• Abdi, A. (2014). The effect of inquiry-based learning method on students' academic achievement in science course. Universal Journal of Educational Research, 2(1), 37-41.
• Acar Sesen, B. ve Tarhan, L. (2013). Inquiry-based laboratory activities in electrochemistry: High school students’ achievements and attitudes. Research in Science Education, 43(1), 413-435.
• Akkaya, M. (2019). Araştırma sorgulamaya dayalı öğretimin bilimsel süreç becerilerine etkisi: Ulusal düzeyde bir meta analiz çalışması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Ağrı.
• Aktamış, H., Hiğde, E. ve Özden, B. (2016). Effects of the inquiry-based learning method on students’ achievement, science process skills and attitudes towards science: A meta-analysis science. Journal of Turkish Science Education, 13(4), 248-261.
• Alake-Tuenter, E., Biemans, H. J. A., Tobi, H., Wals, A. E. J., Oosterheert, I. ve Mulder, M. (2012). Inquiry-based science education competencies of primary school teachers: A literature study and critical review of the American National Science Education Standards. International Journal of Science Education, 34(17), 2609-2640.
• Alemli, A. (2019). Fen eğitiminde araştırma sorgulama temelli öğrenme yaklaşımının etkililiğinin meta analiz yöntemiyle incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
• American Association for the Advancement of Science [AAAS]. (2001). Atlas of Science Literacy, Volume 1. Washington, DC.
• Anderson, R. D. (2002). Reforming science teaching: What research says about inquiry. Journal of Science Teacher Education, 13(1), 1-12.
• Banchi, H. ve Bell, R. (2008). The many levels of inquiry. Science and Children, 46(2), 26- 29.
• Barron, B. ve Darling-Hammond, L. (2008). Teaching for meaningful learning: A review of research on inquiry-based and cooperative learning. Book Excerpt. San Rafael, CA: George Lucas Educational Foundation.
• Bell, R. L., Smetana, L. ve Binns, I. (2005). Simplifying inquiry instruction: Assessing the inquiry level of classroom activities. The Science Teacher, 72(7), 30-33.
• Bernard, P. ve Dudek-Różycki, K. (2019). Influence of training in inquiry-based methods on in-service science teachers’ reasoning skills. Chemistry Teacher International, 1(2), 1-12.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Bruce, B. C. ve Bishop, A. P. (2002). Using the web to support inquiry-based literacy development. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 45(8), 706–714.
• Buck, L. B., Bretz, S. L. ve Towns, M. H. (2008). Research and teaching: Characterizing the level of inquiry in the undergraduate laboratory. Journal of College Science Teaching, 38(1), 52-58.
• Colburn, A. (2000). An inquiry primer. Science Scope, 23(6), 42-44.
• Çalık, M., Ünal, S., Coştu, B. ve Karataş, F. O. (2008). Trends in Turkish science education. Essays in Education, 24, 23-45.
• Damawati, N. A. C. ve Juanda, E. A. (2016). The effect of inquiry based learning on the reasoning ability of grade vii students about heat concept. Jurnal Pendidikan Fisika Indonesia, 12(1), 19-25.
• Denyer, D. ve Tranfield, D. (2009). Producing a systematic review. D. A. Buchanan & A. Bryman (Eds.), The sage handbook of organizational research methods (s. 671-689) içinde. London: Sage Publications.
• Dickson, R., Cherry, M . G. ve Boland A. (2014). Carrying out a systematic review as a master’s thesis. A. Boland, M. G. Cherry & R. Dickson (Eds.), Doing a systematic review: A student′s guide, içinde. London: Sage Publications.
• Elo, S. ve Kyngäs, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107-115.
• Febri, A., Sajidan, S., Sarwanto, S. ve Harjunowibowo, D. (2020). Guided inquiry lab: Its effect to improve student’s critical thinking on mechanics. Jurnal Ilmiah Pendidikan Fisika Al-Biruni, 9(1), 87-97. Furtak, E. M., Seidel, T., Iverson, H. ve Briggs, D. C. (2012). Experimental and quasi-experimental studies of inquiry-based science teaching: A meta-analysis. Review of Educational Research, 82(3), 300-329.
• Gilardi, S. ve Lozza, E. (2009). Inquiry-based learning and undergraduates’ professional identity development: Assessment of a field research-based course. Innovative Higher Education, 34(4), 245-256.
• Gormally, C., Brickman, P., Hallar, B. ve Armstrong, N. (2009). Effects of inquiry-based learning on students' science literacy skills and confidence. International Journal for the Scholarship of Teaching and Learning, 3(2),1-22.
• Gökçek, T., Babacan, F. Z., Kangal, E., Çakır, N. ve Kül, Y. (2013). 2003-2012 yılları arasında Türkiye’de karma araştırma yöntemiyle yapılan eğitim çalışmalarının analizi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(7), 435-456.
• Harada, V. H. ve Yoshina, J. M. (2004). Inquiry learning through librarian-teacher partnerships. Worthington, Ohio: Linworth Publishing, Inc.
• Heindl, M. (2019). Inquiry-based learning and the pre-requisite for its use in science at school: A meta-analysis. Journal of Pedagogical Research, 3(2), 52-61.
• Heyer, S. M. (2005). The effects of gradually incorporating inquiry-based science instruction into eighth grade physical science classes for gifted learners on science achievement and student attitudes toward science (Yüksek Lisans Tezi). California State University, Long Beach.
• Jacobs, J. K., Kawanaka, T. ve Stigler, J. W. (1999). Integrating qualitative and quantitative approaches to the analysis of video data on classroom teaching. International Journal of Educational Research, 31(8), 717-724.
• Joffe, H. ve Yardley, L. (2004). Content and thematic analysis. D. F. Marks & L. Yardley (eds.) Research methods for clinical and health psychology, içinde. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Johnson, R. B., Onwuegbuzie, A. J. ve Turner, L. A. (2007). Toward a definition of mixed methods research. Journal of Mixed Methods Research, 1(2), 112-133.
• Karataş, Z. (2017). Sosyal bilim araştırmalarında paradigma değişimi: Nitel yaklaşımın yükselişi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 68-86.
• Keselman, A. (2003). Supporting inquiry learning by promoting normative understanding of multivariable causality. Journal of Research in Science Teaching, 40(9), 898-921.
• Kızılaslan, A., Sözbilir, M. ve Yaşar, M. D. (2012). Inquiry based teaching in Turkey: A content analysis of research reports. International Journal of Environmental & Science Education, 7(4), 599-617.
• Kurasaki, K. S. (2000). Intercoder reliability for validating conclusions drawn from open-ended interview data. Field Methods, 12(3), 179-194.
• Küçüközer, A. (2016). Fen bilgisi eğitimi alanında yapılan doktora tezlerine bir bakış. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(1), 107-141.
• Lazonder, A. W. ve Harmsen, R. (2016). Meta-analysis of inquiry-based learning: Effects of guidance. Review of Educational Research, 86(3), 681-718.
• Lee, M. H., Wu, Y. T. ve Tsai, C. C. (2009). Research trends in science education from 2003 to 2007: A content analysis of publications in selected journals. International Journal of Science Education, 31(15), 1999-2020.
• Lin, T. C., Lin, T. J. ve Tsai, C. C. (2014). Research trends in science education from 2008 to 2012: A systematic content analysis of publications in selected journals. International Journal of Science Education, 36(8), 1346-1372.
• Lombard, M., Snyder-Duch, J. ve Bracken, C. C. (2002). Content analysis in mass communication: Assessment and reporting of intercoder reliability. Human Communication Research, 28(4), 587-604.
• Lord, T. ve Orkwiszewski, T. (2006). Moving from didactic to inquiry-based instruction in a science laboratory. The American Biology Teacher, 68(6), 342-345.
• Luera, G. R. ve Otto, C. A. (2005). Development and evaluation of an inquiry-based elementary science teacher education program reflecting current reform movements. Journal of Science Teacher Education, 16(3), 241-258.
• Maaß, K. ve Artigue, M. (2013). Implementation of inquiry-based learning in day-to-day teaching: a synthesis. ZDM Mathematics Education, 45(6), 779-795.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Minner, D. D., Levy, A. J. ve Century, J. (2010). Inquiry‐based science instruction—what is it and does it matter? Results from a research synthesis years 1984 to 2002. Journal of Research in Science Teaching, 47(4), 474-496.
• Mulyeni, T., Jamaris, M. ve Supriyati, Y. (2019). Improving basic science process skills through inquiry-based approach in learning science for early elementary students. Journal of Turkish Science Education, 16(2), 187-201.
• Muskita, M., Subali, B. ve Djukri (2020). Effects of worksheets base the levels of inquiry in improving critical and creative thinking. International Journal of Instruction, 13(2), 519-532.
• Nasution, W. N. (2018). The effects of inquiry-based learning approach and emotional intelligence on students’ science achievement levels. Journal of Turkish Science Education, 15(4), 104-115.
• National Research Council [NRC] (1996). National Science Education Standards. Washington, DC: National Academy Press.
• National Research Council [NRC] (2000). Inquiry and the National Science Education Standards: A guide for teaching and learning. Washington, DC: The National Academies Press.
• Oktavia, R. S., Rahayu, Y.S. ve dan Yuliani (2019). Implementation of guided inquiry-based learning model to improve students’creativity thinking skill. JPPS (Jurnal Penelitian Pendidikan Sains), 9(1), 1756-1762.
• Omokaadejo, L. (2015). Effects of inquiry method on academic performance of chemistry students in senior secondary schools in Kaduna State, Nigeria. (Yüksek Lisans Tezi). Ahmadu Bello University, Zaria, Nigeria.
• Ören, F. Ş. ve Sarı, K. (2019). Araştırmaya dayalı öğrenme stratejisinin öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerine etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46(46), 328-348.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Pedaste, M., Mäeots, M., Siiman, L. A., de Jong, T., van Riesen, S. A. N., Kamp, E. T., Manoli, C. C., Zacharia, Z. C. ve Tsourlidaki, E. (2015). Phases of inquiry-based learning: Definitions and the inquiry cycle. Educational Research Review, 14, 47-61.
• Rahmawati, N. F., Alimah, S. ve Utami, N. R. (2017). The effect of inquiry-based learning model by jas approach on students’ scientific process skills. Journal of Biology Education, 6(3), 309-316.
• Ristanto, R. H., Zubaidah, S., Amin, M. ve Rohman, F. (2017). Scientific literacy of students learned through guided inquiry. International Journal of Research and Review, 4(5), 23-30.
• Sadeh, I. ve Zion, M. (2012). Which type of inquiry project do high school biology students prefer: Open or guided? Research in Science Education, 42(5), 831-848.
• Sağdıç, M. ve Bakırcı, H. (2020). Rehberli araştırma sorgulama öğretim yönteminin 7. sınıf öğrencilerinin FeTeMM tutumları üzerindeki etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 363-376.
• Sarı, K. ve Ören, F. Ş. (2020). Araştırmaya dayalı öğrenme stratejisinin öğrencilerin akademik başarılarına etkisi: Bir meta analiz çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(3), 540-555.
• Scientix Project (2020). Scientix: The Community for Science Education in Europe. http://www.scientix.eu/ adresinden erişildi.
• Sozbilir, M. ve Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education, 24, 1-22.
• Tafoya, E., Sunal, D. W. ve Knecht, P. (1980). Assessing inquiry potential: A tool for curriculum decision makers. School Science and Mathematics, 80(1), 43-48.
• Taş, E., Başoğlu, S., Sarıgöl, J., Tepe, B. ve Güler, H. (2019). Türkiye'de 2008-2018 yılları arasında araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımına ilişkin fen eğitimi alanında yapılan bilimsel çalışmaların incelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 9(1), 69-78.
• Thomson, S. B. (2011). Qualitative research: Validity. Journal of Administration & Governance (JOAAG), 6(1), 77-82.
• Tsai, C. C. ve Wen, M. L. (2005). Research and trends in science education from 1998 to 2002: A content analysis of publication in selected journals. International Journal of Science Education, 27(1), 3-14.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Resmi Gazete (2016). Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği (20 Nisan 2016 Tarihli ve 29690 Sayılı Resmi Gazete). https://www.resmigazete.gov.tr/ adresinden erişildi.
• Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) [Republic of Turkey Ministry of National Education (MoNE)]. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) [Science course curriculum (Primary and secondary school 3, 4, 5, 6, 7 and 8th grades)]. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü (2020). http://yegitek.meb.gov.tr adresinden erişildi.
• Vajoczki, S., Watt, S., Vine, M. M. ve Liao, X. (2011). Inquiry learning: Level, discipline, class size, what matters? International Journal for the Scholarship of Teaching & Learning, 5(1), 1-11.
• van Uum, M. S. J., Verhoeff, R. P. ve Peeters, M. (2017). Inquiry-based science education: Scaffolding pupils’ self-directed learning in open inquiry. International Journal of Science Education, 39(18), 2461-2481. Wale, B. D. ve Bishaw, K. S. (2020). Effects of using inquiry-based learning on EFL students’ critical thinking skills. Asian-Pacific Journal of Second and Foreign Language Education, 5, 1-14.