Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 1, 825 - 851, 15.07.2021

Kerem Çolak Muzaffer Başkaya Şenay Aydın Esra Keleş Bahar Baran

https://doi.org/10.33711/yyuefd.938724

Öz

Bu çalışmada, eğitim fakültesinde öğrenim görmekte olan üniversite öğrencilerinin Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersine yönelik tutumlarını belirlemek için bir tutum ölçeği geliştirmek amaçlanmıştır. Araştırma, Trabzon Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi öğrencilerinden ilk olarak 164 öğrencinin, sonrasında ise doğrulayıcı faktör analizi farklı bir gruba uygulanmış ve Trabzon Üniversitesi, Kırıkkale Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi eğitim fakültelerinde öğrenim gören 274 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Uzman görüşleri alınarak ve alanyazın incelenerek 21 soruluk bir taslak ölçek oluşturulmuştur. Davis Tekniğine göre bir değerlendirme formu hazırlanarak uzman görüşü alınmıştır. Taslak ölçeğin yapı geçerliğine bakmak için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapıldıktan sonra ölçekle ilgili betimsel analizler yapılarak verilerin normal dağılım gösterdiği tespit edilmiş, alt üst grupların ortalama puanları arasındaki fark ilişkisiz t-testine tabi tutularak madde ayırtediciliklerine bakılmış ve son olarak Cronbach α güvenirlik katsayısı hesaplanmıştır. Sonuç olarak 15 tutum maddesinden oluşan bir ölçek elde edilmiştir. İki faktörden oluşan ölçekte birinci faktör ölçeğin %66,7’sini oluştururken, ikinci faktörün %33,3’ünü oluşturduğu tespit edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen uyum indeksleri kabul edilebilir sınırlar içerisinde çıkmıştır. T-testi analizinde alt grup ve üst grup arasında anlamlı bir fark olduğu ve madde ayırtediciliklerinin yüksek olduğu görülmüştür. Cronbach alfa katsayısı ise 0,92 olarak bulunmuştur. Bu sonuçlar, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersine yönelik tutum ölçeğinin geçerli ve güvenilir olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Dersi, Tutum ölçeği, Ölçek geliştirme., Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Dersi, Tutum ölçeği, Ölçek geliştirme.

Kaynakça

• Akbaba, B. (2009). Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi öğretiminde çoklu ortam kullanımının akademik başarı ve tutumlara etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akbaba, B., Kaymakcı, S., Birbudak, T. S., & Kılcan, B. (2016). Üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitimle Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi öğretimine yönelik görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi [Journal of Theoretical Educational Science], 9(2), 285-309.
• Altıkulaç, A. (2008). 8. sınıf T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersinde bir öğretim tekniği olarak drama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Berkant, H. G. ve Atmaca, Y. (2016). Sekizinci sınıf T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersinde bilgisayar destekli öğretimin öğrencilerin derse yönelik güdülerine ve bilgisayara ve derse yönelik tutumlarına etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 123-143.
• Brownlow, C. (2004). SPSS Explained. London: Routledge.
• Bryman, A., Cramer, D. (2012). Quantitative data analysis with IBM SPSS 17, 18 & 19: A guide for social scientists. London: Routledge.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 470-483.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, Ankara: Pegem A.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Özkahveci, Ö. & Demirel, F. (2004). The validity and reliability study of the Turkish version of the motivated strategies for learning questionnaire. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice, 4(2), 231-239.
• Çapık, C. (2014). Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3), 196-205.
• Çiftçi, B. ve Dönmez, C. (2015). “T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde harmanlanmış öğrenme yönteminin akademik başarı ve tutuma etkisi, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish (Prof. Dr. H. Ömer Karpuz Armağanı), 10(15), 235-254.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (Vol. 2). Ankara: Pegem Akademi.
• Davis, L.L. (1992). Instrument review: getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research, 5, 194-197. Demircioğlu, İ. H. (2015). Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar Tarih bölümü özel öğretim yöntemleri. (Genişletilmiş 5. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Doğaner, Y. (2005). Yüksek öğretimde Atatürk ilke ve inkılaplarının öğretimi ile ilgili düşünceler. (Haz. M. Saray ve H. Tosun). İlk ve orta öğretim kurumlarında Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretimi: mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri (s. 281-286) içinde. Ankara: AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Dunn-Rankin, P. (2004). Scaling methods. Hillsdale, NJ: Lawrence Earlbaum Associates. Haznedar, Ö. ve Baran, B. (2012). Eğitim fakültesi öğrencileri için e-öğrenmeye yönelik genel bir tutum ölçeği geliştirme çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(2), 42-59.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi, kavramlar, ilkeler. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık.
• Kaya M. T. (2013). Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde işbirlikli öğrenme yönteminin erişiye kalıcılığa ve derse karşı tutuma etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Kırıkçı, A. C. ve Yılmaz, K. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarihi çevre eğitimine yönelik görüşleri, Marmara Coğrafya Dergisi, 35, 74-86.
• Köçer, M. ve Demir, S. B. (2009). Atatürk ilke ve inkılâplarına yönelik olarak geliştirilen tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 877-887.
• Meyers, L. S., Gamst, G. & Guarino, A.J. (2006). Applied multivariate research. design and interpretation. California: Sage Publication.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018a). T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programı (Ortaokul 8. sınıf). http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812104016155-%C4%B0NKILAP%20TAR%C4%B0H%C4%B0%20VE%20ATAT%C3%9CRK%C3%87%C3%9CL%C3%9CK%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI.pdf adresinden 25.01.2020 tarihinde alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018b). Ortaöğretim T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programı. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201822142542859-T.C.%20%C4%B0nk%C4%B1lap%20Tarihi%20ve%20Atat%C3%BCrk%C3%A7%C3%BCl%C3%BCk%20d%C3%B6p.pdf adresinden 25.01.2020 tarihinde edinildi.
• Özdamar, K. (2013). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi Cilt 2 (9. Baskı.). Ankara: Nisan Kitapevi.
• Öztürk, C. (2005). İlk ve orta öğretim kurumlarında Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretimi: mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. (Haz. M. Saray ve H. Tosun). İlk ve orta öğretim kurumlarında Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretimi: mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri (s. 51-58) içinde. Ankara: AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Palaz, T. (2010). İlköğretim 8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersinde karikatür kullanımının öğrenci başarısına ve derse karşı tutumuna etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Safran, M. (2006a). Değişik öğrenim basamaklarında tarih dersine ilişkin tutumlar üzerine bir araştırma. Tarih eğitimi makale ve bildiriler (s. 7-12) içinde. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Safran, M. (2006b). İnkılap Tarihi öğretimine yaklaşım sorunları. Tarih eğitimi makale ve bildiriler (s. 99-112) içinde. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Safran, M. (2006c). Eğitimbilim açısından Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi öğretimi, Tarih eğitimi makale ve bildiriler (s. 113-128) içinde. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
• Tangülü, Z. (2013). 8. sınıf İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersinde gazete kullanımının öğrencilerin bu derse ilişkin tutum ve başarısına etkisi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(5), 779-788.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (4. Baskı). Ankara: Nobel.
• Toprak, Z. (1997). İnkılap Tarihi dersleri nasıl okutulmalı?. (Bülent Tanör, Zafer Toprak, Halil Berktay). Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği. İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Ulusoy, K. (2014). Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi ile Atatürkçülük konularının öğretimi (özel öğretim yöntemleri ile). Ankara: Pegem Akademi.
• URL-1. (2020). Milli Eğitim Temel Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf adresinden 25.01.2020 tarihinde alınmıştır.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.
• Yekrek, Ş. (2006). İlköğretim sekizinci sınıf T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersinde çoklu zeka kuramının öğrencilerin erişisine ve derse karşı tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Yeşiltaş, E. ve Yılmazer, A. (2015). T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersine yönelik tutum ölçeği; geçerlik ve güvenirlik çalışması. Zeitschrift für die Welt der Türken / Journal of World of Turks, 7(3), 233-254.