Öğretmenlerin Matematiksel İlişkilendirme Öz Yeterlik İnançları ile Matematik ve Matematik Öğretim Kaygıları Arasındaki İlişki

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 1, 1042 - 1072, 15.07.2021

İlker Karaman , Osman Çil

https://doi.org/10.33711/yyuefd.957388

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmada sınıf ve ilköğretim matematik öğretmenlerinin matematiksel ilişkilendirme öz yeterlik inançları ile matematik ve matematik öğretim kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ölçekleri gönüllü olarak yanıtlayan 446 sınıf ve ilköğretim matematik öğretmeni araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Yapılan analizler sonucunda kadın öğretmenlerin matematik kaygı düzeyleri istatiksel olarak anlamlı derecede yüksek olmasına rağmen matematik öğretim kaygı düzeylerinde anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Sınıf öğretmenlerinin matematik dersine yönelik, ilköğretim matematik öğretmenlerinin ise matematik öğretimi konusunda daha kaygılı olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin matematiksel ilişkilendirme öz yeterlik inançları ile matematik kaygıları arasında orta düzeyde, matematik öğretim kaygıları arasında yüksek düzeyde negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma bulguları ışığında sınıf öğretmenlerine matematik alan bilgisi, ilköğretim matematik öğretmenlerine ise matematik öğretimi konusunda sunulacak hizmet içi eğitim fırsatlarının artırılması ve lisans programlarında bulunan matematik alan ve öğretim derslerinin öğretmen adaylarının matematik ve matematik öğretimine yönelik kaygıları dikkate alınarak düzenlenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Matematiksel ilişkilendirme, matematik kaygısı, matematik öğretim kaygısı, sınıf öğretmenleri, ilköğretim matematik öğretmenleri, Matematiksel ilişkilendirme, matematik kaygısı, matematik öğretim kaygısı, sınıf öğretmenleri, ilköğretim matematik öğretmenleri

Kaynakça

• Akar, H. (2019). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) temelli etkinliklerin 5. sınıf öğrencilerinin madde ve değişim ünitesindeki kavramları günlük yaşamla ilişkilendirmelerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
• Akay, H. ve Boz, N. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematiğe yönelik tutumları, matematiğe karşı öz-yeterlik algıları ve öğretmen öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 281-312
• Akkuş, O. (2008). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının matematiği günlük yaşamla ilişkilendirme düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 1-12.
• Akpınar, M., Çolak, K., ve Yiğit, E. Ö. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersi kapsamında sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yeterliklerine yönelik uygulama öğretmenlerinin görüşleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 36(36), 41-67.
• Alkan, G. (2019). Matematik kaygısının nedenleri ve öğretmenin cinsiyetinin bu durum üzerindeki etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Alkan, H., Güzel, E. B., ve Elçi, A. N. (2004). Öğrencilerin matematiğe yönelik tutumlarında matematik öğretmenlerinin üstlendiği rollerin belirlenmesi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9.
• Arseven, A., Arseven, İ., ve Tepehan, T. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimine yönelik öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 4(2), 29-40.
• Aydın, B. ve Peker, M. 2003. Öğretmen adaylarının ilköğretim sertifika programında okutulan matematik öğretim dersine yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(1), 21–30.
• Aydın, E., Delice, A., Dilmaç, B., ve Ertekin, E. (2009). The influence of gender, grade and institution on primary school mathematics student teachers' anxiety levels. İlköğretim Online, 8(1), 231-242.
• Baloğlu, M. (2001). Matematik korkusunu yenmek. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 59-76.
• Baltaş, A. (2002). Öğrenmede ve sınavlarda üstün başarı. İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları.
• Baykul, Y. (2014). İlkokulda matematik öğretimi (13. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Bekdemir, M., Işık, A., ve Çıkılı, Y. (2004). Matematik kaygısını oluşturan ve artıran öğretmen davranışları ve çözüm yolları. Eurasian Journal of Educational Research, 16, 88-94.
• Bekdemir, M. (2007). İlköğretim matematik öğretmen adaylarındaki matematik kaygısının nedenleri ve azaltılması için öneriler (Erzincan Eğitim Fakültesi Örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 131-141.
• Bingölbali, E. ve Coşkun, M. (2016). İlişkilendirme becerisinin matematik öğretiminde kullanımının geliştirilmesi için kavramsal çerçeve önerisi. Eğitim ve Bilim, 41(183), 233-249.
• Bozkurt, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde sınav kaygısı, matematik kaygısı, genel başarı ve matematik başarısı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Buckley, P. A. ve Ribordy, S. C. (1982, September). Mathematics anxiety and the effects of evaluative instructions on math performance. Midwestern Psychological Association, Minneapolis.
• Bulut, S., Yetkin, İ. E., ve Kazak, S. (2002). Matematik öğretmen adaylarının olasılık başarısı, olasılık ve matematiğe yönelik tutumlarının cinsiyete göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(22), 21-28.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Ceylan, N. (2019). Sınıf öğretmenlerinin matematik öğretimi kaygıları ile örgüt iklimi algıları arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Niğde.
• Coşkun, M. (2013). Matematik derslerinde ilişkilendirmeye ne ölçüde yer verilmektedir?: Sınıf içi uygulamalardan örnekler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Çelik, H. C. ve Bindak, R. 2005. Sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin matematiğe yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 427–436.
• Demir, S., ve Durmaz, M. (2018). İlköğretim matematik öğretmenlerinin matematik kaygısı hakkındaki görüşleri ve müdahale yöntemleri. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 17-27.
• Deringöl, Y. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimi kaygıları ve matematik öğretimi yeterliklerinin incelenmesi. Journal of Theoretical Educational Science, 11(2), 261-278.
• Dinçer, B., Akarsu, E., ve Yılmaz, S. (2016). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlığı özyeterlik algıları ile matematik öğretimi yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(1), 207-228.
• Doğan, H. (2018). Sınıf öğretmenlerinin matematik kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Doruk, M. ve Kaplan, A. (2013). Sınıf ve ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının matematik kaygılarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(4), 1505-1522.
• Dreger, R. M. ve Aiken, L. R. (1957). The identification of number anxiety in a college population. Journal of Educational Psychology, 48(6), 344–351.
• Eldemir, H. H. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kaygısının bazı psiko- sosyal değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Eraslan, A. (2009). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının ‘öğretmenlik uygulaması’ üzerine görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(1), 207-221.
• Eroğlu, B. (2011). Öğretmenlik uygulamasının beden eğitimi öğretmeni adaylarının mesleki yeterlikleri ve mesleğe yönelik tutumları üzerine etkileri (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Esendemir, Ö., Çırak, S., ve Samancıoğlu, M. (2015). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik öğretim yeterliklerine ilişkin görüşleri. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14(1), 217-239.
• Gardner, L. E. ve Leak, G. K. (1994). Characteristics and correlates of teaching anxiety among college psychology teachers. Teaching of Psychology, 21(1), 28-32.
• George D. ve Mallery P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference 11.0 update (4th ed.). Boston: Allyn & Bacon. Gülteke, M. (2012). Sınıf öğretmenlerinin matematik özel alan yeterlikleri ile ilgili görüşlerinin analizi (Yayımlanmamış doktora tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
• Hacıömeroğlu, G. (2014). Elementary pre-service teachers’ mathematics anxiety and mathematics teaching anxiety. International Journal for Mathematics Teaching and Learning, 1-10.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., ve Tatham, R. L. (2013). Multivariate Data Analysis. Pearson Education Limited.
• Hoşşirin Elmas, S. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretmeye yönelik kaygı düzeyleri ve bu kaygıya neden olan faktörler (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Işıksal, M. ve Çakıroğlu, E. (2006). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematiğe ve matematik öğretimine yönelik yeterlik algıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(31), 74-84.
• Levine, G. (1993). Prior mathematics history, anticipated mathematics teaching style, and anxiety for teaching mathematics among pre-service elementary school teachers (ED373972). ERIC. https://eric.ed.gov/?id=ED373972.
• McMinn, M. (2019). Investigating pre-service teachers’ mathematics anxiety, teaching anxiety, self-efficacy, beliefs about mathematics and perceptions of the learning environment (Yayınlanmamış doktora tezi). Curtin University.
• MEB (2018). Matematik dersi öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Özdamar, K. (2002) Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi-1. (4. Baskı). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Özgen, K. (2016). Matematiksel ilişkilendirme üzerine kuramsal bir çalışma. International Conference on Research in Education & Science, 19(22), 235-245.
• Özgen, K. ve Bindak, R. (2018). Matematiksel ilişkilendirme öz yeterlik ölçeği’ nin geliştirilmesi. Kastamonu Education Journal, 26(3), 913-924.
• Peker, M. (2006). Matematik öğretmeye yönelik kaygı ölçeğinin geliştirilmesi. Journal of Educational Sciences & Practices, 5(9), 73-92.
• Sandalcı, Y. (2013). Matematiksel modelleme ile cebir öğretiminin öğrencilerin akademik başarılarına ve matematiği günlük yaşamla ilişkilendirmelerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
• Sapma, G. (2013). Matematik başarısı ile matematik kaygısı arasındaki ilişkinin istatistiksel yöntemlerle incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sarı, M. H. (2014). Sınıf öğretmenlerine yönelik matematik öğretimi kaygı ölçeği geliştirme. Elementary Education Online, 13(4), 1296-1310.
• Selvi, M., Doğru, M., Gencosman, T., ve Saka, D. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin görüşlerinin etkinlik kuramına göre incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 175-194.
• Serin, M. K. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kaygıları ile matematik öğretimine yönelik kaygılarının incelenmesi. International Journal of Eurasia Social Sciences, 8(28), 135-147.
• Şahin, F. Y. (2004). Ortaöğretim öğrencilerinin ve üniversite öğrencilerinin matematik korku düzeyleri. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 3(5), 57- 74. Şahin, Ö., Gökkurt, B., ve Soylu, Y. (2014). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının matematik öğretimi öz-yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 120-133.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston, Pearson.
• Tatar, E., Zengin, Y., ve Kağızmanlı, T. B. (2016). Öğretmen adaylarının matematik öğretmeye yönelik kaygı düzeylerinin incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 9(1), 38-56.
• Toy, H. (2019). İlkokul öğretmenlerinin matematik öğretim kaygıları ile öğrencilerinin matematik başarı ve tutumları arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Üldaş, İ. (2005). Öğretmen ve öğretmen adaylarına yönelik matematik kaygı ölçeği (MKÖ-Ö)'nin geliştirilmesi ve matematik kaygısına ilişkin bir değerlendirme (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Umay, A., (2007). Eski Arkadaşımız Okul Matematiğinin Yeni Yüzü. Ankara: Aydan Web Tesisleri.
• Yenilmez, K. ve Dereli, A. (2009). İlköğretim okullarında matematiğe karşı olumsuz önyargı oluşturan etkenler. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(1), 25-33
• Yenihayat, S. A. (2007). İlköğretim öğrencilerinin matematik kaygısı ile öğretmen tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, K. (2013). Sınıf öğretmenlerinin matematik kaygı düzeylerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Adıyaman Üniversitesi, Adıyaman.
• Yıldırım, K. ve Gürbüz, R. (2017). Sınıf Öğretmenlerinin Matematik Kaygılarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Milli Eğitim Dergisi, 46(215), 69-86.
• Zengin, Y. (2017). GeoGebra yazılımının matematik kaygısı ve matematik öğretme kaygısına etkisinin incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 908-939.