Edebiyat Eserlerinin Lisans Öğrencilerinin Çözüm Odaklı Bakış Açısına Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 1, 86 - 99, 21.04.2022

Mustafa Kaya , Selami Tanrıverdi

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1072629

Öz

Bu çalışmanın temel amacı edebiyat eserlerinin lisans öğrencilerinin çözüm odaklı bakış açısına etkisini tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda yapılan çalışmada nicel veri toplama tekniklerinden gerçek deneysel desenlerden ön test- son test kontrol gruplu seçkisiz desen kullanılmıştır. Kolay ulaşılabilir durum örneklemesine göre seçilen çalışma grubunu Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören lisans öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmanın veri toplama aracını Grant, Cavanagh, Kleitman, Spence, Lakota ve Yu (2012) tarafından geliştirilen 12 maddeden oluşan Çözüm Odaklı Envanter (ÇOE) oluşturmaktadır. Edebiyat eserlerinin lisans öğrencilerinin çözüm odaklı bakış açısına etkisini inceleyen bu çalışmada, edebiyat eserlerinin analiz edilerek işlendiği deney grubu ile geleneksel yöntemim takip edildiği kontrol grubu öğrencileri arasında ön test ve son test arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını test etmek için “SPSS-PASW Statistcs 22” istatistik paket programı kullanılmıştır. Grupların kendi içinde farklılıklarına bakmak için bağımlı gruplar t testi kullanılırken gruplar arasındaki farklılığı tespit etmek için bağımsız gruplar t testi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi en az 0.05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma sonucunda Deney grubunun ön testlerinin ve son testlerinin çözüm odaklı bakış açısını değerlendirme puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Deney grubunun son testleri ile kontrol grubunun son testlerinin çözüm odaklı bakış açısını değerlendirme puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçtan hareketle edebiyat eserlerinin çözüm odaklı bakış açısının geliştirilmesinde bir etkiye sahip olduğunu söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

edebiyat eserleri,, çözüm,, bakış açısı

The Effect of Literary Works on the Solution-Oriented Perspective of Undergraduate Students

Öz

The main purpose of this study is to determine the effect of literary works on the solution-oriented perspective of undergraduate students. For this purpose, a random design with pretest-posttest control group was used, one of the quantitative data collection techniques, one of the real experimental designs. The study group selected according to the easily accessible case sampling consists of undergraduate students studying at the Faculty of Education of Van Yüzüncü Yıl University. The data collection tool of the study is the Solution-Oriented Inventory (MOE) consisting of 12 items developed by Grant, Cavanagh, Kleitman, Spence, Lakota, and Yu (2012). In this study, which examines the effect of literary works on the solution-oriented perspective of undergraduate students, "SPSS-PASW Statistics 22" was used to test whether there is a significant difference between the pre-test and post-test between the experimental group in which the literary works were analyzed and the control group students who followed the traditional method. statistical package program was used. While the dependent groups t test was used to look at the differences within the groups, the independent groups t test was used to determine the difference between the groups. The significance level was accepted as at least 0.05. As a result of the research, it was determined that there was a statistically significant difference between the solution-oriented perspective evaluation scores of the pre-tests and post-tests of the experimental group. It was determined that there was a statistically significant difference between the solution-oriented perspective evaluation scores of the posttests of the experimental group and the posttests of the control group. Based on this result, it is possible to say that literary works have an impact on the development of a solution-oriented perspective.

Anahtar Kelimeler

literary works, solution, point of view

Kaynakça

• Aiex, N.K. (1993). Bibliotherapy. Bloomington IN: ERIC Clearinghouse on Reading and Communication Skills (ED357333).
• Akyol, Y. (2011). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde “Türk Tarihinde Yolculuk” ünitesinin çocuk edebiyatı ile ilişkilendirilmesinin öğrencilerin empati becerilerine (eğilimlerine) etkisi [ Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Celal Bayar Üniversitesi.
• Akyüz, E. (2014). Çocuk edebiyatı yapıtlarının çocukların eşduyumsal eğilimine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Aguıar- Sılva, V. M. (1968). Teoria da literatura. Almedina.
• Black, C., Seeman, J., Trobaugh, L. (1999). Using children’s literature to increase prosocial behaviors in the early years [Master’s Action Research Project]. Saint Xavier University. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 435475).
• Bouton B. (2016). Empathy research and teacher preparation: benefits and obstacles. State Dergisi, 25(2), 16-22.
• Burns, D.D. (1990). Feeling good: the new mood therapy. Morrow.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F., (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Chain, M. A. (2015). Children’s books for building character and empathy. The Journal of Invitational Theory and Practice, 21, 68-95.
• Cress, S. W. Holm, D. T. (1998). Developing empathy through children's literature. Education, 120, 593–597.
• Çakır, F. (2014). Çocuk edebiyatına psikopedagoji ve sosyopedagojik açıdan yaklaşım [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Demirbaş, M. (2012). Çocuk edebiyatı eserlerinin 6. sınıf öğrencilerinin karakter gelişimine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Destebaşı, F. (2011). Çocuk edebiyatı eserlerinin 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin karakter gelişimine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Gina, M. A. (2014). Building character through literacy with children’s literatüre, Research in Higher Education Journal, 26, 1-13.
• Gladding, S. T. (2005). Counseling as an art: The creative arts in counseling. American Counseling Association.
• Goodman, M. E. (2011). The role of perspectıve-takıng ın readıng and ıts relatıonshıp to empathy ın chıldren [Unpublished master's thesis]. California State University.
• Grant, A. M., Cavanagh, M. J. , Kleitman, S. , Spence, G. , Lakota, M. , Yu, N. (2012). Development and validation of the solution-focused inventory. The Journal of Positive Psychology, 7 (4), 334- 348.
• Heck, V. Z. (2008). A influência da literatura infantil na resolução de conflitos interiores das crianças. [Unpublished master's thesis]. Escola Superior de Teologica University.
• Hogan, P. C. (2003). The mind and ıts stories: narrative universals and human emotions. Cambridge UP.
• Hogan, P. C. (2011). What literature teaches us about emotions. Cambridge UP.
• Karakuş, M. H. (2018). Çocuk edebiyatı eserleriyle insan hakları eğitimi programının geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• Karapetian Alvord, M.K., O’Leary, K.D. (1985). Teaching children to share through stories, Psychologyin the Schools, 22(3), 323-30.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi. (7. Basım). Nobel Yayıncılık.
• Kavcar, C. (1994). Edebiyat ve eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Kaya, M.; Erdem, İ. (2020). Çocuk edebiyatı eserlerinin 7. sınıf öğrencilerinin empati becerisinin gelişimine etkisi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 79- 114.
• Kaya, M., Tanrıverdi, S. (2020). Sorun odaklı bir durumdan çözüm odaklı bir duruma yöneliş: edebî eserlerde karakter tahlili. Journal of History School, 46, 1784-1798.
• Keen, S. (2006). A theory of narrative empath. JTOSR, 14(3), 207-236.
• Kenney (2013). Using children’s literature effectively to teach social skills to young children. University of Florida.
• Kiser, K. R. (2017). Young adult literature and empathy in appalachian adolescents [Unpublished master’s thesis]. East Tennessee State University.
• Marrs, R. (1995). A meta-analysis of biblioterapy studies. Am J Community Psychol, 23:843- 870.
• Mohammadzadeh, B., Kayhan, H., Dimililer, Ç. (2017). Enhancing disability awareness and empathy through children’s literature about characters with disabilities: a cognitive stylistic analysis of Rodman Philbrick’s Freak The Mighty, Quality & Quantit International Journal of Methodolog, 52, 583-597.
• Moisés, M. (1967). A criação literária. Melhoramentos.
• Pala, A. (2008). Öğretmen adaylarının empati kurma düzeyleri üzerine bir araştırma, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 13-23.
• Rosenblatt, L. M. (1994). The reader, the text, the poem: The transactional theory of the literary work. Southern Illinois University Press.
• Schoafsma, D. (1989). Gilbert's and Dave's stories: Narrative and knowing, English Journal, 78, 89-91.
• Sever, S. (2008). Çocuk ve edebiyat. TUDEM.
• Slyter, M. (2012). Creative counseling interventions for grieving adolescents. Journal of Creativity in Mental Health, 7, 17-34.
• Sturm, B. W. (2003). Reader’s advisory and bibliotherapy: helping or healing? Journal of Educational Media & Library Sciences, 41(2), 171-179.
• Şanal Karahan, F., Hamarta, E. (2015). The solution focused ınventory: reliability and validity study. İlköğretim Online [Online], 14 (2), 757-769.
• Timmerman, L., Martin, D. ve Martin, M. (1989). Augmenting the helping relationship. the use of bibliotherapy. The School Counselor, 36(4), 293-297.
• Uyar, F. N. (2020). 5-6 yaş grubu çocuklarda bibliyoterapinin özgüven ve kişiler arası problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Üniversitesi.
• Uzmen, S., Mağden, D. (2002). Okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden altı yaş çocuklarının prososyal davranışlarının resimli çocuk kitapları ile desteklenmesi, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 15, 193-212.
• Valerie, M. P. R. (2017). Hidden children: Using children's literature to develop understanding and empathy toward children of ıncarcerated parents [Unpublished master's thesis]. Manitoba University.
• Vermeule, B. (2010). Why do we care about literary characters? The Johns Hopkins UP.
• Watson, J. (1980). Bibliotherapy for abused children. School Counselor, 27, 204-208.
• Yerdelen-Damar, S. ve Aydın, S. (2015). Fen öğrenme yaklaşımlarının öğrenme ortamı algıları ve hedef yönelimleri ile ilişkisi. Eğitim ve Bilim, 40(179), 269-293.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (10. Basım). Seçkin Yayıncılık.