Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standart-Gösterge ve Kanıtlarının Belirlenmesi: ‘Lisansüstü Programları Öz Değerlendirme Ekibi’ Standart Alanı

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 1, 162 - 184, 24.04.2024

Büşra Elçiçeği , Kaya Yılmaz

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1303599

Öz

Bu araştırma, Türkiye’de lisansüstü programlarında akreditasyon faaliyetinin gerçekleştirilmemesi nedeniyle Eğitim Bilimleri Enstitüsüne bağlı programların lisansüstü akreditasyon standartlarını geliştirmek ve Türkiye’de lisansüstü akreditasyon çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla yapılmıştır. Araştırma nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin veri toplama araçları ve veri analiz tekniklerinin ikili kombinasyonu kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında doküman incelemesi ve Delphi tekniği kullanılmıştır. Doküman incelemesi kapsamında 12 ülkeden 23 akreditasyon kuruluşunun lisans ve lisansüstü standartları, Avrupa Birliği standartları ve bölgesel akreditasyon kuruluşlarının lisans ve lisansüstü standartları incelenmiştir. Delphi tekniği kapsamında 5’li likert türünde hazırlanan anket araştırmaya katılan 47 uzmanın görüş ve değerlendirmelerine sunulmuştur. Doküman incelemesi tekniği ile elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi; Delphi tekniği ile elde edilen verilerin analizinde istatistiksel analiz yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin istatistiksel analizler ile çözümlenmesi sonucunda 8 standart alanına bağlı 88 alt standart hazırlanmıştır. Gösterge ve kanıtların hazırlanma aşamasında ise 7 uzmanın görüşü alınmıştır. Lisansüstü programları öz değerlendirme ekibi standart alanına ilişkin 7 alt standart, 9 gösterge ve 29 kanıt hazırlanmıştır. Bu standart, Delphi tekniğinin ilk turdan itibaren tüm katılımcıların üzerinde uzlaştıkları ve çok fazla değişikliğe uğramayan tek standart alanı olarak ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Akreditasyon, Kalite güvencesi, Lisansüstü programları, Standart, Gösterge, Kanıt.

Determination of Graduate Accreditation Standard-Indicators and Evidences in Teacher Education: " Graduate Programs Self-Assessment Team" Standard Area

Öz

Since no accreditation activities are carried out in graduate programs in Turkey, this research was carried out to develop the graduate accreditation standards of the programs affiliated to the Institute of Educational Sciences and to contribute to the graduate accreditation studies in Turkey. The research was carried out using a dual combination of qualitative and quantitative research methods, data collection tools and data analysis techniques. Document analysis and Delphi technique were used to collect research data. By using document analysis, undergraduate and graduate standards of 27 accreditation organizations from 12 countries, European Union standards and undergraduate and graduate standards of regional accreditation bodies were examined. The questionnaire prepared in a five-point Likert type was presented to the opinions and evaluations of 47 experts who participated in the research. Descriptive analysis method in the analysis of data obtained by document analysis technique; Statistical analysis methods were used in the analysis of the data obtained with the Delphi technique. As a result of the analysis of the data obtained from the research with statistical analysis, 88 sub-standards related to 8 standard fields were prepared. During the preparation of the indicators and evidence, the opinions of 7 experts were taken. In this study, 7 sub-standards, 9 indicators and 29 evidences related to the self-assessment team standard area of graduate programs were prepared. This standard emerged as the only standard area that all participants agreed on from the first round and did not change much.

Anahtar Kelimeler

Accreditation, Quality assurance, Graduate programs, Standards, Indicator, Evidence.

Kaynakça

• Aydınalp, D. (2011). Almanya, Danimarka, Birleşik Krallik, Avustralya, Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye’de yükseköğretim programlarinda kalite güvencesi ve akreditasyon süreci [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Aslan, B. (2009). Çeşitli ülkelerde yükseköğretimde akreditasyon ve Türk yükseköğretimindeki gelişmeler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt 42(1), 287-309.
• Ataman, O. (2021). Yabancı Diller Yüksekokulu kalite standartlarının belirlenmesi ve akreditasyon model önerisi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Düzce Üniversitesi.
• Bahadır, F. (2019). Bir program öğesi olarak eğitim durumları standartlarının belirlenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Fırat Üniversitesi.
• Beckwith, J.B., (1991). Approaches to learning, their context and relationship to assessment performance. Studies in Higher Education, 22, 17-30.
• Bilen, M. (1999). Plandan uygulamaya öğretim. (5. Baskı). Anı Yayıncılık
• Blanche, P. & Merino, B. J. (1989). Self-assessment of foreign-language skills: Implications for teachers and researchers. Language Learning, 39, 313-340.
• Blue, G.M. (1988). Self-assessment: the limit of learner independence. (Edit.) Brookes, A.; Grundy, P. Individualisation and autonomy in language learning. ELT documents. Modern English Publications in association with the British Council: Macmillan.
• Boud, D., & Falchikov, N. (1989). Quantitative studies of student self-assessment in higher education: A critical analysis of findings. Higher Education, 18, 529-549.
• Boud, D. (1990). Assessment and promotion of academic values. Studies in Higher Education, 15,101-111.
• Boud, D., & Falchikov, N. (1989) Student self-assessment in higher education: A meta analysis. Review of Educational Research, 59, 395-430.
• Boylu, E. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde ölçme değerlendirme uygulamaları ve standart oluşturma [Yayınlanmamış doktora tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Cram, B. (1995) Self-assessment: From theory to practice. Developing a workshop guide for teachers. (Edit.), G. Brindley, Language assessment in action. National Centre for English Language Teaching and Research, Macquerie University.
• Creswell, G. (1998). Qualitative, quantitative, and mixed method approach. http://www.stibamalang.com/uploadbank/pustaka/RM/RESEARCH%20DESI GN%20QUA%20QUAN.pdf.
• Dick, W., Carey, L. & Carey, J. O. (2001). The systematic design of instruction. (Fifth Edition). Addison-Wesley Educational Publishers, Inc.
• Dinler, A. (2006). Personel seçiminde değerlendirici kişiliğinin aday kişiliği ile benzerliğinin seçim ve değerlendirmeye olan etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Doğan, H. (1997). Eğitimde program ve öğretim tasarımı. Önder Matbaacılık
• Durman, M. (2007). Yükseköğretimde kalite güvencesi. Eğitim Bilimleri Bakış Açısıyla Eğitim Fakülteleri ve Akreditasyon Çalıştayı, Ankara.
• Erişen, Y. (2001). Öğretmen yetiştirme programlarına ilişkin kalite standartlarının belirlenmesi ve fakültelerin standartlara uygunluğunun değerlendirilmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Earl, L. M., & Katz, M. S. (2006). Rethinking classroom with purpose in mind: Assessment for learning, assessment as learning, assessment of learning. [Çevrim-içi: http://www.edu.gov.mb.ca/k12/assess/wncp/ ],
• Ertürk, S. (1982). Eğitimde program geliştirme. (4. Baskı). Metaksan.
• Falchikov, N. (1995). Peer feedback marking: developing peer assessment. Innovations in Education and Training International, 32, 175-187.
• Garavalia, L. ve Gredler, M., 2004. Teaching Evaluation through Modeling: Using the Delphi Technique to Assess Problems in Academic Programs, American Journal of Evaluation, 25(3), 375-380.
• Güleş, F. (2013). Okul öncesi eğitimde fiziksel çevreye ilişkin kalite standartlarinin belirlenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Harlen, W. (2005). Teacher’s summative practices and assessment for learning – tensions and synergies. The Curriculum Journal, 16(2), 207-223.
• Heward, L.W. (2006). Exceptional children: An introduction to special education. (8th Edition). Pearson Prentice Hall.
• İşman, A. ve Eskicumalı, A. (2001). Eğitimde planlama ve değerlendirme. (3. Baskı). Değişim Yayınları
• Kahramanoğlu, R. (2014). Öğretmen yetiştiren kurumlara öğrenci seçiminde kullanılacak giriş standartları ve bu standartların nasıl ölçülebileceği üzerine bir araştırma [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• Kahramanoğlu, R., Bayram, Ö. Z. E. R., & Bülent, D. Ö. Ş. (2017). Öğretmen yetiştiren kurumlara öğrenci seçimi: mülakat model önerisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (63), s. 1371-1390.
• Klenowski, V. (1995). Student self-evaluation processes in student-centered teaching and learning contexts of Australia and England. Assessment in Education, 2(2), ,145-163.
• Lewkowicz, J. & J. Moon. (1985). Evaluation: A way of involving the learner. (Edit.) J. C. Alderson Evaluation: Lancaster Practical Papers in English Language Education Oxford: Pergamon Press.
• Mentiş, A. (2004). Sosyal bilgiler öğretmenliği eğitimi programı standartlarının belirlenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Merriam, S.B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. Josey Bass Publications.
• McMillan, J. H., & Hearn, J. (2008). Student self-assessment: The key stronger student motivation and higher achievement. Educational Horizons, 87(1), 40-49.
• Oscarsson, M. (1989). Self-assessment of language proficiency: Rationale andApplications. Language Testing, 6, 1-13.
• Sadler, D. R. (1989). Formative assessment and the design of instructional systems. Instructional Science, 18, 119-144.
• Sak, E. (2018). Sosyal Bilgiler öğretmenliği özel öğretim yöntemleri I ve II derslerinin akademik öğrenme standartlarının belirlenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• Schunk, D. H. (2009). Öğrenme teorileri: Eğitimsel bir bakışla. Nobel Yayın Dağıtım.
• Smith, P. L. and Rogan, T.J. (2005). Instructional design. (3rd Edition). Willey Publishing Inc.
• Spinelli, G. C. (2002). Classroom assessment for students with special needs in inclusive settings. New Jersey: Prentice Hall. Ornstein, A.C. & Hunkins, F.P. (1993). Curriculum: Foundations, principles and issues. Allyn and Bacon.
• Sönmez, V. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri. Anı Yayıncılık
• Taylor, L. R. (1997). Assessment of exceptioanl students: Educatioanl and psychological procedures. (4th ed.). Allyn and Bacon.
• Topping, K. (1998) Peer assessment between students and in colleges and universities, Review of Educational Research, 68(3), 249-276.
• Turan, E. (2013). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen yetiştirme programlarına ilişkin kalite standartlarının belirlenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Turnbull, A.; Turnbull, R. ve Wehmeyer, M. L. (2007). Exceptional lives: Special Education in today’s schools. Prentice Hall.
• Vernon, W., 2009. The delphi technique: A review, International Journal of Therapy and Rehabilitation, 16(2), 69-76.
• Yalçın, Y. (2012). Türkiye’de uzaktan eğitim programları için akreditasyon standartlarının delphi tekniğiyle belirlenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• YÖDEK (2007). Yükseköğretim kurumlarında akademik değerlendirme ve kalite geliştirme rehberi. Web: http://www.yodek.org.tr/
• YÖK (2007). Türkiye’nin yükseköğretim statejisi. http://www.yok.gov.tr/content/view/557/238/
• YÖK (2010). Yükseköğretimde yeniden yapılanma: 66 soruda bologna süreci uygulamaları. Web: http://bologna.yok.gov.tr/files/ aa47b53c5284fbbbe5d597211c0b088d.pdf.
• Wood, W. (1998) Adapting instruction to accomodate students in inclusive settings. Prentice Hall.