Kahramanmaraş Şartlarında Bazı Yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 25 Sayı: 1, 21 - 31, 30.04.2020

Ali Rahmi Kaya , Ahmet Kılınç

Öz

Bu çalışma; Kahramanmaraş koşullarında 2016 yılında ana ürün ekim sezonunda bazı yerfıstığı çeşitlerinin verim ve verim unsurlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya konu olan deneme Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü’ne tahsis edilmiş Doğu Akdeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü deneme alanında kurulmuş ve yürütülmüştür. Denemede Arıoğlu-2003, Batem-5025, Batem-Cihangir, Brantley, Florispan, Georgia Green, Halisbey, NC-7, NC-V 11, Osmaniye-2005, Wilson, Sultan, PL 555, Köy-1, Köy-2, Köy-3 ve Köy-4 olmak üzere 17 yerfıstığı çeşit ve genotipleri materyal olarak kullanılmıştır. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre, üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Denemeye alınan çeşitlere ait; çiçeklenme gün sayısı, ginofor oluşumu gün sayısı, fizyolojik olgunlaşma gün sayısı, bitki başına meyve sayısı, meyvedeki tohum sayısı, tohum verimi, bitki başına tohum verimi, meyve verimi, bitki başına meyve verimi, 100 tohum ağırlığı, yağ oranı ve protein oranı gibi önemli özellikler incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre denemeye alınan yerfıstığı çeşitlerinin meyve verimi değerleri 2357.1 ile 6323.8 kg ha-1 arasında değişim göstermiştir. Dekara en yüksek verim Osmaniye-2005 (6323.8 kg ha-1) çeşidinden elde edilmiştir. Denemeye alınan yerfıstığı çeşitlerinin yağ oranı %4836 ile %54.70 arasında, protein oranları ise %22.98 ile %30.59 arasında değişim göstermiştir. Çalışmada kullanılan yerfıstığı genotiplerinden meyve verimi açısından Osmaniye-2005, Arıoğlu-2003 ve Halisbey çeşitleri Kahramanmaraş şartlarında ana ürün sezonu için önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

genotip, verim, verim unsurları

Destekleyen Kurum

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

Proje No: 2016/5-38 YLS

Teşekkür

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi'ne Proje No: 2016/5-38 YLS nolu desteğinden dolayı teşekkür ediyorum.

Determination of Yield And Yield Components of Some Peanut Varieties (Arachis hypogaea L.) in Kahramanmaraş Conditions

Öz

This research was carried out to determine the yield and yield components of some peanut (Arachis hypogea L.) varieties and genotypes (Arıoğlu-2003, Batem-5025, Batem Cihangir, Brantley, Florispan, Georgia Green, Halisbey, NC-7, NC-V 11, Köy-1, Köy-2, Köy-3, Köy-4, Osmaniye-2005, Wilson, Sultan and PL 555) during the main crop growing season in Kahramanmaraş conditions in 2016. In the experiment, 17 peanut genotypes were used as plant materials. The study was conducted at randomized complete block design with three replications. In the experiment; number of flowering days, number of gynofor formation days, number of physiological maturation days, number of pods per plant, number of seeds per pod, seed yield, seed yield per plant, pod yield, pod yield per plant, 100 weight of seeds, oil ratio and protein ratio were investigated. According to the results of the research, the pod yield values of groundnut varieties ranged from 2357.1 to 6323.8 kg ha-1. The highest pod yield was obtained from Osmaniye-2005 (6323.8 kg ha-1) variety. The oil contents of the peanut varieties ranged from 48.36 % to 54.70 % and the protein ratios ranged from 22.98% to 30.59%. According to the results of pod yield, Osmaniye-2005, Arıoğlu-2003 and Halisbey varieties are recommended for main product season in Kahramanmaraş.

Anahtar Kelimeler

Genotype, Yield, Yield components

Proje Numarası

Proje No: 2016/5-38 YLS

Kaynakça

• Anonim (2020a). Yağlı Tohumlar Dünya Ekiliş, Üretim ve Verimi. http://www.faostat.fao.org/ Erişim tarihi 29.02.2020.
• Anonim (2020b). Yerfıstığı Türkiye Ekiliş, Üretim ve Verimi. http://www.tuik.gov.tr/ Erişim tarihi 29.02.2020.
• Anonim (2020c). http://www.peanutgrower.com/feature/variety-guide-2015/ Erişim tarihi 29.02.2020.
• Anonim (2020d). http://www.tohumturk.com/urun/886/peggypl555yerfistigitohumu.aspx Erişim tarihi 29.02.2020.
• Anonim (2020e). http://www.tarim.gov.tr/BUGEM/TTSM/Belgeler/ Erişim tarihi 29.02.2020.
• Arıoğlu, H., Çalışkan, M.E., Çalışkan, S. (2000). Doğu Akdeniz Koşullarında Uygun Yerfıstığı Çeşitlerinin Geliştirilmesi Üzerine Araştırmalar, MKÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, Hatay. Sayı 5(1), s.7-28.
• Arıoğlu, H., Bakal, H., Güllüoğlu, L., Kurt, C., Onat, B. (2016). Ana Ürün Koşullarında Yetiştirilen Bazı Yerfıstığı Çeşitlerinin Önemli Agronomik ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, Adana. Sayı 25 (2), s.24-29.
• Arıoğlu, H. H., İşler, N. (1990). Çukurova Bölgesinde Ana Ürün Olarak Yetişebilecek Bazı Spanish ve Valencia Tipi Yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) Çeşitlerinin Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma, Çukurova Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 (3). s.95-110.
• Asibuo, J. Y., Akromah, R., Dapaah, H. K. A., Katanka, O. S. (2008). Evaluation of nutritional quality of groundnut (Arachis hypogaea L.) from ghana:African Journal of Food Agriculture Nutrition and Development, 8 (2) : 1684-5374
• Aytekin, R.İ., Çalışkan, S. (2016). Bazı yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin niğde koşullarında yetiştirilebilme olanaklarının belirlenmesi, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, Niğde. Sayı 25(2), s.13-17.
• Baydar, H. (1992). Yerfıstığı çeşitlerinde bazı agronomik ve kalite özellikleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara. 85s.
• Bozan, Y. (1992). Bazı çerezlik ve yağlık yerfıstığı çeşitlerinde verim ve verim unsurları üzerine araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Tekirdağ. 38s.
• Canavar, Ö. (2011). Farklı hasat zamanlarının yerfıstığının verim ve verim unsurları ile yağ asitleri kompozisyonu ve aflatoksin konsantrasyonu üzerine etkisi. Doktora Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Isparta.
• Çil, A.N., Çil, A., Yücel, H., Kıllı, F. (2011). Çukurova koşullarında II. ürün olarak yetiştirilen virginia tipi bazı yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) genotiplerinin önemli tarımsal ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye IV. Tohumculuk Kongresi, Samsun.
• Çil, A.N., Çil, A., AKKAYA, M.R., ŞAHİN, V. (2016). Çukurova koşullarında uygun geliştirilen yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) genotiplerinin bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Tarla Bitkileri Araştırma Enstitüsü Dergisi, Adana. Sayı 25(2), s.18-23.
• Eskalen, A. (1991). Kahramanmaraş koşullarında ana ürün olarak yetiştirilen yerfıstığı çeşitlerinin verim ve kimi özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Kahramanmaraş. 4-52s.
• Hatipoğlu, H. (2014). Harran ovası koşullarında yerfıstığı bitkisinin uygun ekim zamanının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Şanlıurfa. 61s.
• Jeyaramraja, P.R., Woldesenbet, F. (2014). Characterization of yield components ın certain groundnut (Arachis hypogaea L.) varieties of ethiopia: Journal of Experimental Biology and Agricultural Sciences, 2(6) : 2320 – 8694.
• Kadiroğlu,A. (2013). Yerfıstığı Yetiştiriciliği. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Antalya, 47s.
• Kurt, C., Bakal, H., Güllüoğlu, L., Onat, B. (2016). Çukurova bölgesinde ikinci ürün koşullarında bazı yerfıstığı çeşitlerinin önemli agronomik ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Isparta. Sayı 11(1), s.112-119.
• Önceler, İ.H. (2005). Ana ürün yerfıstığı yetiştiriciliğinde farklı içerikli gübre uygulamalarının verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 76s.
• Önemli, F. (1990). Bazı yerfıstığı çeşitlerinin tarımsal özellikleri üzerinde araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 28s.
• Özdemir, F. (2004). Yeni yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin amik ovasında yetiştirilebilme olanakları. Yüksek Lisans Tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Hatay. 39s.
• Özyiğit, Y., Bilgen, M. (2013). Forage potential of some groundnut (Arachis hypogaea L.) Cultivars: Romanian Agricultural Research, 30 : 2067-5720.
• Söğüt, T. (1996). Diyarbakır şartlarında ana ürün olarak yetişebilecek bazı yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin verim ve bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Diyarbakır. 45s.
• Türkeri, M. (2006). Yerfıstığında (Arachis hypogaea L.) verim ve verim unsurlarının korelasyon ve pathsayısı analizi üzerinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Adana. 15s.
• Yılmaz, H. A., Bayraktar, N. (1996). Şanlıurfa ve Kahramanmaraş Koşullarında II. Ürün Yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) Çeşitlerinin Verim ve Bazı Verim Öğeleri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. Ankara. Sayı 1, s71.
• Woodrof, J.G. (1973). Peanuts Production, Processing, Products. 3 Edition AVI Publishing Comp. Inc. Westport, Connecticut.