Van Lake Basin as a Film Set: Dynamics of Space

Yıl 2025, Sayı: Van Gölü Havzası Özel Sayısı, 83 - 98, 30.10.2025

Saygın Koray Doğaner

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1678662

Öz

The aim of this study is to analyse the natural, cultural and geographical features of the Lake Van Basin in terms of cinema and to reveal its usability as a film plateau. Elements ranging from the surrounding natural landscape to cultural heritage, from logistical advantages to aesthetic values, as well as many other factors, are discussed in the context of cinematic production. The potential of the region for both fiction and documentary productions is analysed. In this direction, by using a combination of literature review, conceptual interpretation and visual-analytical evaluation methods, the unique qualities of the Basin for the cinema industry were identified. According to the findings, the Lake Van Basin is an important location for low-cost plateau installation with favourable climatic conditions, suitable lands and endemic species such as pearl mullet. It is a valuable habitat for natural life and has the potential to become a centre of attraction for the cinema industry. In addition, the region’s proximity to culturally rich neighbouring countries such as Iran, Armenia and Azerbaijan strengthens both intercultural interaction and co-production opportunities. In the light of all these data, the Lake Van Basin stands out as a strategic location for cinema production, not only in terms of cultural representation thanks to its layered structure, but also in terms of its economic and socio-cultural value.

Anahtar Kelimeler

Van Lake Basin , Space in Cinema , Cultural Representation , Regional Development , Documentary Filmmaking

Etik Beyan

Herhangi bir etik beyana gerek yoktur.

Proje Numarası

1.

Sinemada Mekân: Van Gölü Havzası

Öz

Bu çalışmanın amacı, Van Gölü Havzası’nın doğal, kültürel ve coğrafi özelliklerini sinema sanatı açısından değerlendirmek ve bu bölgenin film platosu olarak kullanılabilirliğini ortaya koymaktır. Van Gölü çevresindeki doğal peyzajdan kültürel mirasa, lojistik avantajlardan estetik değerlere kadar pek çok unsur, sinemasal üretim bağlamında ele alınmış; bölgenin hem kurmaca hem de belgesel yapımlar açısından sahip olduğu potansiyel incelenmiştir. Bu doğrultuda, literatür taraması, kavramsal yorumlama ve görsel-analitik değerlendirme yöntemleri bir arada kullanılarak Van Gölü Havzası'nın sinema endüstrisi açısından taşıdığı özgün nitelikler belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre Van Gölü Havzası, yılın önemli bir bölümünde uygun iklim koşullarına, düşük maliyetli plato kurulumu için elverişli arazilere ve inci kefali gibi endemik türlerle birlikte zengin bir doğal yaşama ev sahipliği yapması sayesinde sinema sektörü için önemli bir çekim merkezi olma potansiyeli taşımaktadır. Ayrıca bölgenin İran, Ermenistan ve Azerbaycan gibi kültürel açıdan zengin komşu ülkelere olan yakınlığı, hem kültürlerarası etkileşimi hem de ortak yapım olanaklarını güçlendirmektedir. Tüm bu veriler ışığında Van Gölü Havzası, sinema üretimine ilham veren çok katmanlı yapısı sayesinde yalnızca kültürel temsiliyet açısından değil, aynı zamanda ekonomik ve sosyo-kültürel kalkınma açısından da değerlendirilmeye değer stratejik bir mekân olarak öne çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Van Lake Basin , Space in Cinema , Cultural Representation , Regional Development , Documentary Filmmaking

Proje Numarası

1.

Kaynakça

• Adaklı, G. (2006). Türkiye’de Medya Endüstrisi: Neoliberalizm Çağında Mülkiyet ve Kontrol İlişkileri. Ütopya Yayınevi.
• Akyıldız, Ö. (2012). Mimari Mekanların, Sinemanın Kurgusal Mekanları Üzerine Etkileri. (Unpublished master's thesis). Yıldız Technical University / Institute of Science, Istanbul.
• Aristotle. (1995). Physics (R. P. Hardie & R. K. Gaye, Trans.). In J. Barnes (Ed.), The complete works of Aristotle (Vol. 1, pp. 315–446). Princeton University Press.
• Armağan Benek, S. (2023). Açık alan heykelinin toplum ile olan ilişkisinde işlevsellik açısından rolü [The role of open-air sculptures in their functional relationship with society]. Ulakbilge, 11(82), 294–301. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-11-82-07
• Azamet, A. (2023). Sanatsal betimde aporia [Aporia in artistic depiction]. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 35, 837–845. https://doi.org/10.29000/rumelide.1342250
• Burney, C. (1957). Urartian Fortresses and Towns in the Van Region. Anatolian Studies, vol. 7, 37-53. Ankara: British Institute
• Diken, B. & Laustsen, C. B. (2008). Filmlerle sosyoloji. Metis Yayınları.
• Gezer, H. (2012). Mekânı kavrama sürecinde algılama bileşenleri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 1-10.
• Golding, P., & Murdock, G. (1997). Contribution to a political economy of mass communication. In P. Golding & G. Murdock (Eds.), The political economy of the media I (pp. 51–87). Edward Elgar Publishing.
• Güçhan, G. (1992). Toplumsal değişme ve Türk Sineması. İmge Kitabevi.
• Güçhan, G. (1993). Sinema-toplum ilişkileri. Kurgu Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli İletişim Dergisi, 12(12), 51-71.
• Günay, M. A., & Yetkiner, B. (2022). Taşrada sinema deneyimi: Gaziantep örneği [Cinema experience in the provinces: The case of Gaziantep]. Middle Black Sea Journal of Communication Studies, 7(1), 29–50. https://doi.org/10.56202/mbsjcs.1099581
• Güngör, Ş. (2005). Fotografk Görüntüde Uzam. http://ilef.ankara.edu.tr/ fotograf/yazi.php?yad=5798
• Hasol, D. (1988). Ansiklopedik mimarlık sözlüğü. Yem Yayınları, 35.
• Heidegger, M. (1962). Being and time (J. Macquarrie & E. Robinson, Trans.). Blackwell Publishers.
• Kaçar, F. (2018). Kimlik, öteki ve ötekileştirme bağlamında sinema (Fatih Akın’ın filmlerinde göç ve kimlik olgusu) (Unpublished Master’s thesis). Atatürk University, Erzurum.
• Kahveci, K. (2018). Varlık-yokluk arasında: Mekan üzerine bir değerlendirme/ In Between Existence and Non-Existence: an Assessment on Space. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi(59), 101-108.https://doi.org/10.1177/0743558419886392
• Karaman, Ş., Çakmaktepe, M. F., & Tatar, Ö. (2022). Sivas ili Altınyayla ilçesi Merkez (Ahmed Ağa) Camii ve Deliilyas Camii minber süslemeleri. Akademik Sanat, 15(15), 30–41. https://doi.org/10.34189/asd.2022.15.002
• Kılıç, S. (2006). Van 2006 Kültür ve Turizm Envanteri I Tarihsel Değerler. Van: Van Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
• Kocadoru Özgör, F. (2022). Yok-yer kavramı ve güncel sanat. Bodrum Journal of Art and Design, 1(1), 43–50.
• Köseoğlu, Ş. (2013). Kültür, Mekan ve Sinema: Yeşim Ustaoğlu Filmleri. (Unpublished master's thesis). Karadeniz Technical University / Institute of Science, Istanbul.
• Lefebvre, H. (2014). Mekânın üretimi [The production of space] (I. Ergüden, Trans.). Sel Yayıncılık.
• Mattelart, A., & Mattelart, M. (1998). İletişim kuramları tarihi [History of communication theories] (M. Zıllıoğlu, Trans.). İletişim Yayınları.
• Melucci, A. (2014). Süreç olarak kolektif kimlikler [Collective identities as a process]. In F. Mollaer (Ed.), Kimlik politikaları [Politics of identity] (pp. 79–105) (F. Mollaer, Trans.). Doğubatı Yayınları.
• Miles, M. (1997). Art, space and the city. Routledge.
• Sancar, M. K. (2023). Ömer Kavur’un erken dönem filmleri: Varoluşçu arayışların sineması. Sinefilozofi Dergisi, 8(15), 197–215.
• Özcan, Z. (2012). İnsan ve Toplum Bilimleri-2 (Epistemolojik ve Kavramsal Sınırlar). Birleşik Yayınları.
• Özçınar, Meral (2009). Toplumsal kültürel zaman mekân algısının anlatı inşasındaki yeri ve örnek film incelemeleri, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 37, 88-108.
• Özgör, C. O. (2020). Batıl inançların korku sinemasındaki yansımaları. Sinefilozofi Dergisi, 5(9), 504–520.
• Salvini, M. (2006). Urartu tarihi ve kültürü [History and culture of Urartu] (B. Aksoy, Trans.). Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Tontu Özdemir, G. (2016, April 8–10). İstanbul bienali ve mekanları [Istanbul biennial and its spaces]. In III. Uluslararası Güzel Sanatlar Bilimsel Araştırma Günleri Bildirileri (pp. 372–387). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi.
• Uzun, E. (2021). Mekân ve illüstrasyon: İç mekânda çevresel illüstrasyon kullanımı. In H. S. Yücel, Ö. T. Dökeroğlu, & G. Eken (Eds.), Disiplinlerarası çağdaş sanat yazıları (pp. 89–102).
• Wittel, A. (2014). Sayısal Marx: Dağıtık medyanın ekonomi politiğine doğru [Digital Marx: Toward a political economy of distributed media] (Ö. Dinçer, Trans.). In V. Mosco & C. Fuchs (Eds.), F. Başaran (Ed. of the Turkish edition), Marx geri döndü: Medya, meta ve sermaye birikimi [Marx is back: Media, commodity and capital accumulation] (pp. 389–433). Nota Bene Yayınları.
• Yanmaz, P. (2006). Turizm Tanıtımında Sinemanın Rolü. (Unpublished master's thesis). Kocaeli University / Institute of Social Sciences, Kocaeli.
• Zimansky, P. (2005). The cities of Rusa II and the end of Urartu. In A. Çilingiroğlu & G. Darbyshire (Eds.), Anatolian Iron Ages 5 (pp. 235–240). British Institute of Archaeology.