Ortaçağ’ın Doğu’su ve Batı’sı

Yıl 2020, Sayı: 48, 139 - 154, 30.06.2020

Hasan Çiçek

Öz

Geçmişteki insani olup bitmeleri ifade eden tarih kavramı aynı zamanda bu insani geçmişi inceleyen bilimin de adıdır. Bilim olarak tarih geçmişteki olguları daha rahat bir biçimde incelemek ve bu olguları ve olayları daha anlaşılır kılmak için, geçmişi dönemlere ya da bölümlere ayırmıştır. Tarihçiler geçmişin belli bir dönemini orta çağ diye adlandırmış ve bunun başlangıcı ve bitimi üzerine farklı tezler geliştirmişlerdir. Bazı tarihçiler, birçok teze rağmen yaklaşık olarak M.S. 500 ile 1500 yılları arasındaki dönemi orta çağ olarak nitelendirmektedirler. Bu tez ortaçağın anlaşılması konusunda da katkı sağlamaktadır. İnsanlık tarihinin Ortaçağında her zaman olduğu gibi bütün dünyada medeniyet ve gelişmişlik aynı şekilde olmamaktadır. Örneğin Ortaçağ Doğu/İslam dünyasında ayrı Batıda ayrı yaşanmıştır. Aynı zaman diliminde medeniyetler birbirinden farklı bir zamanı yaşıyormuş gibi görünmektedir. Bu nedenle ortaçağın Doğusundan ve Batısından söz etmek mümkündür. Ortaçağın Batısında ve Doğusunda olmak üzere iki medeniyetin var olduğunu görüyoruz: Birisi Batı/Hıristiyan medeniyeti; diğeri de Ortadoğu/İslam medeniyetidir. Bunları ortaçağın Doğusu ve Batısı olarak da ifade edebiliriz. Ortaçağın Batısında felsefe, bilim, farklı düşünceler baskılanırken, Doğusunda bunların önü açılıyordu. Bu çalışmada ortaçağda Batıdaki ve Doğudaki felsefi, bilimsel, kültürel birtakım farklılıklar irdelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ortaçağ, Doğu, Batı

Kaynakça

• Bayrakdar, M. (2004). İslam Düşüncesi: Etkilenmesi ve Etkisi. İslamiyat, 7 (2), 21-42.
• Cevizci, A. (2001). Ortaçağ Felsefesi Tarihi. Bursa: Asa Kitabevi.
• Cevizci, A. (2007). Aydınlanma Felsefesi Tarihi. Bursa: Asa Kitabevi.
• Cevizvi, A. (2010). Felsefeye Giriş. Ankara: Nobel Yayınları.
• Çetin, O. (1990). Medeniyet. Sosyal Bilimler Ansiklopedisi Cilt 2 içinde. İstanbul: Risale Yayınları. Çotuksöken, B. Ve Babür, S. (1993). Ortaçağda Felsef. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Doğan, D. M. (1996). Büyük Türkçe Sözlük. 11.Baskı, İstanbul: İz Yayınları.
• Dönmez, S. (2013). İslam Felsefesinin 13. Yüzyıl Latin Ortaçağa Etkisi. Uluslararası 13. Yüzyılda Felsefe Sempozyumu Bildirileri, 2013, (Ed: Murat Demirkol-M. Enes Kala), YıldırımBeyazıtÜniversitesi, (https://www.academia.edu/10506241/%C4%B0SLAM_FELSEFES%C4%B0N%C4%B0N_13._YY._LAT%C4%B0N_ORTA%C3%87A%C4%9E_D%C3%9C%C5%9E%C3 %9CNCES%C4%B0NE_ETK%C4%B0S%C4%B0. E.T. 15.05.2020).
• Gilson, E. (2005). Ortaçağ Felsefesinin Ruhu. Öçal, Ş. (Çev.). İstanbul: Açılım Kitap.
• Goff, J. L. (2017). Ortaçağda Entelektüeller. Kılıçbay, M.A. (Çev.). İstanbul. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Gökberk, M. (1990). Felsefe Tarihi. 6. basım. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kant, I. (2017). Eğitim Üzerine. Aydoğan,A. (Çev.). 6. baskı. İstanbul: Say Yayınları.
• Libera, A. D. (2005). Ortaçağ Felsefes. Meral, A. (Çev.). İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Nietzsche, F. (1995). Böyle Buyurdu Zerdüşt. Oflazoğlu, A. T. (Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Nietzsche, F. (2013). Ahlakın Soykütüğü Üstüne. İnam, A. (Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Tuğcu, T. (2003). Batı Felsefesi Tarihi. 4.baskı Ankara: Alesta Yayınları.
• Weber, A. (1993). Felsefe Tarihi. Eralp, H.V. (Çev.). 5. baskı İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Raymond, P. & Rials, S. (2003). Siyaset Felsefesi Sözlüğü. Yerguz, İ. ve Ergun, E. (Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.