‘Babam Cemil Meriç’ Kitabının Varoluşsal Psikolojinin Temel Kavramları Açısından İncelenmesi

Yıl 2020, Sayı: 49, 261 - 284, 30.09.2020

Osman Söner

Öz

Kitapların ilham kaynağı insanların yaşamış oldukları durumlardır. Kitaplar ayrıca insanın içsel psikolojik dünyasını anlamamız için önemli bir araç olarak kullanılmaktadır. Dolayısıyla, bireyin iç dünyasını anlamak için çaba gösteren bilim dalı olarak psikoloji her zaman kitapların içinde var olmuştur. Bu çalışma daha önce Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından basılan ve son olarak özel bir yayınevi tarafından 2018 yılında basılan ve Ümit Meriç tarafından yazılan ‘Babam Cemil Meriç’ adlı kitabın Varoluşsal psikolojiye göre analizinin yapılmasıdır. Yazar Ümit Meriç kendisi ve birçok fikir adamı üzerinde etkisi bulunan ve ülkemizde ses getirmiş ve yazmış olduğu kitaplarla birçok ödül kazanmış Cemil Meriç’in hayat hikâyesini kızı olarak anlatmaktadır. Yapılan doküman analizinde kitapta hayatı anlatılan Cemil Meriç’in hayatında daha doğmadan önce ailesinin göç hikâyesinden ve kişiliğinin oluşmaya başladığı ilk çocukluk yıllarından itibaren kendisinin sorumluluk ve özgürlük anlayışıyla birlikte hayatının son anlarına kadar yalnızlığın çok önemli bir yerinin olduğu görülmüştür. Bu araştırma, ‘Babam Cemil Meriç’ adlı kitabın Varoluşsal Psikolojinin temel kavramlarından olan hayat ve ölüm, anlamsızlık ve anlam, özgürlük-sorumluluk-seçim, yalnızlık, varoluş tarzları, kaygı ve son olarak özgünlük-kendini gerçekleştirme-özaşkınlık açısından incelenmesidir. Sonuç olarak ‘Babam Cemil Meriç’ kitabının varoluşsal psikoloji açısından analiz edilmeye uygun olduğu ve bu kitabın yaşantısal bir öğrenme yöntemi olarak kullanılabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Kitap, varoluşçu psikoloji, Cemil Meriç, Ümit Meriç

Kaynakça

• Adams, M. (2014). Human Development and Existential Counselling Psychology. Counselling Psychology Review, 29 (2), 34-42.
• Bauman, S. and Waldo, M. (1998). Existential Theory and Mental Health Counseling: If it Were a Snake, it Would Have Bitten!. Journal of Mental Health Counselling, 20, 13-28.
• Baysal, A. (2018). Morrie ile Her Salı Filmi’nin Varoluşçu Terapinin Temel Kavramları Açısından Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 59 (11), 621-626.
• Corey, G. (2008). Psikolojik Danışma, Psikoterapi Kuram ve Uygulamaları. Ergene, T. (Çev.). Ankara: Mentis Yayıncılık.
• Corsini, R. J. and Wedding, D. (2012). Modern Psikoterapiler. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Demircioğlu, Z.I., Demir, K., Fuçular, E.E., Sülüngür, O., Yalçın, E.S. ve Topcu, M. (2018). Mahler’in Ayrışma-Bireyleşme Kuramına Göre Küçük Kara Balık Kitabı’nın İncelenmesi. Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, 5(2), 72-93.
• Frankl, V. (1966). Self-Transcendence as a Human Phenomenon. Journal of Humanistic Psychology, 6 (2), 97-106.
• Frankl, V. E. (2009). İnsanın Anlam Arayışı. İstanbul: Okyanus Yayınları.
• Heidegger, M. (1962). Being and Time. Macquarrie, J. and Robinson, E. (Çev.). New York: Harper and Row.
• Hjertaas, T. (2004). Adler and Binswanger: Individual Psychology and Existentialism. Journal of Individual Psychology, 60 (4), 396-407.
• Hobbs, N. (1962). Sources of Gain in Psychotherapy. American Psychologist, 17(11), 741–747.
• Lawrence, A. P. (1960). Existentialism, Psychology and Psychotherapy. American Psychologist, 15(5), 305-309.
• May, R. (2012). Varoluşun Keşfi. Babacan, A. (Çev.). İstanbul: Okyanus Yayıncılık.
• Murdock, N. (2018). Psikolojik Danışma ve Psikoterapi Kuramları: Olgu Sunumu Yaklaşımıyla. Akkoyun, F. (Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Norcross, J.C. (1987). A Rational and Empirical Analysis of Existential Psychotherapy. Journal of Humanistic psychology, 27(1), 41-68.
• Özgürdal, B. H., Doğan, B. C., Arıcan, Ö., Taşın, E. N., Kızılkaya, B. ve Topcu, M. (2018). Alice Karakterinin Yaşantılarının Mahler’in Kuramına Göre Ben Gelişimindeki Rolü. Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, 5(1), 50-65.
• Senejani, A. A. (2011). Almas Psyche: The battlefield of Opposite Drives in Summer and Smoke. International Journal of English and Literature, 2 (5), 109-113.
• Sakızcıoğlu, S. ve Acar, N.V. (2016). Uzak Filminin Varoluşçu Terapinin Temel Kavramları Açısından Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 43(9), 1288-1297.
• Stengel, E. (1954). A Re-Evaluation of Freud's Book "On Aphasia". Its Significance for Psycho-Analysis. The International Journal of Psychoanalysis, 35, 85-89.
• Sönmezsoy, R. (2016). Otomatik Portakal Filmi ve Kitabının Antisosyal Kişilik Bozukluğu Açısından İncelenmesi. Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, 3 (3), 26-35.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları
• Üstündağ, G. (2019). Erken Dönem Nuri Bilge Ceylan Sinemasının Varoluşçu Terapi Kavramları Çerçevesinde İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Vanagas, R. ve Rakšnys, A. V. (2014). The Dichotomy of Self-actualization and Self-transcendence. Verslo Sistemos ir Ekonomika Business Systems and Economics, 4 (2), 196-203.
• Van Deurzen, E. (2006). Existential Counseling and Theraphy. C. Feltham and I.E. Horton (Ed.), The SAGE Handbook Of Counseling And Psychotherapy. London: Sage Publishing.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Whipple, J. And Tucker, C. (2012). Using Cinema and Literatüre to Explore Existentialism. Journal of Creativity in Mental Health, 7(1), 95-106.